Tags
τη στήλη γράφει & επιμελείται
η Λίλα Παπαπάσχου
Είναι ίσως η πρώτη φορά από τότε που ξεκίνησε αυτή η στήλη, που αισθάνομαι ότι δεν επαρκούν οι λέξεις (..κι ας διαθέτω γενικά πλούσιο λεξιλόγιο) για να σας μεταδώσω αυτούσιο αυτό που ένιωσα, παρακολουθώντας το αριστοτεχνικά γραμμένο κείμενο του Τόμας Μπέρνχαρντ, να «ζωντανεύει» στη σκηνή του Κέντρου Τέχνης & Πολιτισμού BETON7 σε μετάφραση του Αλέξανδρου Ισάρη, με τρόπο…πώς να το πω χωρίς να φανώ υπερβολική; Θα το πω όπως μου βγαίνει κι ας φανώ όπως να’ ναι! Με τρόπο…υποδειγματικό!
Την Τετάρτη 8 Οκτωβρίου, στην πρεμιέρα της παράστασης «ΜΠΕΤΟΝ» ο Πέρης Μιχαηλίδης ήταν κάτι παραπάνω από καλός, επαρκής, άμεσος, ουσιαστικός…ήταν μια πραγματική αποκάλυψη! Ο δημοφιλής ηθοποιός και σκηνοθέτης, μας προσέφερε ένα masterclass υποκριτικής, αντάξιο αυτών που έχουμε κατά καιρούς απολαύσει στον κινηματογράφο και το θέατρο από πολύ γνωστούς και καταξιωμένους ηθοποιούς, κυρίως του εξωτερικού. Με μόνο σύμμαχο τους υποβλητικούς & στρατηγικά ρυθμισμένους φωτισμούς και κάποια – ελάχιστα – μουσικά & σκηνογραφικά «στηρίγματα», κατάφερε να κρατήσει αμείωτο το ενδιαφέρον μας, παρασύροντας το κοινό στον δικό του ματαιωμένο κόσμο, όπου κυριαρχεί το μπετόν, το κρύο, θανατικό, ψυχρό μπετόν, ο οποίος απ’ ότι φάνηκε δεν απέχει και πολύ από τη δική μας περιχαρακωμένη καθημερινότητα. Οι περισσότεροι σύγχρονοι άνθρωποι, ειδικά στον Δυτικό κόσμο, κινούνται μέσα στα ασφυκτικά όρια μιας ακόμα απρόσωπης μεγαλούπολης, που σταδιακά γίνεται όλο και πιο απάνθρωπη. Όσο κι αν παριστάνουμε τους άνετους, τους «ισορροπημένους» και τους χαρούμενους, η συλλογική μας θλίψη παραμένει αφόρητα ενεργή, όπως ένα ηφαίστειο, έτοιμο ανά πάσα στιγμή να εκραγεί.
Ο ήρωας που υποδύθηκε ο ταλαντούχος ηθοποιός με τόση αλήθεια, ζει κι αναπνέει μόνο για έναν σκοπό, όπως τόσοι και τόσοι συνάνθρωποι μας. Να γράψει ένα μεγάλο έργο, μια μελέτη ζωής όπως χαρακτηριστικά αναφέρει, σχετικά με το συλλογικό έργο ενός γνωστού συνθέτη, το όνομα του οποίου (δεν θα σας το αποκαλύψω…), επαναλαμβάνει ανά τακτά χρονικά διαστήματα σαν διαλογιστικό μάντρα, πιθανότατα για να δώσει έμφαση στην σπουδαιότητα του συγκεκριμένου καθήκοντος ή ενδεχομένως ως υπενθύμιση, ώστε να μην χαθεί κι αυτό μέσα στον κυκεώνα των σκέψεων του. Συχνά, διακόπτεται ο ειρμός του λόγου του, εξαιτίας των εμβόλιμων (θλιβερών) αναμνήσεων, που του κληροδότησαν οι γονείς του, μαζί με μια ανυπόφορη αδελφή, που συνεχώς τον υποτιμά και τον απαξιώνει. Αυτά τα πρόσωπα – καταλύτες με την παρουσία ή την απουσία τους, συνεχίζουν να τον καταδυναστεύουν, ενώ σύμφωνα πάντα με τον ίδιο, παρεμποδίζουν με χίλιους δύο τρόπους την εκπλήρωση της αποστολής του.
Ο «αυτοεσώκλειστος μισάνθρωπος», που όπως σ’ όλα τα πεζογραφήματα και τα θεατρικά έργα του Τόμας Μπέρνχαρντ, κινείται στα όρια της τρέλας και της αυτοκαταστροφής, μπορεί να μην γουστάρει καθόλου την «φιλανθρωπία» των πλουσίων, τις «καλλιτεχνικές» συγκεντρώσεις της αστικής τάξης, στις οποίες ο τάδε «σπουδαίος» αποθεώνει τον δείνα «σπουδαίο», τα σκυλιά (αν και βαθιά ζωόφιλη μ’ έκανε να κατανοήσω απόλυτα τους λόγους) κι όλες τις υπόλοιπες ενασχολήσεις των «ζωντανών», αλλά στο τέλος ειδικά της παραληρηματικής του αφήγησης, αποδεικνύεται πολύ πιο ευαίσθητος και πιο «ενεργός» συναισθηματικά & εγκεφαλικά απ’ όλους τους καθωσπρέπει επικριτές του, βάζοντας μας σε σκέψεις, σχετικά με την έννοια της φιλανθρωπίας, της ζωοφιλίας…της “ανθρωποφιλίας”…
Ένα ταξίδι σε μια άλλη χώρα εξίσου δυσοίωνη με την δική του, γίνεται η αφορμή για μια μοιραία συνάντηση με μια γυναίκα σε πλήρη απόγνωση, πιο δυστυχισμένη κι απ’ τον ίδιο. Ένας ανεξιχνίαστος θάνατος, μια αναπόφευκτη αυτοκτονία, ένας αλλόκοτος τάφος (ακόμα πιο αλλόκοτος από τον εικονικό δικό του). Όλα αυτά δεν είναι αποκυήματα της φαντασίας του, αλλά ένα μέρος της αληθινής ζωής, μιας ζωής που ο ίδιος αποποιήθηκε συνειδητά (ή έστω υποσυνείδητα) για να κατοικήσει μόνιμα στην εξίσου επισφαλή του φαντασία, την οποία τουλάχιστον έχει την ψευδαίσθηση, ότι ελέγχει, μέσω της προσήλωσης του στο έργο ζωής που έχει αναλάβει, άσχετα αν η υλοποίηση του διαρκώς αναβάλλεται επ’ αόριστον…
Προς το τέλος της παράστασης ο Πέρης Μιχαηλίδης, ενδεδυμένος τον ήρωα του Τόμας Μπέρνχαρντ σε βαθμό ανατριχιαστικό, μ’ έκανε να κλάψω…να δακρύσω για να είμαι πιο σαφής (αν και μέσα μου έκλαιγα). Δεν μπορώ να εντοπίσω, τι ήταν αυτό που με άγγιξε σε τέτοιο βαθμό στο κείμενο του καταξιωμένου συγγραφέα σε συνδυασμό με την άρτια ερμηνεία του χαρισματικού ηθοποιού, αλλά τα εισέπραξα και τα δύο ως ένα ανέλπιστο δώρο, σαν μια απρόσμενη κι ειλικρινή “κάθαρση”, που είχα πολύ μεγάλη ανάγκη, ως θεατής κι ως άνθρωπος. Το θερμό και παρατεταμένο χειροκρότημα στο τέλος της παράστασης, ήταν η ελάχιστη ανταμοιβή, απέναντι σ’ έναν ηθοποιό, που δεν έπαιξε απλά τον ρόλο του, τον μετουσίωσε σκηνικά σε άνθρωπο.
Θα τελειώσω αυτό το αφιέρωμα σε μια από τις πιο ξεχωριστές παράστασεις που έχω δει έως τώρα στο ελληνικό θέατρο, με κάτι που αναφέρει σε κάποιο σημείο του έργου ο ήρωας του Μπέρνχαρντ “…βλέπουμε τη δυστυχία των άλλων κι εκείνοι βλέπουν τη δικιά μας”. Ένας φαύλος κύκλος δηλαδή η ζωή μας, που για να τον αντέξουμε, όπως ο ήρωας που προσωποποίησε ιδανικά ο Πέρης Μιχαηλίδης το βράδυ της Τετάρτης, στη σκηνή του BETON7, μάθαμε να καλύπτουμε τον αλτρουισμό μας πίσω από τον κυνισμό, την ευαισθησία μας πίσω από την ειρωνεία, την αγωνία μας για το άγνωστο, απειλητικό αύριο πίσω από επίπλαστα χαμόγελα και την ανάγκη μας ν’ αγαπήσουμε και ν’ αγαπηθούμε πίσω από κοινωνικά στερεότυπα και ψευτοπουριτανισμούς.
Αγνοήστε όλα τα παραπάνω και δείτε απλά την παράσταση…ίσως αυτή η προτροπή…να είναι σημαντικότερη απ’ όλα όσα έγραψα…
Συντελεστές
Μετάφραση: Αλέξανδρος Ίσαρης
Σκηνοθετική επιμέλεια: Μαρία Γίτσα
Video –φωτογράφιση: Νικόλας Σταυρόπουλος
Συνεργάστηκε η Αγγελική Γκαλμπένη
Ερμηνεύει ο Πέρης Μιχαηλίδης
Info:
“Μπετόν” του Τόμας Μπέρνχαρντ
Ημερομηνίες παραστάσεων: 8, 9, 15,16, 22, 23 Οκτωβρίου 2014
Ώρα: 21.00
Διάρκεια: 55 λεπτά
Τιμή Εισιτηρίου: 10€ & 5€ Φοιτητικό, Μαθητικό, Ανέργων
Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού ΒΕΤΟΝ7: Πύδνας 7,
(στάση Μετρό “Κεραμεικός”) Βοτανικός
Τηλέφωνο: 210-7512625
ΑΛΛΙΩΣ 