Tags
Π Ρ Ο Σ Ω Π Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α
Ν Ι Κ Η Λ Ε Ι Β Α Δ Α Ρ Η
τη στήλη γράφει & επιμελείται
η Λίλα Παπαπάσχου
Είσαι ηθοποιός, αλλά παράλληλα έχεις σπουδάσει και Θεατρολογία. Από την θεωρία στην πράξη, πόσο μεγάλη είναι η απόσταση;
Είναι πάρα πολύ μεγάλη. Το θεωρητικό κομμάτι υποβοηθά το πρακτικό, αλλά σίγουρα δεν μπορεί να το αντικαταστήσει. Ως ηθοποιός, πιστεύω ότι είναι πολύ καλό να διαθέτουμε και τα δύο. Παρόλα αυτά δεν έχει καμία σχέση, όπως κι εσύ γνωρίζεις άλλωστε, η θεωρία με την πράξη. Είναι δύο εντελώς διαφορετικά πράγματα.
Είναι καλλιεργημένοι οι Έλληνες ηθοποιοί; Διαθέτουν ευρύτερη παιδεία;
Οι άνθρωποι που έχω γνωρίσει μέσα από το επάγγελμα είναι ως επί το πλείστον καλλιεργήμενοι, μορφωμένοι και διαθέτουν πολλά πτυχία, μεταπτυχιακά κλπ, ενώ παράλληλα έχουν ασχοληθεί σοβαρά και με την υποκρική τέχνη. Παρόλα αυτά θα ήθελα να αναφέρω κάτι που έχει πει ο Σεφέρης και νομίζω ότι ταιριάζει απόλυτα «…σ’ αυτόν τον τόπο που ζούμε, που οι περισσότεροι είναι τραγικά αυτοδίδακτοι». Ενδέχεται πολλές φορές να υπάρξουν και άνθρωποι, οι οποίοι δεν έχουν ασχοληθεί σε βάθος με το αντικείμενο κι έχουν μια πολύ επιφανειακή άποψη και γνώση γύρω από το θέατρο και την Τέχνη γενικότερα. Φυσικά δεν μπορούμε να είμαστε ισοπεδωτικοί, πρέπει να διαχωρίζουμε την ήρα από το στάρι. Προσωπικά πιστεύω, ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων ηθοποιών είναι καλλιεργημένοι ουσιαστικά κι αυτό για μένα είναι πολύ θετικό.
Πιστεύεις σ’ αυτό που λέμε έμφυτο ταλέντο;
Λοιπόν, διάβασα κάτι έρευνες πρόσφατα που έλεγαν το εξής. Πριν από έναν αιώνα οι επιστήμονες θεωρούσαν, ότι τα γονίδια διαγράφουν μια πορεία μηχανική και ίδια κάθε φορά, ανεξαρτήτως προσώπου. Στον δικό μας αιώνα και μάλιστα πολύ πρόσφατα – νομίζω το 2011 – οι επιστήμονες αποφάνθηκαν, ότι τα γονίδια δεν διαγράφουν τελικά μια πορεία μηχανική, αλλά διαγράφουν μια πορεία και μεταλλάσσονται σύμφωνα με την κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Αυτό τι αποδεικνύει; Ότι με βάση την επιστήμη τουλάχιστον, δεν υφίσταται ο όρος του «έμφυτου». Παρόλα αυτά θεωρώ, ότι το ταλέντο είναι και έμφυτο και επίκτητο. Είναι μια ικανότητα, μια προδιάθεση για να το πω διαφορετικά, που αν την καλλιεργήσεις και την αναπτύξεις στο έπακρο και βοήθησουν παράλληλα και οι εκάστοτε συνθήκες, αυτή μεγαλώνει τόσο πολύ, ώστε να φαίνεται ως έμφυτο χάρισμα, που προέρχεται από τότε που γεννήθηκες. Οπότε νομίζω, ότι η αλήθεια είναι κάπου στη μέση.
Ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά, που στοιχειοθετούν έναν καλό δάσκαλο υποκριτικής και ποια αυτά που ορίζουν τον καλό μαθητή;
Κατά την γνώμη μου. ένας καλός δάσκαλος πρέπει πάνω απ’ όλα, να είναι “καλός” άνθρωπος. Να είναι παιδαγωγός με όλη την σημασία της λέξης και παράλληλα να μπορεί να εμπνεύσει τον μαθητή. Επίσης, ένα πάρα πολύ σημαντικό στοιχείο που πρέπει να έχει ένας καλός δάσκαλος είναι, να μπορεί να ποιεί ήθος ο ίδιος και να είναι εντός και εκτός εισαγωγικών ηθικό στοιχείο. Από την άλλη ένας καλός μαθητής – αν και είναι υποκειμενικό το τι σημαίνει καλό γενικά – θα πρέπει να δουλεύει πολύ σκληρά, να μην επαναπαύεται στις ευκολίες του ή τις όποιες έμφυτες δυνατότητες του, ενώ παράλληλα να προσπαθεί να εξομαλύνει τα πιο δύσκολα σημεία του. Να παραμένει ανοιχτός και δεκτικός στην κριτική και να έχει ανοιχτά μάτια και αυτιά, για να μπορεί να ακούει και να βλέπει. Ολοκληρώνοντας την σκέψη μου, θα ήθελα να προσθέσω άλλο ένα στοιχείο, που θεωρώ ότι χαρακτηρίζει έναν καλό μαθητή. Να μην προσπερνάει. Να μένει στα πράγματα και να τα αναλύει, παρατηρώντας τα ανελλιπώς.
Υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός ανάμεσα στους καλλιτέχνες; Πιστεύεις, ότι οι γυναίκες είναι πιο ανταγωνιστικές απ’ τους άνδρες, λόγω χαρακτήρα, αριθμητικής υπεροχής και λοιπών παραγόντων;
Ο ανταγωνισμός είναι κάτι που συναντάς παντού, ανεξαρτήτως επαγγέλματος ή…φύλου. Σε όλα τα επαγγέλματα υπάρχει ανταγωνισμός, όχι μόνο στο θέατρο. Προσωπικά δεν στέκομαι σε τέτοιου είδους θέματα και δεν με αφορούν τόσο πολύ, αν και τα έχω βιώσει. Δεν μου προκαλούν πια άγχος ή θλίψη, ούτε με στενοχωρούν στον ίδιο βαθμό. Δεν έχω πολλά πάρε – δώσε με τον ανταγωνισμό. Αρνούμαι να μπω σ’ αυτό το παιχνίδι δράσης-αντίδρασης.
Ως θεατρολόγος έχεις έρθει σε επαφή με πολλά θεατρικά και λογοτεχνικά κείμενα. Βοηθάει τελικά η υπερανάλυση ενός έργου, που σε κάποιες περιπτώσεις αγγίζει την καρατόμηση, ή ενδέχεται να λειτουργήσει ακόμα και ανασταλτικά για έναν ηθοποιό;
Συμφωνώ, ότι η υπερανάλυση ενός κειμένου δραματουργικά, ενέχει έναν κίνδυνο να αφαιρεθεί η φρεσκάδα απ’ το κείμενο. Βέβαια, όλα είναι θέμα ηθοποιού και κυρίως σκηνοθέτη, ο οποίος πρέπει να μπορεί να το κοντρολάρει, ώστε να μην σε μπλέξει σε δαιδάλους οι οποίοι θα σε αποδιοργανώσουν και θα σε απομακρύνουν από την ουσία του κειμένου. Από την άλλη όμως, μια βαθιά γνώση θεατρολογίας και δραματουργικής προσέγγισης ενός κειμένου, βοηθάει πολύ στο να προσεγγίσεις έναν ρόλο πολύ καλύτερα σε σχέση με κάποιον, που δεν διαθέτει αντίστοιχες γνώσεις. Όταν γνωρίζεις ποιος είναι ο συγγραφέας, πότε έγραψε το έργο, τι καταβολές είχε, ποια στοιχεία τον επηρέασαν, σε ποια εποχή γράφτηκε το κείμενο ή σε ποια εποχή αναφέρεται, είναι σαφώς πιο εύκολο να ερμηνεύσεις έναν ρόλο πολύ πιο άρτια, απ’ ότι αν δεν διέθετες όλες αυτές τις πληροφορίες. Η προσέγγιση αυτή, όταν γίνεται σωστά και τηρουμένων των αναλογιών, βοηθά και υποβοηθά έναν ηθοποιό, στην προσέγγιση και την όσο το δυνατόν πιο ολοκληρωμένη απόδοση του ρόλου του.
Με βάση τις πληροφορίες μου είσαι και δεινή πιανίστρια…ισχύει; Τι ρόλο παίζει η μουσική στη ζωή σου;
Ευχαριστώ πολύ για τον χαρακτηρισμό, αλλά δεν πιστεύω ότι έχω φτάσει σε τόσο υψηλό επίπεδο, ώστε να μπορώ να χαρακτηριστώ δεινή πιανίστρια. Έχω κάνει κάποια χρόνια πιάνο με μια δασκάλα που ήταν Ρωσίδα και παίζαμε κυρίως Ρώσικα κομμάτια – Τσαϊκόφσκι κτλ – και γι’ αυτό διαθέτω μια πιο κλασική εκπαίδευση στο πιάνο. Η μουσική έπαιζε – παίζει και θα παίζει – πολύ σημαντικό ρόλο στην ζωή μου, από τότε που ήμουν παιδί. Με εμπνέει και με συντροφεύει σε όλες τις δραστηριότητες μου. Επίσης, πολλές φορές ακόμα και στο θέατρο – με βάση την εμπειρία μου από δουλειές που έχω κάνει με διάφορες ομάδες – μπορεί μια ολόκληρη σκηνή ή μία πράξη ενός έργου, να έβγαινε μόνο και μόνο απ’ το άκουσμα ενός μουσικού κομματιού ή μέσα απ’ τους αυτοσχεδιασμούς των ηθοποιών πάνω στην μουσική, είτε με την χρήση μουσικών οργάνων ή χρησιμοποιώντας το ίδιο σου το σώμα για να παράγεις μουσικούς ήχους. Η μουσική είναι παντού, πριν καν γεννηθούμε. Από τότε που είμαστε έμβρυα στην κοιλιά της μάνας μας και ακούμε τον χτύπο της καρδιάς της, αποκτάμε την πρώτη σχέση μας με τον ήχο. Μετά στην πορεία της ζωής μας, η μουσική γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μας, γιατί όλοι ανεξαιρέτως ζούμε καθημερινά, μέσα σε ήχους.
Η ταινία «ΜΑΘΗΜΑΤΑ ΠΙΑΝΟΥ» της Τζέιν Κάμπιον διηγείται την ιστορία μιας γυναίκας ευγενικής καταγωγής, που έχασε την φωνή της μετά από ένα πολύ ισχυρό σοκ και το πιάνο έγινε η μόνη δίοδος επικοινωνίας με τον κόσμο γύρω της. Ένας άξεστος φαινομενικά άνδρας την ερωτεύεται παράφορα και της διασφαλίζει την επαφή με το πιάνο της, όχι όμως χωρίς αντάλλαγμα. Παρόλη την ιδιαιτερότητα της «συμφωνίας» τους, οδηγούνται εντέλει στην υπέρτατη αγάπη, έχοντας ως εφαλτήριο το προαναφερόμενο μουσικό όργανο. Σου φαίνεται ουτοπικό σαν σενάριο; Πιστεύεις, ότι στην πραγματική ζωή θα μπορούσε να συμβεί κάτι αντίστοιχο;
Φυσικά και δεν θεωρώ ότι είναι ουτοπικό σαν σενάριο και μάλιστα βρίσκω πολύ συγκινητική την συγκεκριμένη ιστορία. Όσον αφορά την ταινία αυτή καθαυτή, θα ήθελα να σταθώ στο πως η μουσική και γενικότερα η Τέχνη, η οποία αποτελεί από μόνη της μια γλώσσα την οποία όλοι είμαστε σε θέση να μιλήσουμε και κανείς δεν μπορεί να μας την αφαιρέσει, φέρνει σ’ επαφή δύο ανθρώπους, που μπορεί να έχουν πολλές κοινωνικές ή άλλες διαφορές μεταξύ τους, αλλά μέσω της μουσικής καταφέρνουν να τις εξομαλύνουν και εντέλει να επικοινωνήσουν σε ένα ανώτερο επίπεδο. Η ταινία καταδεικνύει με τον πιο ποιητικό τρόπο, πως η τέχνη μπορεί να κατευνάσει τα πιο βίαια, τα πιο πρωτολλειακά ένστικτα, που ενυπάρχουν όχι μόνο στους ήρωες της ταινίας, αλλά σε όλους μας. Η μουσική απαλύνει τις σκληρές γωνίες τους και αναδεικνύοντας τα πιο λεπτά και ευγενικά τους αισθήματα, οδηγεί δύο φαινομενικά αταίριαστους ανθρώπους στην υπέρτατη αγάπη, που δεν γνωρίζει από προκαταλήψεις, κοινωνικές κάστες και λοιπούς περιορισμούς. Εκεί κρύβεται κατά την γνώμη μου και η μαγεία της Τέχνης.
Η ταινία θίγει έμμεσα και το θέμα της ταξικής διαφοράς ανάμεσα στους ανθρώπους. Κατά την γνώμη σου τέτοιου είδους διαχωρισμοί – κι αφορισμοί – που βασίζονται καθαρά στην καταγωγή, την εθνικότητα, το μορφωτικό και οικονομικό status του καθένα από εμάς, βασίζονται στον φόβο και την άγνοια ή είναι βαθύτερες οι αιτίες που οδηγούν στον ρατσισμό;
Ο ρατσιμός, δυστυχώς, παρατηρείται από την αρχαιότητα έως τις μέρες μας. Στην αρχαιότητα υπήρχαν οι δούλοι και οι ελεύθεροι πολίτες, στον Μεσαίωνα υπήρχαν οι δουλοπάροικοι και οι ευγενείς – βασιλείς, μετά είχαμε τα γνωστά φαινόμενα των ολοκληρωτικών καθεστώτων (βλέπε Χίτλερ, χούντα κτλ) και πάει λέγοντας…ας μην μπούμε καλύτερα σε διαδικασία ιστορικής αναδρομής. Δεν θεωρώ, ότι ο ρατσισμός προέρχεται μόνο από τον φόβο και την άγνοια ή επειδή κάποιος είναι απλά αδαής. Παίζει μεγάλο ρόλο η παιδεία που λαμβάνουμε από το σπίτι μας κι αργότερα από το σχολείο. Επίσης, έχει να κάνει και με την ίδια μας την ιδιοσυγκρασία, απ’ το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο μέσα στο οποίο ζούμε και φυσικά τις γενικότερες συνθήκες που επικρατούν στην χώρα που ζούμε. Είναι πολύ διαφορετικό να ζεις σε μια «δημοκρατική» χώρα, με ένα ελεύθερο πολίτευμα και εντελώς διαφορετικό ας πούμε, να ζεις στην Ρωσία του Στάλιν. Βέβαια, ένας άνθρωπος που διαθέτει μια ορμέμφυτη βία και παράλληλα διακατέχεται από σύνδρομα εξουσίας, θα βγάλει κάποια αρνητικά στοιχεία, ανεξαρτήτως καθεστώτος και κοινωνικοπολιτικού πλαισίου. Άρα, πρόκειται για ένα πολύ προσώπικο μας ζήτημα, το οποίο όμως λειτουργεί και σε απόλυτη συνάρτηση με τις κοινωνικές επιταγές, οπότε κατ’ επέκταση μας αφορά και συλλογικά. Πρέπει να δουλέψει ο καθένας με τον εαυτό του πάνω στο τεράστιο αυτό ζήτημα και ίσως έτσι μπορέσουμε κάποια στιγμή να το αντιμετωπίσουμε πιο αποτελεσματικά κι ως κοινωνία.
Παρόλο που είσαι μια νέα ηλικιακά ηθοποιός, μετράς πολλές συμμετοχές στον κινηματογράφο και την τηλεόραση, έχοντας παίξει σε γνωστές τηλεοπτικές σειρές και ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους. Μίλησε μας λίγο για την εμπειρία της «εικόνας».
Η εμπειρία μου στον κινηματογράφο και την τηλεόραση δεν είναι τόσο μεγάλη, όσο είναι στο θέατρο. Θεωρώ, ότι η τηλεόραση είναι ένα μέσο, στο οποίο γίνονται όλα πολύ γρήγορα. Ο κινηματογράφος είναι κάτι άλλο, πολύ διαφορετικό και σίγουρα έχεις περισσότερο χρόνο για να μπεις μέσα στον ρόλο και να τον αναλύσεις, αλλά και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει μια παραγωγή που σε στηρίζει και σε βοηθάει να αποδώσεις όσο το δυνατόν καλύτερα τον εκάστοτε ρόλο. Φυσικά, η εικόνα περιορίζει το μάτι του θεατή και τον υποβάλλει σε μια συγκεκριμένη διαδικασία, ενώ στο θέατρο είναι ελεύθερος να κοιτάξει, προς όποια κατεύθυνση επιθυμεί. Γι’ αυτό και το θέατρο, επειδή αποτελεί μια άμεση αναπαράσταση μιας κατάστασης, απαιτεί να είσαι εκεί στο «εδώ και τώρα». Αντίθετα στην τηλεόραση και τον κινηματογράφο, μια σκηνή μπορεί να γυριστεί πολλές φορές, μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα, οπότε σαφώς ως μέσα, αφήνουν στον ηθοποιό μεγαλύτερα περιθώρια λάθους. Κάτι που φυσικά στο θέατρο δεν ισχύει με τίποτα.
Έχεις ανασφάλειες σε σχέση με την δική σου εικόνα; Πως αντιδράς απέναντι σε μια ενδεχόμενη επαγγελματική ή άλλη απόρριψη;
Δεν μπορώ να πω, ότι έχω ιδιαίτερη ανασφάλεια με την εικόνα μου. Είμαι αυτή που είμαι, έχω αυτό το σώμα που έχω, αυτό το πρόσωπο που έχω και είμαι πολύ τυχερή που είμαι υγιής και αρτιμελής. Πάντα το σκέφτομαι αυτό, ενώ παράλληλα δεν ήμουν ουδέποτε άνθρωπος που κοιτάει μόνο την επιφάνεια. Τώρα, όσον αφορά την απόρριψη είναι κάτι που πάντα συναντάμε στην ζωή μας και πολύ περισσότερο στον επαγγελματικό τομέα, αλλά ποτέ δεν θεώρησα ότι αυτό συμβαίνει λόγω της εικόνας μου. Πιστεύω πολύ στον εαυτό μου και είμαι σίγουρη, ότι διαθέτω κάτι παραπάνω από μία ωραία εικόνα. Οπότε, τουλάχιστον στον επαγγελματικό τομέα όταν τύχαινε να μην με επιλέξουν για κάποια δουλειά, δεν πίστευα, ότι αυτό συνέβαινε λόγω δικής μου έλλειψης, αλλά επειδή ο εκάστοτε σκηνοθέτης μπορεί να είχε κάτι διαφορετικό στο μυαλό του, για το οποίο εγώ απλώς δεν κάνω. Έτσι κι αλλιώς, το θέμα της εικόνας είναι καθαρά υποκειμενικό. Σε κάποιους αρέσουμε, σε κάποιους δεν αρέσουμε και στην τελική δεν μπορούμε να αρέσουμε σε όλους. Κάτι τέτοιο άλλωστε, θα ήταν πολύ μονότονο και βαρετό.
Τις προάλλες διάβαζα – για πολλοστή φορά – το μυθιστόρημα του Κολομβιανού, νομπελίστα συγγραφέα Γκαμπριέλ – Γκαρσία Μάρκες «Ο ΕΡΩΤΑΣ ΣΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΗΣ ΧΟΛΕΡΑΣ». Αν κάποιος σου ζητούσε να διατυπώσεις έναν αντίστοιχο τίτλο για τον έρωτα στα δικά μας χρόνια, ποιος θα ήταν αυτός και γιατί;
Ωραία ερώτηση αυτή, πολύ ωραία ερώτηση! Κάτσε μισό λεπτό να το θυμηθώ…γιατί πριν λίγο μου ήρθε…ναι…θα έλεγα αυτό που λέει ο Βολταίρος «το μεγαλύτερο αμάρτημα στον έρωτα, είναι η αδιαφορία»...άρα ο τίτλος που θα έβαζα είναι «ο έρωτας στα χρόνια της αδιαφορίας». Δυστυχώς, αυτό που βλέπω καθημερινά μέσα από τις προσωπικές μου επαφές, αλλά και τους άγνωστους ανθρώπους που συναντώ στον δρόμο, είναι ότι ο περισσότερος κόσμος έχει πάψει, ενώ έχει την ανάγκη, να θέλει να σχετίζεται και να επικοινωνεί ουσιαστικά. Δεν ερωτεύεται, δεν έρχεται σε επαφή και προτιμά το εύκολο και το ευκαιριακό. Καταλαβαίνω, ότι τα προβλήματα είναι πολλά, διανύουμε χαλεπούς καιρούς, η κρίση μας απασχολεί όλους, αλλά τι ακριβώς μας συμβαίνει; Δεν έχουμε χρόνο για έρωτες; Αυτό που διαπιστώνω, είναι ότι αδιαφορούμε απέναντι σ’ αυτό το συναίσθημα, το οποίο αποτελεί εφαλτήριο για οτιδήποτε θετικό ή αντίστοιχα για οτιδήποτε σχετίζεται με την δημιουργία.
Φέτος συμμετέχεις στην παράσταση «ΤΟ ΞΕΝΥΧΤΙ», ένα έργο του Νεοϋορκέζου συγγραφέα Wallace Shawn, το οποίο σκηνοθέτησε ο Πέρης Μιχαηλίδης και παίζεται στο Κέντρο Τέχνης & Πολιτισμού BETON7. Το έργο -και κατ’ επέκταση η παράσταση- στηλιτεύει το Αμερικάνικο Όνειρο, με έναν τρόπο ιδιαίτερα αυθάδη και προκλητικό. Ως θεατρολόγος πως θα χαρακτήριζες το συγκεκριμένο έργο;
Ένα επίθετο που θα ταίριαζε απόλυτα στο ΞΕΝΥΧΤΙ του Wallace Shawn, είναι αιρετικό έργο. Επίσης, θα πρόσθετα ότι είναι ένα σύγχρονο έργο, το οποίο σκιαγραφεί πάρα πολλούς ανθρώπινους χαρακτήρες που κινούνται ανάμεσα μας στο εδώ και τώρα. Είναι ένα έργο διαχρονικό. Μπορεί να γράφτηκε στα 70’s, αλλά αφορά απόλυτα το σήμερα και μπορούμε άνετα, να ταυτιστούμε μ’ αυτό, ακόμα και στην Ελλάδα της κρίσης. Ο τρόπος που το προσεγγίσαμε ήταν εν μέρει ρεαλιστικός, γιατί αυτές οι καταστάσεις υπάρχουν, αλλά από την άλλη μπήκε κι ένα έντονο στοιχείο παραλογισμού, το οποίο στις μέρες μας τείνει να γίνει καθημερινότητα. Αυτό το στοιχείο του παραλογισμού μπορεί κάποιους να τους ξενίζει, αλλά για μένα είναι απολύτως φυσιολογικό. Βλέπω ότι υπάρχει στην κοινωνία σε πολύ μεγάλο βαθμό, καθώς επίσης και στις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Αυτό είναι κάτι που φαίνεται και μέσα στο έργο του Wallace Shawn, πόσο παράλογες δηλαδή μπορούν να γίνουν οι διαπροσωπικές μας σχέσεις.
Θα ήθελα να μάθω περισσότερα για τον χαρακτήρα που υποδύεσαι στην παράσταση, η οποία λόγω επιτυχίας πήρε παράταση και θα παίζεται μέχρι και τις 29 Δεκεμβρίου. Ποια ήταν τα στοιχεία που σε δυσκόλεψαν περισσότερο στην προσέγγιση ενός ομολογουμένως απαιτητικού ρόλου;
Κάθε φορά που αντιμετωπίζω έναν ρόλο και καλούμαι να τον ενσαρκώσω, ταλαιπωρούμαι πάρα πολύ. Αρχίζω κι ερευνώ πράγματα που έχουν σχέση με την προσωπικότητα που θα υποκριθώ και προσπαθώ να δω τον ρόλο μου σαν μια αυθύπαρκτη οντότητα κι αυτή είναι μια πάγια διαδικασία, που ακολουθώ για όλους μου τους ρόλους. Στο ΞΕΝΥΧΤΙ του Wallace Shawn υποδύομαι την Christine. Είναι ένας ρόλος με ασαφή όρια, όπως κι οι υπόλοιποι χαρακτήρες του έργου, κάτι που κάνει το συγκεκριμένο κείμενο πολύ δύσκολο να σκηνοθετηθεί. Οπότε, πρέπει εσύ να επιλέξεις ποια στοιχεία θα χρησιμοποιήσεις, για να εναρμονιστείς με τον χαρακτήρα του ρόλου και να τον αποδώσεις, όσο το δυνατόν πιο άρτια. Σ’ αυτό με βοήθησε πολύ το γεγονός, ότι παρατηρώ πολύ τον κόσμο γύρω μου κι επειδή είπαμε νωρίτερα, ότι το έργο εμπεριέχει πολύ το στοιχείο του παραλόγου, το οποίο βλέπω συνεχώς στην καθημερινότητα μου, έκλεψα στοιχεία από διάφορες περσόνες, που συναντώ μέσα από τις συναναστροφές μου. Επίσης, έκανα μια προσωπική, ενδελεχή έρευνα, διαδικτυακά αλλά και μέσω διάφορων κοινωνικών οργανισμών που ασχολούνται με θέματα σχετικά με τα ναρκωτικά και τις σεξουαλικές διαταραχές.
Ποιες ήταν οι αντιδράσεις του κοινού απέναντι σ’ αυτό το έντονο στοιχείο πρόκλησης που εμπεριέχει το έργο του Shawn; Πιστεύεις, ότι κάποιοι στ’ αλήθεια σοκάρονται απ’την παράσταση;
Οι αντιδράσεις ποικίλουν. Ήταν πολύ μεγάλη έκπληξη για μένα το γεγονός ότι αυτό το έργο βγάζει πάρα πολύ γέλιο κι ο κόσμος «διασκεδάζει» παρακολουθώντας μια τέτοια παράσταση. Υπάρχουν πολύ κωμικές καταστάσεις – θα τις χαρακτήριζα τραγελαφικές – οι οποίες υποβόσκουν. Αυτό που παρατηρώ, είναι ότι ο κόσμος δεν είναι αθώος. Μπορεί να κατανοήσει και να ταυτοποιηθεί με παράλογους χαρακτήρες, με χαρακτήρες που έχουν ψυχικές διαταραχές και προβλήματα, οπότε αυτό που αντιλήφθηκα, είναι ότι πολλούς απ’ τους θεατές που παρακολουθούν ένα τέτοιο έργο, σε κάποια σημεία ταυτίζονται. Φυσικά υπάρχουν και κάποιοι που παραξενεύονται από κάτι τόσο σοκαριστικό και δεν μπορούν να το διυλήσουν και να το μεταφράσουν μέσα τους. Η πλειοψηφία όμως των θεατών ψυχαγωγείται ουσιαστικά, ταυτίζεται και μπορεί να το αναγάγει στο σήμερα, γιατί όπως προείπα, πρόκειται για ένα έργο απόλυτα σύγχρονο.
Στις περισσότερες παραστάσεις που έχω παρακολουθήσει τελευταία υπάρχει γυμνό, σε μεγαλύτερη ή μικρότερη έκταση, λιγότερο ή περισσότερο δικαιολογημένο. Πουλάει το γυμνό στο θέατρο, στην Τέχνη γενικότερα;
Θεωρώ, ότι παράσταση από παράσταση διαφέρει και επίσης μια παράσταση δεν χαρακτηρίζεται καλή με βάση το αν εμπεριέχει ή δεν εμπεριέχει γυμνό. Κάποιοι σκηνοθέτες επιλέγουν το γυμνό ανεξαρτήτως έργου και χαρακτήρων, οπότε αυτό φαίνεται σκηνοθετικά παράταιρο. Πάντα θα υπάρχουν οι καλές σκηνοθεσίες και οι κακές σκηνοθεσίες. Πλεόν, οι άνθρωποι επειδή θέλουν να σοκάρουν και να προκαλούν, ή ενδεχομένως να φέρνουν κόσμο στο θέατρο, επιλέγουν το γυμνό, το οποίο για μένα δεν είναι σε καμία περίπτωση αφοριστικό. Μια παράσταση ή ένα κείμενο, μπορεί να το απαιτεί, ώστε να δώσει και να μεταφέρει το μήνυμα του συγγραφέα και του σκηνοθέτη και να το επικοινωνήσει με το κοινό.
Επειδή έχεις ασχοληθεί και με τον ευρύτερο τομέα της ενημέρωσης, θα ήθελα να μου πεις πως βλέπεις αυτήν την ακραία αντίφαση των Μ.Μ.Ε., τα οποία από την μία κάνουν το παν, προκειμένου να μας τρομοκρατήσουν και να μας πείσουν ότι είμαστε φτωχοί και καταφρονεμένοι κι από την άλλη μας λανσάρουν εικόνες ευημερίας μέσω των εκπομπών lifestyle, μαγειρικής και τα συναφή, ενώ παράλληλα τα διάφορα περιοδικά μόδας απευθύνονται στην μέση γυναίκα σαν να είναι πλούσια, επαγγελματικά επιτυχημένη και τέλεια σε όλους τους άλλους ρόλους που καλείται να παίξει μέσα στην ημέρα. Μήπως τελικά δεν ισχύει για όλους η κρίση;
Είναι μια παράνοια όλο αυτό που συμβαίνει με τα Μ.Μ.Ε., αλλά παράλληλα θεωρώ ότι θέλουν να καλύψουν κι όλα τα γούστα. Απ’ τη μία πρέπει να βγάλουν μια σοβαρή είδηση, απ’ την άλλη όμως πρέπει ν’ απευθυνθούν και στην μέση νοικοκυρά ή στην μοντέρνα, απελευθερωμένη γυναίκα που θέλει να τα κάνει όλα τέλεια και παράλληλα να είναι ντυμένη με την τελευταία λέξη της μόδας και άψογα χτενισμένη. Απ’ εκεί και ύστερα στόχος τους είναι ο αποπροσανατολισμός, ώστε να μην ασχολούμαστε με θέματα που μας καίνε, όπως είναι η κρίση που διανύουμε – η οποία είναι παγκόσμια – και νομίζω ότι αποτελούν έναν πολύ άμεσο και αποτελεσματικό τρόπο για να μην σκέφτεται ο κόσμος. Φυσικά και μας θέλουν κοιμισμένους, μας θέλουν πρόβατα, μας θέλουν υποτακτικούς και να μην αντιδρούμε. Η βιομηχανία του θεάματος στοχεύει στο να στραφούμε ακόμα περισσότερο προς τον υλισμό, με αποτέλεσμα να μην βλέπουμε καθόλου την ουσία, που είναι μπροστά στα μάτια μας. Τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης αποσκοπούν καθαρά, στο να μας κοιμήσουν. Όσο για την κρίση…μάλλον δεν ισχύει για όλους. Κάποιοι στις μέρες μας επωφελούνται ή όπως υποδηλώνεται και στο έργο του Wallace Shawn δεν βιώνουν καθόλου την κρίση, ακόμα κι εδώ στην Ελλάδα. Νομίζω, ότι ισχύει διεθνώς αυτό που λέμε «οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι και οι φτωχοί, φτωχότεροι»…
Εσύ με ποιον τρόπο επιλέγεις να ενημερωθείς για τα θέματα της τρέχουσας επικαιρότητας;
Ενημερώνομαι από το internet. Δεν έχω τηλεόραση στο σπίτι μου, αλλά ακόμα κι όταν πηγαίνω στα σπίτια των φίλων μου, πάλι δεν θα δούμε τηλεόραση. Προτιμώ να κάνω την δική μου έρευνα, μέσω ξένων ειδησεογραφικών πρακτορείων και των αντίστοιχων εντύπων, ενώ κάποιες φορές ακούω και ραδιόφωνο, αλλά πάντα συγκεκριμένες εκπομπές, τις οποίες επιλέγω αυστηρά. Ως επί το πλείστον, ενημερώνομαι απ’ το διαδίκτυο και το ραδιόφωνο.
Ο Δεκέμβριος τα τελευταία χρόνια, παρόλο τον εορταστικό του χαρακτήρα, κουβαλά και μια διάχυτη ζοφερότητα, λόγω των θλιβερών γεγονότων που σημειώθηκαν το 2008 και δεν έχουν σταματήσει έως σήμερα να μας απασχολούν και να μας προβληματίζουν. Πιστεύεις, ότι ο κόσμος έχει πάψει να ελπίζει ή ακόμα χειρότερα να προσπαθεί για ένα καλύτερο αύριο;
Η ελπίδα πεθαίνει πάντα τελευταία! Είμαστε ένας μεσογειακός λαός, οπότε παραμένουμε κατά βάση αισιόδοξοι. Παρόλα αυτά συμβαίνουν πάρα πολλά μπροστά στα μάτια μας και νομίζω ότι έχουμε «χαθεί στην μετάφραση». Η κατάσταση, αποχαιρετώντας το 2014 και οδεύοντας προς το 2015, παραμένει άγρια. Δεν ξέρουμε πια που να στηριχτούμε και σε ποιον να πιστέψουμε. Ο Γκαίτε έχει πει κάτι φοβερό πάνω σ’ αυτό: «αν ο κροκόδειλος έφαγε τον εχθρό σου, δεν πάει να πει ότι έγινε φίλος σου». Εμείς νομίζουμε, ότι εφόσον ο κροκόδειλος έφαγε τον εχθρό μας, πρέπει σώνει και ντε να τον κάνουμε και φίλο μας. Κάνουμε δηλαδή κάποιες συμμαχίες, χωρίς να βλέπουμε ξεκάθαρα και αντικειμενικά, ποιος είναι στην πραγματικότητα ο εχθρός και ποιος είναι αυτός που θα μας βοηθήσει. Όλοι ξέρουμε ότι τα «κροκοδείλια δάκρυα» έρχονται λίγο πριν σε φάει ο κροκόδειλος. Πρέπει να αντιληφθούμε ποιοι είναι αυτοί που μπορούν να μας στηρίξουν επί της ουσίας, στηρίζοντας παράλληλα κι οι ίδιοι τους εαυτούς μας. Πρέπει να δούμε πια με καθαρό βλέμμα, που βρίσκονται οι σκόπελοι και που κρύβεται η σανίδα σωτηρίας.
Σε λίγες μέρες θα αποχαιρετήσουμε οριστικά το 2014…και θα υποδεχτούμε μία νέα χρόνια, φορτωμένη κι αυτή με πολλές προσδοκίες, όπως όλες οι προηγούμενες. Εσύ τι περιμένεις από την καινούργια χρονιά; Μετά από «ΤΟ ΞΕΝΥΧΤΙ»…τι μέλλει γενέσθαι;
Τι περιμένω απ’ την καινούργια χρονιά; Ευελπιστώ, ότι θα υπάρχει υγεία. Επίσης, εύχομαι τα πράγματα να πάνε καλύτερα για όλους, όχι μόνο στον επαγγελματικό τομέα ή όσον αφορά τα οικονομικά μας, που είναι αλήθεια ότι βάλλονται από παντού, αλλά και στους υυπόλοιπους τομείς, που αφορούν τις διαπροσωπικές μας σχέσεις. Περιμένω μεγάλυτερη συναίσθηση και ευαισθησία. Θα ήθελα ιδανικά, να γίνουμε περισσότερο ειλικρινείς, πρώτα και κύρια με τον ίδιο μας τον εαυτό. Ειλικρίνεια & αυτογνωσία λοιπόν… «ΤΟ ΞΕΝΥΧΤΙ» του Wallace Shawn επειδή πηγαίνει πολύ καλά και ήδη έχει πάρει παράταση μέχρι τις 29 Δεκέμβρη, με σοβαρό ενδεχόμενο να πάρει και μία δεύτερη και μετά ποιος ξέρει..θα πάμε και στα πέναλτι! Πέρα από την πλάκα όμως, δεν γνωρίζω από τώρα τι θα φέρει η καινούργια χρονιά, αλλά εύχομαι προκαταβολικά, ότι έρθει να είναι για καλό και να μας βρει όλους ενωμένους και δυνατούς. Σ’ ευχαριστώ πολύ για την κουβέντα μας και προς το παρόν τουλάχιστον σας περιμένουμε όλους στο BETON7 για ένα ξενύχτι…που θα σας μείνει πραγματικά αξέχαστο! Καλές Γιορτές σε όλους!
Η Νίκη Λειβαδάρη είναι μια ηθοποιός – κι ένας άνθρωπος – έντονων αποχρώσεων, εναλλασσόμενων ταχυτήτων & πολλαπλών αναγνώσεων, ενώ παράλληλα διαθέτει κι αυτό το “κάτι”, σκηνικά & παρασκηνιακά, που την κάνει να ξεχωρίζει.
Θα την χαρακτήριζα επίσης, πηγαία, αυθόρμητη, λαμπερή και ευφυέστατη, με μια έμφυτη ικανότητα να κάνει τους άλλους να χαμογελούν αβίαστα, ενώ η ίδια παραμένει απόλυτα σοβαρή και αφοσιωμένη στην δουλειά της.
Φέτος πρωταγωνιστεί στην επιτυχημένη παράσταση “ΤΟ ΞΕΝΥΧΤΙ”, του Wallace Shawn, σε σκηνοθεσία Πέρη Μιχαηλίδη, με συμπρωταγωνιστές τους εξίσου ταλαντούχους: Αθηνά Αλεξοπούλου, Ερατώ Πίσση, Χρήστο Τανταλάκη & Άρη Τσαμπαλίκα. Η παράσταση πήρε παράταση και θα παίζεται στο Κέντρο Χώρου & Πολιτισμού BETON7, κάθε Κυριακή & Δευτέρα, στις 9 το βράδυ, έως και τις 29 Δεκεμβρίου 2014.
Με την Νίκη βρεθήκαμε σ’ ένα απ’ τα πιο τουριστικά σημεία της Πλάκας, το οποίο εμείς τουλάχιστον φωτογραφικά, μόνο ως τέτοιο δεν το αντιμετωπίσαμε…
Η συνέντευξη πραγματοποιήθηκε στο μεζεδοπωλείο “Ο ΓΛΥΚΥΣ” (Αγγέλου Γέροντα 2 – Πλάκα). Ευχαριστούμε μέσα από την καρδιά μας τους υπεύθυνους, για την φιλοξενία και την κατανόηση τους.
Η στήλη ARS & VITA, εύχεται ολόψυχα στην Νίκη Λειβαδάρη, οι επιτυχίες στην ζωή της να τυγχάνουν πάντα μεγάλης παράτασης και το 2015, να την φέρει ακόμα πιο κοντά σ’ αυτά που προσμένει, ελπίζει, ονειρεύεται…
ΑΛΛΙΩΣ 