Tags
Π Ρ Ο Σ Ω Π Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α
Φ Α Ι Δ Ρ Α Σ Ο Υ Τ Ο Υ
τη στήλη γράφει & επιμελείται
η Λίλα Παπαπάσχου
Είσαι η πρώτη ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ της στήλης για το 2015, γι’ αυτό θα ήθελα, να ξεκινήσουμε την κουβέντα μας με τις σκέψεις σου για την νέα χρονιά. Πως τα βλέπεις τα πράγματα;
Τα βλέπω με αισιοδοξία και περισσότερο φως απ’ ότι παλιότερα. Ελπίζω στο καλύτερο και είμαι σίγουρη, ότι κάποια στιγμή θα βρούμε μία άκρη…στο τούνελ! Δεν μου αρέσει να μένω στο σκοτάδι. Θεωρώ, ότι ακόμα και μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι, μπορείς πάντα να βρεις μια αχτίδα φωτός.
Διαθέτεις ένα εντυπωσιακό εύρος σπουδών. Χορεύτρια – χορογράφος, ηθοποιός και θεατρολόγος. Στην περίπτωση σου μάλλον υπάρχει ευτυχία που να κόβεται στα τρία, στα τέσσερα και πάει λέγοντας.…Μίλησε μας λίγο για την συνύπαρξη των πολλαπλών ιδιοτήτων σου. Είναι αρμονική;
Πιστεύω, ότι κάποιες ιδιότητες είναι αλληλένδετες και αλληλοσυμπληρώνονται. Δηλαδή, ποτέ δεν θεώρησα επιλέγοντας την θεατρολογία, ότι μπαίνω σε κάτι ξέχωρο. Ναι μεν, εμβαθύνω σε ένα θεατρικό κείμενο ή μια θεατρική πράξη, αλλά αποκομίζω αυτό που θέλω να πάρω, το κάνω κτήμα μου και το αναδημιουργώ σε σχέση με την χορογραφία, την ερμηνεία κτλ. Τα πάντα συνδέονται μεταξύ τους. Είναι πολύ σημαντικό για μένα, να είναι ένας καλλιτέχνης περίπλοκος, ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει όσο το δυνατόν καλύτερα στις εκάστοτε συνθήκες, που του προσφέρονται.
Έχεις συνεργαστεί με το Χοροθέατρο Ροές της Σοφίας Σπυράτου, με την Ομάδα Σύγχρονου Χορού της Πέρσας Σταματοπούλου, του Lee Bruer κ.α., ως χορεύτρια – περφόρμερ, αλλά και ως χορογράφος – κινησιολόγος. Ποιο ρόλο απολαμβάνεις περισσότερο;
Κάθε ρόλος έχει την γλύκα του. Σαφώς όταν δουλεύεις με μία ομάδα και κάνεις την επιμέλεια της κίνησης ή αντίστοιχα χορογραφείς ένα δικό σου project, η χαρά που παίρνεις από την δημιουργία και την συνδημιουργία με τους εκάστοτε συντελεστές της ομάδας σου, είναι τελείως διαφορετική από το να σε καθοδηγεί κάποιος, για να φτάσεις σε ένα δικό του αποτέλεσμα, αν και σ’ αυτήν την περίπτωση πρόκειται για συνδημιουργία, η οποία όμως έχει τελείως διαφορετική βάση και στόχο. Ομολογώ, ότι τις απολαμβάνω εξίσου, ωστόσο η αγάπη μου για την σκηνή είναι πολύ μεγάλη και δεν μπορώ να την αποχωριστώ εύκολα. Η ευθύνη του χορογράφου βέβαια είναι πολύ μεγαλύτερη, το ίδιο και η χαρά που νιώθεις όταν βλέπεις την δημιουργία σου να έχει κάποιο αντίκρισμα. Έχει μεγάλη διαφορά αυτό το συναίσθημα, από το χειροκρότημα που δέχεσαι στο τέλος μιας παράστασης.
Πιστεύεις, ότι οι Έλληνες ηθοποιοί διαθέτουν «δουλεμένα» σώματα;
Υπάρχουν πολλά «έξυπνα» σώματα Ελλήνων ηθοποιών, τα οποία όμως νομίζω, ότι δεν τα εκμεταλλεύονται, όπως θα έπρεπε. Έχω την αίσθηση, ότι γι’ αυτό δεν φταίνει μόνο οι ίδιοι. Το «έγκλημα» είναι αμφίδρομο. Δυστυχώς, δεν υπάρχει στην Ελλάδα η παιδεία που υπάρχει στο Εξωτερικό, ώστε να αντιληφθεί ο ηθοποιός, πως οφείλει να καλλιεργήσει το σώμα του, όπως τη φωνή, την εξωτερική του εμφάνιση ενδεχομένως και τα υπόλοιπα εκφραστικά του μέσα, προκειμένου να μπορεί κάποιος να το σμιλεύσει και να το προσαρμόσει στις ανάγκες του εκάστοτε ρόλου. Ωστόσο, έχει τύχει να συνεργαστώ με ηθοποιούς, που έχουν πολύ σημαντικές σωματικές ικανότητες, σε βαθμό που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν και χορευτές αν θέλουμε να κάνουμε τον διαχωρισμό, εγώ δεν τον κάνω ποτέ. Το σώμα στην ουσία «μιλάει» και υπάρχουν πολλοί ερμηνευτές που μιλάνε περισσότερο με το σώμα τους, παρά με την φωνή τους. Προσωπικά το θεωρώ πολύ σημαντικό, γιατί σε συνδυασμό με την καλλιέργεια της φωνής τους, μπορούν να φτάσουν την ερμηνεία τους σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο κι αυτή η αρμονία είναι το ζητούμενο της παραστατικής τέχνης.
H θρυλική Πίνα Μπάους χορογραφούσε – ενίοτε χόρευε κιόλας – σε προχωρημένη ηλικία και ενώ ήταν σοβαρά άρρωστη, συνεχίζοντας να δουλεύει με το ίδιο πάθος, μέχρι και την τελευταία της πνοή. Εσύ βάζεις χρονικά περιθώρια στον εαυτό σου, όσον αφορά τον χορό;
Αυτό που λέμε για τον χορό είναι, ότι είναι μια τέχνη με ημερομηνία λήξεως, αναφερόμενοι περισσότερο στον κλασικό χορό, το μπαλέτο συγκεκριμένα, όπου δεν μπορείς να χορεύεις μέχρι τα πενήντα ή ακόμη και να μπορείς, να χορεύεις έως τα πενήντα σου όπως η Συλβί Γκιγιέμ, η οποία αποσύρθηκε πρόσφατα, πρέπει να ξέρεις πότε να φεύγεις. Όσον αφορά τον σύγχρονο χορό, δεν βάζω όρια, γιατί για μένα αποτελεί μία έκφραση ανώτερης ψυχής. Ο σύγχρονος χορός εμπνέεται από την καθημερινή κίνηση του ανθρώπου και γι’ αυτό είναι ανεξάντλητος, ενώ ταυτόχρονα μιλάει για όλα αυτά που δεν μπορούν, να ειπωθούν με λέξεις. Ουσιαστικά, είναι η μελωδία της σιωπής. Δεν υπάρχουν χρονικά περιθώρια στον χορό, γιατί δεν υπάρχουν χρονικά περιθώρια στην ψυχή. Μπορεί να εκφράζεται μέχρι και την τελευταία της πνοή. Θα συμπορευθώ, ως εκ τούτου, με την Πίνα Μπάους και θα πω, ότι καλά έκανε κι εύχομαι όταν έρθει εκείνη η ώρα, να είμαι σε θέση να πράξω κι εγώ το ίδιο.
Εκτός απ’ τις καλλιτεχνικές δραστηριότητες που αναφέρθηκαν παραπάνω, απ’ το 2005 παραδίδεις μαθήματα release technique, contact improvisation & physical acting σε επαγγελματίες ηθοποιούς και χορευτές. Θέλω να μου αναλύσεις λίγο τους παραπάνω όρους και να μας μιλήσεις για την εμπειρία της διδασκαλίας.
Release technique είναι μία βασική τεχνική του σύγχρονου χορού, η οποία διδάσκεται σε όλες τις επαγγελματικές σχολές. Contact improvisation – το λέει και η λέξη – είναι η αυτοσχέδια σωματική επαφή, η ανταλλαγή των σωματικών μας κέντρων, δηλαδή το πως μπορούμε, να μπούμε ο ένας στον χώρο του άλλου και να δημιουργήσουμε κίνηση ή ν’ αφυπνίσουμε ορισμένα πρωταρχικά ένστικτα. Το «physical acting» είναι ουσιαστικά ένας δικός μου όρος. Προέκυψε από την εμπειρία μου στο physical theater, απ’ τις σπουδές μου κι όλα τα σεμινάρια που έχω κάνει. Προσπαθώ με βασικό όργανο το σώμα, να δημιουργήσω ή να αναδημιουργήσω την σωματική διάπλαση του ρόλου, μέσα βέβαια από τον χαρακτήρα του εκάστοτε ερμηνευτή. Μετά απ’ αυτήν την επίπονη εργασία βασικό συμπλήρωμα είναι ο λόγος, ο οποίος παίρνει μία τελείως διαφορετική διάσταση. Είχα μεγάλο άγχος σχετικά με την διδασκαλία, γιατί πρέπει να έχεις φοβερή μεταδοτικότητα και να είσαι γενικά επικοινωνιακός χαρακτήρας, ενώ επίσης θεωρώ πολύ μεγάλη ευθύνη να διδάξεις κάποιον αυτά που ξέρεις και να μεταλαμπαδεύσεις γενικά την γνώση σου, ενώ ακόμα πιο σημαντικό είναι, πως θα την προσλάβει ο άλλος. Η μεγαλύτερη ευθύνη έγκειται εκεί, γιατί αλλιώς μπορεί εύκολα να οδηγήσεις κάποιον στην ημιμάθεια. Στην αρχή προβληματίστηκα πάρα πολύ, αργότερα όμως άρχισα να το απολαμβάνω και μπορώ να πω πλέον με σιγουριά, ότι η επικοινωνία που μπορείς ν’ αποκτήσεις μ’ έναν ηθοποιό ή έναν χορευτή δημιουργώντας πάνω του και διδάσκοντας είναι πολύ εποικοδομητική και για μένα την ίδια, τόσο σαν ερμηνεύτρια, αλλά και με την ιδιότητα της χορογράφου.
Δύο χρόνια αφότου ξεκίνησες να διδάσκεις – το 2007 δηλαδή – ίδρυσες την ομάδα Trout Physical Theater Company, με βασικό συνεργάτη τον William Αντωνίου και στην συνέχεια τον Eammon Farrel, παρουσιάζοντας τις παραστάσεις: Fragment, Trainspotting & Τριλογία Αίματος. Ποια από τις τρεις αυτές δουλειές θεωρείς την πιο ολοκληρωμένη και γιατί;
Η απόφαση μου να ιδρύσω την ομάδα Trout Physical Theater, προέκυψε από μία μεγάλη ανάγκη, να δημιουργήσω νέες ιστορίες με βασικό εργαλείο το σώμα, χωρίς όμως να σνομπάρεται ο λόγος. Δεν ξεχωρίζω καμία απ΄τις δουλειές μου. Ήμουν μόλις 26 χρονών, όταν έκανα το Fragment – την πρώτη μου παράσταση – και ομολογώ ότι λόγω του νεαρού της ηλικίας, ήμουν πολύ πιο απόλυτη απ’ ότι είμαι τώρα, κάτι που δεν θεωρώ και πάρα πολύ σωστό. Πιστεύω, ότι ένας δημιουργός δεν πρέπει να είναι ποτέ απόλυτος. Ανεβαίνοντας ένα-ένα τα σκαλιά της δημιουργίας και φτιάχνοντας τις παραστάσεις μου, μόνο όταν είχα πραγματικά κάτι να πω – δεν είμαι γενικά υπέρ της συνεχούς κι άνευ λόγου δημιουργίας – έφτασα σ’ ένα σημείο ικανοποιητικό κι εύχομαι στο μέλλον, να εξελιχθώ ακόμα περισσότερο. Με βάση αυτήν την εξελιγκτική πορεία, θα έλεγα ότι άρχισα να μπαίνω σ’ ένα πιο δικό μου, δημιουργικό μονοπάτι με την Τριλογία Αίματος, χωρίς να υποτιμώ τις δύο προηγούμενες δουλειές μου. Θέλω να πιστεύω, ότι είμαι σε καλό δρόμο και ευτυχώς με τον William Αντωνίου, ο οποίος όπως ανέφερες είναι ο βασικός συνεργάτης μου, έχουμε φτάσει σε απόλυτη ταύτιση ιδεών και καλλιτεχνικών ιδιοτήτων. Ο William είναι ένας νέος μουσικός, απίστευτα χαρισματικός και με πηγαίο ταλέντο, που μπροστά του ανοίγονται τεράστιες προοπτικές και το γεγονός ότι είμαστε συνεργάτες περίπου εννιά χρόνια λέει πολλά, για το πόσο έχουμε δέσει καλλιτεχνικά, συμπληρώνοντας ο ένας τον άλλο και συνδημιουργώντας. Εύχομαι η συνεργασία μας, να συνεχιστεί για πολύ καιρό ακόμα. Το ίδιο έχει αρχίσει να συμβαίνει και με τον Eammon, με τον οποίο συνεργαστήκαμε στην Τριλογία Αίματος. Είναι ένας σκηνοθέτης με πολύ ανήσυχο πνεύμα, ο οποίος ψάχνει συνεχώς την βαθύτερη ουσία των πραγμάτων και «σμιλεύει» τα πράγματα μαζί με τους συνεργάτες του. Είναι μία ευτυχέστατη συγκυρία που βρέθηκα με τους συγκεκριμένους ανθρώπους και ανυπομονώ να δω, πως θα εξελιχθεί.
“TRAINSPOTTING”
Η ταινία «Billy Elliot: γεννημένος χορευτής», που γνώρισε τεράστια καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία, αφηγείται την ιστορία ενός 11χρονου αγοριού, που επιθυμεί διακαώς να γίνει χορευτής, στην Αγγλία του 1980. Μέσα στο φιλμ θίγονται πολλά και διαφορετικά θέματα, με επίκεντρο την προκατάληψη, που αντιμετωπίζουν οι άντρες χορευτές. Πιστεύεις, ότι στην Ελλάδα ισχύουν παρόμοιου τύπου «προκαταλήψεις»;
Εν έτει 2015 νομίζω, ότι είναι πολύ βλακώδες να υπάρχουν τέτοιου είδους προκαταλήψεις. Δυστυχώς πιθανότατα συμβαίνει, αλλά θεωρώ ότι παρόμοια ζητήματα έχουν απενοχοποιηθεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Το επάγγελμα δεν ορίζει την σεξουαλική ή οποιαδήποτε άλλη ταυτότητα μας. Πιστεύω, ότι οι Έλληνες είναι σε έναν πολύ καλό δρόμο, ώστε να το καταλάβουν αυτό και παράλληλα –επιτέλους – να το συνειδητοποιήσουν κιόλας.
Ως ηθοποιός με χορευτική παιδεία, πρώτα σωματοποιείς τους ρόλους και μετά εμβαθύνεις στο κείμενο και τον χαρακτήρα ή συμβαίνουν όλα ταυτόχρονα;
Έχω υπάρξει ως ηθοποιός μόνο σε τρεις παραστάσεις έως τώρα. Τολμώ να πω, ότι και στις τρεις πρώτα βρήκα το σώμα, το βάρος, το περπάτημα του χαρακτήρα, την σωματική ενέργεια που φέρει και μετά άρχισα ν’ ασχολούμαι εις βάθος με το λόγο. Δεν ξέρω, αν είναι σωστός ή λανθασμένος δρόμος αυτός, όταν παίζεις αμιγώς θέατρο, αλλά για μένα είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης μίας ερμηνείας, γιατί ο κάθε χαρακτήρας έχει το δικό του σώμα. Ναι μεν χρησιμοποιείς το δικό σου, αλλά με «ενέσεις» του σώματος του εκάστοτε ήρωα, που καλείσαι ν’ αποδόσεις σκηνικά. Πρέπει να εντοπίσεις όλα αυτά τα στοιχεία, που συνθέτουν το νέο χαρακτήρα, που θα προκύψει απ’ το δικό σου σώμα και τις «ενέσεις» του άλλου και να δημιουργήσεις μία νέα «οντότητα», η οποία προφανώς μετά θα αποκτήσει και λόγο. Άρα ναι, πρώτα σωματοποιώ τους ρόλους μου…
Ποιο κλασικό θεατρικό έργο θα ήθελες να χορογραφήσεις και γιατί;
Θα μ’ ενδιέφερε πάρα πολύ, να χορογραφήσω τον Μάκβεθ. Θεωρώ πως είναι μία απ’ τις τραγωδίες της εξουσίας του Σαίξπηρ, που θα είναι πάντα επίκαιρη. Με ιντριγκάρει πάρα πολύ, το κατά πόσο θα μπορούσα να σωματοποιήσω την εξουσιολαγνεία. Το πως δηλαδή ένας άνθρωπος έλκεται τόσο πολύ από την εξουσία, ώστε να καταστρατηγήσει τα πάντα, ότι πιστεύει, ότι είναι ηθικό ή το ανήθικο να το αναγάγει σε μια άλλη κλίμακα του ανήθικου. Θα ήθελα να το προσεγγίσω, μόνο και μόνο για να αντιληφθώ κι εγώ μέσα από την δημιουργία, πως η εξουσία χειραγωγεί προσωπικότητες – και μάλιστα δυνατές προσωπικότητες – ώστε από κάποιο σημείο και μετά να άγονται και να φέρονται απ’ το πάθος τους να την αποκτήσουν και κατ’ επέκταση να την χρησιμοποιήσουν. Με ενδιαφέρει επίσης κι η πάλη των δύο φύλων, όπως παρουσιάζεται μέσα στο συγκεκριμένο έργο. Το πως δηλαδή το ασθενές φύλο, δεν είναι καθόλου ασθενές και το ισχυρό φύλο, δεν είναι καθόλου ισχυρό, όχι όμως με την φεμινιστική έννοια του όρου, κάτι τέτοιο δεν με απασχολεί. Θα ήθελα να εστιάσω, στον τρόπο που ο Σαίξπηρ αντιλήφθηκε αιώνες πριν, ότι η γυναίκα όχι μόνο ασθενές φύλο δεν είναι, αλλά αντίθετα είναι το ισχυρό. Είναι ο λαιμός κι όπου γυρίζει ο λαιμός, γυρίζει και το κεφάλι. Το έργο προσφέρεται, για να δημιουργήσεις πολύ ανατρεπτικές φιγούρες.
Το όνομα σου παραπέμπει σε μία από τις πιο εμβληματικές τραγικές ηρωίδες. Η Φαίδρα – όπως και η Μήδεια – ενσαρκώνει το τυφλό ερωτικό πάθος, που τελικά την οδηγεί στην αυτοκαταστροφή, συμπαρασύροντας στον όλεθρο και τους αγαπημένους της. Πόσο «Φαίδρα» αισθάνεσαι; Είσαι άνθρωπος των άκρων ή του μέτρου;
Έχω υπάρξει σε μεγάλο βαθμό άνθρωπος των άκρων και νομίζω, ότι μόνο έτσι μπορείς να εκτιμήσεις το μέτρο. Αυτή την στιγμή βρίσκομαι σε μία φάση, που εκτιμώ το μέτρο σε σχέση με τα άκρα που είχα αγγίξει πριν, αλλά δεν θέλω να χάσω και τον ακραίο χαρακτήρα μου. Γιατί τα άκρα πάντα δημιουργούν και μία «υπέρβαση», την οποία δεν θέλω να την χάσω από την ζωή μου. Μόνο έτσι κάνεις επανεκκίνηση του εαυτού σου, βλέπεις τελείως διαφορετικά τα πράγματα κι ανοίγεσαι σ’ έναν τελείως διαφορετικό κόσμο, απ΄αυτόν που ενδεχομένως ήσουν κλεισμένος. Προς το παρόν είμαι άνθρωπος των άκρων…με μέτρο…
Το 2014 σε είδα να ερμηνεύεις τον ρόλο του Γκαρσόν, στην παράσταση «ΚΕΚΛΕΙΣΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΘΥΡΩΝ» του Ζαν – Πωλ Σαρτρ, σε σκηνοθεσία Πάνου Κυπαρίσση, στο Θέατρο 104 – Black Box στο Γκάζι. Η δουλειά που έκανες πάνω στον ιδιόμορφο αυτό ρόλο ήταν πραγματικά εντυπωσιακή και αξιοπρόσεκτη. Ήταν δική σου ιδέα η συγκεκριμένη προσέγγιση ή αποτελούσε σκηνοθετικό εύρημα;
Όταν μου προτάθηκε ο ρόλος του Γκαρσόν απ’ την ομάδα ΜΕΛΑΜΠΟΥΣ ενθουσιάστηκα, γιατί αν και είναι ουσιαστικά ένας ρόλος δέκα λεπτών, πρέπει να φτιάξεις ένα ολόκληρο βιογραφικό για να μπορέσει να υπάρξει και μάλιστα σ’ έναν κόσμο όπου δεν υπάρχει τίποτα. Μπορεί και να υπάρχει, δεν το ξέρουμε με σιγουριά, αλλά προς το παρόν όλα αυτά είναι μια ιδέα. Μέσα από μαραθώνιες συζητήσεις που είχαμε με τον κ. Κυπαρρίση σχετικά με την απόδοση του συγκεκριμένου ρόλου και την αίσθηση που ήθελε να δώσει, τελικά μ΄εμπιστεύτηκε και μου άφησε ανοιχτό το πεδίο για να δοκιμάσω πράγματα, οπότε οδηγηθήκαμε συνεργατικά σ’ αυτήν την ιδέα. Ήταν μία πολύ όμορφη εμπειρία για μένα. Ανυπομονούσα να «μετουσιωθώ» σε Γκαρσόν. Το βρήκα πολύ εποικοδομητικό ως εμπειρία, γιατί έπρεπε να δημιουργήσω μία συνέχεια, αλλά αυτή η συνέχεια να έχει μία έκρηξη μόνο δέκα λεπτών. Το γεγονός, ότι ο κ. Κυπαρρίσης ήθελε ν’ αρχίσουμε το έργο απ’ έξω, πριν μπουν οι θεατές και τους οδηγήσουμε στην κόλαση, μου ενίσχυσε όλη αυτήν την ιδέα, ότι αυτό το άυλο πλάσμα εκτελεί αέναα την συγκεκριμένη εργασία.
“ΚΕΚΛΕΙΣΜΕΝΩΝ ΤΩΝ ΘΥΡΩΝ”
Ας φύγουμε λίγο απ’ το θέατρο…κι ας πάμε σινεμά! Έχεις συμμετάσχει σε κάποιες πολύ ιδιαίτερες κινηματογραφικές παραγωγές: Η έκταση που αναλογεί (2007-Σκην. Παν. Χριστόπουλος), Η Λεωφόρος που σκοτώνονται οι Γάτες (2008- Σκην. Σεβαστιάννα Αναγνωστοπούλου), ενώ πολύ πρόσφατα συμμετείχες στο τηλεοπτικό spot του 15ου Φεστιβάλ Γαλλόφωνου Κινηματογράφου. Νιώθεις άνετα μπροστά στην κάμερα;
Την πρώτη επαφή μου με τον κινηματογράφο την οφείλω στον Παναγιώτη Χριστόπουλο, ο οποίος μου έδωσε έναν πολύ ενδιαφέροντα ρόλο στην ταινία μικρού μήκους «Η έκταση που αναλογεί», η οποία βραβεύτηκε στην Δράμα. Μαγεύτηκα απ’ την πρώτη στιγμή των γυρισμάτων, με όλη αυτήν την διαδικασία, την οποία δεν γνώριζα μέχρι τότε. Αισθάνομαι πάρα πολύ άνετα όταν κάποιος με κάνει να αισθάνομαι έτσι κι όταν υπάρχει ένας άνθρωπος, που ξέρει ακριβώς τι θέλει από μένα και πως να το εκμαιεύσει. Μ’ αρέσει πολύ το γεγονός, ότι πρέπει να παίξεις με τα εκφραστικά σου μέσα. Να δώσεις δηλαδή την ουσία της σκηνής μέσα απ’ τα μάτια σου ή μέσα από ένα κοντινό και μία έκφραση που θα πάρεις. Όταν υπάρχει ένας άνθρωπος, ο οποίος θα με κάνει να αισθανθώ πολύ οικεία, όσον αφορά την ηρωίδα που θα πρέπει να ενσαρκώσω, τότε ναι αισθάνομαι πολύ άνετα μπροστά στην κάμερα.
Πιστεύεις, ότι μπορούν οι σύγχρονοι Έλληνες Κινηματογραφιστές, να κάνουν την διαφορά και να απευθυνθούν και στις αγορές του Εξωτερικού;
Επειδή είμαι πάρα πολύ σινεφίλ και μέσω της θεατρολογίας έχω ασχοληθεί διεξοδικά με τον κινηματόγραφο, πιστεύω ότι έχουμε πολύ καλό κινηματογραφικό δυναμικό στην Ελλάδα. Υπάρχουν δημιουργοί που έχουν πολύ συγκεκριμένη γραμμή, πολλές και καλές ιδέες και είναι και εξαιρετικά ταλαντούχοι. Το πρόβλημα είναι, ότι η γλώσσα μας δεν αποτελεί διαβατήριο για το Εξωτερικό. Αυτό σημαίνει, ότι θα πρέπει οι Έλληνες κινηματογραφιστές να κάνουν την υπέρβαση και να πιστέψουν πολύ σ’ αυτό. Είναι λίγο δύσκολο, ως επί το πλείστον, αλλά υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις και βρισκόμαστε σε μία περίοδο, που γίνονται πάρα πολλές εξορμήσεις Ελλήνων σκηνοθετών στο εξωτερικό, ώστε να προσεγγίσουν τις διεθνείς αγορές και τις περισσότερες φορές μάλιστα βρίσκουν και ανταπόκριση. Φυσικά από άποψη τεχνικής υποδομής και παραγωγής, δεν υπάρχουν ούτε τα βασικά, αλλά όπως λέει κι ο Καζαντζάκης «…αυτό που δεν έγινε είναι αυτό που δεν ποθήσαμε αρκετά…». Οπότε πρέπει να το ποθήσουμε αρκετά, για να γίνει, κι αυτό είναι κάτι που πρεσβεύω γενικά κι αφορά οποιονδήποτε στόχο θέλουμε να κατακτήσουμε.
Πόσο αποτελεσματικούς θεωρείς τους κρατικούς φορείς, που ασχολούνται με τον πολιτισμό στην Ελλάδα;
Βρίσκω, ότι είναι ανύπαρκτοι. Δυστυχώς είμαστε μία χώρα, που λέμε ότι γεννήσαμε τον πολιτισμό, αλλά στην ουσία τον θάβουμε μόνοι μας. Όταν ήμουν πρόπερσι τον Ιούνιο στην Αγγλία για μία παράσταση, είχα μία συζήτηση με μία κοπέλα μέσα απ’ την ομάδα, που ήταν Κορεάτισσα και διέμενε μόνιμα στο Λονδίνο. Λίγο πριν φύγω μου είπε «Α Φαίδρα πριν φύγεις, θα πρέπει οπωσδήποτε να δεις τον Τζουντ Λο και την Κλερ Ντέινς, στο τάδε έργο», δεν θυμάμαι ποιο… «για να δεις τι σημαίνει θέατρο». Δεν αμφιβάλλω για το ταλέντο του εν λόγω ηθοποιού και φυσικά πιστεύω ότι παντού μπορείς να δεις αγνό, καλό θέατρο, αλλά δεν μπορείς να μου μιλάς για θέατρο, όταν κορυφαίοι ξένοι ηθοποιοί εκθειάζουν το ελληνικό θεάτρο, όπως για παράδειγμα η Έλεν Μίρεν, που είχε έρθει στην Επίδαυρο για να ερμηνεύσει την Φαίδρα, δηλώνοντας μετά πως ήταν το καλύτερο υποκριτικό μάθημα που είχε κάνει ποτέ στην ζωή της. Όταν ο ίδιος ο κρατικός φορέας δεν αντιλαμβάνεται, ότι πρέπει να ενθαρρύνει και να τροφοδοτήσει την σκέψη των πολυάριθμων κι αξιολογότατων καλλιτεχνών της χώρας, είτε για να βγούμε προς τα έξω, ή για να αναδημιουργήσουμε πράγματα και να βγούμε από το τέλμα που βρισκόμαστε, δεν πρόκειται να το καταλάβει ο ξένος. Θεωρώ, ότι κάθε κρατικός φορέας στην χώρα μας που αφορά την Τέχνη, δεν την εκτιμά όπως της αξίζει. Ο Έλληνας θα πρέπει να μάθει, ότι μπορεί να βρει μία διέξοδο όχι μόνο μέσα από εύπεπτα θεάματα, που στόχο έχουν να τον κάνουν να γελάσει με ανούσια αστεία κι όχι να τον προβληματίσουν ουσιαστικά. Υπάρχει ένα ποσοστό ανθρώπων που ευτυχώς αντιστέκεται σ’ αυτήν την «ευκολία», αλλά μου φαίνεται μικρό. Έχουμε μάθει να μας άγουν και να μας φέρουν τα Μ.ΜΕ. Τα καταπίνουμε όλα αμάσητα και δεν δεχόμαστε τίποτα άλλο. Κάποια στιγμή όμως πρέπει να τραφούμε και με κάτι άλλο, γιατί αλλιώς δεν υπάρχει εξέλιξη στα πράγματα.
Πως ορίζεις την ευτυχία; Αν κάποιος σου ζητούσε να την χορογραφήσεις, πως θα μας την παρουσίαζες;
Η ευτυχία για μένα υπάρχει στα πολύ απλά πράγματα. Δηλαδή θα παρουσίαζα ένα παιδί που γελάει, παίζοντας μ΄ένα μπαλόνι, ή ένα ζευγάρι που ερωτοτροπεί και γελάει επίσης. Θα συμπεριλάμβανε τους απίστευτους ήχους της φύσης, όπως ο ήχος της θάλασσας ή το κελάηδισμα των πουλιών, που σε γεμίζουν με εικόνες και μυρωδιές. Σίγουρα θα ήταν μία χορογραφία που δεν θα είχε καθόλου μελωδία και θα ενσωμάτωνε όλους τους ψυχικούς τόνους της ευτυχίας, σε διάφορες εκφάνσεις της. Θα ήταν μία χορογραφία με μυρωδιές και μόνο, γιατί νομίζω, ότι έχουμε ξεχάσει πόσο όμορφο είναι να κάθεσαι σ’ ένα περβάζι και να μυρίζεις το γιασεμί, πίνοντας καθαρό απόσταγμα ρακής και απολαμβάνοντας το σούρουπο. Όλα αυτά για μένα είναι ο ορισμός της ευτυχίας.
Σε τρομάζει η προοπτική να κάνεις οικογένεια, υπό τις παρούσες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες;
Η προοπτική μιας οικογένειας είναι κάτι πολύ σοβαρό. Για να φέρεις παιδιά στον κόσμο – και ειδικά σ’ αυτόν τον κόσμο – πρέπει πρώτα να έχεις λύσει κάποια πολύ ζωτικά θέματα, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και δικά σου, προσωπικά. Ωστόσο, δεν με τρομάζει ακριβώς, με παγώνει. Παράλληλα μου προσφέρει τροφή για σκέψη, σχετικά με το αν θα ήθελα ένα παιδί να βιώσει μία ενδεχόμενη δική μου κατάσταση πιθανότατα ατέρμονη, γιατί ποτέ δεν ξέρουμε τι μας ξημερώνει και επίσης με προβληματίζει το γεγονός, αν το παιδί θα μπορέσει ν’ ανταπεξέλθει, έχοντας δει τους γονείς του σε μια τέτοια κατάσταση. Δεν το αποκλείω σε καμία περίπτωση, αλλά αυτήν την στιγμή δεν είναι η πρώτη μου σκέψη.
Ποια ήταν η πιο σημαντική συμβουλή, που σου έδωσαν οι γονείς σου; Κατάφερες να την ακολουθήσεις;
Οι γονείς μου δεν είναι απ’ τους ανθρώπους που δίνουν συμβουλές. Απλά με τον δικό τους τρόπο, προσπαθούσαν να μου δείξουν έναν δρόμο. Απ’ την στιγμή που αποφάσισα, ότι θέλω ν’ ασχοληθώ με την Τέχνη, η μητέρα μου το θεώρησε εφικτό και με παρότρυνε, θεωρώντας όμως, ότι πρώτα απ΄όλα θα πρέπει να οχυρώσω τον εαυτό μου, με βαθιά παιδεία σ’ οτιδήποτε ανοιχτώ και τολμήσω. Επίσης, μου είπε ότι θα πρέπει να παρατηρώ τα πάντα με ανοιχτό μυαλό και να ρουφάω απ’ τη ζωή το μεδούλι της, γιατί ο καλλιτέχνης είναι ένα πλάσμα που πάλλεται. Μέσα απ’ αυτούς τους παλμούς, αναδύονται πράγματα, ιδέες, έννοιες, εικόνες. Είναι ένας δρόμος, που ορισμένες φορές μου τον δείχνουν ακόμα και σήμερα, όταν κάποιες φορές λιγοψυχώ ή καταπέφτω. Από πολύ μικρή, οι γονείς μου με βοήθησαν, να αντιληφθώ, ότι καλλιτέχνης είναι μία στάση ζωής, με ότι κι αν συνεπάγεται αυτό.
Οδεύουμε – ολοταχώς – προς τις πολυσυζητημένες Βουλευτικές Εκλογές. Πιστεύεις, ότι θ’ αλλάξει κάτι ριζικά και επί της ουσίας;
Σαφώς και πρέπει ο Έλληνας, να ξεβολευτεί και να βγάλει τις παρωπίδες του. Βρισκόμαστε σε μία κατάσταση, που θα πρέπει ν΄ανατραπούν τα πάντα. Πιστεύω στην ανατροπή, αλλά δεν πιστεύω ότι είμαστε ικανοί να την κάνουμε. Δεν μπορώ να πω με σιγουριά, ότι είμαι σύμφωνη με τις επερχόμενες εκλογές, αλλά ταυτόχρονα πιστεύω, ότι αποτελούν μία τεράστια πέτρα που θα ταράξει πάλι τα νερά, τα οποία βέβαια δεν έχουν μείνει και ποτέ ήρεμα. Θέλω να πιστεύω στην καλύτερη έκβαση των πραγμάτων. Δυστυχώς δεν υπάρχουν πολιτικοί, που αγαπούν πραγματικά αυτόν τον τόπο, ώστε να μπορέσουν να βγάλουν την χώρα απ’ το αδιέξοδο. Θεωρώ, ότι ο καθένας απ’ αυτούς κοιτάζει το τομάρι του και μιλάει βάζοντας μπροστά την εξουσιολαγνεία του. Αυτή η μανία για εξουσία, δεν μπορεί να οδηγήσει σ΄ένα θετικό αποτέλεσμα. Παρόλα αυτά, πάντα όταν γίνονται εκλογές, ανοίγει ένα παράθυρο. Ας ευχηθούμε ο άνεμος που θα φυσήξει, να είναι ούριος.
Απ’ ότι δείχνουν τα πράγματα και το 2015, θα εναποθέσουμε τις ελπίδες μας για έναν πιο όμορφο κόσμο στην Tέχνη…Σε τι φάση βρίσκεσαι καλλιτεχνικά και ποια είναι τα άμεσα ή μακροπρόθεσμα σχέδια σου για την καινούργια χρονιά;
Φέτος έχω την χαρά να συνεργάζομαι με καλλιτέχνες, με τους οποίους υπάρχει κοινός κώδικας επικοινωνίας και έχουμε την ίδια αντίληψη για την τέχνη και την έκφραση της. Αρχικά, επιμελούμαι την κίνηση στο έργο «Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΛΙΑ» του Roland Schimmelpfennig, το οποίο θα ανέβει στο Θέατρο Πορεία, Δευτερότριτα (πρεμιέρα 2 Φεβρουαρίου), από την ομάδα Kammerspiel, σε σκηνοθεσία Έλενας Καρακούλη. Παράλληλα, έχω αναλάβει την κινησιολογία στην παράσταση «Kiska», της ομάδας Chameleon, σε σκηνοθεσία της Ηλιάνας Μαυρομάτη. Το έργο ανήκει στην κατηγορία devised theater και είναι βασισμένο σε έρευνες, μαρτυρίες και αυτοσχεδιασμούς, με άξονα τον κοινωνικό και πολιτικό ρατσισμό, απέναντι στον αδύναμο άνθρωπο. Η παράσταση θ’ ανέβει στον εναλλακτικό πολυχώρο BETON 7 (πρεμιέρα 2 Μαρτίου), κάθε Δευτέρα & Τρίτη.Στο απώτερο μέλλον, συζητάω για ένα project με την Νάντια Σπηλιωτοπούλου, το οποίο είναι ακόμα work in progress και το δουλεύουμε, με σκοπό να παρουσιαστεί τον Μάιο ή τον Ιούνιο. Επίσης, κάνω κάποιες συζητήσεις σχετικά με την δική μου Τριλογία Αίματος, η οποία υπάρχει περίπτωση, ν’ ανέβει ξανά, κάποια στιγμή μέσα στον Ιούνιο. Τέλος, προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μία ομάδα με τον Θύμιο Κούκιο, έναν εξαιρετικό συνάδελφο και σπουδαίο καλλιτέχνη, ώστε να προετοιμάσουμε μία νέα δουλειά, χωρίς να έχουμε ακόμα οριστικοποιήσει το πότε θα είμαστε σε θέση, να την παρουσιάσουμε.
Η ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ της Φαίδρας Σούτου, πραγματοποιήθηκε ένα παγωμένο βράδυ απ’ αυτά, που η θερμοκρασία άγγιξε το μηδέν (…και κάτω…). Έχοντας και οι δύο περιορισμένο χρόνο λόγω πολλαπλών υποχρεώσεων (η Φαίδρα ήρθε στο ραντεβού μας κατευθείαν μετά την πρόβα της στο Θέατρο Πορεία) και μετά από μία περιπετειώδη αναζήτηση ενός “καταφύγιου”, προκειμένου να πραγματοποιήσουμε την συνέντευξη μας, βρεθήκαμε σε μία από τις πολλές καφετέριες της Αθήνας και μετά…το κλίμα ζεστάθηκε απότομα.
Απρόσμενα ομιλητική, αβίαστα ειλικρινής και άμεση, η Φαίδρα με εξέπληξε ευχάριστα με τις απαντήσεις της και χωρίς ιδιαίτερη προσπάθεια, με έκανε να ξεχάσω οτιδήποτε άλλο και να αφοσιωθώ στην κουβέντα μας.
Η στήλη ARS & VITA και οι ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΕΣ, καλωσορίζουν μαζί της το 2015 και εύχονται ολόψυχα η αισιοδοξία της Φαίδρας Σούτου και το φως που εκείνη επιμένει να βλέπει παντού, να υπερνικήσουν το βαθύ σκοτάδι που μας τυλίγει τα τελευταία χρόνια…
ΑΛΛΙΩΣ 