Λίγους μήνες μετά το συγκλονιστικό «ΜΠΕΤΟΝ» του Τόμας Μπέρνχαρντ, o Πέρης Μιχαηλίδης επανέρχεται στο Κέντρο Τέχνης & Πολιτισμού BETON 7, ξανά σε ρόλο σολίστα, για να μας παρουσιάσει την θεατρική διασκευή του εμβληματικού έργου του Κνουτ Χάμσουν(…για την ακρίβεια Knut Pederson…)«Η ΠΕΙΝΑ».
Ο πολυταξιδεμένος και μόνιμα απένταρος συγγραφέας, υπήρξε μία άκρως αντιφατική προσωπικότητα, που έζησε έναν πολυτάραχο βίο. Αντίθετα με την επιτυχημένη πορεία των έργων του το όνομα του αμαυρώθηκε, επειδή τάχθηκε ανοιχτά υπέρ του εθνικοσοσιαλιστικού συστήματος, εκφράζοντας παράλληλα την υποστήριξη του στον Χίτλερ, γεγονός που τον στιγμάτισε για την υπόλοιπη ζωή. Το 1952 πέθανε μόνος και πλήρως απαξιωμένος, όπως συμβαίνει συνήθως με πολλούς καλλιτέχνες του διαμετρήματος του (…στις περισσότερες περιπτώσεις η διάνοια τους φλερτάρει επικίνδυνα με την παράνοια…) οι οποίοι συνήθως καταλήγουν απόκληροι και εντελώς ξεχασμένοι, ακόμα κι απ’ τους πιο ένθερμους υποστηρικτές τους.
Με βάση τα παραπάνω βιογραφικά στοιχεία του λογοτέχνη «Η ΠΕΙΝΑ», χαρακτηρίζεται ως ένα καθαρά αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα, αφού πραγματεύεται την μοναχική πορεία ενός άπορου συγγραφέα, που αγωνίζεται να τα βγάλει πέρα, περιπλανώμενος στους γεμάτους παγίδες δρόμους μίας μεγαλούπολης (…Χριστιάνια…μετέπειτα Όσλο…και συμβολικά Λονδίνο, Άμστερνταμ, Βερολίνο…Αθήνα…κι όπου υπάρχουν άνθρωποι…) πουλώντας τα έργα του ευκαιριακά, μόνο και μόνο για να εξασφαλίσει ένα πιάτο φαί και ένα κρεβάτι για να κοιμηθεί. Η πείνα όμως που τον θερίζει είναι αποκλειστικά βιολογική;
Ο ήρωας που υποδύεται φέτος ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης σ’ ένα ασφυκτικά γεμάτο ΒΕΤΟΝ7(…η παράσταση που παρακολουθήσαμε ήταν κανονικά η τελευταία, αλλά δόθηκε παράταση λόγω μεγάλης προσέλευσης και θα παίζεται τουλάχιστον μέχρι τα τέλη Μαρτίου…) πρεσβεύει κάτι πολύ πιο σημαντικό και οικουμενικό, απ’ την σκιαγράφηση ενός διανοούμενου-παρία. Ο Αναστάσιος Βενέτης που υπογράφει την θεατρική διασκευή του πιο δημοφιλούς και πολυμεταφρασμένου έργου του Χάμσουν, κατάφερε να αναδείξει μέσα από ένα καλομονταρισμένο κείμενο, όλα εκείνα τα στοιχεία του μυθιστορήματος, που καταδεικνύουν την μοναξιά, την εξαθλίωση και την απόγνωση ενός ανθρώπου που κάνει το μέγα λάθος να αναλώνεται σε πνευματικές δραστηριότητες, επιζητώντας μάλιστα και επιβράβευση για την δημιουργικότητα του, σε έναν κόσμο που έχει ταυτίσει την έννοια της καταξίωσης, της επιτυχίας και κατ’ επέκταση της ευτυχίας, αποκλειστικά και μόνο με τις υλικές απολαβές και τις σαρκικές απολαύσεις. Οι κοινωνίες διαχρονικά και α-γεωγραφικά τιμωρούν με ισόβιο αποκλεισμό, οποιονδήποτε αντιστέκεται σθεναρά στην ισοπέδωση της προσωπικότητας-πνευματικότητας του και είναι πλέον πασιφανές, ότι αυτή η καθαρά υλιστική στάση ζωής έχει λάβει – παγκοσμίως –διαστάσεις πανδημίας.
ΚΝΟΥΤ ΧΑΜΣΟΥΝ (4 Αυγούστου 1859- 19 Φεβρουαρίου 1952)
Για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, πριν παρακολουθήσω την παράσταση είχα κάποιους ενδοιασμούς, σχετικά με το κατά πόσο θα καταφέρει ο αξιόλογος καλλιτέχνης, να διαφοροποιηθεί ουσιαστικά απ’ την υποδειγματική ερμηνεία που μας χάρισε ως Ρούντολφ στο Μπετόν του Τόμας Μπέρνχαρντ. Οι δύο παραληρηματικοί μονόλογοι – εκ πρώτης όψεως – έχουν πολλές ομοιότητες. Ο αντισυμβατικός ήρωας του Χάμσουν, όπως και ο αντίστοιχος του Μπέρνχαρντ (…του Ντοστογιέφσκι / Υπόγειο, του Έσσε / Ο Λύκος της Στέπας…και πάει λέγοντας…) ζουν περιχαρακωμένοι σ’ έναν δικό τους ανήλιαγο και εχθρικό κόσμο, γεμάτο διαψεύσεις και ανεκπλήρωτα όνειρα, προσπαθώντας εναγωνίως να δημιουργήσουν κάτι που θα τους αποφέρει την πολυπόθητη λύτρωση από τα γήινα. Πιθανότατα, να υπάρχουν κι άλλες “παρεξηγήσιμες” ομοιότητες ανάμεσα στους δύο χαρακτήρες, αλλά αυτό που βιώσαμε το βράδυ της Τρίτης 24/2, παρακολουθώντας τον ταλαντούχο ηθοποιό φανερά αδυνατισμένο, να ανταποκρίνεται σε μία τεράστια υποκριτική πρόκληση με τον ενθουσιασμό πρωτοεμφανιζόμενου, δεν μας άφησε πολλά περιθώρια για περαιτέρω συγκρίσεις. Ο “ανώνυμος”, αντικονφορμιστής συγγραφέας που έπλασε ο Πέρης Μιχαηλίδης – με την σκηνοθετική επιμέλεια της Μαρίας Μητροπούλου – παρόλο που ήταν βυθισμένος στο ίδιο επιβλητικό μαύρο, της αφαιρετικής σκηνής του BETON 7, έφερε ένα τελείως διαφορετικό ερμηνευτικό ύφος και μία εντελώς διαφορετική σκηνική ποιότητα, δικαιώνοντας την επιλογή του ηθοποιού και των συνεργατών του να διασκευάσουν για το θέατρο, ένα λογοτεχνικό έργο με σχεδόν ανύπαρκτη πλοκή, το οποίο αποτέλεσε τομή στην ιστορία της λογοτεχνίας, μετατοπίζοντας το βάρος της αφήγησης στην ψυχολογία του ήρωα και ασκώντας καταλυτική επιρροή στους μεταγενέστερους συγγραφείς.
Στην δική μας προηγμένη τεχνολογικά, ολοένα και πιο “ψηφιακή” εποχή, η ιστορία ενός πένητα Νορβηγού συγγραφέα (…ναι υπήρχαν άνθρωποι που πεινούσαν στον Βορρά και προφανώς συνεχίζουν να υπάρχουν…η φτώχεια δεν είναι σύμπτωμα του Νότου…) που δίνει καθημερινά την μάχη του με την πείνα – κυριολεκτικά και μεταφορικά – παραμένει δυστυχώς τραγικά επίκαιρη. Ο Πέρης Μιχαηλίδης κατάφερε να μας πείσει, ότι ο ήρωας του Χάμσουν μας αφορά άμεσα, ακόμα κι αν θεωρητικά ανήκουμε στην κατηγορία των “χορτασμένων”, ενσαρκώνοντας με ευαισθησία την πεμπτουσία του υπαρξιακού αδιεξόδου ενός ασυμβίβαστου ανθρώπου, ενώ ταυτόχρονα παρέμεινε νοσηρά γοητευτικός και απροσδόκητα αστείος, ακόμα κι όταν μας αφηγούνταν με ανατριχιαστικές λεπτομέρειες, το μέγεθος της κατάντιας του.
Μετά το τέλος της παράστασης, ο πάντα ανήσυχος καλλιτέχνης, μοιράστηκε μαζί μας τις σκέψεις του γύρω απ’ τους λόγους, που τον ώθησαν να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο έργο, εκφράζοντας παράλληλα την πρόθεση του να το παρουσιάσει μελλοντικά σε χώρους μη θεατρικούς, όπου δραστηριοποιούνται διάφορες συλλογικότητες:
«Τα έργα θα πρέπει να έχουν έναν σκοπό που ανεβαίνουν, να μην είναι ξεκάρφωτα. «Η ΠΕΙΝΑ» του Κνουτ Χάμσουν, αν και είναι γραμμένη το 1890 μοιάζει σαν να έχει γραφτεί τώρα για όλη αυτήν την ανθρωπιστική κρίση που αντιμετωπίζουμε, η οποία δεν είναι μόνο σε οικονομικό επίπεδο, αλλά και σε υπαρξιακό και για μένα εκεί είναι όλη η ουσία. Βλέπουμε καθημερινά άστεγους σε κάθε σημείο της πόλης, και συναντάμε παντού περιφερόμενους ανθρώπους, ν’ αναζητούν τροφή για να καλύψουν πρωταρχικά τις σωματικές και κατ’ επέκταση και τις πνευματικές τους ανάγκες. Πέρα από την φτώχεια, υπάρχει κι ένα τεράστιο πνευματικό έλλειμμα στις μέρες μας και ο καθένας από εμάς καλείται να πάρει θέση, απέναντι σ΄αυτό το φαινόμενο. Το προαναφερόμενο λογοτεχνικό έργο είναι ένα καθαρά υπαρξιακό κείμενο και γι’ αυτό αποφασίσαμε να το ανεβάσουμε φέτος, ανοίγοντας τις πόρτες στον κόσμο με ελεύθερη είσοδο προαιρετικής συνεισφοράς, ώστε να μοιραστούμε με τους ανθρώπους που θα έρθουν αυτήν την ανάγκη για περισσότερη αλληλεγγύη.
Λένε, ότι οι ηθοποιοί – οι καλλιτέχνες γενικά – προσφέρουν έργο στο κοινωνικό σύνολο ή θα έπρεπε να προσφέρουν, οπότε μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο της προσφοράς, εγώ αυτό μπορώ να κάνω κι αυτό κάνω, με στόχο την ευαισθητοποίηση του ανθρώπου απέναντι στον άνθρωπο και την τοποθέτηση του πάνω απ’την κερδοσκοπία. Επίσης, θα ήθελα να προσθέσω ότι δεν πιστεύω, πως οι άνθρωποι που ζουν στα όρια της φτώχειας και ψάχνουν στα σκουπίδια για να εξασφαλίσουν λίγο φαγητό ή οτιδήποτε άλλο τους βοηθάει να επιβιώσουν, δεν είναι πνευματικοί άνθρωποι. Έχω δει πολλές φορές ανθρώπους αξιοπρεπείς και καλοντυμένους, ν’ αναζητούν στους κάδους απορριμμάτων φαγητό και είδη πρώτης ανάγκης κι αυτό για μένα σημαίνει, ότι η πείνα έχει εξαπλωθεί σε όλα τα επίπεδα και όλα τα κοινωνικά στρώματα.
Όσον αφορά την παράσταση, έχω δηλώσει απ’ την αρχή την πρόθεση μου, να την παρουσιάσουμε σε χώρους που δραστηριοποιούνται διάφορες συλλογικότητες, είτε αυτοί είναι χώροι ψυχολογικής υποστήριξης, είτε σωφρονιστικά ιδρύματα και μονάδες απεξάρτησης, ή αντίστοιχα χώροι φιλοξενίας αστέγων. Το γεγονός ότι παρουσιάζεται αυτήν την στιγμή στο BETON 7, αποτελεί απλά το εφαλτήριο για την περαιτέρω πορεία της. Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να τονίσω, ότι το συγκεκριμένο έργο του Κνουτ Χάμσουν τυγχάνει να είναι απ’ τα πρώτα βιβλία που έχω διαβάσει στη ζωή μου και με επηρέασε σε μεγάλο βαθμό, οπότε το επέλεξα συνειδητά με το σκεπτικό που σας ανέφερα παραπάνω και όχι για να μου πουν μπράβο για την κοινωνική μου ευαισθησία ή να μου αποδώσουν τα εύσημα για την σκηνική απόδοση του.»
Θα ήθελα να κλείσουμε το σημερινό αφιέρωμα στην παράσταση “Η ΠΕΙΝΑ” του Κνουτ Χάμσουν, που θα συνεχίσει να παίζεται στο Κέντρο Τέχνης & Πολιτισμού ΒΕΤΟΝ7 έως και τις 26 Μαρτίου 2015, κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 9 το βράδυ, με μια πολύ σύντομη αναφορά στην Υλαγιαλήπου τόσο συχνά επικαλείται ο ήρωας του Χάμσουν. Ποια είναι άραγε η Υλαγιαλή και τι συμβολίζει; Να μία καλή ερώτηση, που θα κληθείτε κι εσείς να απαντήσετε αφού δείτε την παράσταση, δίνοντας την δική σας ερμηνεία σ’ έναν μύθο που ξεκίνησε το 1890 και συνεχίζει να μας απασχολεί έως σήμερα…πιο επίκαιρος από ποτέ…
Κνουτ Χάμσουν «Η πείνα»
Υπό την αιγίδα της Νορβηγικής Πρεσβείας και σε συνεργασία με το Νορβηγικό Ινστιτούτο Αθηνών
Η στήλη ARS & VITA βρέθηκε το βράδυ της Καθαράς Δευτέρας στο Θέατρο Ειλισσός, ακολουθώντας το “ΑΣΠΡΟ ΦΩΣ” της Μαρίας Πανούτσου, στην προτελευταία του εμφάνιση. Στον φιλόξενο πολυχώρο, δημιουργήθηκε μία ενθουσιώδης παρέα (…ο ζεστός χώρος του Βασίλη Κρητικού ευνοεί την επικοινωνία…) η οποία σύντομα μετατράπηκε σε ένα αφοσιωμένο κοινό, έτοιμο να παρακολουθήσει μία μουσικοθεατρική παράσταση, μία ελεύθερη αφήγηση, ένα συνεχές θέατρο μέσα στο θέατρο και πολλά ακόμα, τα οποία θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη σαφήνεια, αν και ορισμένες φορές είναι πολύ άχαρο, να προσπαθείς να χωρέσεις σε ένα κείμενο περιορισμένης έκτασης μία μοναδική θεατρική εμπειρία, που θα παραμείνει ανεπανάληπτη, όσες φορές κι αν επαναληφθεί…
Η αεικίνητη Μαρία Πανούτσου, αφέθηκε να παρασυρθεί απ’ την ροή των ίδιων των ιστορίων, που κλήθηκε να μας αφηγηθεί, αναπαριστώντας με απαράμιλλη χάρη, αφοπλιστική αθωότητα, ανεπιτήδευτη θηλυκότητα και μία έντονα περιπαιχτική διάθεση (…καθόλη την διάρκεια της παράστασης είχα την αίσθηση ότι είχα επιστρέψει στην παιδική μου ηλικία…) πέντε αινιγματικά κείμενα που επιχειρούν να εξερευνήσουν την ψυχή της ερωτευμένης γυναίκας. Πέντε ιστορίες γυναικών, από διαφορετικούς πολιτισμούς, ήθη και έθιμα, με πολλές ομοιότητες μεταξύ τους κι άλλες τόσες διαφορές, έχοντας πάντα στο επίκεντρο τον έρωτα και τις πολλαπλές εκφάνσεις του, μας ταξίδεψαν σ’ όλον τον κόσμο, με οδηγό – και συνοδοιπόρο – την άοκνη ερμηνεύτρια, η οποία μας συνεπήρε με την ορμή και την λαχτάρα της, να επικοινωνήσει στους θεατές, όλα αυτά που συντελούνταν επί σκηνής, αφήνοντας όμως πάντα και μία αύρα μυστηρίου…να πλανάται στον αέρα.
Η φύση, ως πηγή ζωής και δημιουργίας σε συνδυασμό με τους μύθους των λαών, τις παροιμίες, την ξεχωριστή λαλιά κάθε τόπου, έτσι όπως αυτά διατηρήθηκαν και διαδόθηκαν απ’ την προφορική μας παράδοση, ενώθηκαν με επιλεγμένα κείμενα από το βιβλίο της Λιλής Λαμπρέλλη“Η γυναίκα με τα χέρια από φως” και όλο αυτό το κράμα γυναίκειας ευαισθησίας και αρχετυπικών συμβολισμών μετουσιώθηκε σκηνικά σ’ ένα παραμύθι δίχως αρχή και τέλος, που χάρη στην μεστή, αισθαντικότατη υποκριτική απόδοση της Μαρίας Πανούτσου, κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον μας μέχρι και την τελευταία του αράδα…
Εύθραυστη και ταυτόχρονα απόλυτα συμπαγής, ελαφριά σαν πούπουλο, αλλά και βαριά όπως τα στήθη μίας τροφού, ντροπαλή σαν πρωτόβγαλτο κορίτσι μα και στιβαρή, σχεδόν μητρική, η φιγούρα της εμπνευσμένης ηθοποιού, μας πήγε πολύ πίσω στον χρόνο, ή πολύ μπροστά, δύσκολο να πει κανείς τι προηγήθηκε και τι έπεται χρονικά, άλλωστε έχω την αίσθηση, ότι το ζητούμενο αυτής της καλοδουλεμένης παράστασης ήταν η κατάργηση κάθε έννοιας χωροχρόνου, κάτι που κατά την γνώμη μου το πέτυχε και με το παραπάνω. Με τις “κρυστάλλινες” μουσικές συνθέσεις του Σταμάτη Δελλαπόρτα να την συνοδεύουν στις αναζητήσεις της, η Μαρία Πανούτσου ταξίδεψε απ’ την Ανατολή μέχρι τον παγωμένο Βορρά, για να καταλήξει στην Σκιάθο, αφήνοντας τα ίχνη της σε κάθε σπιθαμή γης, που βρήκε στο πέρασμα της.
Είναι αλήθεια, ότι είχα διαβάσει πάρα πολλά σχετικά με το τελευταίο θεατρικό εγχείρημα της Μαρίας Πανούτσου(… και των αξιόλογων συνεργατών της…), πριν ακόμα αποκτήσω προσωπική άποψη, έχοντας κάνει μάλιστα και το σχετικό αφιέρωμα – προαναγγελία μέσω της στήλης, όταν η παράσταση πρωτοξεκινούσε. Ένιωσα πολύ μεγάλη χαρά και ικανοποίηση όταν διαπίστωσα, πως όσα διάβασα και άκουσα δεν ήταν απλά υπερβολές, αλλά η αποτύπωση μίας αλήθειας, την οποία θα τολμούσα να χαρακτηρίσω οικουμενική και κατ’ επέκταση αντικειμενική (…αν και ειδικά στην Τέχνη τα πάντα είναι, ή οφείλουν να είναι υποκειμενικά…).
Μακάρι να δοθεί μελλοντικά η ευκαιρία σε όσους δεν πρόλαβαν να δουν την παράσταση, να την παρακολουθήσουν εκ νέου στο Θέατρο Ειλισσός ή σε κάποιον άλλο χώρο ενδεχομένως, γιατί πιστεύω πως το εκτυφλωτικό φως, που πηγάζει απ’ τα μύχια της ψυχής ενός γνήσιου καλλιτέχνη – όπως είναι η Μαρία Πανούτσου – δύσκολα ξεθωριάζει, ακόμα κι όταν αναγκαστικά πρέπει να σβήσει…για λίγο…
Μόλις βγήκε στην Καυτατζόγλου, έβαλε τα ακουστικά και άρχισε να βαδίζει προς άγνωστο προορισμό. Το μόνο που ήθελε: να χαθεί μέσα στον κόσμο. Να κονιορτοποιηθεί. Να γίνει κι αυτός μια μάζα ίδιο. Δεν άντεχε ούτε λίγο να μένει μόνος με τον παλιό του εαυτό. Έπρεπε να αλλάξει. Αυτό δεν έλεγαν οι άνθρωποι που τον αγαπούσαν;
Τον αγαπούσαν; Εδώ και κάμποσους μήνες, αισθανόταν όλο και πιο αραιό το κύμα της αγάπης τους. Η μοναξιά τον έλουζε, κάθε που έμπαινε στην μικροσκοπική του γκαρσονιέρα.
Η μέρα ήταν καλή. Ο κόσμος δε τον ενοχλούσε. Ήθελε να κινείται ανάμεσά τους σαν αερικό. Η μουσική έδινε ρυθμό στο βάδισμά του. Ήταν- επιτέλους- ήρεμος.
Ένα τηλεφώνημα διέκοψε το αγαπημένο του κομμάτι. Ήταν ένα παλιό των Magic De Spell. Και είχε καιρό να το ακούσει. Απέφυγε την κλήση και έβαλε το κομμάτι να παίξει απ’ την αρχή. Σήμερα δε θα τον διέκοπτε κανείς. Ήταν η μέρα του. Η αναγέννησή του. Τέλος.
Όταν λέμε αλλαγή. Τι εννοούμε; Οι σκέψεις μας; Πρέπει να αλλάξουνε κι αυτές; Και πως, κανείς, αλλάζει τις σκέψεις του; Και καλά τις σκέψεις του· αλλάζει και τους ανθρώπους της ζωής του; Εκείνη την ώρα ήρθε στον νου του το τσιτάτο που λέγανε με τα φιλαράκια, από τα δέκα τους, “πατρίδα μας είναι οι φίλοι”. Και ευθύς ένα αίσθημα πικρίας τον κατέκλεισε. Ά- πατρης και μπερδεμένος άφησε τα επόμενα λεπτά να τον κερδίσουν.
Στην γωνία πριν την ΑΣΣΟΕ, ένα τσούρμο περαστικών τον ανάγκασε να σταματήσει. Μια γυναίκα ούρλιαζε απελπισμένα: “Το παιδί! Θα σκότωνε το παιδί! Κάθαρμα!”. Δυο ηλικιωμένοι άντρες μιλούσαν δακρυσμένοι στους μπάτσους και τους εξιστορούσαν τα όσα είδαν. Ενώ το παιδί, σκούπισε τον κώλο του και σήκωσε την μηχανή από κάτω. Έπειτα, κοίταξε προς την μεριά του και ζούλιξε τ’ αρχίδια του. Κλασσική κίνηση βουτυρόμαγκα, σκέφτηκε, πριν τους αφήσει πίσω του με το Riders on the storm.
Our life will never end… You gotta love your man…
Δε θυμόταν στην ζωή του να είχε αγαπήσει κάποιον. Τι σημαίνει αγάπη; Όλοι την έχουν κάνει καραμέλα ετούτη την λέξη- κι όμως, εκείνος αδυνατούσε να την καταλάβει. Παραπονιόταν. Ναι. Πικραίνονταν. Ότι δε τον αγαπούσαν αρκετά. Αλλά, και πάλι, πως την μετράς την αγάπη; Ή πως διαπιστώνεις την ύπαρξή της; Μια φίλη του είχε πει από το βάρος της· δε μπορείς να της ξεφύγεις… Υπάρχει ένα πεδίο που σε κρατά δέσμιο μέσα της… Εκείνον ποιο βαρυτικό πεδίο τον απέσπασε από τον δρόμο του;
Πάντως όχι της αγάπης. Ήταν ένα βλέμμα. Ήταν ένα βλέμμα θρασύτατα ειλικρινές. Του τα’ λεγε φάτσα φόρα. Τι να την κάνεις τόση ειλικρίνεια. Πως να την αντέξεις. Δεν άλλαξε δρόμο. Δέχτηκε τους όρους του παιχνιδιού.
Στην Καλλιδρομίου άρχισε να χάνει τον προσανατολισμό του. Εκείνος τον πήγαινε από σκοτεινά δρομάκια. Όλη την ώρα δεν είχαν ανταλλάξει κουβέντα. Ούτε καν τα ονόματά τους. Περπατούσαν σιωπηλοί. Με μια θέρμη να ζαχαρώνει τα κορμιά τους. Φτάσανε μπροστά από μια ξεθωριασμένη πόρτα. Μπήκε μέσα χωρίς να το σκεφτεί. Οι κινήσεις του ήταν τελείως φυσικές. Τίποτε το προσποιητό δε χωρούσε σ’ εκείνο το δωμάτιο. Όλα έγιναν καθώς έπρεπε.
Τα σώματά τους ανταποκρίνονταν πλήρως στις απαιτήσεις. Ο ιδρώτας πότιζε το στρώμα. Άναρθρες κραυγές τσάκιζαν την σιωπή του δρόμου. Ξανά και ξανά, φιλιά και σπέρμα ανακυκλώνονταν σ’ ένα τρελό 69.
Ίσως αυτό είναι αγάπη, μονολόγησε, το δώσιμό σου στον άλλο… Δίχως όρους και προϋποθέσεις. Κι έτσι, έννοιωσε αγάπη για εκείνο το ωραίο αγόρι και κοιμήθηκε ήρεμος… Χωρίς να έχει μάθει- ακόμη- το όνομά του…
Η στήλη ARS & VITA βρέθηκε ξανά σ’ έναν απ’ τους πιο δραστήριους πολυχώρους της Αθήνας, το Κέντρο Τέχνης & Πολιτισμού BETON7, με αφορμή την πρεμιέρα του έργου ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ / voces,της Christa Wolf, σε σκηνοθεσία Ιουλίας Σιάμου & Ζωρζίνας Τζουμάκα, με την συνεργασία του Miguel Angel Ruz Velasco, ο οποίος επιμελήθηκε την σκηνική εγκατάσταση, τους φωτισμούς και το εμπνευσμένο video art της παράστασης. Το επιτυχημένο και σταθερά “τολμηρό” καλλιτεχνικό δίδυμο, συνεργάζεται για πρώτη φορά με τον Ισπανό καλλιτέχνη, με τον οποίο γνωρίστηκαν στα πλαίσια της συμμετοχής τους στο Ευρωπαϊκό φεστιβάλ Les Eurotopiques, τον περασμένο Μάιο στην Γαλλία.
Το έργο της Christa Wolf, διασκευασμένουποδειγματικά απ’ την Ζωρζίνα Τζουμάκα,παρουσιάζει με τον πλέον ευφάνταστο τρόπο την τελευταία “συνέντευξη” που δίνει η εμβληματική τραγική ηρωίδα, λίγο πριν τον θάνατο της, σε μία φωνή προερχόμενη απ’ το πουθενά (…αυτή η φωνή στην πραγματικότητα προέρχεται…δεν θα σας αποκαλύψουμε από που….), ζητώντας της επιτακτικά να μιλήσει για όλους και για όλα, με την παρρησία που τόσα χρόνια στερήθηκε, αφού κάθε φορά που άνοιγε το στόμα της για να προειδοποιήσει τους συμπατριώτες της για τα επερχόμενα δεινά, ακόμα κι ο ίδιος της ο πατέρας – ο βασιλιάς Πρίαμος – της επέβαλλε με κάθε μέσο την “φίμωση”, ώστε να μην ακουστούν οι φοβερές και τρομερές αλήθειες της, τις οποίες βέβαια ούτως ή άλλως κανένας δεν πίστευε. Ευλογημένη / καταραμένη να προβλέπει τα μελλούμενα, δίχως όμως να μπορεί να πείθει για την αλήθεια των λόγων της, βρίσκει την ευκαιρία μέσα απ’ το άκρως επίκαιρο κείμενο της Wolf, ελεύθερη πια – αν και ετοιμοθάνατη – να αποδομήσει κάθετι που έχει περάσει στην συλλογική μας μνήμη ως αληθινό και αξιόπιστο, αποδίδοντας στο μύθο την πραγματική του διάσταση, ενώ παράλληλα αποκαλύπτει όλο το πολιτικό παρασκήνιο, πίσω από τον Τρωικό πόλεμο (…και κατ’ επέκταση τον κάθε πόλεμο…), που αφάνισε εξ’ ολοκλήρου την πατρίδα και τους αγαπημένους της (…εντέλει και την ίδια…).
“Ποια είσαι Κασσάνδρα;”, “Φοβάσαι Κασσάνδρα;”, “Τελικά ζήλευες την αδελφή σου Πολυξένη;” “Ερωτεύτηκες ποτέ;” “Γιατί αποκαλείς τον ήρωα των Ελλήνων, τον περίφημο Αχιλλέα, κτήνος;” Η φωνή που ακούγεται live και τρυπάει επί 90′ λεπτά τα αυτιά,το μυαλό και την ψυχή της Κασσάνδρας, ζητώντας να μάθει την αλήθεια που κρύβεται πίσω απ’ το μύθο, ανήκει στην Ζωρζίνα Τζουμάκα, η οποία επέδειξε και σ’ αυτόν τον ρόλο απίστευτη συνέπεια, μεταλλάσσοντας – σταδιακά – το ύφος και τον τόνο της με τρόπο πραγματικά αξιοθαύμαστο. Η σκηνικά έμπειρη και πολυμήχανη Ιουλία Σιάμου, χρησιμοποιώντας στο έπακρο τα καλοδουλεμένα εκφραστικά της μέσα, απαντούσε στις αδιάκριτες ερωτήσεις της “αόρατης” φωνής, γεμίζοντας με την επιβλητική παρουσία της την ατμοσφαιρική σκηνή του BETON7, η οποία χάρη στις άρτιες αισθητικά, εικαστικές και φωτιστικές παρεμβάσεις του Miguel Angel Ruz Velasco (felicitaciones Miguel!!), πλημμύρισε τον χώρο με ένα απόκοσμο και διαπεραστικό φως, παρασύροντας μας στον κόσμο της ηρωίδας, που είναι γεμάτος εικόνες αιματοχυσίας, αποτροπιασμού και βίας. Το εκφραστικό πρόσωπο της Ιουλίας Σιάμου, η ιδιαίτερη χροιά της φωνής της και το σώμα “πολυεργαλείο” που διαθέτει, αναμετρήθηκαν για πρώτη φορά με έναν τόσο πυκνογραμμένο και απαιτητικό μονόλογο, στέφοντας την απόλυτη νικήτρια αυτής της υποκριτικής πρόκλησης και οδηγώντας την στην κορυφαία ερμηνευτική στιγμή της μέχρι τώρα καλλιτεχνικής της πορείας. Η Κασσάνδρα της Christa Wolf ανέδειξε την γνωστή ηθοποιό, ως αυτό που πραγματικά είναι, δηλαδή μία απ’ τις πιο χαρισματικές και γνήσια ποιοτικές ηθοποιούς της γενιάς της (…χωρίς ίχνος υπερβολής…).
Οι αναφορές στο σήμερα είναι κάτι παραπάνω από εμφανείς στο έργο της Wolf και στην παράσταση που παρακολουθήσαμε την Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου στον πολυχώρο του Βοτανικού υπογραμμίστηκαν έντεχνα, μέσω του εμπνευσμένου video installation του Ισπανού καλλιτέχνη, που αποτύπωσε με τον πιο άμεσο και αφαιρετικό τρόπο όλη την σύγχρονη ιστορίας της χώρας μας (…και τις παγκόσμιες προεκτάσεις της…), αποδεικνύοντας ότι δυστυχώς τα λόγια της Κασσάνδρας παραμένουν τραγικά επίκαιρα εν έτει 2015 και πως το μόνο που εναλλάσσεται είναι τα πρόσωπα, γιατί η ίδια η εξουσία (…και ο τρόπος που ασκείται απ’ τους ισχυρούς αυτού του κόσμου…) παραμένει απελπιστικά ίδια και απαράλλαχτη…στο διηνεκές.
Η Ιουλία Σιάμου, η Ζωρζίνα Τζουμάκα και ο Miguel Angel Ruz Velasco, ενώνουν τις αδιαμφισβήτητες δυνάμεις τους και σας περιμένουν κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 8.45, στο Κέντρο Τέχνης & Πολιτισμού ΒΕΤΟΝ7, για να σας διηγηθούν απ’ την αρχή την ιστορία της πιο αμφιλεγόμενης “προφήτισσας”, η οποία διατείνεται ότι στην πραγματικότητα το χάρισμα της δεν είναι καθόλου “θεικό” ή “υπερκόσμιο” και δεν έχει καμία σχέση μ’ αυτό που οι περισσότεροι πιστεύουν, αλλά με κάτι πολύ πιο απλό, που εν δυνάμει διαθέτουμε κι εμείς και δεν είναι άλλο από την….παρατηρητικότητα. Σύμφωνα με την Γερμανίδα συγγραφέα Christa Wolf και τους συντελεστές αυτής της παράστασης, όποιος καταφέρει να διαβάσει σωστά αυτά που βλέπει, ακούει και αντιλαμβάνεται με τις αισθήσεις και το ένστικτο του, είναι σε θέση να αποκωδικοποιήσει τα πάντα…ακόμα και το μέλλον…
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΚΑΣΣΑΝΔΡΑ / voces ΕΔΩ
Η στήλη ARS & VITA βρέθηκε και πάλι στο VΑULT, αυτήν την φορά για το “OTHER SIDE” του Dejan Dukovski, το οποίο αποτύπωσε σκηνοθετικά -και χορογραφικά- η Φένια Αποστόλου, με το δικό της ξεχωριστό και πάντα ανατρεπτικό, καλλιτεχνικό ύφος.
Το έργο του Dukovski, παρόλο που αναφέρεται στον εμφύλιο πόλεμο της πρώην Γιουγκοσλαβίας, έχει οικουμενικό χαρακτήρα, ψυχογραφώντας διαφορετικούς χαρακτήρες ανθρώπων που υπέστησαν βαθιά σωματικά και ψυχολογικά τραύματα, ενώ έμμεσα (…και έντεχνα…) στηλιτεύει τους ηθικούς αυτουργούς ενός ακόμα αποτρόπαιου πολέμου (…ο συγκεκριμένος συνέβη σχετικά πρόσφατα και απελπιστικά κοντά μας…) που ισοπέδωσε ολοσχερώς μία από τις πιο όμορφες χώρες των Βαλκανίων, τραυματίζοντας ανεπανόρΘωτα εκατομμύρια ανθρώπινες ψυχές.
Η Φένια Αποστόλου, γνωστή από τον εξαιρετικό “ΠΕΛΕΚΑΝΟ” της και την πολύ επιτυχημένη χορευτική παράσταση “CHAIR’ S TRAGEDY”, δεν δίστασε να εντρυφήσει στα έγκατα ενός έργου που πονάει με τις αλήθειες του και σοκάρει με την σκληρότητα του. Στα ερείπια μίας κατακερματισμένης χώρας, ζουν – μάλλον επιβιώνουν – άνθρωποι γεμάτοι “ρωγμές”, προσπαθώντας να επαναπροσδιορίσουν τις βασικές έννοιες της ζωής και της ίδιας τους της ύπαρξης, ενώ παράλληλα βιώνουν έναν καθημερινό διχασμό ανάμεσα στην ανάγκη τους να κάνουν restart και τις φρικτές μνήμες μίας καταστροφής, που είναι πολύ δύσκολο να διαγράψουν από τον σκληρό δίσκο του μυαλού τους.
Η γνωστή performer, χορογράφος και σκηνοθέτης, τοποθέτησε τους ηθοποιούς της (…οι οποίοι λειτούργησαν κι ως χορευτές…) σε ένα ζοφερό, εντελώς παρακμιακό σκηνικό πλαίσιο, εντείνοντας με τους κατάλληλους φωτισμούς τις υποβλητικές μουσικές, τα πολύ εύστοχα ηχητικά εφέ και ένα συγκλονιστικό video – art / animation την αίσθηση του “αστυνομικού” κράτους, το οποίο διαδέχτηκε μία εμπόλεμη σύρραξη, που συγκλόνισε τον κόσμο με την δριμύτητα και την απαξιωτική της στάση απέναντι στην ανθρώπινη ζωή και αξιοπρέπεια. Η Φένια Αποστόλου συνέθεσε με λογική και ευαισθησία, ένα μωσαϊκό εικόνων και συναισθημάτων, αναδεικνύοντας την κρυμμένη αλήθεια πίσω απ’ τις ταραγμένες σχέσεις των ηρώων, ενώ την ίδια στιγμή σκιαγραφούσε με ποιητικό ρεαλισμό και διάθεση αποδόμησης τις συνέπειες της “νομιμοποιημένης” βίας που χρησιμοποιούν σαν άλλοθι οι ενορχηστρωτές του εκάστοτε πολέμου.
Συνεχείς – και χωρίς κανένα έλεος – βομβαρδισμοί αμάχων, ομαδικοί βιασμοί, καταπάτηση κάθε ανθρώπινου δικαιώματος, τυφλή βία, δολοφονίες – σοκ με συνεργούς ελεύθερους σκοπευτές και μέλη των ανθρωπιστικών οργανώσεων, που υποτίθεται ότι πήγαν εκεί για να βοηθήσουν κι άλλες, αναρίθμητες φρικαλεότητες, ζωντάνεψαν μπροστά μας, μέσα από τα εκφραστικότατα πρόσωπα και τα ευέλικτα σώματα των πρωταγωνιστών αυτού του ιδιόμορφου love – story, που κάπου – κάπου άφηνε υπόνοιες τρυφερότητας και μίας αμυδρής ελπίδας, ότι ακόμα και μέσα απ’ το πιο βαθύ σκοτάδι, μπορεί να ξεπηδήσει μία αδύναμη – αλλά παρόλα αυτά καλοδεχούμενη – αχτίδα φωτός.
Ο Δημοσθένης Ελευθεριάδης / Λάκι, η Βιργινία Ταμπαροπούλου / Λίλυ, ο Παναγιώτης Μπρατάκος / Τρίκυ και η Μαρία Αποστολακέα / Μάλα, μου άφησαν τις θετικότερες εντυπώσεις υποδυόμενοι τους τέσσερις βασικούς – (περιθ) οριακούς – χαρακτήρες του έργου, οι οποίοι δίνουν μία καθημερινή μάχη με τον ίδιο τους τον εαυτό, προκειμένου να μην χάσουν τα τελευταία ψήγματα ανθρωπιάς που τους έχουν απομείνει, προσπαθώντας να αγαπήσουν ξανά και να αγαπηθούν, σε ένα απάνθρωπο κοινωνικό πλαίσιο, που τους αναγκάζει να εμπιστεύονται περισσότερο τα όπλα, απ’ ότι ο ένας τον άλλο. Εξίσου αποδοτικοί και με απίστευτες σωματικές ικανότητες ήταν οι πολλά υποσχόμενοι: Κωστής Τσιαμάγκας & Ανδριανή Θεοδωροπούλου ως Πικόνιο και Μάλα νούμερο δύο, δηλαδή οι δύο μαριονέτες-χορευτές του Λάκι που αν και ξύλινες συμπασχουν με τους κεντρικούς ήρωες, σαν πραγματικοί άνθρωποι με σάρκα, οστά και κυρίως…ψυχή. Θα ήθελα να αναφερθώ λίγο πιο συγκεκριμένα και διεξοδικά στον εξαιρετικά ταλαντούχο Παναγιώτη Μπρατάκο (…νιώθω ότι του το χρωστάω από τότε που τον είχα δει στον ΠΕΛΕΚΑΝΟ…) ο οποίος με εντυπωσίασε για μία ακόμη φορά με τον τρόπο που προσέγγισε τον ρόλο του. Ο πολυδιάστατος καλλιτέχνης, πέρα απ’ το γεγονός ότι διαθέτει μία ευρύτατη ερμηνευτική γκάμα, έχει μία μοναδική ικανότητα να σε διαπερνά με το βλέμμα και την φωνή του, κάνοντας ακόμα και τον πιο αρνητικό χαρακτήρα, να φαίνεται ανθρώπινος και συμπαθής. Νομίζω, ότι στο πρόσωπο του χαρισματικού αυτού ηθοποιού, η Φένια Αποστόλου έχει βρει έναν ανεκτίμητο συνεργάτη, με τον οποίο εύχομαι να έχουν έναν κοινό, μακρύ και άκρως δημιουργικό καλλιτεχνικό δρόμο.
Σύμφωνα με τον Dejan Dukovski o πόλεμος δεν τελειώνει όταν σιγήσουν τα όπλα και υπογραφούν οι συνθήκες ειρήνης. Δυστυχώς, στις ανθρώπινες απώλειες δεν προσμετρούνται μόνο οι νεκροί, αλλά και όλοι αυτοί που έμειναν πίσω να θρηνούν τους αγαπημένους τους, τις χαμένες αναμνήσεις και τα ματαιωμένα όνειρα τους, αλλά και όλα αυτά που ποτέ πια δεν θα είναι σε θέση να ξεχάσουν (…πόσο μάλλον να ξεπεράσουν…).
Μην χάσετε με τίποτα το καινούργιο, πανέξυπνο σκηνοθετικό “τρικ”, που σκάρωσε η Φένια Αποστόλου στον Πολυχώρο VAULT, για να μας δείξει την άλλη πλευρά…την αθέατη…ενός “κτήνους” που ζει & αναπνέει μέσα μας, περιμένοντας την κατάλληλη ευκαιρία, για να μας κατασπαράξει…κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 9 το βράδυ πηγαίνουμε στον Βοτανικό (Μελενίκου 26)…για να εισέλθουμε στον κόσμο του…OTHER SIDE…
*Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΚΑΤΩ ΤΩΝ 16 ΕΤΩΝ
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Μετάφραση: Γκάγκα Ρόσιτς
Σκηνοθεσία-Χορογραφία: Φένια Αποστόλου
Πρωτότυπη Μουσική: Μάνος Αντωνιάδης
Σκηνικά – Ειδικές κατασκευές: Τόνια Αβδελοπούλου
Κοστούμια: Ζωή Μολυβδά – Φαμέλη
Φωτισμοί: Τάσος Σκλαβούνος
Video Art – Photography -Trailer: Chris Tourlakis
Βοηθός Σκηνοθέτη: Σταύρος Ράγιας
Βοηθός Χορογράφου: Γαλήνη Γυρτάτου
Μακιγιάζ Φωτογράφισης: Διονυσία Τουμπαζή Παραγωγή: Χοροθέατρο Λυδία Λίθος – σε συμπαραγωγή με Πολυχώρο Vault
*Φωτογραφίες από την παράσταση Βασιλική Λέκκα / studio Μελενίκου 31
Πόσο εύκολο είναι να ανατραπούν οι ισορροπίες της – φαινομενικά -ήσυχης καθημερινότητας ενός παντρεμένου ζευγαριού; Μπορεί να απειλήσει ένα “παλιό” τέλος, μία καινούργια αρχή; Πόσο εφήμερος ή παντοτινός μπορεί να είναι ένας νεανικός έρωτας; Η συνήθεια είναι πιο δυνατή απ’ το σαρκικό πάθος και την έμφυτη ανάγκη του ανθρώπου για ελευθερία;
«Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΠΟ ΤΑ ΠΑΛΙΑ» του Ρόλαντ Σίμελπφενιχ, που εισβάλει κάθε Δευτέρα & Τρίτη στο Θέατρο Πορεία, αναστατώνοντας τη ζωή του Φρανκ, της Κλαούντια και του γιου τους Άντυ, δεν φάνηκε διατεθειμένη να μας δώσει “μασημένες” απαντήσεις. Η ομάδα Kammerspiel και η Έλενα Καρακούλη που υπογράφει την σκηνοθεσία, προτίμησαν να μας εντείνουν τις απορίες και τα ερωτηματικά, αφήνοντας όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά, ώστε ο καθένας να αφεθεί στις δικές του πολλαπλές αναγνώσεις. Το μόνο σίγουρο είναι, ότι αυτή η μυστηριώδης γυναίκα που εμφανίζεται εντελώς ξαφνικά, εν μέσω μίας εν εξελίξει μετακόμισης, στη ζωή ενός παντρεμένου -επί 24 συναπτά έτη- ζευγαριού, δεν προτίθεται να παραδώσει τα όπλα, πριν καταφέρει να (δια)ταράξει συθέμελα όλα αυτά που θεωρούσαν δεδομένα…
Ο Ρόλαντ Σιμελπφένιχ, είναι ένας από τους πιο γνωστούς και πολυμεταφρασμένους σύγχρονους Γερμανούς θεατρικούς συγγραφείς, που έγινε ευρύτερα γνωστός στο αθηναϊκό κοινό απ’ τα έργα του: «Push up», «Αραβική Νύχτα», «Χρυσός Δράκος» & τον πιο πρόσφατο «Ιδομενέα» ο οποίος παρουσιάστηκε πέρυσι το καλοκαίρι στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου (μία παράσταση που ήθελα πολύ να δω, αλλά δυστυχώς δεν πρόλαβα…).
Η αλήθεια είναι, πως βρήκα την δουλειά της ΈλεναςΚαρακούλη, πολύ πιο ουσιαστική και ενδιαφέρουσα απ’ το ίδιο το έργο του Σιμελπφένιχ. Ο Γερμανός συγγραφέας δημιούργησε ένα δαιδαλώδες αφηγηματικό σύμπαν, γεμάτο επαναλαμβανόμενες εικόνες, το οποίο θα χαρακτήριζα «οριακό». “Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΠ’ ΤΑ ΠΑΛΙΑ” εμπεριέχει μία πολύ συγκεκριμένη συνθήκη, που σχετίζεται με την έννοια του χωροχρόνου, η οποία αν δεν αξιοποιηθεί σωστά σκηνοθετικά, μπορεί ν’ αποβεί μοιραία για την νοηματική συνοχή της παράστασης, αλλά και για τα νεύρα των θεατών, που καλούνται να παρακολουθήσουν μέσα από συνεχή rewind & fast forward την ίδια σκηνή, από άλλη οπτική γωνία κάθε φορά και σε διαφορετική χρονική στιγμή.
Ευτυχώς, η Έλενα Καρακούλη αντιλήφθηκε – πολύ σωστά κατά την γνώμη μου – ότι στο συγκεκριμένο έργο ο ίδιος ο χρόνος παίζει το ρόλο του σκηνοθέτη, που καθοδηγεί (…χειραγωγεί…) τους ήρωες προς την μία ή την άλλη κατεύθυνση και δεν προσπάθησε να τον υποτιμήσει, χωρίς όμως να τον αφήσει να την παρασύρει στο… χάος. Με την πολύτιμη συμβολή της βοηθού της Νάντιας Σπηλιωτοπούλου και της Φαίδρας Σούτου που επιμελήθηκε την κίνηση, καθοδήγησε τους ηθοποιούς της σε μια υποκριτική οδό, που κάθε άλλο παρά αδιέξοδη θα μπορούσε να χαρακτηριστεί, κάνοντας τους να μοιάζουν σχεδόν φαιδροί μέσα στο δράμα τους. “Εγκιβωτισμένοι” σ ‘ ένα πολύ εμπνευσμένο σκηνικό που μου θύμισε ταινία σινεμασκόπ (…συγχαρητήρια στην Κλειώ Γκιζέλη που επιμελήθηκε τα σκηνικά και τα κοστούμια….) και παραδομένοι στις ορέξεις του πανδαμάτορα χρόνου, οι ήρωες του έργου μιλούσαν και κινούνταν με ρεαλισμό κι αμεσότητα (…σε κάποια σημεία και με ωμότητα…) ενώ ταυτόχρονα μία αίσθηση απροσδιόριστα μεταφυσική κάλυπτε τις κινήσεις τους, καθιστώντας τα όρια ανάμεσα στην φαντασία και την πραγματικότητα δυσδιάκριτα και ασαφή.
Επιλέγοντας να κάνει αυτά τα παράξενα χωροχρονικά παιχνίδια του κειμένου σύμμαχο της, η σκηνοθέτης της παράστασης κατάφερε να ενώσει τις γωνίες ενός ερωτικού τριγώνου, που ενώ στην αρχή φαίνεται κωμικό, ανάλαφρο και κάπως κοινότοπο, στην συνέχεια γίνεται ολοένα και πιο αιχμηρό, οδηγώντας σε αναπόφευκτες, αν και διόλου προβλέψιμες παράπλευρες απώλειες. Μέσα στις δεκάδες αμπαλαρισμένες κούτες που περιμένουν υπομονετικά την μεταφορά τους στο καινούργιο σπίτι του Φράνκ, της Κλαούντια και του Άντυ, καιροφυλακτεί ένα μακάβριο δώρο, απ’ αυτά που όσο και να μην σ’ αρέσουν, δεν επιδέχονται αλλαγής.
Το παρελθόν συνθλίβει το παρόν, το χθες προσγειώνεται – ανώμαλα – στο σήμερα, και το «για πάντα» γίνεται συνώνυμο του «ποτέ». Η αινιγματική Ρόζυ Φογκλέντερ έρχεται από τα παλιά, για να θυμίσει στον Φρανκ την υπόσχεση που της έδωσε όταν ήταν σχεδόν παιδιά, την ίδια στιγμή που δύο έφηβοι – ο Άντυ και η Τίνα – παλεύουν για να διατηρήσουν ζωντανό τον δικό τους έρωτα, ενώ όλα γύρω τους φανερώνουν, πως είναι νομοτελειακά καταδικασμένοι ν’ αποτύχουν. Η νεαρή και ερωτευμένη Τίνα γίνεται το σύμβολο της χαμένης αθωότητας και παράλληλα λειτουργεί ως άγγελος – εξάγγελος, απομένοντας στο τέλος η μόνη πραγματικά ζωντανή, ακόμα κι όταν όλα γύρω της νεκρώνουν…
Έχω την αίσθηση, ότι η παράσταση «Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΠ’ ΤΑ ΠΑΛΙΑ», ανήκει στις περιπτώσεις αυτές, που μία καλή σκηνοθεσία σε συνδυασμό μ’ ένα allstar καστ ηθοποιών, μπορεί ν’ απογειώσει ένα χλιαρό (…αν και σε πολλά σημεία έξυπνο…) κείμενο. Χάρη στις πολύ προσωπικές, άρτια δομημένες και εντέλει πειστικότατες ερμηνείες του Νίκου Ψαρρά /Φρανκ, της Στεφανίας Γουλιώτη / Ρόζυ Φογκλέντερ και κυρίως της Μαρίας Ζορμπά / Κλαούντια, που φώτισε, από την αρχή μέχρι το τέλος, με το ταλέντο και την σπάνια υποκριτική της ποιότητα την σκηνή του Θεάτρου Πορεία(…να σημειωθεί ότι η Μαρία Ζορμπά συγκαταλέγεται στις πιο αγαπημένες μου ηθοποιούς και η ερμηνεία της στην ταινία του Στράτου Τζίτζη “ΣΩΣΕ ΜΕ” αποτέλεσε σταθμό για μένα σε μια πολύ καθοριστική φάση της ζωής μου…) αλλά και των νεότερων πρωταγωνιστών, του «οργισμένου» Χάρη Τζωρτζάκη / Άντυ και της «ρομαντικής» Ηλιάνας Μαυρομάτη / Τίνα, ένα από τα λιγότερο εμπνευσμένα έργα (…εντελώς υποκειμενικά μιλώντας…) του κατά τα άλλα σημαντικού Γερμανού συγγραφέα Ρόλαντ Σιμελπφένιχ, απέκτησε κύρος και το απαιτούμενο δραματουργικό ενδιαφέρον.
Βρίσκω πολύ ενθαρρυντικό το γεγονός, ότι μία απ’ τις πιο κρύες νύχτες των τελευταίων χρόνων, τόσοι πολλοί άνθρωποι (…καλλιτέχνες και μη…) συνέρευσαν στο θέατρο ΠΟΡΕΙΑ, για να παρακολουθήσουν την επίσημη πρεμιέρα της παράστασης “Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΠ’ ΤΑ ΠΑΛΙΑ”, χειροκροτώντας στο τέλος με ενθουσιασμό την αξιόλογη προσπάθεια της Έλενας Καρακούλη και των συνεργατών της.
Στο θέατρο ΠΟΡΕΙΑ, κάθε Δευτέρα & Τρίτη στις 9 το βράδυ, “Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΑΠ’ ΤΑ ΠΑΛΙΑ” ανοίγει εκ νέου το “Κουτί της Πανδώρας” και οι αντιδράσεις είναι απρόβλεπτες & αλυσιδωτές…
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ & ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΕΔΩ
Είναι στιγμές που αισθάνομαι πως όλα γύρω μου καταρρέουν. Πως τίποτε δε μπορεί να αντέξει νοήματα και ασυγχρονίες. Πως, εδώ και τώρα, σε μια πολύχρωμη φαντασμαγορία, ο κόσμος θα εξαφανιστεί.
Και τότε έρχεσαι εσύ, μικρέ μου κυνηγέ, και τα πάντα γυρίζουνε αλλιώς. “Έλα”, φωνάζεις, “έχουμε άλλα τόσα ουράνια τόξα να κατακτήσουμε”. Κι εγώ, φορώντας την στολή μου, σε ακολουθώ.
Στις λεπτές κλωστούλες της ίριδας και στα χρώματα που δακρύζουνε, παίζουμε μήλα. Κλωτσάμε σταγόνες της βροχής και με τα ξωτικά χορεύουμε συρτάκι. Μπλεκόμαστε στις κοτσίδες της ομορφούλας νεραϊδούλας κι ο Μπαμπαστρούμφ μας τραγουδά, βραχνιασμένες μελωδίες μεσαιωνικών ύμνων. Κι εσύ να φωνάζεις: “Έλα, μας περιμένουνε κι άλλα τόσα – αχ, θε μου πόσα!- ουράνια τόξα μαγικά”. Και η σελίδα ευθείς αλλάζει.
Κι όταν πάλι πάω να ξαναπέσω. Να πω πως κάτι μέσα μου με κατατρώει. Τότε, ξανάρχεσαι κι εσύ και μου φωνάζεις: “Έλα, εδώ δεν έχει ενδιαφέρον. Πάμε πιο κάτω. Οι άλλες σελίδες μοιάζουνε πιο ελκυστικές”. Κι αμέσως, χωρίς καν να το σκεφτώ, χρωματίζομαι όλος χαρά και τραβώ μαζί σου προς άλλες ταξιδιάρικες σελίδες.
*
Εεεεε, μικρέ μου κηνυγέ!!!! Εεεε, εδώωωωωω!!! Εδώ ντε. Πιο κάτω. Κοίτα. Κοίτα με! Χοροπηδάω πάνω σ’ ένα ροζουλί συννεφάκι! Μικρέ μου κηνυγέεεεεε… Χαχαχα!!! Πιάσε το κλαδί κι ακολούθα!
Στοπ. Χαμήλωσε λίγο το βλέμμα. Βλέπεις εκεί πέρα… στο πιο πέρα που αχνίζει το βιβλίο ζούγκλες και τροπικές ιστορίες; τι λες; πάμε κι από κει;
Πω πωωω… εδώ σα να μυρίζει ο τόπος τριαντάφυλλο…
“Έλα, πιο πέρα έχει ακόμα πιο πολλά ουράνια τόξα να κατακτήσουμε. Μη κολλάς στα ήδη διαβασμένα…”.
Φοβάμαι. Θα πέσουμε…
“Πιάσε μου το χέρι. Σκέψου κάτι ευχάριστο. Και να… Πετάμεεεεεεεεεεε!”.
Κι αν πέσω;
“Ε, και;”
Μα… Θα χτυπήσω…
“Δε θα σ’ αφήσω!”.
Εντάξει.
“Πιάσε μου το χέρι. Βλέπεις;”
*
Μια φορά κι έναν καιρό… ήταν ο μικρός κυνηγός ουράνιων τόξων…
Είσαι Απόφοιτος της σχολής του Εθνικού Θεάτρου και παράλληλα πτυχιούχος Φιλολογίας του Ε.Κ.ΠΑ.. Ποιο από τα δύο μπήκε πρώτο στη ζωή σου; Θα μπορούσες να φανταστείς τον εαυτό σου φιλόλογο;
Πέρασα πρώτα στην Φλώρινα, στο Παιδαγωγικό. Πήγα για ένα χρόνο, αλλά επειδή είχα στο μυαλό μου το θέατρο και την Αθήνα, ξαναέδωσα εξετάσεις και τελικά πέρασα στην Φιλολογία, άρα μπήκε πρώτη στη ζωή μου. Προς το τέλος των σπουδών μου πέρασα στο Εθνικό (…μικρή διακοπή για να χαιρετήσουμε την αγαπημένη Γιάννα Σταυράκη που εισήλθε στο θέατρο VAULT και μας διέκοψε με τον πιο ευχάριστο και γλυκό τρόπο…), αλλά δεν παράτησα την φιλολογία και κατάφερα, διαβάζοντας στα καμαρίνια του Εθνικού, να πάρω και το πτυχίο μου. Κάποια στιγμή έκανα ιδιαίτερα μαθήματα σε φοιτητές πανεπιστημίου και μάλλον ήμουν καλός (…γέλια…), αλλά κακά τα ψέματα δεν μπορείς να βαδίζεις εύκολα με το ένα πόδι απ’ εδώ και με το άλλο απ’ εκεί. Μου αρέσει η φιλολογία, αλλά δεν μπορώ να την φανταστώ μόνη της, χωρίς την σκηνή. Είναι μεγάλο κόλλημα το θέατρο και προς το παρόν αρκούμαι σ’ αυτό.
Πιστεύεις, ότι η ακαδημαϊκή μόρφωση αρκεί για να θεωρηθεί ένας σύγχρονος άνθρωπος μορφωμένος; Με άλλα λόγια, ένα πτυχίο – ή και περισσότερα – συνεπάγεται αυτόματα την ουσιαστική μόρφωση και την πνευματική καλλιέργεια ενός ανθρώπου;
Και βέβαια όχι. Η μόρφωση και οι σπουδές είναι δύο διαφορετικά πράγματα, τα οποία μπορεί να εμπεριέχουν το ένα το άλλο, αλλά δεν σημαίνει ότι καλύπτονται απόλυτα. Μορφωμένος είναι κάποιος που διαβάζει. Πρέπει να είσαι διαρκώς σ’ επαγρύπνηση και να διαβάζεις. Ο αδελφός μου διαβάζει από πολύ μικρός, πράγματα που δεν τα διάβαζαν ούτε μεγάλοι, γι’ αυτό τον θεωρώ μορφωμένο άνθρωπο. Προσωπικά, δεν με θεωρώ τόσο καλλιεργημένο. Αν και διαθέτω γενικές γνώσεις και διαβάζω, έχω μεγαλύτερες απαιτήσεις απ’τον εαυτό μου. Πιστεύω, ότι ο καθένας από εμάς θα έπρεπε να προσπαθεί περισσότερο στο συγκεκριμένο κομμάτι. Απ’ την άλλη, με ενοχλεί πάρα πολύ και η επίδειξη των γνώσεων, την θεωρώ ενοχλητική και περιττή. Σκοπός μας πρέπει να είναι η παιδεία. Για παράδειγμα θεωρώ τεράστια έλλειψη παιδείας, να πετάει κάποιος σκουπίδια στο δρόμο. Άρα για μένα αυτό που ονομάζουμε παιδεία είναι ένας συνδυασμός ακαδημαικής μόρφωσης, καλλιέργειας και κοινωνικού φέρεσθαι.
Πρόσφατα βιώσαμε μία κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση, υψηλών τόνων και εντάσεων, το αποτέλεσμα της οποίας σήμανε την μεγαλύτερη πολιτική ανατροπή της μεταπολιτευτικής περιόδου. Πως βίωσες αυτήν την διαδικασία και ποιες είναι οι σκέψεις σου για το πολιτικό – και γενικότερο – μέλλον της Ελλάδας;
Νομίζω, ότι εδώ και πολλά χρόνια ζούμε μια αθλιότητα. Ζούμε σ’ ένα προτεκτοράτο και σε ένα περιβάλλον εκβιασμών, χωρίς δικαιοσύνη, δημοκρατία, ισότητα, αξιοκρατία και ειδικά τα τελευταία χρόνια αυτό γινόταν όλο και πιο έντονο κι εμφανές. Υπάρχει μεγάλος ρατσισμός, ξενοφοβία, ακόμα και φασισμός και τα ποσοστά της Χρυσής Αυγής το αποδεικνύουν περίτρανα. Δυστυχώς, τώρα πια δεν υπάρχει καν η δικαιολογία, ότι δεν γνώριζα τι ψήφιζα. Μετά τις πρόσφατες πολιτικές εξελίξεις διαφαίνεται μία αλλαγή, αλλά κρατάω μικρό καλάθι για να μην απογοητευτώ. Τα πρώτα δείγματα είναι πολύ θετικά, οπότε μένει να δούμε τι θα συμβεί και επί της ουσίας. Αισθάνομαι μεγάλη ντροπή για ανθρώπους που διακηρρύσουν τον πατριωτισμό τους, ενώ στην ουσία έκαναν τόσα χρόνια κακό στην χώρα τους. Το να είμαστε δοσίλογοι και Γερμανοτσολιάδες δεν είναι σίγουρα πατριωτισμός. Δεν ξέρω πραγματικά τι θα γίνει στο μέλλον, αλλά εύχομαι η νέα κυβέρνηση να βάλει μία τάξη. Χαμογελάω, αλλά δεν πανηγυρίζω, περιμένω…
Πιστεύεις στην «στρατευμένη τέχνη»; Επιλέγεις έργα με βάση το κοινωνικοπολιτικό τους μήνυμα;
Η «στρατευμένη τέχνη» με την έννοια την παλιά, ότι κάποιος σου παραγγέλνει κάτι και το φτιάχνεις επί τούτου, για να εξυπηρετήσεις κομματικές ή άλλες σκοπιμότητες, όχι απλά δεν με αφορά, αλλά δεν μου αρέσει κιόλας. Είμαι υπέρ της Τέχνης που έχει να πει κάτι. Τα πάντα για μένα πρέπει να περιέχουν πολιτική, δηλαδή να παίρνουν θέση απέναντι στα πράγματα, άρα κατ’ επέκταση το ίδιο πρέπει να συμβαίνει και με τα έργα, όπως αυτό που παρουσιάζουμε τώρα στο Vault. Δεν χρειάζεται να είναι «στρατευμένο» κάτι, μπορεί να τοποθετείται στα πράγματα όπως θέλει, χωρίς όμως να εξυπηρετεί, κατά την άποψη μου, τα συμφέροντα κανενός.
Οι κρατικοί φορείς που σχετίζονται με την τέχνη και τον πολιτισμό στην Ελλάδα, έχουν δεχθεί δριμύτατη κριτική απ’ το σύνολο του καλλιτεχνικού κόσμου για την αναποτελεσματικότητα τους στην ανάδειξη και κατ’ επέκταση την προώθηση του ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό. Με βάση την αλλαγή στο πολιτικό σκηνικό, ευελπιστείς. ότι θα δοθεί επιτέλους η δέουσα προσοχή στον «ταλανισμένο» τομέα της Τέχνης, εντός κι εκτός συνόρων;
Είναι αλήθεια, ότι οι τελευταίοι υπουργοί που πέρασαν απ’ το Υπουργείο Πολιτισμού ήταν ανύπαρκτοι, ενώ παράλληλα δεν τους ενδιέφερε να έχουν καμία σχέση με το αντικείμενο. Κάποιοι έκοψαν τις δαπάνες για τον πολιτισμό – και θα μπορούσα να δεχτώ ότι σε μια εποχή λιτότητας αυτό είναι θεμιτό – αλλά ξαφνικά εκεί που έκοβαν χρήματα από την τέχνη, έβρισκαν χρήματα για την εξυπηρέτηση των πελατειακών τους σχέσεων (…όποιος θέλει ας το ψάξει…). Πάντως γενικότερα, καλό θα είναι ο πολιτισμός να πάρει μία άλλη θέση στη ζωή μας, ξεκινώντας και απ’ την οικογένεια και την εκπαίδευση, ώστε από πολύ μικρή ηλικία να υπάρχει η δυνατότητα, για κάποιον που ενδιαφέρεται, να έρθει σ’ επαφή με τον πολιτισμό και την τέχνη. Θεωρητικά, οι δύο άνθρωποι που ανέλαβαν τώρα, είναι άνθρωποι του πνεύματος, δοκιμασμένοι. Για μένα όλα μετράνε στην πράξη κι αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με τα χρήματα, αλλά και με την γενικότερη στάση απέναντι στο κομμάτι που αφορά τον πολιτισμό και την διάθεση να βρεθεί μία όσο το δυνατόν πιο ικανοποιητική λύση.
Τελειώνοντας το 2003 την Σχολή του Εθνικού, συμμετείχες σε πολλές παραστάσεις δικής του παραγωγής : Άμλετ (σκην. Μιχ. Κακογιάννης), Λυσιστράτη, Ο Κύκλος με την Κιμωλία, Μάνα Κουράγιο (σκην. Κ. Τσιάνος) κλπ. Τι συμβολίζει για σένα το Εθνικό Θέατρο μίας χώρας; Έχεις ενστάσεις για τον τρόπο που διοικείται στην Ελλάδα;
Για μένα ήταν ένα όνειρο ζωής να μπω στην σχολή του Εθνικού Θεάτρου. Ακόμα και τώρα που το λέω συγκινούμαι. Στάθηκα τυχερός και έμεινα άλλα τρία χρόνια, αφότου τελείωσα παίζοντας στις παραστάσεις που ανέφερες. Το Εθνικό Θέατρο μίας χώρας πρέπει να είναι ενδεικτικό για την δουλειά που γίνεται σ’ αυτόν τον τομέα. Αυτό που θα ήθελα για το Εθνικό είναι, επειδή πια το θέατρο έχει αλλάξει μορφή, να ανοίξει τους ορίζοντες του και να δει λίγο παραπέρα. Υπάρχουν πολλοί χώροι, οι οποίοι παράγουν πολιτισμό και δημιουργούν παραστάσεις καταπληκτικές, οι οποίες όμως δεν φτάνουν στο ευρύ κοινό. Θα ήταν χρήσιμο λοιπόν, να δημιουργηθεί μία επιτροπή που να γυρίζει και να ψάχνει τέτοιου είδους παραστάσεις, με νέους καλλιτέχνες, ώστε να αλλάζουν και λίγο τα πρόσωπα και να έχουν όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι που αξίζουν, την ευκαιρία ν’ αναδείξουν την δουλειά τους. Δεν είναι δημοσιουπαλληλίκι το Εθνικό. Νομίζω, ότι αυτό θα πρέπει να είναι το μοντέλο και μακάρι να εισακουστώ και να υπάρξει ένα άνοιγμα προς νέες, ενδιαφέρουσες κατευθύνσεις.
Ανήκεις στους ηθοποιούς της νεότερης γενιάς, που δεν «φοβήθηκαν» την τηλεόραση και ήδη μετράς πολλές συμμετοχές σε δημοφιλή και επιτυχημένα σήριαλ: Σαββατογεννημένες, Στο παρά πέντε, Εργαζόμενη Γυναίκα κ.α. Θεωρείς, ότι το συγκεκριμένο μέσο είναι παρεξηγημένο στην χώρα μας;
Η τηλεόραση είναι σαν το μαχαίρι, εξαρτάται πως θα την χρησιμοποιήσεις. Η τηλεόραση αυτή την στιγμή μέσω των Δελτίων Ειδήσεων κάνει μια φοβερή προπαγάνδα φασισμού και σίγουρα δεν είναι δημοσιογραφία αυτή, είναι κάτι άλλο. Παρόλα αυτά, όχι μόνο δεν την φοβήθηκα, αλλά την θεωρώ, όπως και τον κινηματογράφο, μέρος της δουλειάς μας και είχα την τύχη να ξεκινήσω από πολύ πετυχημένα σήριαλ. Βρέθηκα κάποια στιγμή, μέσω διαφόρων συγκυριών, σε ένα γραφείο κομπάρσων, επειδή μου είπαν ότι εκεί πηγαίνουν και ηθοποιοί (…χωρίς να έχω ιδέα τι γίνεται στην τηλεόραση…) και έτσι έτυχε να παίξω στο πρώτο επεισόδιο της σειράς «ΣΑΒΒΑΤΟΓΕΝΝΗΜΕΝΕΣ» με την Ελένη Ράντου. Προφανώς τους άρεσα γιατί μετά το γύρισμα με πλησίασαν η παραγωγός και η σκηνοθέτης της σειράς – Ελένη Αργυρού & Πηνελόπη Κροντηροπούλου αντίστοιχα – και φυσικά η Ελένη Ράντου και εκεί που δεν υπήρχε ρόλος, έκανα εννιά επεισόδια. Στη συνέχεια γνώρισα μέσω της προαναφερόμενης σειράς τον Αντώνη Αγγελόπουλου, ο οποίος μαζί με τον Γιώργο Καπουτζίδη, με επέλεξαν για να συμμετέχω στο άκρως επιτυχημένο “ΣΤΟ ΠΑΡΑ ΠΕΝΤΕ”. Ήμουν πολύ τυχερός σ’ αυτό το κομμάτι και νιώθω ακόμα πιο τυχερός για την συνεργασία μου με την Ελένη Ράντου, γιατί για μένα ήταν σταθμός το γεγονός, ότι έπαιξα μαζί της στην τηλεόραση. Η Ελένη είναι ένας πολύ ντόμπρος, δοτικός και ταλαντούχος άνθρωπος και την ευχαριστώ πάρα πολύ για όλα.
Σχετικά πρόσφατα συμμετείχες σε δύο πολύ επιτυχημένες κινηματογραφικές ταινίες, που ανήκουν στην κατηγορία της μαύρης κωμωδίας. «ΠΕΝΤΕ ΛΕΠΤΑ ΑΚΟΜΑ» του Γιάννη Ξανθόπουλου και «ΠΕΘΑΙΝΩ ΓΙΑ ΣΕΝΑ» της Ελένης Ράντου σε σκηνοθεσία Ν. Καραπαναγιώτη. Θεωρείς πως στην χώρα μας, η κωμωδία είναι πιο δημοφιλές είδος και κατ’ επέκταση πιο εμπορικό;
Διασκέδασα πάρα πολύ και στις δύο. Η κωμωδία έχει να κάνει και με την εποχή. Τώρα την θέλει πολύ ο κόσμος και νομίζω ότι γενικά είναι πιο δημοφιλής, αλλά παράλληλα έχω την αίσθηση, ότι κι ένα καλό δραματικό έργο, μπορεί να έχει την ίδια ή και μεγαλύτερη απήχηση. Υπάρχει κι η τηλεόραση, που έχει εκπαιδεύσει το κοινό σε ένα πολύ συγκεκριμένο είδος χιούμορ και επειδή ο κόσμος περνάει δύσκολα έχει ανάγκη κι απ’αυτό. Απ’ την άλλη μια κωμωδία μπορεί να είναι πολύ πικρή και να θίγει πολύ σοβαρά ζητήματα, όπως συμβαίνει και με το «ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ», που γελάς μεν, αλλά πικρά και με «τύψεις».
Είχα την χαρά να σε δω πέρυσι, στο θέατρο VAULT, να «αναρωτιέσαι» μαζί με την Ε.Αποστόλου, την Β. Κοντομάρη και τον Γ. Νικολάου «ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΚΥΡΙΟΣ;». Την παράσταση σκηνοθέτησε η Κ. Πολυχρονοπούλου και ήταν βασισμένη σε τρία μονόπρακτα του Ιάκωβου Καμπανέλλη. Εκτός απ’ τον προαναφερόμενο θεατρικό συγγραφέα, ποιους άλλους Έλληνες συγγραφείς ξεχωρίζεις και γιατί;
Μου αρέσει γενικά το ελληνικό θέατρο, λόγω αμεσότητας. Είναι πολύ οι συγγραφείς που μου αρέσουν και ξεχωρίζω. Είναι πολύ ευχάριστο που στο VAULT παίζονται αυτή την στιγμή ο Μπρατάκος και ο Ζουγκός, που γράφουν πάρα πολύ καλά. Επίσης, μου αρέσει πολύ ο Ροϊδης, που δεν είναι θεατρικός συγγραφέας, αλλά νομίζω ότι «Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΥΡΙΑΝΟΥ ΣΥΖΥΓΟΥ» είναι από τα καλύτερα κείμενα που έχω ασχοληθεί. Μου αρέσει κι ο Μουρσελάς και ο φίλος μου ο Βασίλης Κατσικονούρης. Πάντως είναι πολύ ευχάριστο, ότι υπάρχει μία τάση τελευταία ν’ ανεβαίνουν νεοελληνικά έργα και είναι εξίσου ενθαρρυντικό, ότι οι νέοι συγγραφείς προσπαθούν να γράψουν, με πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Τώρα όσον αφορά τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, πιστεύω ότι είναι κορυφή. Είναι συγκλονιστικός, διαχρονικός, διεισδυτικός. Οφείλουμε πολλά και στην κόρη του, την Κατερίνα Καμπανέλλη, η οποία είναι ένα υπέροχο πλάσμα, με εξαιρετική ενέργεια, που μας βοήθησε απλόχερα και ουσιαστικά. Επίσης, είχα και μία εξαιρετική συνεργασία με την σκηνοθέτη της παράστασης Κατερίνα Πολυχρονοπούλου, η οποία έχει κάνει και την μουσική επιμέλεια στο «ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ». Με τους τρεις συναδέλφους που ανέφερες είχαμε την καλύτερη ομάδα και σίγουρα θα ξανασυναντηθούν οι δρόμοι μας, γιατί τόσο καλά παιδιά σπάνια συναντάς και ειλικρινά τους λατρεύω. Για να επανέλθουμε όμως στους συγγραφείς, δεν θα μπορούσα να παραλείψω τον Παπαδιαμάντη, που αν και δεν είναι θεατρικός συγγραφέας, ανεβαίνει κατά κόρον στο ελληνικό θέατρο και φυσικά τον Ξενόπουλο και τον Χουρμούζη, που φωτογραφίζουν μεν μια παλαιότερη κουλτούρα, τα κατάλοιπα της οποίας όμως συνεχίζουν να υπάρχουν και στην εποχή μας.
“ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΚΥΡΙΟΣ;” ΘΕΑΤΡΟ VAULT (2014)
“ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΥΡΙΑΝΟΥ ΣΥΖΥΓΟΥ” – ΘΕΑΤΡΟ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΚΟΣΜΟΥ (2014)
Παραμένουμε στο VAULT και πάμε στο «ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ» του Μάκη Τσίτα, μία παράσταση στην οποία μονολογείς ως Χρυσοβαλάντης, υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της Σ. Καραγιάννη, σημειώνοντας μεγάλη επιτυχία, που πρόσφατα μεταφράστηκε σε παράταση των παραστάσεων έως τον Απρίλιο του 2015. Τι ακριβώς εισπράττεις απ’ τον κόσμο και ποια είναι τα συναισθήματα που πιστεύεις, ότι γεννάει ο συγκεκριμένος ήρωας;
Το «Μάρτυς μου ο Θεός» το διαβάσαμε το καλοκαίρι με την Σοφία Καραγιάννη κι αμέσως είπαμε, ότι θέλουμε να το κάνουμε. Τύχαμε σ’ έναν εξαιρετικό άνθρωπο, που λέγεται Μάκης Τσίτας, έναν συγγραφέα πολύ ανοιχτόμυαλο, ο οποίος έκανε και την θεατρική διασκευή του έργου. Μας άκουσε, μας πίστεψε κι εμείς αγαπήσαμε το έργο του και τον ήρωα που έπλασε, τον Χρυσοβαλάντη, έναν αντί – ήρωα που γεννάει αντιφατικά συναισθήματα στο κοινό. Είναι ρατσιστής, ξενοφοβικός, θρησκόληπτος, θύμα, έχει φάει πολύ ξύλο από τους γονείς του και γενικά είναι αυτό που λέμε loser. Οι θεατές γελάνε με τον Χρυσοβαλάντη, αλλά πάντα συγκρατημένα, γιατί νιώθουν περίεργα να γελάσουν με κάποια πράγματα. Στο τέλος βέβαια, ακούω ανθρώπους να κλαίνε. Μου αρέσουν τα έργα που συνδυάζουν το κωμικό με το δραματικό στοιχείο. Είναι μια πρόσκληση για έναν ηθοποιό. Ο κόσμος, αν και είναι ένα δύσκολο έργο, το αγκάλιασε και μάλιστα απ’ την πρώτη στιγμή. Ελπίζουμε και ευχόμαστε αυτό να συνεχιστεί…
Θεωρείς, ότι οι μονόλογοι είναι γενικότερα πιο αβανταδόρικοι για έναν ηθοποιό;
Σίγουρα είναι αβαντοδόρικοι, αλλά μπορούν να γίνουν και πολύ επικίνδυνοι γιατί ενδέχεται να καταντήσουν βαρετότατοι. Για να κάνεις έναν μονολόγο, εκτός από ένα καλό κείμενο, πρέπει να έχεις κι έναν πολύ δυνατό σκηνοθέτη. Η Σοφία Καραγιάννη αποτελεί για μένα εγγύηση σε όλα τα επίπεδα– αυτή είναι η δεύτερη φορά που συνεργαζόμαστε – και παράλληλα λειτούργησε κι ως «δάσκαλος». Δηλαδή, μου άλλαξε λίγο και τον τρόπο δουλειάς, ανοίγοντας μου ένα νέο, πολύ μεγαλύτερο πεδίο επιλογών και ερμηνευτικών δρόμων. Ξέρει πως να με τιθασεύσει, αλιεύοντας παράλληλα τα θετικά μου στοιχεία. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, ειδικά όταν έχεις να κάνεις με τον συγκεκριμένο μονόλογο, στον οποίο πρέπει να συνδέσεις τα κομμάτια, γιατί ο ήρωας ειδικά στην αρχή του έργου αλλάζει θέμα κάθε πέντε σειρές. Πάνω σ’ αυτό έγινε μία τεράστια δουλειά και απ’τους δυο μας. Η Σοφία διαθέτει μια σύγχρονη σκηνοθετική ματιά, όχι όμως εξυπνακίστικη, ούτε δήθεν.
Υπάρχει κάποιο είδος θεάτρου, που δεν θα μπορούσες να υπηρετήσεις με τίποτα;
Δεν πιστεύω, ότι είμαστε όλοι καλοί σε όλα, αλλά έχουμε το δικαίωμα να προσπαθούμε. Ξέρω, ότι για το μιούζικαλ μπορεί να μην είμαι ο πλέον κατάλληλος, αλλά θα ήθελα πολύ να το δοκιμάσω γιατί και τραγουδάω και χορεύω, απλά δεν ξέρω κατά πόσο θα μπορέσω, ν’ αποδώσω σε κάτι που δεν είμαι και τόσο εξοικειωμένος. Η αλήθεια είναι, ότι μου αρέσει πάρα πολύ να ερμηνεύω κείμενα, χωρίς να θέλω να υποτιμήσω κανένα θεατρικό είδος. Μέσα στην δουλειά μας είναι όλα και αξίζει να πειραματιστούμε ειδικά σε ό,τι έχουμε αδυναμία. Μου αρέσουν γενικά τα δύσκολα και με ωθούν στο να βάλω τα δυνατά μου για να επιτύχω το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Με δεδομένη την άνεση σου στην κωμωδία, θα έλεγες πως έχεις περάσει στο κοινό ως κωμικός ηθοποιός; Σε ενοχλεί αυτός ο χαρακτηρισμός ή μάλλον σ’ ενοχλούν γενικά οι χαρακτηρισμοί-διαχωρισμοί τέτοιου τύπου;
Δεν έχει συμβεί να με χαρακτηρίσει κάποιος κωμικό ηθοποιό. Η αλήθεια είναι, ότι έχω κάποιες ευκολίες στην κωμωδία, όπως κάθε ηθοποιός έχει μία ευκολία κάπου. Εμένα μου αρέσει, να μεταμορφώνομαι σε κάθε ρόλο, γι’ αυτό και επέλεξα να παίξω σ’ ένα κατ’ ουσίαν δραματικό έργο. Ευτυχώς, προς το παρόν δεν μου έχει τύχει να μου αποδόσουν τέτοιου είδους χαρακτηρισμούς.
Με ποιον ‘Έλληνα ή ξένο συνάδελφο σου, παλαιότερο ή της νέας γενιάς, θα ήθελες πολύ να σε παρομοιάσουν; Υπάρχει κάποιος με τον οποίο σε παρομοιάζουν συνήθως;
Δεν ξέρω…δεν μου έχει πει κάποιος κάτι…Η αλήθεια είναι, ότι όλοι συνειδητά ή ασυνείδητα «κλέβουμε» στοιχεία από μεγάλες μορφές του κινηματογράφου και ειδικά του ελληνικού κινηματογράφου, γιατί όλοι μεγαλώσαμε μ’ αυτόν. Είμαι λάτρης του Παπαγιαννόπουλου, του Βέγγου, του ρυθμού που έχει ο Βουτσάς, της κίνησης του Ηλιόπουλου, της αμεσότητας του Αυλωνίτη, της φυσικότητας του Λογοθετίδη…κλπ. Από ξένους προτιμώ τον Σων Κόνερυ, τον Άντονι Χόπκινς…Μου αρέσουν όλοι αυτοί κι άλλοι τόσοι που αυτοί την στιγμή μου διαφεύγουν, αλλά κορυφαίο θεωρώ τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο…και τον Θανάση Βέγγο.
Πόσο δύσκολο είναι για έναν καλλιτέχνη, να είναι παράλληλα και οικογενειάρχης;
Δεν είναι καθόλου δύσκολο. Όπως όλοι, έτσι κι ο καλλιτέχνης (…ίσως λίγο περισσότερο…) αντιμετωπίζει την ανασφάλεια που μας έχουν δημιουργήσει και μας ωθεί στο να μην ξέρουμε ποτέ, τι μας ξημερώνει αύριο. Δεν έχει να κάνει τόσο, με το αν έχεις οικογένεια ή όχι. Νομίζω πως η αγωνία της επιβιωσης, είναι κοινή για όλους μας.
Οι ανθρώπινες σχέσεις – παντός τύπου – περνούν όντως κρίση ή ο κόσμος ήταν πάντα έτσι και απλά εμείς, οι νεότερες γενιές, δεν έχουμε πλέον το άλλοθι της άγνοιας και γι’ αυτό λειτουργούμε πιο ορθολογιστικά, για να μην πω κυνικά;
Η κρίση έχει ρίξει πολλά προσωπεία. Ο Χρυσοβαλάντης, ο ήρωας που υποδύομαι, με το που έμεινε άνεργος, έχασε όλες τις σχέσεις του. Πιστεύω, ότι οι άνθρωποι σε όλες τις εποχές και σε όλες τις χώρες είναι ίδιοι, απλά υπάρχουν διαβαθμίσεις κι αλλάζει ο τρόπος που εξωτερικεύουν αυτό που είναι. Λόγω της κρίσης δεν υπάρχουν πια δουλειές, οπότε έχουν τερματιστεί κι οι εξαρτήσεις που ανάγκαζαν τους ανθρώπους να κάνουν δημόσιες σχέσεις, άρα υπάρχει μεγαλύτερη ωμότητα και αμεσότητα στην συμπεριφορά. Οι διαπροσωπικές και ειδικά οι ερωτικές σχέσεις δεν ήταν ποτέ εύκολες και δεδομένες. Περνούν καθημερινά από δοκιμασία, αλλά αυτό συνέβαινε ανέκαθεν. Υπήρχαν, ακόμα υπάρχουν και πάντα θα υπάρχουν άνθρωποι που κάνουν την υπέρβαση στις σχέσεις τους, ασχέτως εποχής ή άλλων εξωτερικών παραγόντων.
Ελπίζεις, πως στ’ αλήθεια αυτός ο κόσμος μπορεί να γίνει πιο δίκαιος, πιο όμορφος, πιο ειρηνικός και πως το αντιλαμβάνεσαι αυτό πρακτικά; Ποιοι τομείς χρίζουν άμεσης «επιδιόρθωσης»;
Θεωρώ, ότι πρέπει να ξεκινήσουμε απ’ την παιδεία κι όταν λέω παιδεία, δεν εννοώ αποκλειστικά την εκπαίδευση. Ο αλληλοσεβασμός πρέπει να διδάσκεται, όπως και η αλληλεγγύη, η έννοια της δημοκρατίας, της αξιοκρατίας, όλα αυτά αποτελούν θεμελιώδεις αξίες. Ιδανικό θα ήταν να είμασταν όλοι πραγματικά ίσοι. Κατά την γνώμη μου είναι σε μεγάλη έξαρση το «ο καθένας για την πάρτη του» και θα πρέπει να υπάρξει μεγαλύτερη αλληλεγγύη. Όταν βλέπεις έναν πολιτικό ας πούμε, την μία μέρα να θάβει κάτι και την αμέσως επόμενη να κάνει μία κωλοτούμπα και να το υπερασπίζεται, προκειμένου να σώσει τον εαυτό του, τότε αυτό είναι ένα κακό παράδειγμα για την κοινωνία. Θα το κάνει κι ο απλός πολίτης και πάει λέγοντας ο φαύλος κύκλος. Το ίδιο ισχύει και για τις ανθρώπινες σχέσεις. Το αντίδοτο για μένα είναι ο αλληλοσεβασμός, η αλληλεγγύη, ο σεβασμός στα δικαιώματα του συνανθρώπου μας και το να μπαίνουμε και λίγο στη θέση ο ένας του άλλου…
Θεωρείς, ότι ο καλλιτέχνης διαθέτει απ’ την φύση του κάτι επαναστατικό; Πόσο ιδεολόγος μπορεί να παραμείνει κανείς, όταν η τέχνη αντιμετωπίζεται και πουλιέται σαν προϊόν;
Πολλοί σημαντικοί καλλιτέχνες κατάφεραν και να ζουν άνετα και παράλληλα να κάνουν σωστή τέχνη, αν και τι πάει να πει αυτό; Δεν υπάρχει σωστή και λάθος τέχνη. Για μένα σωστή τέχνη είναι αυτή που σέβεται τον εαυτό της. Έχει να κάνει με την αλήθεια του καθενός και τον τρόπο που θα παρουσιάσεις κάτι. Η τέχνη θα πρέπει να έχει κάτι επαναστατικό και να λέει αυτά που δεν τολμάμε να πούμε στην καθημερινή μας ζωή, αλλά ο τρόπος που τα λέει παίζει μεγάλο ρόλο κι αυτό την καθιστά τέχνη. Θα πρέπει να μας κάνει να βλέπουμε πράγματα, τα οποία ή τα βλέπουμε και δεν μπορούμε να τα κατανοήσουμε, ή αντίστοιχα δεν τα φανταζόμαστε καν. Η θεατρική σύμβαση έτσι κι αλλιώς – απ’ τον Θέσπη ακόμα – είναι μία επαναστατική πράξη και καταργεί κατά κάποιον τρόπο τα όρια μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας. Είναι σαν μια άγραφη, μυστική συμφωνία ανάμεσα στον ερμηνευτή και το κοινό, άρα εξ’ορισμού αυτή η σύμβαση είναι ανατρεπτική και επαναστατική.
Τι θα ήθελες – πάρα μα πάρα πολύ – να σου φέρει το 2015, σε προσωπικό και επαγγελματικό επίπεδο;
Πάντα το προσωπικό επίπεδο το συνδέω με το κοινό καλό. Θα ήθελα λοιπόν και για την οικογένεια μου και για τον υπόλοιπο κόσμο, υγεία, ηρεμία και αλληλεγγύη.
Μέχρι και τις 5 Απριλίου θα είσαι στο VAULT – “ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ» – και θα μας παρουσιάζεις τον μονόλογο του Χρυσοβαλάντη. Ετοιμάζεις κάτι άλλο παράλληλα;
Κάτι ετοιμάζω…Ασχολούμαι με δύο – τρία διαφορετικά πράγματα, που μου έχουν προτείνει. Το ένα θα παρουσιαστεί, κατά πάσα πιθανότητα, μετά το Πάσχα και αφορά μία εξαιρετική κωμωδία με δύο ακόμα πολύ αξιόλογους άντρες ηθοποιούς. Γενικά είμαι σε μια πολύ δημιουργική φάση και τουλάχιστον μέχρι τον Απρίλιο το «ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ», θα με κρατά απασχολημένο και σε καλλιτεχνική εγρήγορση!
Η ΠΡΟΣΩΠΟΓΡΑΦΙΑ του Ιωσήφ Ιωσηφίδη(…συνέντευξη & φωτογράφιση…) πραγματοποιήθηκεστον Πολυχώρο VAULT, το Σάββατο 31 Ιανουαρίου 2015, μετά την απογευματινή παράσταση του “ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ” , στην οποία πρωταγωνιστεί ο δημοφιλής ηθοποιός.
Παρόλο που ο ρόλος του Χρυσοβαλάντηείναι κάτι παραπάνω από εξαντλητικός, ο Ιωσήφ ήταν ευδιάθετος και χαμογελαστός, απαντώντας με ειλικρινεία και χιουμοριστική διάθεση στις ερωτήσεις μου, ενώ κάθε τόσο την συζήτηση μας διέκοπταν συνάδελφοι του, αλλά και άνθρωποι που τον είδαν νωρίτερα στην παράσταση, για να τον χαιρετήσουν εγκάρδια και να του δώσουν τα συγχαρητήρια τους.
Η παράσταση “ΜΑΡΤΥΣ ΜΟΥ Ο ΘΕΟΣ”, βασισμένη στο ομώνυμο έργο του Μάκη Τσίτα, με την σκηνοθετική υπογραφή της Σοφίας Καραγιάννη, πήρε πρόσφατα παράταση και έτσι θα έχετε την ευκαιρία να δείτε (…όσοι δεν έχετε προλάβει ακόμη…) τον Ιωσήφ Ιωσηφίδη να ερμηνεύει υποδειγματικά τον ρόλο του ιδιόμορφου Χρυσοβαλάντη, έως και τις 5 Απριλίου 2015…κάθε Σάββατο στις 6 το απόγευμα & κάθε Κυριακή στις 9 το βράδυ, στο Θέατρο Vault (Μελενίκου 26 – Βοτανικός).
Τον ευχαριστούμε θερμά για τον χρόνο που μας διέθεσε και του ευχόμαστε να υπάρχει πάντα στην ζωή του υγεία, ηρεμία, αλληλεγγύη & πολλές καλλιτεχνικές και προσωπικές επιτυχίες!
Ο Πέρης Μιχαηλίδης, μετά απ’ το πολύ δυνατό “ΜΠΕΤΟΝ” του Τόμας Μπέρνχαρντ, καλείται να αντιμετωπίσει ένα ακόμα σκληρό και απαιτητικό κείμενο και συγκεκριμένα το λογοτεχνικό έργο “Η ΠΕΙΝΑ” του Νορβηγού λογοτέχνη Κνουτ Χάμσουν (4/8/1859-19/2/1952), ο οποίος τιμήθηκε με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1920, για το αριστούργημα του “Ευλογία της Γης”.
Ο Χάμσουν, σύμφωνα με κορυφαίους συγγραφείς, όπως ο Μαξίμ Γκόρκι, ο Τόμας Μαν και ο Ισαάκ Μπάσεβιτς Σίνγκερ υπήρξε μεγάλος δάσκαλος και έχει χαρακτηριστεί – μεταξύ άλλων – ηγετική φυσιογνωμία της νεορομαντικής εξέγερσης και θεμελιωτής της σύγχρονης λογοτεχνίας. Το μυθιστόρημα του “Η ΠΕΙΝΑ” έμελλε να τον κάνει ευρύτερα γνωστό το 1890, αν και καταπιάνεται μ’ ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο και “αντι-εμπορικό” θέμα, όπως είναι τα ψυχολογικά αποτελέσματα ενός λιμού. Ο Χάμσουν μέσα απ’ το συγκεκριμένο έργο, διεισδύει στον ψυχισμό ενός αντισυστημικού συγγραφέα, που περιπλανιέται στους δρόμους της Χριστιάνιας (σημερινό Όσλο) πουλώντας άρθρα σε εφημερίδες, σε μια προσπάθεια να επιβιώσει, παραμένοντας παράλληλα πιστός στις υπαρξιακές του αναζητήσεις.
Ο γνωστός και καταξιωμένος ηθοποιός και σκηνοθέτης, που έχει αποδείξει πολλές φορές στο παρελθόν, ότι δεν φοβάται να ρισκάρει, θα μεταφέρει στην σκηνή του BETON7 από αύριο – Δευτέρα 9 Φεβρουαρίου – και για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, έναν εμβληματικό ήρωα της παγκόσμιας λογοτεχνίας, τον οποίο θα αποπειραθεί να μετουσιώσει σε θεατρικό χαρακτήρα, με τον δικό του μοναδικό τρόπο. Πατώντας πάνω στην μετάφραση – θεατρική προσαρμογή του Αναστάσιου Βενέτηκαι με την σκηνοθετική επιμέλεια της Μαρίας Μητροπούλου, θα καταδυθεί στον ψυχισμό ενός ανθρώπου ελεύθερου, ιδιόρρυθμου, αντικοινωνικού και έντονου, που δίνει καθημερινά μία άνιση μάχη με το πιο άγριο θηρίο…την πείνα.
Πόσα κοινά έχει ένας συγγραφέας της εποχής στην οποία αναφέρεται το έργο του Κνουτ Χάμσουν, με τους σύγχρονους συναδέλφους του; Πως μπορεί να διατηρήσει την αξιοπρέπεια του ένας πνευματικός άνθρωπος που πεινάει (…στην κυριολεξία…); Το πνεύμα μπορεί να νικήσει την ύλη και γιατί ακόμα και σήμερα είναι τόσο δύσκολο ν’ ανταμειφθεί κάποιος μόνο για την δουλειά του και όχι για διάφορες άλλες “παρασκηνιακές” του δραστηριότητες; Έχω την αίσθηση, πως η αναγωγή του έργου του Νορβηγού συγγραφέα στο δικό μας σήμερα, με φόντο μία χώρα που παλεύει να ορθοποδήσει οικονομικά, έχοντας το βλέμμα όλου του κόσμου στραμμένο επάνω της, είναι αν μη τι άλλο αναπόφευκτη και πιστεύω ότι ο καθένας από εμάς – καλλιτέχνης ή μη – θ’ αναγνωρίσει στον ήρωα του Χάμσουν, ένα κομμάτι του εαυτού του.
Με βάση τα λεγόμενα των συντελεστών της σημαντικής αυτής προσπάθειας, σκοπός της παράστασης είναι ν’ αναδειχθεί η αναγκαιότητα της αλληλεγγύης στις σημερινές κοινωνίες, έχοντας μάλιστα ως προοπτική, να παρουσιαστεί και σε χώρους στους οποίους δραστηριοποιούνται διάφορες συλλογικότητες. Η στήλη ARS & VITA επικροτεί την πρωτοβουλία του πάντα ρηξικέλευθου Κέντρου Τέχνης & Πολιτισμού BETON 7, του Πέρη Μιχαηλίδη και των υπόλοιπων καλλιτεχνών που στηρίζουν την συγκεκριμένη παραγωγή, η οποία θα έχει ελεύθερη είσοδο με προαιρετική συνεισφορά, γεγονός που καθιστά την πρόθεση των δημιουργών της, ακόμα πιο ουσιαστική και αξιοθαύμαστη.
Τα υπόλοιπα προσεχώς…αναλυτικότερα…& έχοντας πια την εμπειρία της θέασης…
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ & ΤΟΥΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Όσον αφορά την παράσταση, έχω δηλώσει απ’ την αρχή την πρόθεση μου, να την παρουσιάσουμε σε χώρους που δραστηριοποιούνται διάφορες συλλογικότητες, είτε αυτοί είναι χώροι ψυχολογικής υποστήριξης, είτε σωφρονιστικά ιδρύματα και μονάδες απεξάρτησης, ή αντίστοιχα χώροι φιλοξενίας αστέγων. Το γεγονός ότι παρουσιάζεται αυτήν την στιγμή στο BETON 7, αποτελεί απλά το εφαλτήριο για την περαιτέρω πορεία της. Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να τονίσω, ότι το συγκεκριμένο έργο του Κνουτ Χάμσουν τυγχάνει να είναι απ’ τα πρώτα βιβλία που έχω διαβάσει στη ζωή μου και με επηρέασε σε μεγάλο βαθμό, οπότε το επέλεξα συνειδητά με το σκεπτικό που σας ανέφερα παραπάνω και όχι για να μου πουν μπράβο για την κοινωνική μου ευαισθησία ή να μου αποδώσουν τα εύσημα για την σκηνική απόδοση του.»
