Tags
Ο ένας καθρέφτης του άλλου…
γράφει & επιμελείται
η Λίλα Παπαπάσχου
Ομήρου Οδύσσεια: Ραψωδία Ε
«Στη ραψωδία Ε επαναλαμβάνεται η απόφαση των θεών για τον νόστο του Oδυσσέα και πραγματοποιείται η αποστολή του Eρμή στην Ωγυγία. O θεός ανακοινώνει στην Kαλυψώ τη θεϊκή απόφαση, και η νεράιδα, παρά τις αρχικές αντιδράσεις της, υπακούει τελικά στην εντολή του Δία και βοηθάει τον Oδυσσέα να κατασκευάσει μια σχεδία για το ταξίδι του νόστου. Mε τη σχεδία αυτή ταξίδεψε ο ήρωας σε ήρεμη θάλασσα ως τη στιγμή που τον αντιλήφθηκε ο Ποσειδώνας. Ξέσπασε τότε τρικυμία, που διέλυσε τη σχεδία, και ο Oδυσσέας, αφού πάλεψε τρεις μέρες με τα κύματα, βγήκε ναυαγός στη χώρα των Φαιάκων»
_ _ _ _ _ _ _ _ _
Χρησιμοποιώντας την παραπάνω σύνοψη της Ραψωδίας Ε του Ομήρου ως δραματουργικό καμβά και βασιζόμενος στην υπέροχη μετάφραση του Ζήσιμου Σιδέρη, ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Δημήτρης Γεωργαλάς παρουσίασε τη Δευτέρα 5/10, στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, ένα κομψοτέχνημα λόγου και εικόνας.
Ο τρόπος που επέλεξε να αποδώσει θεατρικά, ένα σημαντικότατο απόσπασμα απ’ το πιο δημοφιλές και πολυδιαβασμένο έπος παγκοσμίως, έκανε τις όποιες αναστολές μου σχετικά με το κατά πόσο η έντονα στυλιζαρισμένη κίνηση μπορεί να συνθλίψει ένα κείμενο γεμάτο αρχετυπικά νοήματα και φιλοσοφικές προεκτάσεις, να πάνε περίπατο μαζί με όλα τα κλισέ που είχα στο κεφάλι μου για το μοντέρνο – εναλλακτικό θέατρο (…με την καλή και την κακή έννοια…) και τους απανταχού εκφραστές του.
Ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Δημήτρης Γεωργαλάς
Τελικά ναι! Λόγος και κίνηση – πνεύμα και σώμα, μπορούν να συνυπάρξουν επί ίσοις όροις, ειδικά όταν ο σκηνοθέτης και οι συνεργάτες του διαθέτουν γνήσιο όραμα και ένα καθαρά προσωπικό ύφος θεατρικής έκφρασης, το οποίο θεωρώ ότι όσες παραστάσεις κι αν έχουμε παρακολουθήσει, δεν θα πάψουμε ποτέ να το θεωρούμε απώτερο ζητούμενο, για να μην πω προαπαιτούμενο.
Ο Δημήτρης Γεωργαλάς, πολύ σοφά και έξυπνα σκεπτόμενος επέλεξε δύο νέα και εξαιρετικά ταλαντούχα παιδιά για να υποδυθούν στην ουσία όλα τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στη Ραψωδία Ε, με τον Χρήστο Καπενή να δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας (…χωρίς καμία υπερβολή…) ως ένας «εγκλωβισμένος» άνθρωπος, έρμαιο στις διαθέσεις (…ενίοτε και τις ορέξεις…) των θεών, που αγωνίζεται να γυρίσει στην πατρίδα του μετά από την πολύχρονη και πολυτάραχη περιπλάνηση του σε άγριες θάλασσες και αφιλόξενες στεριές. Σημειολογικά ο ήρωας του Ομήρου, τον οποίο ενσάρκωσε ιδανικά ο νεαρός ηθοποιός (…ως επί το πλείστον γιατί και οι δύο ηθοποιοί ερμήνευσαν όλους τους ρόλους..) θα μπορούσε να είναι ο καθένας από εμάς τους κοινούς θνητούς, που παλεύουμε καθημερινά με τους προσωπικούς μας δαίμονες, γι’ αυτό άλλωστε και το έργο του κορυφαίου ποιητή παραμένει ισοβίως επίκαιρο και δεν σταματά ποτέ να μας συγκινεί και να μας γυρνάει πίσω σε χρόνια μαθητικά, τότε που δεν ξέραμε πώς ακριβώς να διαχειριστούμε τους «θησαυρούς» που κρύβονταν στα βιβλία μας.
…με τάση προς τα πάνω και προς τα κάτω…οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος…
Με βάση τη μυθολογία, μετά από μία σειρά από απίστευτες περιπέτειες και αψηφώντας ακόμα και την οργή των θεών, ο πολυμήχανος Οδυσσέας καταφέρνει να φτάσει αρχικά στη χώρα των Φαιάκων και στη συνέχεια στην δική του Ιθάκη. Τώρα τι ακριβώς βρίσκει εκεί είναι ένα άλλο – τεράστιο – ζήτημα, το οποίο ενδεχομένως αποτελεί από μόνο του υλικό για παράσταση. Πάντως, θα ήταν πραγματικά ανούσιο να προσεγγίσει κάποιος την συγκεκριμένη καλλιτεχνική πρόταση με γνώμονα μόνο τη λογική και τις «κυριολεξίες» παντός τύπου, προσπαθώντας να μεταφέρει την αίσθηση που του προκλήθηκε κατά τη θέαση, γιατί το όλο εγχείρημα του Δημήτρη Γεωργαλά εμπεριέχει μία καλώς εννοούμενη «τρέλα» που εκφράζεται τόσο μέσα από τις ερμηνείες των δύο ηθοποιών, όσο και από το σκηνογραφικό πλαίσιο μέσα στο οποίο εκείνοι δρουν, το οποίο θυμίζει ένα υδάτινο καθαρτήριο – ψυχών; – με πολλαπλούς αντικατοπτρισμούς, φωτιστικούς και άλλους …(…εντυπωσιακότατη η δουλειά του Βασίλη Αποστολάτου σκηνογραφικά και «φωτιστικά»…)
…αντικατοπτρισμοί…
Ο εμπνευσμένος σκηνοθέτης ευτύχησε να έχει στην ομάδα του μία πολύ άξια κινησιολόγο – η Φαίδρα Σούτου αντιλήφθηκε και σεβάστηκε απόλυτα τη «ρευστή» ατμόσφαιρα που ήθελε να διοχετεύσει στο κοινό ο σκηνοθέτης της, απελευθερώνοντας παράλληλα τα σώματα των ηθοποιών – με αποτέλεσμα να απολαύσουμε επί σκηνής ένα θέαμα υψηλής αισθητικής και διεθνών προδιαγραφών (…μακάρι αυτή η συνεργασία να συνεχιστεί και να έχουμε τη χαρά στο άμεσο μέλλον να παρακολουθήσουμε μία νέα σύμπραξη των δύο καλλιτεχνών…)
…μία ακατάπαυστη ροή ενέργειας, κινήσεων & συναισθημάτων, όπως ακριβώς συμβαίνει και στη ζωή…
Σωστά μελετημένες εναλλαγές σιωπών και έντονης λεκτικής δραστηριότητας, έντασης και ηρεμίας, πάθους και παραίτησης, διεκδίκησης και συμβιβασμού, αγάπης και μίσους, σε αρμονικό συνδυασμό με μία θεσπέσια μουσική επένδυση (…σαν της νεράιδας σαγηνευτικό και συνάμα σπαρακτικό το τραγούδι της Κωνσταντίνας Ψωμά…) και η Ραψωδία Ε του Ομήρου ξαφνικά πιο ενδιαφέρουσα, πιο διαπεραστική, πιο ατμοσφαιρική, πιο ολοκληρωμένη, πιο «ανθρώπινη» από ποτέ…
…ένας άρτια χορογραφημένος – “επί σκηνής” -εναγκαλισμός…
…κι ένας βαθιά ανθρώπινος και συναδελφικός…
Τα εκφραστικά και ευέλικτα σώματα των δύο ηθοποιών – ο Στέλιος Δημόπουλος με εντυπωσίασε με την φυσική του δύναμη και την υποκριτική του στιβαρότητα – δεν σταμάτησαν ούτε στιγμή να πάλλονται μέσα κι έξω από το νερό, ενώ ο λόγος τους έρρεε αβίαστα, πότε ταχύτατα και βροντερά σαν ορμητικός καταρράκτης και πότε αργά και ξέπνοα, σαν εκκολαπτόμενο έλος. Αρχικά, δεν είχα πρόθεση να ξεχωρίσω υποκριτικά κάποιον από τους δύο πρωταγωνιστές αυτής της πραγματικά υπέρ-σύγχρονης παράστασης, αλλά θα αδικούσα κατάφορα τον Χρήστο Καπενή αν δεν το έκανα, κυρίως γιατί επωμίστηκε το πιο απαιτητικό – υποκριτικά και κινησιολογικά – κομμάτι της παράστασης, αφού από ένα σημείο και μετά μεταμορφώθηκε εξ’ ολοκλήρου σε έναν από τους πιο «αμφιλεγόμενους» ομηρικούς ήρωες, αφήνοντας ένα εντελώς προσωπικό υποκριτικό αποτύπωμα, απ’ αυτά που πολλές φορές καθορίζουν και την μετέπειτα πορεία ενός καλλιτέχνη.
Χρήστος Καπενής..μία εικόνα = χίλιες λέξεις…
Σε μια εποχή που το θέμα των πολιτικών προσφύγων, της οικονομικής μετανάστευσης (…καλό είναι να μην τα συγχέουμε αυτά τα δύο…) καθώς και του επαναπατρισμού εκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον κόσμο, βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας, δεν μπορούμε ν’ αγνοήσουμε τους συνειρμούς, που γεννάει η παράσταση του Δημήτρη Γεωργαλά, αν και η «ντελικάτη» και ανοιχτή σε πολλαπλές αναγνώσεις σκηνοθεσία του δεν άφησε πολλά περιθώρια για τετελεσμένα συμπεράσματα και βεβιασμένα κοινωνικοπολιτικά «πορίσματα», απ’ αυτά που πιστεύω πως κάθε καλλιτέχνης που σέβεται τον εαυτό του, απεύχεται να του αποδοθούν ως προμελετημένα και εξ’ επί τούτου…
Ο Στέλιος Δημόπουλος περιθάλπει με στοργή το ναυαγό Χρήστο Καπενή – Οδυσσέα…
Η παράσταση “ΟΔΥΣΣΕΙΑ ΡΑΨΩΔΙΑ ΕΨΙΛΟΝ “που έκανε πρεμιέρα στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, τη Δευτέρα 5/10, χρησιμοποιώντας ως αφορμή τον ομηρικό ήρωα, μας προτρέπει να ανατρέξουμε στον εσώτερο εαυτό μας, για να βρούμε – ενδεχομένως – τις απαντήσεις στα όποια ερωτήματα μας απασχολούν και ταυτόχρονα μας ταλανίζουν (…ποικίλουν για τον καθένα μας… είναι όμως και τόσο κοινά…) και ίσως έτσι καταφέρουμε κι εμείς μία μέρα να επιστρέψουμε στη δική μας Ιθάκη, ή γιατί όχι να τολμήσουμε (επιτέλους!!!) να δημιουργήσουμε από την αρχή μία εντελώς καινούργια, που δεν θα θυμίζει σε τίποτα την παλιά, γκρεμιζοντας οριστικά τα Τείχη, τους Δούρειους Ίππους και τις ανθρώπινες προκαταλήψεις και (δια)στρεβλώσεις…
Καλό ταξίδι Οδυσσέα…
Τελικά αυτό μετράει περισσότερο απ’ τον εκάστοτε προορισμό.
Η κινησιολόγος Φαίδρα Σούτου, ο σκηνοθέτης της παράστασης Δημήτρης Γεωργαλάς και οι δύο πρωταγωνιστές: Στέλιος Δημόπουλος & Χρήστος Καπενής, αφήνονται στην κρίση του κοινού, που υποδέχτηκε την δουλειά τους με ειλικρινή ενθουσιασμό και ένα εξίσου αληθινό, δυνατό και παρατεταμένο χειροκρότημα…
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:
Μετάφραση: Ζήσιμος Σιδέρης
Σκηνοθεσία: Δημήτρης Γεωργαλάς
Επιμέλεια κίνησης: Φαίδρα Σούτου
Σκηνικό-Φωτισμοί: Βασίλης Αποστολάτος
Σχεδιασμός προβολών: Peter van Til
Ερμηνευτές: Στέλιος Δημόπουλος, Χρήστος Καπενής
Τραγούδι: Κωνσταντίνα Ψωμά
ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:
Πρεμιέρα: Από 5/10/2015 μέχρι 1/12/2015
Ημέρες & Ώρες Παραστάσεων: Δευτέρα 21:15, Τρίτη 21:15
Χώρος: Δώμα
Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό 12€, Φοιτητικό / Άνω των 65 ετών 10€, Ανέργων 8€
Διάρκεια: 60 λεπτά
Προπώληση: www.viva.gr, τηλ. 11876, Public, Παπασωτηρίου, Seven Spots, Ιανός, Reload, MediaMarkt
Θέατρο του Νέου Κόσμου (http://nkt.gr/)
Αντισθένους 7 και Θαρύπου , Αθήνα / Στάση Μετρό-Τραμ «Συγγρού-Φιξ»
Τηλέφωνο: 210 9212900
ΑΛΛΙΩΣ 