Παρίσι, Βέλγιο, Κωνσταντινούπολη. Κολοράντο, Ορλάντο, Τέξας, Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν. Χώρες και πόλεις που φέρνουν σε όλους μας άσχημες εικόνες. Βία ωμή, βία ανεξέλεγκτη εναντίον ανυποψίαστων πολιτών, εναντίον αμάχων. Αποτρόπαιες εικόνες κάνουν τον γύρο του κόσμου με ταχύτητα μέσω του διαδικτύου και των τηλεοπτικών δικτύων. Η ανθρώπινη ζωή και ύπαρξη από κέντρο του κόσμου, της σκέψης, γίνεται αναλώσιμη. Μοιάζει να μη μετρά καθόλου. Μοιάζει να αντιστοιχεί σε απλά μαθηματικά νούμερα που όλοι τα ακούμε αποσβολωμένοι συνειδητοποιώντας ότι πίσω από αυτά βρίσκονται ανθρώπινα θύματα, οικογενειακά δράματα. Παιδάκια σκοτώνονται καθημερινά σε εμπόλεμες ζώνες σε ολόκληρο τον πλανήτη. Άλλα πνίγονται σε ναυάγια δουλεμπορικών πλοιαρίων ανά την Μεσόγειο. Ο σύγχρονος δυτικός τρόπος ζωής μετατρέπεται σταδιακά σε κόλαση. Υπάρχει λύση; Υπάρχει φως στην άκρη του τούνελ που γίνεται όλο και μεγαλύτερο, όλο και πιο σκοτεινό;
Ο σύγχρονος άνθρωπος κατάφερε, γιατί περί κατορθώματος πρόκειται, να ζει στην εποχή της αφθονίας, της ευκολίας, της ελευθερίας, φτωχός, μίζερος και φυλακισμένος. Η ευθύνη βαραίνει όλους μας. Οι ασκούμενες πολιτικές ανά την υφήλιο έχασαν τον προσανατολισμό τους. Αντί να έχουν ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα έχουν ” αριθμολαγνικό”. Ο όρος σαφώς και δεν είναι δόκιμος αλλά αντικατροπτίζει πλήρως την πραγματικότητα. Οι σημερινοί ηγέτες του κόσμου μοιάζουν να ηδονίζονται αν πηγαίνουν καλά οι αριθμοί και οι δείκτες ενώ την ίδια ώρα η κρίση αξιών βαθαίνει. Οι πολίτες από την άλλη έχουν μετατραπεί σε ζόμπι καταναλωτισμού και πλέον κάνουν θραύση ασθένειες όπως η κατάθλιψη και άλλες ψυχολογικές νόσοι. Μια κατάθλιψη που δημιουργείται όχι επειδή το άτομο έχει κάποιο σοβαρό θέμα ή πρόβλημα αλλά επειδή δεν μπορεί να φέρει εις πέρας την αποστολή του, δηλαδή να γίνει ακόμα μεγαλύτερος καταναλωτής. Και το ερώτημα παραμένει, υπάρχει λύση;
Πολύ θα ήθελα να απαντήσω ναι. Έτσι ξερά και χωρίς πολύ σκέψη. Ακόμα όμως και αν το κάνω θα το κάνω μηχανικά. Πως να είναι κανείς αισιόδοξος βλέποντας το πιο ζωντανό κομμάτι μιας κοινωνίας, παιδιά, εφήβους και νέους, να κυνηγούν pokemon; Αντί να παίξουν μεταξύ τους, να χτυπήσουν στο παιχνίδι, να τσακωθούν, να φλερτάρουν, να ζήσουν μετατρέπουν την καθημερινότητα τους σε εικονική. Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι και με τη βούλα ηλίθιος. Είναι άβουλος, νωθρός και μαζοποιημένος. Είναι όλοι έτσι; Όχι βέβαια. Γι’ αυτό αν δείτε τον διπλανό σας ή τον φίλο σας να συμπεριφέρεται έτσι σκουντήξτε τον, Επαναφέρετέ τον στη ζωή. Δείξτε του τι σημαίνει άνθρωπος. Δείξτε του τι σημαίνει να ζει, να ερωτεύεται, να θυμώνει, να αγαπά. Η πραγματική ζωή είναι εκεί έξω και σας περιμένει να την γευτείτε, να την στραγγίξτε, να την αρπάξετε από τα μαλλιά. Δεν είναι ούτε στα social media, ούτε στα καταναλωτικά αγαθά, ούτε στα pokemon. Η αισιοδοξία είναι έμφυτη σε όλους και απλώς περιμένει να την ανακαλύψετε. Εμπρός λοιπόν βήμα ταχύ...
Συναντηθήκαμε με τον ποιητή Ντέμη Κωνσταντινίδη και συζητήσαμε εφ’ όλης της ύλης.
Πως είναι να είσαι καλλιτέχνης στην Ελλάδα του 2016;
Φαντάζομαι όπως σε κάθε εποχή, ευαίσθητος παρατηρητής και ταυτόχρονα αποσυνάγωγος. Έχεις να αντιπαλέψεις τη γνωστή Κ.Δ.Ο.Α. (Κτηνώδη δύναμη-Ογκώδη άγνοια), όπως έλεγε και ο Π. Σιδηρόπουλος, που ασφαλώς κλιμακώνεται από την έλλειψη παιδείας και τον ευτελισμό της πνευματικής ζωής.
Διαβάζει ο κόσμος ποίηση;
Ζούμε την υποχώρηση των ανθρωπιστικών επιστημών. Την επικράτηση των αριθμών, των τεχνοκρατών. Έναν καπιταλισμό που τρώει την ουρά του, και αναγεννιέται μέσα από πολέμους, για να στεριώσει ακόμη πιο βάναυσα τα συμφέροντα των λίγων σε βάρος των πολλών. Ίσως φαίνεται παράδοξο, αλλά χρειαζόμαστε περισσότερο την ποίηση όσο το εφιαλτικό αυτό σκηνικό γιγαντώνεται. Τα στατιστικά στην Ελλάδα, ως προς τις πωλήσεις ποιητικών συλλογών, αν εξαιρέσουμε κάποιους πολύ γνωστούς ποιητές, είναι μάλλον απογοητευτικά. Αλλά το παιχνίδι έχει ήδη μεταφερθεί αλλού, στο διαδίκτυο, όπου διαπιστώνεται εντυπωσιακή κινητικότητα.
Το διαδίκτυο έχει βοηθήσει τους καλλιτέχνες ή τους έχει δυσκολέψει μέσα από την υπερσυσσώρευση πληροφοριών;
Και τα δύο. Βέβαια, έδωσε βήμα και χώρο έκφρασης σε πολύ αξιόλογες φωνές, ταυτόχρονα όμως προώθησε και την παραλογοτεχνία και την υποκουλτούρα γενικότερα, ως αντανάκλαση της προβληματικής κατάστασης που γεννά η έλλειψη παιδευτικού προσανατολισμού. Υπάρχει μια αμετροέπεια και μια κουραστική φλυαρία σε όλο αυτό.
Γιατί γράφετε ποίηση;
«Δεν έχω ιδιαίτερα ταλέντα. Είμαι μονάχα παθιασμένα περίεργος.», έγραφε ο Αϊνστάιν σε κάποια επιστολή του. Είναι η περιέργεια για τις λέξεις και το πώς μπλέκουν αναμεταξύ τους, συχνά «με τρόπο διαφορετικό των σκέψεων», όπως αναφέρω σε ένα ποίημα. Δηλαδή, ακριβώς αυτό, το αναπάντεχο. Από αλλού ξεκινάς και αλλού καταλήγεις. Αυτή είναι η γοητεία του ποιήματος.
Τι σημαίνει για σας έρωτας;
Κάτι παρόμοιο. Οι λέξεις όμως έχουν υπομονή. Έχουν μια κάποια μπέσα.
Ποιος είναι ο μεγαλύτερός σας φόβος;
Η ομοιομορφία του αμετάκλητου.
Στο ποίημα σας «Κατά μόνας» παρουσιάζετε τον εαυτό σας αθέατο να επιχειρεί μιαν επανάσταση. Πρώτος εχθρός εσείς ο ίδιος. Αισθάνεστε αθέατος στον κόσμο και τι είναι αυτό που θέλετε να αλλάξετε;
Ο καλλιτέχνης, εάν μιλάμε για γραφιά, πρέπει να είναι αθέατος. Δεν λειτουργεί διαφορετικά. Ως πολίτης, δεν μένω αμέτοχος. Αλλά έχω πληρώσει ακριβά τις αυταπάτες μου. Θα ήθελα να εκμηδενιστεί η τυφλή πίστη, ο φανατισμός και ο πόνος που γεννά. Αλλά κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί στο άμεσο μέλλον. Βαδίζουμε αντιστρόφως…
Θεωρείτε την ποίησή σας στρατευμένη;
Στη συνείδησή μου, που βρίσκεται εναντίον κάθε αδικίας και καταπίεσης. Δίπλα και μαζί με κάθε άνθρωπο που υποφέρει. Αλλά χρειάζεται και κάτι λίγο πιο χειροπιαστό… Χρειάζεται περισσότερο σκάλισμα πίσω από τα φαινόμενα, πέρα κι από την ίδια την ποίηση. Μια ουσιαστική αποτίμηση των πράξεων.
Τελικά, πού κρύφτηκε το καλοκαίρι;
Κάποιος μας κουβάλησε μακριά του.. Κι είναι ο χρόνος. Θυμάμαι τα καλοκαίρια των παιδικών μου χρόνων με νοσταλγία. Ήταν πολύ διαφορετικά, πολύ πιο ανέμελα, σε μια εποχή σχεδόν αφελή, αλλά ασύγκριτα πιο απλή και ανεπιτήδευτη. Πράγματι, δεν θυμάμαι τι ονειρευόμουν τότε. Φαντάζομαι… κάτι γοητευτικά αφελές.
Ποιο το νόημα της αυγής;
Κι τούτη τη λέξη, δυστυχώς, μας τη λέρωσαν… Υποθέτω, η έκπληξη κάθε καινούργιας μέρας. Αρκεί να μην έρχεται όπως εκείνη της μαρμότας… Να μη βουλιάξουμε στο βούρκο της συνήθειας, της αναβλητικότητας, του εύκολου και του χυδαίου (ακούγεται διδακτικό; το λέω για να το ακούω!).
Η ποίησή σας περιέχει πολλές εικόνες της φύσης. Ποια η σχέση σας μαζί της;
Αγαπώ τη φύση και κυρίως τη θάλασσα. Δεν περνά, ωστόσο, μέσα στο έργο μου Σαχτουρικά, αλλά -ας πούμε- με τον αισθητικό τρόπο ενός υπαιθριστή ζωγράφου. Η επιλογή του «κάδρου» συναρτάται, όπως είναι ευνόητο, με την -εξόχως ευμετάβλητη- ψυχική μου διάθεση.
Θα θέλατε να μας εισαγάγετε λίγο στο ποιητικό σας εργαστήρι;
Οποιοδήποτε τετράδιο ή πρόχειρο χαρτί, οπουδήποτε, οποτεδήποτε. Διατηρώ μια «εργαλειακή» βιβλιοθήκη, στο πατρικό μου σπίτι, με λογοτεχνικό-φιλολογικό κυρίως προσανατολισμό και αρκετά βιβλία σπουδών. Τη συλλογή «Ευλύγιστες μελαγχολίες», για παράδειγμα, την έγραψα σχεδόν εξολοκλήρου σε εξωτερικό χώρο, στα διαλείμματα του ανασκαφικού έργου, συχνά υπό αντίξοες καιρικές συνθήκες.
Ποιες είναι οι επιρροές σας;
Οι ποιητές του Μεσοπολέμου, όχι μόνον οι κάπως πιο εμβληματικοί, μα και οι λησμονημένοι τραγουδιστές. Ξεχωρίζω τον Μ. Παπανικολάου. Παλιοί κι αξεπέραστοι μάστορες, επίσης, όπως ο «δάσκαλος» Κ. Βάρναλης. Ο Καρυωτάκης -απαραιτήτως- στην απέριττή του μεγαλοπρέπεια. Ο Αναγνωστάκης, στο πεζολογικό του ύφος, στον αυθόρμητο πολιτικό του προβληματισμό. Σίγουρα, ο σαρωτικός Σουρής, με τον πηγαίο σαρκασμό του, κι ας τον χαρακτήρισαν υποτιμητικά στιχοπλόκο…
Ποια η γνώμη σας για την Σύγχρονη Ποίηση;
Οι κριτικοί του μέλλοντος θα έχουν πολλή και απαιτητική δουλειά… Φαντάζει πραγματικά τιτάνια η προσπάθεια πλήρους εποπτείας της σύγχρονης ποιητικής παραγωγής. Αν κανείς συνυπολογίσει το γεγονός ότι σήμερα δεν γράφονται κριτικές, αλλά χάδια, στη λογική του «να μείνουν όλοι ευχαριστημένοι», το συγκεκριμένο έργο καθίσταται δυσκολότερο. Ας μη γελιόμαστε, το 70-80% είναι σκουπίδια (γιατί όχι και ευπώλητα, υπό προϋποθέσεις). Και μεγάλη ευθύνη για αυτό φέρουν οι εκδοτικοί οίκοι, που έπαψαν, σε μεγάλο βαθμό, να «φιλτράρουν» τα γραπτά. Άλλωστε, με ποια κριτήρια; Πόσοι, στα σοβαρά, ασχολούνται;
Οι πληρωμένοι στίχοι
Τα αραδιασμένα λόγια
Οι εκλεκτικές συγγένειες
Τα σόγια
Οι χαλαρές ενότητες
Οι τρυφερές κενότητες
Τα αβέβαια δρομολόγια
Οι αναχωρητές
Οι ανακαινιστές
Τα ιστολόγια
Οι νανουριστικές κοινοτοπίες
Οι φιλαυτίες
Οι ναυτίες
Πως φαντάζεστε το μέλλον;
Οι μηχανές θα κυριαρχήσουν. Είναι αναπότρεπτο. Η πλήρης εξάρτηση και άρα υποταγή στην τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι μακριά. Και δεν το λέω εγώ. Είναι φόβος-πρόβλεψη του Stephen Hawking. Ως τότε, ας χαρούμε όσο μας απομένει.
Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τις τρεις ποιητικές συλλογές, που έχετε εκδώσει;
Για την ακρίβεια είναι έξι. Καλύπτουν μία περίοδο επτά χρόνων (2008-2015). Οι τρεις πρώτες (Διαθέσεις, Ιχθύων λόγος, Κι όμως, γελούν καλύτερα οι τζίτζικες) από τον το University Studio Press, η τέταρτη (Ευλύγιστες μελαγχολίες) από το Vakxikon.gr, και δυο e-book (Εφημερόπτερα, 24γράμματα και Η ασφαλής ομήγυρη, Αυτοέκδοση). Προτιμώ, όμως, να αφήσω το έργο να μιλήσει για εμένα.
Ετοιμάζετε κάτι καινούριο αυτή την περίοδο;
Υπάρχει μία πρόσφατα ολοκληρωμένη συλλογή. Βρίσκομαι εδώ και μερικούς μήνες σε συνεννοήσεις για την έκδοσή της. Και μάλλον δεν επιθυμώ να βγάλω άλλη. Ίσως μάλιστα είναι ήδη πολλές.
Θα θέλατε να στείλετε κάποιο μήνυμα στους αναγνώστες σας;
Τους τιμώ και τους ευχαριστώ, όπως και εσάς, για τον πολύτιμο χρόνο που μου διαθέσατε. Ειλικρινά, απόλαυσα τις ερωτήσεις σας. Επηρεασμένος από το αγαπημένο μου τοπίο, βλέπω στο Αλλιώς ένα ζεστό, φιλόξενο λιμάνι, γεμάτο φωνές, μυρωδιές και πολύχρωμα φώτα.
Εμείς σας ευχαριστούμε, για την εξαιρετική συνεργασία. Με ποιο τραγούδι θα θέλατε να κλείσουμε την συνέντευξη;
ΠΑΡΟΥΣΙΑΖΕΙ ΤΟΝ “ΑΛΚΙΒΙΑΔΗ ΑΓΙΟ” ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΗ ΓΑΣΠΑΡΑΤΟ ΣΤΟΝ ΟΜΩΝΥΜΟ ΡΟΛΟ
γράφει & επιμελείται η Λίλα Παπαπάσχου
φωτογραφίες:
Μαρίζα Πελεκάνου
Φώτης Τραγανουδάκης
Ορφέας Περετζής
“Αγαπημένε Πάνα,
Και όσοι άλλοι θεοί βρίσκεστε εδώ,
Στέρξτε να αποκτήσω
εσωτερική ομορφιά,
Και όσα εξωτερικά έχω αγαθά
Ας είναι αρμονικά με τα εντός μου”
∗∗∗ ∗∗∗ ∗∗∗
Ο διαβόητος Αλκιβιάδης. Μία από τις πιο (…για να μην πούμε η πιο αμφιλεγόμενη…) αντιφατικές και πολυεπίπεδες προσωπικότητες της αρχαίας ελληνικής ιστορίας. Ένας νέος εξαιρετικά όμορφος, “διαβολικά” ευφυής και ετυμόλογος, με μία ακαταμάχητη γοητεία, που κατάφερε να λυγίσει ακόμη κι αυτόν τον ίδιο, τον Σωκράτη, αλλά και τον Άνυτο και ενδεχομένως πολλούς ακόμη. Και τι δεν του έχουν προσάψει ιστορικοί, ερευνητές, ακαδημαϊκοί…
Προδότης, επίορκος, έκφυλος, αρρωστημένα εγωπαθής και φιλόδοξος, αριβίστας, είναι μόνο μερικοί από τους χαρακτηρισμούς που συνοδεύουν, σχεδόν κάθε απόπειρα πρόσεγγισης της προσωπικότητάς του, ήδη από τα χρόνια του σχολείου. Ανήκε στην κατηγορία των θεμάτων που δεν αγγίζουμε. Αποτελούσε για την ιστορία, ότι ο Καβάφης (…και πολλοί άλλοι…) για την ποίηση, άσχετα αν στη συνέχεια έγιναν όλοι ειδικοί επί του ύφους και του λόγου του μεγάλου μας ποιητή, πολλοί δε μην έχοντας διαβάσει κάτι άλλο πέραν της “πολυδιαφημισμένης” Ιθάκης…
Η θεατρική ομάδα “ΡΟΔΑ” δεν δαιμονοποιεί τον Αλκιβιάδη. Ούτε όμως και τον αγιοποιεί κι ας το υποδηλώνει ο τίτλος της παράστασης. Στέκεται με ανοιχτό μυαλό και φιλοσοφική (…φιλοσοφημένη…) διάθεση απέναντι σε εκείνον και τη σχέση του – ερωτική, πνευματική, μεταφυσική – με τον άλλο μεγάλο άνδρα της εποχής, τον φιλόσοφο και σπουδαίο διδάσκαλο Σωκράτη, που κι εκείνος με τη σειρά του αμφισβητήθηκε έντονα από τους συγχρόνούς του, κυρίως για το γεγονός ότι διατείνονταν πως γνωρίζει μόνον ένα πράγμα…πως δεν γνωρίζει τίποτα (…εν οίδα, ότι ουδέν οίδα…).
Με το βλέμμα στραμμένο στον ουρανό…
Η στήλη ARS & VITA βρέθηκε το βράδυ της Τρίτης 19 Ιουλίου, στο Ζηρίνειο Δημοτικό Στάδιο(…με το παραλίγο ολόγιομο φεγγάρι να φωτίζει τον ουρανό και τους πρωταγωνιστές της παράστασης…) και παρακαλούθησε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Κηφισιάς μία άλλη εκδοχή του “μύθου” του Αθηναίου στρατηγού, έχοντας προηγούμενη εμπειρία δουλειάς της ομάδας ΡΟΔΑ από το εξίσου “μεγαλοπρεπές” έπος του ΓΚΙΛΓΚΑΜΕΣ (…το οποίο παρεμπιπτόντως είχαμε παρακολουθήσει σε κλειστό και ανοιχτό θέατρο…). Ο πολυμελέστατος θίασος ηθοποιών (…ως επί το πλείστον ερασιτεχνών…) και ικανότατων μουσικών, λειτουργώντας σε όλα τα επίπεδα με απόλυτο επαγγελματισμό, κατάφερε να μας εντυπωσιάσει με την ευρηματικότητα των χορικών, την αρμονία και το συγχρονισμό υποκριτών και χορευτών και φυσικά με την θεατρική απόδοση του μεστού και απόλυτα ισορροπημένου κειμένου της παράστασης, που υπογράφει ο Δημήτρης Περετζής.
Μέσα από την πρωτοποριακή οπτική της Μαρίας Περετζή που σκηνοθέτησε αυτήν την συλλογική “υπερπαραγωγή”, η θεατρική ομάδα ΡΟΔΑ εισχωρεί με τρόπο άμεσο και αμιγώς καλλιτεχνικό, στη σημερινή πολύπλοκη και κατ’επέκταση “πολυτάραχη” πραγματικότητα, για να παρουσιάσει τις προοπτικές της, συνδέοντάς την με την Πλατωνική Φιλοσοφία και “φωτίζοντας” την αλήθεια για τον επεκτατισμό της Αθηναϊκής Δημοκρατίας.
Παράλληλα η αξιόλογη δημιουργός και “δασκάλα” ενός μοναδικού στην Ελλάδα (…ίσως και στον κόσμο…) είδους θεάτρου – του ιερού – θέτει πολλαπλά και καίρια ερωτήματα σχετικά με το ποιοι είναι οι λόγοι που κάνουν ένα ολόκληρο πολιτικό σύστημα να παρακμάσει, βάζοντας στο επίκεντρο την παρεξηγημένη προσωπικότητα του Αθηναίου στρατηγού Αλκιβίαδη – τον οποίο ερμήνευσε υποδειγματικά ο Δημήτρης Γασπαράτος – ώστε να κατανοηθεί η εποχή της δημοκρατικής Αθήνας του 5ου αιώνα π.Χ., η οποία έχοντας εγκλωβιστεί στην ανευθυνότητα των πολιτικών και στην αδυναμία τους για συνεννόηση και συντονισμένη δράση, οδηγήθηκε στην κατάρρευση (…σαν πολύ επίκαιρα μας φαίνονται όλα αυτά…).
Άνδρες με “μαύρα” προσωπεία…
Στα υποβλητικά και ευφάνταστα σκηνικά του Νίκου Τσιουμπλεκτσή, τριάντα υποκριτές διαπνεόμενοι από πνεύμα ομαδικότητας και ουσιαστικής συνεργασίας, απέδωσαν την ατμόσφαιρα μίας από τις πιο “σκοτεινές” περιόδους της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, αναπαριστώντας μεταξύ άλλων τρία αρχαία Μυστήρια (…των Ελευσινίων, του Πάνα και των Καβείρων…) επανασυνδέοντας με αυτόν τον τρόπο την Πυθαγόρεια και Πλατωνική φιλοσοφική σκέψη με τις ρίζες της, στις μυστηριακές τελετές της αρχαιότητας.
Η παράσταση “ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ ΑΓΙΟΣ” αποτελεί ζωντανό παράδειγμα πως η ισχύς βρίσκεται πάντα εν τη ενώσει, αφού με την πρωτοβουλία και την προσωπική επιμέλεια των μελών της, δημιουργήθηκε ένα μεγαλειώδες υπερθέαμα με 30 ηθοποιούς επί σκηνής, κάτι παραπάνω από εντυπωσιακά κοστούμια, υψηλής αισθητικής φωτισμούς και ζωντανή μουσική από μία εξαιρετική ορχήστρα, που πλαισιώνει και αναδεικνύει τη δράση, συνθέτοντας μία μοναδική ηχητική ατμόσφαιρα.
Τη Δευτέρα 25 Ιουλίου 2016, στις 21.00, στο Θέατρο Βράχων “Μελίνα Μερκούρη” και στο πλαίσιο του Φεστιβάλ στη Σκιά των Βράχων (Βύρωνας) θα παρουσιαστεί εκ νέου η παράσταση “ΑΛΚΙΒΙΑΔΗΣ ΑΓΙΟΣ’, προσφέροντας μία ακόμη ευκαιρία στο αθηναϊκό κοινό να…”γεννηθεί μέσα στο ωραίο” (τόκος εν τω καλώ) και μετά “να γεννηθεί μέσα στην ψυχή” (τόκος εν τη ψυχή), με την αλλαγή που προκύπτει να είναι τόκος και όχι παιδεία. Η θεατρική ομάδα ΡΟΔΑ της Μαρίας Περετζή προτείνει…όχι άλλες γνώσεις…μόνο “γνώση του εαυτού”…αυτού του μεγάλου άγνωστου…
* Η τιμή του εισιτηρίου διαμορφώθηκε στο χαμηλότερο δυνατόν ύψος, ώστε να δοθεί η ευκαιρία σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες να δουν μία παράσταση των υψηλών προδιαγραφών ποιότητας, που η Θεατρική ομάδα ΡΟΔΑ έχει συνηθίσει το κοινό της.
Προπώληση και ηλεκτρονική διάθεση εισιτηρίων: 10 ευρώ
Παρασκευή βράδυ προς Σάββατο πρωί. Τουρκία ώρα μηδέν. Από παντού έρχονται πληροφορίες περί πραξικοπήματος στη γείτονα χώρα. Μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες η αστυνομία, η οποία ελέγχεται πλήρως από την πλευρά Ερντογάν, είχε αποκαταστήσει την τάξη και την… δημοκρατία στην Τουρκία. Τα ερωτήματα που προκύπτουν μετά από αυτήν την αποτυχημένη απόπειρα πραξικοπήματος είναι αρκετά. Δεν ξέρω αν θα απαντηθούν ποτέ, αλλά σίγουρα υπάρχουν στο μυαλό της κοινής γνώμης.
Ας δούμε λίγο τα πράγματα πιο αναλυτικά. Η Τουρκία του σήμερα είναι μια τελείως διαφορετική χώρα από το παρελθόν, στο οποίο κατά καιρούς ευδοκίμησαν τέτοια στρατιωτικά πραξικοπήματα. Η Τουρκία του Ερντογάν είναι μια χώρα των μεγάλων αντιθέσεων. Από τη μια ο απόλυτος πλούτος, που τον εκφράζει σε κάθε του κίνηση ο σύγχρονος σουλτάνος και η οικογένεια του, τα πολλά εκατομμύρια που ξοδεύονται στον αθλητισμό για να προσελκύσουν αστέρια από την ευρωπαϊκή αγορά και από την άλλη η τρομερή φτώχεια που στοιχειώνει την καθημερινότητα και τα όνειρα του μεγαλύτερου μέρους του πληθυσμού. Πέρα όμως από τις μεγάλες οικονομικές διαφορές στην κοινωνική διαστρωμάτωση υπάρχουν και άλλου είδους διαφορές, που εντοπίζονται στον τρόπο ζωής, στο βιοτικό επίπεδο, στις ευκαιρίες μόρφωσης και εκπαίδευσης. Αν εξαιρέσει κανείς τις πόλεις που η Τουρκία θέλει να δείξει ένα πιο ευρωπαϊκό, φιλελεύθερο και πολυπολιτισμικό πρόσωπο, δηλαδή Κωνσταντινούπολη, Άγκυρα και λίγο Σμύρνη, η υπόλοιπη χώρα βρίσκεται σε καθεστώς θρησκευτικού δεσποτισμού.
φωτογραφία αρχείου
φωτογραφία αρχείου
Το βασικό ερώτημα που γεννήθηκε μετά το Σάββατο αφορά τις προγραφές του Ερντογάν. Στρατιωτικοί, Δημόσιοι Υπάλληλοι και Ακαδημαϊκοί ξηλώνονται με ρυθμούς πολυβόλου. Είναι δυνατόν μέσα σε λιγότερες από τρεις μέρες να γνωρίζει η πλευρά της κυβέρνησης το σύνολο, σχεδόν, των εμπλεκόμενων στην κίνηση αποσταθεροποίησης; Είναι δυνατόν ο άνθρωπος που μαχόταν με κάθε τρόπο το διαδίκτυο και τα social media να “σώζει” την πολιτική του ύπαρξη χάρη σε εφαρμογή τους και να θεωρούνται όλα φυσιολογικά; Είναι δυνατόν οι πιο επίλεκτοι Τούρκοι κομάντο να μην μπορούν να εντοπίσουν τον Ερντογάν ή οι μυστικές τους συνομιλίες να υποκλέπτονται με τέτοια ευκολία;
Η μεγαλύτερη δική μου απορία παραμένει άλλη πάντως. Αφορά την αντίδραση του Τουρκικού λαού. Όχι τόσο η προσπάθεια του να αποτρέψει το όποιο πραξικόπημα, όσο η λατρεία και η στήριξή του σε έναν άνθρωπο, που με τις πράξεις του μοιάζει να ενεργεί όχι ως δημοκρατικά εκλεγμένος Πρόεδρος, αλλά ως απόλυτος μονάρχης. Η εποχή είναι ιδιαιτέρως ευαίσθητη για την περιοχή και όχι μόνο. Με τον πόλεμο στην Συρία να μαίνεται, τους τζιχαντιστές να δημιουργούν συνεχώς προβλήματα στην καρδιά της Ευρώπης και το προσφυγικό, συνέπεια των δύο προηγουμένων, να αποτελεί αγκάθι στις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης – Τουρκίας το τελευταίο που θα ήθελε τόσο η Αμερική, όσο και η Ευρώπη, είναι μια Τουρκία αποσταθεροποιημένη. Αυτό το γνωρίζει ο Τούρκος Πρόεδρος και γι’ αυτό προκαλεί με κάθε τρόπο. Από την συζήτηση για την επαναφορά της θανατικής ποινής, τη θέλει και τη ζητά η κοινή γνώμη λέει, ως την ερμηνεία της συμφωνίας για το προσφυγικό κατά πως τον βολεύει, αγνοώντας επιδεικτικά τις Διεθνείς Συνθήκες. Από τις παραβιάσεις στο Αιγαίο, που πλέον είναι κάτι μόνιμο, μέχρι την κατάρριψη ρωσικού ελικοπτέρου αδιαφορώντας προκλητικά για τις συνέπειες. Από τα εγκλήματα εναντίον των Κούρδων, χρόνια τώρα με μορφή γενοκτονίας, μέχρι την ανοχή στην τροφοδοσία και διακίνηση πλουτοπαραγωγικών πηγών του ισλαμικού κράτους στο υπογάστριο του ο Ερντογάν έχει την συμπεριφορά του αήττητου Σουλτάνου που πρέπει όλοι να υπηρετούν. Η Ευρώπη έχει τις ευθύνες τις και πρέπει να τις αναλάβει.
Εν μέσω καλοκαιριού και διακοπών, λέμε τώρα, για τους πολίτες η κυβέρνηση αποφάσισε, να ανοίξει το θέμα του εκλογικού νόμου. Η τελική ψήφιση του, όπως προκύπτει από τα ρεπορτάζ, θα πραγματοποιηθεί την επόμενη εβδομάδα στις 19 και 20 του μηνός. Τι είναι όμως αυτό που έκανε την κυβερνώσα πλειοψηφία να φέρει τέτοια εποχή το θέμα; Προς τι η πρεμούρα της; Τι επιδιώκει με την κίνηση αυτή; Είναι κίνηση αποπροσανατολισμού του κόσμου από τα πολλά προβλήματά του ή εξυπηρετεί τις όποιες μικροπολιτικές της σκοπιμότητες; Θα βρει τον μαγικό αριθμό των 200 βουλευτών που απαιτούνται για να εφαρμοστεί στις αμέσως επόμενες εκλογές ή όχι; Τι νόημα έχει να ψηφιστεί ένας νόμος που αν δεν βρει τις 200 ψήφους πρακτικά δεν θα εφαρμοστεί ποτέ αν στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση επικρατήσει η σημερινή αξιωματική αντιπολίτευση;
φωτογραφία αρχείου
φωτογραφία αρχείου
Τα ερωτήματα πολλά και ποικίλα. Αλλά έχουν βάση την λογική και αλλά περισσότερο ανάγονται στη σφαίρα της συνομωσιολογίας. Η πρώτη ανάγνωση οδηγεί την σκέψη στο συμπέρασμα πως η βιασύνη κρύβει μικροπολιτικά συμφέροντα. Ο ΣΥΡΙΖΑ γνωρίζει ότι σε προσφυγή στις κάλπες τα πράγματα γι’ αυτόν θα είναι εξαιρετικά δύσκολα. Επιδιώκει λοιπόν να βρει τους τρόπους να αντλήσει, ότι περισσότερο μπορεί από την ψήφιση ενός νόμου, σε σχέση με την παρουσία του και τον ρόλο του στην επόμενη Βουλή. Θα πει κάποιος θεμιτό αυτό. Μέχρι ενός σημείου ναι. Αλλά από το σημείο αυτό, μέχρι του να οδηγήσεις μια χώρα στην πλήρη ακυβερνησία, αν εφαρμοστεί ποτέ ο εκλογικός αυτός νόμος, η απόσταση είναι όχι μόνο μεγάλη αλλά και ολέθρια. Το πάγιο αίτημα των μικρών κομμάτων, κυρίως της Αριστεράς, είναι η εφαρμογή της απλής αναλογικής. Η απλή αναλογική είναι ένα σύστημα πρακτικά ανεφάρμοστο στο σύγχρονο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Εκτός από αυτό όμως και το πλαφόν εισόδου στη Βουλή, που βρίσκεται στο 3%, είναι κεφαλαιώδους σημασίας. Το ποσοστό αυτό, κατά κάποιο τρόπο, εξασφαλίζει την μη εκπροσώπηση μειονοτικού κόμματος πράγμα μεγάλης σπουδαιότητας ιδίως στις μέρες που διανύουμε στα εθνικά θέματα.
φωτογραφία αρχείου
Εκτός όμως από τα μικροπολιτικά συμφέροντα που εξυπηρετεί η συζήτηση ενός εκλογικού νόμου, και η ψήφιση του με αυτή την μορφή, φαίνεται πως χρησιμοποιείται και προς την κατεύθυνση αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης. Σε μια περίοδο που επικρατεί αναβρασμός σε πολλά μέτωπα, οι συνταξιούχοι βλέπουν να μειώνονται ραγδαία οι απολαβές τους, τα εργασιακά βρίσκονται προ των πυλών μιας ακόμα διαπραγμάτευσης και τα λουκέτα στην αγορά μεγάλων επιχειρήσεων πια όλο και πληθαίνουν, θα βόλευε τους κυβερνώντες η κουβέντα να πάει προς τα εκεί. Επί της ουσίας όμως, αυτό δεν γίνεται. Θα πρέπει ο Αλέξης Τσίπρας και οι συνεργάτες του να καταλάβουν, πως με τεχνάσματα περασμένων δεκαετιών όταν η ελληνική κοινωνία χειμάζεται και η εφαρμοζόμενη πολιτική από μια Αριστερή Κυβέρνηση, που γέννησε προσδοκίες με ψέμματα και λεκτικούς βερμπαλισμούς, οδηγεί μεγάλες μερίδες του πληθυσμού στην πλήρη εξαθλίωση, αυξάνει την λαϊκή οργή και την απέχθεια προς το πολιτικό σύστημα στο σύνολο του. Μετά και τις τελευταίες τοποθετήσεις του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννη Στουρνάρα, στην ολομέλεια της Βουλής για το πόσο μας κόστισε η διαπραγμάτευση της Κυβέρνησης τον περασμένο χρόνο, περί τα 85 και πλέον δις ευρώ χωρίς το νέο δάνειο να είναι απαραίτητο, η μόνη πραγματική υπηρεσία που μπορούν να προσφέρουν στον τόπο είναι να φύγουν όσο γίνεται πιο γρήγορα, αφού το πολιτικό προφίλ και η ουσία μιας Αριστερής κυβέρνησης έχει υποστεί μετάλλαξη και αντικατασταθεί από την πάση θυσία παραμονή στην εξουσία με κάθε κοινωνικό κόστος.
Πόσα είχα ακούσει και πόσα είχα διαβάσει για την εξαιρετική ερμηνεία της Ελένης Ουζουνίδου, που ως “Σταματία, το γένος Αργυροπούλου” ξεκίνησε πριν από δύο χρόνια από το Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, για να κατέβει στη συνέχεια στην Κεντρική Σκηνή του ίδιου θεάτρου και τώρα πλέον μεταφέρει την ιστορία μίας ιδίομορφα συμπαθητικής γυναίκας, που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η ίδια η σύγχρονη Ελλάδα, σε επιλεγμένα θέατρα και Φεστιβάλ στην Αττική και τις Κυκλάδες.
Διθυραμβικές οι κριτικές, τόσο για την ίδια όσο και για το έντεχνα σαρκαστικό κείμενο του πολιτικού μηχανικού και λογοτέχνη, Κώστα Σωτηρίου, αλλά και την σοφά ισορροπημένη (…ανάμεσα στην κωμωδία και το δράμα…) σκηνοθεσία του Βαγγέλη Θεοδωρόπουλου. Κιτρινισμένα σεμεδάκια, η κατάρα του δικομματισμού, της μεταπολίτευσης χαμένη γενιά, γεροντοκορισμός και παρθενία, εθνικός διχασμός, δοσίλογοι και ιδεολόγοι, μετανοημένοι και αμετανόητοι αριστεροί/δεξιοί και πολλά ακόμη, όλα σωστά ειπωμένα και εύστοχα. Μόνο που η Σταματία υπάρχει κάτω και πέρα από όλα αυτά που υπαινίσσεται το γένος της…κι ας παραμένει έως το τέλος μία Αργυροπούλου…
Η Ελένη Ουζουνίδου-Σταματία “ξεγυμνώνει” συντηρητικούς & προοδευτικούς, αντισυμβατικούς και καθωσπρέπει…
Ήταν γραφτό να συναντηθώ μαζί της κάτω από τον Αττικό Ουρανό (…σε μία από τις επιλεγμένες καλοκαιρινές στάσεις της μίνι περιοδείας της παράστασης, στο ανοιχτό θέατρο Άννα Συνοδινού στο Βύρωνα) ένα σχετικά δροσερό καλοκαιρινό βράδυ, για να δω και να ακούσω από πρώτο χέρι, την ιστορία μίας εγκλωβισμένης στα αυστηρά “ήθη και έθιμα” της εποχής γυναίκας, που κανείς όμως δεν κατάφερε να καθυποτάξει επί της ουσίας κι ας μαρτυρούν άλλα τα φαινόμενα (…η έμφυτη καλοσύνη αντιστέκεται στην ήττα…) κυρίως γιατί ποτέ δεν είδε τον κόσμο όπως πραγματικά ήταν, είναι και θα είναι, αλλά όπως της ίδιας της άρεσε να τον φαντάζεται. Και μπορεί αυτό να φαίνεται αφελές και επιπόλαιο στα δικά μας μάτια, καθώς παριστάνουμε (…με αμφισβητούμενη επιτυχία…) τουςορθολογιστές, πολιτικοποιημένους και ως επί το πλείστον υποψιασμένους πολίτες, αλλά στα μάτια αυτής της απλοϊκής και ως εκ τούτου ευκολόπιστης γυναίκας όλα φαίνονται ανόθευτα και διαφορετικά. Αυτό έχει να κάνει σε πολύ μεγάλο βαθμό και με την “τυφλή” πίστη της Σταματίας, που είναι ικανή να προκαλέσει το μένος των απανταχού ψαγμένων, απολιτίκ, άθεων, μηδενιστών και τα συναφή… Ναι ξέρω, η λέξη “πίστη” κινδυνεύει να γίνει συνώνυμη της λέξης “γραφικός”, αλλά δεν πειράζει, το ποιος είναι ή δεν είναι γραφικός στις μέρες μας χωράει ούτως ή άλλως μεγάλη συζήτηση.
Η Σταματία πιστεύει. Στον ορθόδοξο Θεό της, στο κύρος του αξιώματος του πατέρα της, στην παραπλανημένη αδερφή της, στα ανίψια της, στην άτακτη φίλη της Ζωή, στη μνήμη του νεκρού αρραβωνιαστικού της, σε όσα διδάχτηκε, μα και σε αυτά που έμαθε μόνη της από τα βιβλία που διάβαζε στα πρώτα, πιο “διαυγή” χρόνια, της ζωής της για να γεμίσει κάπως τα κενά της μοναξιάς της. Τι κι αν σιγά-σιγά χάνει όλους όσους αγαπάει (…κυριολεκτικά και μεταφορικά…) εκείνη συνεχίζει να πιστεύει και να ελπίζει κι ας τη διαψεύδει καθημερινά η πραγματικότητα, που καλπάζει με ιλιγγιώδης ρυθμούς, προσπερνώντας ανθρώπους σαν την Σταματία, ρομαντικούς και εμμονικά “στάσιμους”, μέχρι που κάποια στιγμή, προς το τέλος της ζωής τους καταφέρνει να τους λυγίσει, όμως όχι και να τους “σπάσει”, ίσως γιατί κυοφορούν μέσα τους μιαν αδιόρατη ελπίδα…(…”ελπίδα”, άλλη μία παρεξηγημένη λέξη και έννοια…).
Ένας υπέροχος…διαπλεκόμενος κόσμος…
Ο Κώστας Σωτηρίου έγραψε για το χθες, θέλοντας να “ειρωνευτεί” και το δικό μας σήμερα και ο Βαγγέλης Θεοδωρόπουλος διαβάζοντας με προσοχή όσα δεν φανερώνει το κείμενο, μα ξεκάθαρα υπαινίσσεται, δημιούργησε μία γνήσια ψυχαγωγική παράσταση, που χωρίς ίχνος διδακτισμού και μέσα από το αμφιλεγόμενο πρίσμα μίας γλυκιάς αντι-ηρωίδας, καταφέρνει να μας κάνει να γελάμε με πράγματα που κανονικά θα έπρεπε να μας φέρνουν δάκρυα και το αντίθετο…
Έχοντας στη διάθεση του τον υποκριτικό χείμαρρο που ακούει στο όνομα Ελένη (…ή αλλιώς Λένα…) Ουζουνίδου, ο γνωστός ηθοποιός/σκηνοθέτης – και νυν Καλλιτεχνικός Διευθυντής του πολυσυζητημένου Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου – κατάφερε να μας μεταφέρει απόλυτα το πνεύμα εκείνης της εποχής συνδέοντάς το παράλληλα με τη δική μας, θέλοντας να θίξει με χιουμοριστική διάθεση, τα διαχρονικά και κατ’επέκταση πάντα επίκαιρα “κακώς κείμενα”, που ταλανίζουν ανά τους αιώνες τη χώρα μας, παρεμποδίζοντας κατά πολύ την όποια… ανάπτυξή της…
Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια…και κάπου ανάμεσα η Ελλάδα…
Η Ελένη Ουζουνίδου και το alter ego της “Σταματία, το γένος Αργυροπούλου”, μιλώντας (…απολαυστικά…) ακατάπαυστα, τραγουδώντας (…με την εξαίσια φωνή της…) χορεύοντας και προσπαθώντας να καταλάβει αυτά που κανείς από εμάς δεν έχει καταφέρει ακόμη να κατανοήσει, ασχέτως αν παριστάνουμε όλοι τους “ειδικούς”, μας πήγε ένα ταξίδι πίσω στο χρόνο για να μας θυμίσει αυτά, που ενώ μοιάζουν μακρινά και παρωχημένα συνεχίζουν να κρατούν εγκλωβισμένες τις ζωές μας στο διηνεκές, αποτελώντας την Αχίλλειο Πτέρνα, ενός κατά τα άλλα ένδοξου Έθνους, με μακρόχρονη και εξίσου ένδοξη ιστορία…
Αν κοιτάξετε γύρω σας, μέσα σας, ο κόσμος είναι γεμάτος από Σταματίες κάθε ηλικίας, φύλου και πολιτικών πεποιθήσεων, που αρνούνται να αποδεχθούν τα αυτονόητα, όχι γιατί είναι υπονοϊκές ή διαταραγμένες ψυχικά οντότητες, αλλά γιατί η πραγματικότητα είναι σαν τη γλώσσα…κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει! Έτσι και η Σταματία, το γένος Αργυροπούλου ως άλλη Μπλανς Ντυμπουά επιμένει σθεναρά “Δεν θέλω αλήθεια, θέλω μαγεία”! Κι εμείς το ίδιο Σταματία…κι εμείς το ίδιο κα. Αργυροπούλου… κι ας μας πουν γραφικούς … αφελείς … αστοιχείωτους …
Κι είπα, τελικά, να πιστέψω σε σένα. Με μια σιγουριά κι όχι γνώση της ισχύος σου επάνω μου. Γιατί εσύ το ήξερες καλά. Το είχες μαντέψει. Πως από εκείνο το πρωινό ξεκίναγε η πλήρης άλωσή μου. Η βουτιά στην αγκαλιά σου ήταν η πτώση μου στο κενό. Από εκεί και πέρα τίποτα. Από εκεί και πέρα όλα. Από εκεί και πέρα η καταστροφή.
Όχι. Όχι. Δε θέλω να δικαιολογήσω τα όσα έκανα. Τα όσα δέχτηκα. Τα όσα αποσιώπησα. Απλά, προσπαθώ να δώσω μιαν εικόνα της ρίζας του κακού. Του δικού μου δαίμονα. Του δικού σου. Της άλλης πλευράς του νομίσματος, που το ονομάζουμε απλοϊκά αγάπη. Κι οι δυο μαζί στον ίδιο χάρτη χαθήκαμε μιας σχέσης. Παιδιά ενός μνησίκακου θεού. Μιας κοινωνίας που αποξένωνε ό, τι δε κατανοούσε.
Φορούσες το γνωστό χαμόγελο του θηρευτή. Έπιασε αμέσως. Λύγησα. Τα μάτια σου κρύβαν καλά στον γκριζωπό ζωμό τους την πρόθεση. Ανάγνωση τότε δεν γνώριζα. Και πόσο μάλλον τα ιδιαίτερα νοήματα της συνενοχής. Οι λέξεις βγαίναν από μόνες τους. Συστολή καμιά. Οι αντάρτες του φόβου μου κοιμισμένοι. Το φρούριο των τειχών μου χορταριασμένο και λεηλατημένο από αρχαίων εποχών σκουριά. Ήμουν το προκάλυμμά σου. Ήμουν η τέλεια κρυψώνα του εαυτού σου. Τα όνειρα των ναρκωτικών σου. Και για μένα το μόνο που περίσσευε, ο θάνατος από υπερβολική δόση.
Η συνενοχή κούμπωσε. Το κλειδί γύρισε. Η ιστορία μπήκε στον ανήφορο.
Πηγή φωτογραφίας: pinterest.com
Πριν από εσένα η ζωή. Μια καριέρα χτισμένη με μόχθο αλλά και με απέραντη αγάπη για δημιουργία. Πριν από εσένα ταξίδια. Άλλοι τόποι. Άλλοι άνθρωποι. Άλλα χρώματα. Πλούσιες αποχρώσεις της γης. Πλούσιες αποχρώσεις του αέρα. Πλούσιες αποχρώσεις του αισθήματος. Του σώματος. Της ένωσης. Της αποκόλλησης. Της έξαψης. Της υπερβολής.
Τόσο τα νιάτα όσο και η τρέλα έδινε στον ρυθμό των γεγονότων μια κάπως άγρια νότα. Αποχαυνωμένοι από την ηδονή γυρεύαμε το πάγωμα του χρόνου. Είμασταν βαριά πληγωμένοι από την εποχή. Κι ήταν αυτή η ψευδαίσθηση της ελευθερίας και του ανεξάλειπτου των ηδονών μια καρικατούρα στις φυλλάδες των αυτοχείρων κινημάτων. Ήμασταν ανεξέλεγκτα απορροφημένοι.
Κι όμως, εσύ χτύπησες με τέτοια ακρίβεια τον στόχο. Με τέτοια διαβολεμένη ακρίβεια. Που όλα έχασαν το κέντρο τους. Και το κέντρο φόρεσε το πρόσωπό σου. Και φώτισε μιαν εποχή με τα δικά σου ανελέητα μάτια.
Κι όλο να φωνάζω πως σε λατρεύω. Κι όλο να σε κατασπαράζω. Και σε κάθε χαψιά και η κοψιά από την δική σου αρπάγη. Δυο στόματα που φιλιούνταν με πάθος. Δυο στόματα που κατασπαράζανε το ένα το άλλο. Δυο σώματα που ενώνονταν. Δυο σώματα που κομματιάζανε το ένα το άλλο. Πόθος ὄξος στην πληγή της σταυρώσεως, που φέρει το δυσοίωνο όνομα Έρως. Κι εγώ εκεί. Να θέλω κι άλλο. Κι άλλο. Από τον πόθο. Από τον πόνο. Από την ομηρεία των αναγκών μου. Κι εσύ εκεί. Να δίνεις κι άλλο. Κι άλλο. Από το τίποτα σου.
Κι εκεί. Μέσα σ’ αυτή τη θέρμη της κολάσεώς μας. Γύρισες από την άλλη. Ντύθηκες. Φόρεσες το καπέλο σου λοξά. Μου είπες: «για πάντα μαζί». Και χάθηκες.
Το ΜΕΤΡΟΝ είναι σωματείο που εκπροσωπεί ένα σημαντικότατο κομμάτι του Ελληνικού τραγουδιού. Σήμερα αριθμεί 124 μέλη. (Συνημμένη λίστα μελών) Προς μεγάλη μας έκπληξη διαβάζουμε τις τελευταίες ημέρες επιστολές που υπογράφουν συνάδελφοί μας και ζητούν συνολικά την απόσυρσή του σχέδιου νόμου για την ενσωμάτωση της Ε.Ο.26/2014 στο Εθνικό μας δίκαιο. Ως αιχμή του δόρατος χρησιμοποιείται το άρθρο για την διαμεσολάβηση στη δημόσια εκτέλεση ένα άρθρο για το οποίο και το ΜΕΤΡΟΝ έχει εκφραστεί αρνητικά.
Το κύριο όμως ζήτημα που απασχολεί σήμερα τον χώρο μας είναι εάν η χώρα μας στον τομέα της συλλογικής διαχείρισης θα παραμείνει τριτοκοσμική, επιτρέποντας σε κάποιους να εκμεταλλεύονται τους δημιουργούς και να διαχειρίζονται τα δικαιώματά τους με αδιαφάνεια και καταχρηστικούς όρους ή εάν επιτέλους η συλλογική διαχείριση θα εξυγιανθεί.
Κύριε Υπουργέ, σας διαβεβαιώνουμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία συνθετών και στιχουργών επιθυμεί την εξυγίανση της ΑΕΠΙ μέσω της επιβολής κανόνων διαφάνειας, εποπτείας, ελέγχου και ιδίως συμμετοχής μας στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη διαχείριση των δικαιωμάτων μας.
Με μεγάλη ικανοποίηση διαπιστώνουμε ότι το νομοσχέδιο που καταθέσατε στη Βουλή περιέχει πράγματι διατάξεις που διασφαλίζουν τα παραπάνω. Κεντρικό θέμα που απασχολεί όλους τους δημιουργούς είναι η διασφάλιση συνέχειας της λειτουργίας της ΑΕΠΙ στην περίπτωση που επιδεινωθεί περαιτέρω η οικονομική της κατάσταση ή στην περίπτωση που οι μέτοχοί της επιδιώξουν να την μεταφέρουν εκτός Ελλάδος ή να την πτωχεύσουν. Ήδη σύμφωνα με τους ισολογισμούς της έχει πάνω από 13.000.000 ευρώ αρνητικά ίδια κεφάλαια, δηλαδή λείπουν από το ταμείο της 13.000.000 ευρώ από τα χρήματά μας!
Κύριε Υπουργέ, θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό το θεσμό του επιτρόπου. Επίσης είναι θετικό που το νομοσχέδιο επαναφέρει την εύλογη αμοιβή στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές καθώς και μέτρα για την καταπολέμηση της διαδικτυακής πειρατείας.
Για όλους αυτούς τους λόγους σας καλούμε να προχωρήσετε αποφασιστικά το συντομότερο στην συζήτηση και ψήφιση του Σ/Ν. Ευχόμαστε ότι κατά τη συζήτηση στην επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής θα εισακουστεί η άποψή μας και θα επανεξετάσετε το άρθρο της διαμεσολάβησης καθώς και το θέμα της ποσόστωσης εκπροσώπησης των εκδοτών στους ΟΣΔ με βάση τις Ελληνικές ιδιαιτερότητες.
Η επιβολή διαφάνειας, εποπτείας και ελέγχου είναι προς το συμφέρον του συνόλου των δημιουργών. Γι’ αυτό σας ζητούμε να ψηφίσετε το Σ/Ν το συντομότερο δυνατόν.
Πριν λίγες μέρες από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης έγινε γνωστό πως το Ελληνικό Δημόσιο, η συντεταγμένη Πολιτεία δηλαδή, μέσω των φορέων της αποφάσισε την σταδιακή απομάκρυνση του συνόλου, σχεδόν, των κρατικών δομών από την ευρύτερη περιοχή των Εξαρχείων. Η αρχή γίνεται με την αναστολή της λειτουργίας του υποκαταστήματος των ΕΛΤΑ και την μεταφορά της τηλεματικής στάσης έξω από το Πολυτεχνείο από τον ΟΑΣΑ για τα λεωφορεία πιο κοντά στο Μουσείο.
Δυστυχώς η περιοχή τείνει να μετατραπεί σε “άβατο” για την πλειοψηφία του κόσμου και με τον τρόπο αυτό μετατρέπεται σε γκέτο περιθωριακών ομάδων, πάσης φύσεως εξτρεμιστικών στοιχείων και μελών του εγχώριου, και όχι μόνο, υποκόσμου. Η περιοχή των Εξαρχείων δεν είναι απλά ακόμα μια συνοικία του Δήμου Αθηναίων. Αποτελεί ένα πολύ ιδιαίτερο κομμάτι της Πόλης των Αθηνών με τεράστια ιστορία και προσφορά στην πολιτιστική ταυτότητα της. Ιστορικά το όνομα της το οφείλει σε κάποιον έμπορο από την Ήπειρο, ονόματι Έξαρχο, που διατηρούσε στην οδό Θεμιστοκλέους μεγάλο κατάστημα. Αν και αρχικά ήταν τόπος κατοικίας ανθρώπων του μόχθου – οικοδόμοι και τεχνίτες – η εγκατάσταση των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, Πολυτεχνείο και αρκετά τμήματα του Καποδιστριακού, την μετάλλαξε σε κέντρο διανόησης. Φοιτητές, ακαδημαϊκοί και διανοούμενοι της εποχής άρχισαν να κατοικούν στην ευρύτερη περιοχή γεγονός που την έκανε κέντρο διανόησης και ανταλλαγής ιδεών ακόμα και σε πολύ δύσκολες εποχές, όπως στην δικτατορία των Απριλιανών.
Η πλατεία Εξαρχείων….
τότε…
Τα Εξάρχεια…
φλέγονται…
…και μαζί τους μία ολόκληρη εποχή…
Κατά καιρούς πολλοί σημαντικοί άνθρωποι του πνεύματος υπήρξαν κάτοικοι των Εξαρχείων. Από τον Κάρολο Κουν, τον Νικόλαο Γύζη και τον Γεώργιο Σουρή μέχρι τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη και τη Σοφία Βέμπο. Από τον Τρικούπη, τον Λεωνίδα Κύρκο και την Κατίνα Παξινού μέχρι τον Φρέντυ Γερμανό και τους Άσιμο, Σιδηρόπουλο και Κατερίνα Γώγου. Η παρουσία τόσο μεγάλων προσωπικοτήτων και η συνεχής πνευματική δραστηριότητα, πάρα πολλές εκδοτικές επιχειρήσεις και βιβλιοπωλεία άνθησαν στα όρια της, έδωσαν στα Εξάρχεια τον χαρακτήρα ενός χώρου ανταλλαγής ιδεών και καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Στην άτακτη υποχώρηση του Δημοσίου από την περιοχή έρχεται να προστεθεί και το λουκέτο σε ιστορικά στέκια της πλατείας με τελευταίο το Floral. Η εμβληματική παρουσία του εν λόγω καφέ στην περίφημη μπλε πολυκατοικία τερματίστηκε πριν λίγες μέρες βυθίζοντας στην θλίψη όσους γνώρισαν την ιστορική πλατεία υπό άλλο πρίσμα και καθεστώς. Ο ιστορικός ρόλος της περιοχής πλέον βρίσκεται σε κίνδυνο. Η παρακμή της δείχνει την παρακμή της πολιτιστικής δράσης στην πόλη. Αν η Πολιτεία αφήσει τα Εξάρχεια στο έλεος της ανομίας και της παραβατικότητας δεν αφήνει απλά ακόμα μια περιοχή να παρακμάζει αλλά στερεί από την ζωή της Αθήνας τον πνευματικό της πνεύμονα. Άλλο η ελεύθερη και απρόσκοπτη ανταλλαγή ιδεών και άλλο να “καλύπτονται” πίσω από αυτόν τον μανδύα συμπεριφορές που κινούνται στα όρια της παρανομίας. Χρέος όλων των σκεπτόμενων πολιτών της πρωτεύουσας είναι να επαναφέρουν τα Εξάρχεια στην προτέρα κατάσταση για να συνεχίσουν να επιτελούν τον ρόλο τους στην κοινωνική ζωή και δομή της.
“Από δω κι απο κεί αρμενίζουμε, από τη δυστυχία στην ευτυχία και πάλι πίσω, κι οι άνεμοι αλλάζουν. Να τελείωνε. Αρκετά τα όσα τραβήξαμε. Ας είναι ο άνεμος καλός μετά τις συμφορές.”
* * * * * * *
Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του 4ου Αττικού Σχολείου Αρχαίου Δράματος, παρουσιάζεται αύριο Πέμπτη 7 Ιουλίου 2016, στις 22.00,στο Παλαιό Ελαιουργείο Ελευσίνας, το έργο του Ευριπίδη“ΊΩΝ”, σε σκηνοθεσία Μάρθας Φριντζήλα.
Η γνωστή και καταξιωμένη δημιουργός διαβάζει θεατρικά, με το δικό της μοναδικό τρόπο, το αρχαίο κείμενο του Ευριπίδη, που από τους τρεις μεγάλους τραγικούς ποιητές μας είναι σίγουρα εκείνος, που ακουμπά περισσότερο από όλους στη δική μας εποχή, αφού στα έργα του ο άνθρωπος (…και όχι οι θεοί ή κάποια άλλη ανώτερη δύναμη…) είναι στο επίκεντρο όντας πλέον υπεύθυνος για τις πράξεις του και ως εκ τούτου υπόλογος για αυτές.
Η Μάρθα Φριντζήλα λουσμένη στο φως και τις σκιές του…
Στον ατμοσφαιρικό χώρο του Παλαιού Ελαιουργείου Ελευσίνας εννέα ηθοποιοί και δεκαπενταμελής χορός θα συνυπάρξουν σκηνικά, κάτω από τον νυχτερινό Αττικό ουρανό, για να μας μεταφέρουν σε μια εποχή που φαντάζει μεν “ξένη”στο δικό μας σήμερα, αλλά επί της ουσίας και με βάση πρόσφατα (…και παλαιότερα…) “γεγονότα” ουδόλως διαφέρει στις βασικές δομές της. Γιατί ο άνθρωπος μπορεί να αλλάζει και να εξελίσσεται ως κοινωνικό και πολιτικό ον, ως βιολογικό όμως παραμένει το ίδιο ευάλωτο και “προσωρινό” (…όσο κι αν αυξάνεται ο μέσος όρος της ζωής μας, το “τέλος” παραμένει αμείλικτα σταθερό…).
Αύριο βράδυ, στις 22.00, όλοι οι δρόμοι οδηγούν στην Ελευσίνα και το Παλαιό Ελαιουργείο της, γιατί καλοκαίρι χωρίς θέατρο σε ανοιχτούς χώρους ίσον…καλοκαίρι δίχως ήλιο…παγωτό…θάλασσα…ανεμελιά…
ΑΛΛΙΩΣ 