Ο έρωτας αντίδοτο στην κρίση…

Tags

Η πραγματικότητα...αλλιώς

“Έρως & Ψυχή” του Antonio Canova, 1787-1793

---

γράφει ο Χρήστος Σούτος

---

Στην τελευταία μας επικοινωνία για το 2016 δεν θα ασχοληθούμε με κάποιο από τα θέματα της τρέχουσας επικαιρότητας. Δεν επιλέγουμε να βάλουμε ένα ακόμα λιθαράκι στην ατμόσφαιρα εθνικής κατάθλιψης που βιώνουμε σαν κοινωνία και σαν άτομα. Αντιθέτως θα δώσουμε μια νότα αισιοδοξίας ή τουλάχιστον θα προσπαθήσουμε να το πράξουμε.

Σε λίγες μέρες λοιπόν μας αποχαιρετά μια ακόμη χρονιά. Ένα έτος που απλά συνέχισε την “παράδοση” των προηγουμένων. Δύσκολη καθημερινότητα, ενώ από παντού έρχονται άσχημες ειδήσεις. Ανοίγεις την τηλεόραση και σε πιάνει η καρδιά σου. Διαβάζεις εφημερίδες και ψυχοπλακώνεσαι. Στις καθημερινές συζητήσεις μεταξύ φίλων, συναδέλφων και συγγενών ακούς μόνο για φόρους, πληρωμές και αρρώστιες. Ακόμα και στα οικογενειακά τραπέζια η ατμόσφαιρα παραμένει βαριά. Η χώρα του φωτός, η χώρα του ήλιου έχει μετατραπεί σε απέραντη γκρίζα λίμνη, σε κατατονική κοινωνία, σε χώρα της απαισιοδοξίας και της μαυρίλας. ΦΤΑΝΕΙ ΠΙΑ!!!!!!

“KISS V” του Roy Lichtenstein, 1964

Αλλάξτε την διάθεση σας. Ξεφύγετε από τη σύνδεση της ευτυχίας σας με την αγορά ή κατοχή καταναλωτικών αγαθών. Προσπεράστε ό,τι σας ρίχνει. Δώστε βάση σε ό,τι σας ευχαριστεί, σε ό,τι σας χαροποιεί, σε ό,τι σας κάνει να αισθανθείτε χρήσιμοι. Χαρίστε ένα χαμόγελο στον διπλανό σας, μια αγκαλιά στους φίλους σας, ένα φιλί στο σύντροφο σας. Μην θεωρείτε τίποτα δεδομένο. Ότι έχετε σήμερα αύριο μπορεί να χαθεί. Ζήστε τη στιγμή. Απολαύστε τη ζωή μην μασάτε. Τα προβλήματα θα είναι εκεί και αύριο.

Αλίκη Βενιέρη-Σκουλικίδη, από τη συλλογή έργων “Αγαπημένες προκλήσεις”

Υπάρχει αντίδοτο στην κρίση; ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΛΕΓΕΤΑΙ ΕΡΩΤΑΣ…Ναι καλά διαβάσατε.Ο έρωτας, η αγάπη είναι μια χημική ένωση που ενεργοποιεί τον οργανισμό σας. Μια συνθήκη που σας μεταμορφώνει, που σας αλλάζει τη στάση ζωής, που σας απογειώνει. Έρωτας σημαίνει ζωή, σημαίνει ψυχική ανάταση, σημαίνει αισιοδοξία, είναι η ίδια η ζωή. Ο άνθρωπος που δεν έχει ερωτευτεί είναι μισός άνθρωπος. Αφήστε επομένως στην άκρη τα προβλήματα που σας απασχολούν και σας τρώνε την καθημερινότητα σας και προσπαθήστε να βρείτε το άλλο σας μισό. Άλλωστε τα προβλήματα αντιμετωπίζονται καλύτερα όταν είστε δύο. Κανείς δεν επιβίωσε μόνος του.

Ch.Webster Howthorn (1872-1930), Οι ερωτευμένοι, γύρω στα 1900

Fr.Leighton. Ο μήνας του μέλιτος του ζωγράφου, 1864, Μουσείο Καλών Τεχνών της Βοστόνης

Ξέχασα να σας πω το σημαντικότερο… Μην περιμένετε να γνωρίσετε τον άνθρωπο σας από την απόσταση του ηλεκτρονικού σας υπολογιστή και την ψυχρότητα του πληκτρολογίου. Το φλερτ είναι το αιώνιο παιχνίδι των δύο φύλων, που όσο και να προσπάθησε η τεχνολογία να το αντικαταστήσει δεν τα κατάφερε. Το μόνο ίσως που πέτυχε ήταν να το μεταλλάξει. Βγείτε λοιπόν από το σπίτι, απομακρυνθείτε από τον καναπέ σας, αφήστε πίσω σας τους τέσσερις τοίχους του σαλονιού σας και αλληλεπιδράστε με τους άλλους. Ή εναλλακτικά ανοίξτε το σπίτι σας, την πόρτα σας σε φίλους. Δεν χρειάζεται να ξοδευτείτε, μπορείτε να κάνετε την μάζωξη ρεφενέ, για να είναι και πιο γλυκιά. Ανταλλάξτε μικρά δώρα. Χαμογελάστε πλατιά και ειλικρινά! Κι ένα είναι σίγουρο. Αν βάλετε τον έρωτα στη ζωή σας αυτή θα αποκτήσει νόημα και σκοπό. Άντε και καλή μας χρονιά!!!!!!

Edward Potthast Στην κορυφή, σεληνόφως – 1924, Μουσείο Τέχνης του Cincinnati

Advertisements

Tα δαχτυλίδια του Κρόνου, Νίκος Βαρδάκας

Tags

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Ταξιδεύω  ώρες  μονάχος, ασυγκράτητος  απ΄ τα γήινα  σύνορα.

Ανακάλυψα  πλανήτες  μικρούς  και  μεγάλους, κομήτες  να  περνάνε

στο  πλάι  μου. Τα  ποτάμια  του  Άρη  στεγνά  από  ζωή, την  Σελήνη  να

προβάλλει  στο  βήμα  μου  αντίκρισα με  τα  μάτια  μισάνοιχτα.

Μια  κοπέλα  μου  φώναξε  ξαφνικά. Κάθεται  στον  Ιαπετό, σε  έναν

βράχο  της  θάλασσας. Μου  ζητάει  τραγούδια ,η  σιωπή  του  μυαλού

την  φοβίζει  αρκετά. Μου  ζητάει  ένα αστέρι  απ΄ τον  έναστρο  θόλο, αν

μπορώ  να  τραβήξω.

Ήταν  πριγκίπισσα  σε  μια  πόλη  και  αγάπησε. Τον  κόσμο  των  δρόμων, των

πάρκων. Πριν  λίγες  ώρες  αποφάσισε  την  κοσμική  απόδραση.

«Φέρε  τα  δαχτυλίδια  του  Κρόνου»  μου  χαμογέλασε. «Θέλω  να  δώσουμε

όρκους  αγάπης  για  πάντα.»Ήταν  τα  τελευταία  λόγια της. Χάθηκε  και  δεν  την  ξαναείδα

ποτέ. Τα  δαχτυλίδια  του  Κρόνου  είναι  ο  όρκος, για  όλες  τις  πριγκίπισσες  του  κόσμου.

«ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΟΥ ΛΕΝΕ, ΟΤΙ ΤΟ ΤΣΕΡΝΟΜΠΙΛ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑ ΔΕΝΤΡΟ ΠΟΥ ΜΕΓΑΛΩΝΕΙ» – ΤΟ ΠΙΟ ΑΝΑΤΡΕΠΤΙΚΟ ΓΑΜΗΛΙΟ ΓΛΕΝΤΙ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΤΕΛΕΙΩΣΕ, ΑΛΛΑ ΘΑ ΜΕΙΝΕΙ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ ΧΑΡΑΓΜΕΝΟ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΜΑΣ, ΩΣ ΜΙΑ ΓΝΗΣΙΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ «ΕΚΡΗΞΗ»!

Tags

Ars & Vita

 

---

γράφει & επιμελείται η Λίλα Παπαπάσχου

---

« Στέλνατε φως σε ολόκληρη τη Σοβιετική Ένωση.

Όπως όλοι, εγκαταλείψατε το Πρίπιατ τον Απρίλιο του 86, άτακτα, κάποιες μέρες μετά την έκρηξη. Τα παιδιά ήρθανε μετά, αφού είχατε ξαναφτιάξει τη ζωή σας αλλού.

Ποτέ δε τους μιλήσατε για την πόλη, για το ατύχημα, για την εκκένωση.

Δε θέλατε η λέξη Τσερνόμπιλ να μπαίνει στο σπίτι. »

---

Το Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων είναι ένας από τους πιο ειλικρινείς και αυθεντικά εναλλακτικούς πολυχώρους της Αθήνας (γιατί κάποιοι είναι μόνο κατ’επίφαση). Με σαφή στόχευση και έντονα προσωπικό καλλιτεχνικό κριτήριο η Φωτεινή Μπάνου και ο Δημήτρης Αλεξάκης δημιούργησαν πριν τέσσερα περίπου χρόνια τον ιδιαίτερο αυτό χώρο στην Κυψέλη, που φιλοξενεί πρωτοποριακές δουλειές νέων αλλά και καταξιωμένων καλλιτεχνών, οι οποίοι έχουν πάντα κάτι αληθινό και ουσιαστικό να μοιραστούν με το αφοσιωμένο πλέον κοινό του ΚΕΤ, που συνεχώς διευρύνεται.

Στην περίπτωση της παράστασης/βιωματικής εμπειρίας «Στη χώρα μου λένε, ότι το Τσερνόμπιλ είναι ένα δέντρο που μεγαλώνει», η σύμπραξη των δύο καλλιτεχνών – ο Δημήτρης Αλεξάκης υπογράφει το κείμενο και η Φωτεινή Μπάνου τη σκηνοθεσία – ήταν κάτι παραπάνω από εμπνευσμένη, αφού οι στιγμές που ζήσαμε παρακολουθώντας την προτελευταία παράσταση το Σάββατο 17/12/2016, δεν περιγράφονται εύκολα με λόγια, πόσο μάλλον με μεγαλοστομίες.

Ως συνδαιτυμόνες σε ουκρανικό γαμήλιο γλέντι τριάντα θεατές, όσα και τα χρόνια που έχουν περάσει από την έκρηξη του πυρηνικού αντιδραστήρα του Τσερνόμπιλ, καθισμένοι σε τέσσερα διαφορετικά τραπέζια – απίστευτα εύστοχη η σκηνογραφική απόδοση της Ευαγγελίας Θεριανού – απ’ όπου περνούσαν εναλλάξ οι ηθοποιοί για να μοιραστούν μαζί μας 14 διαφορετικές αναμνήσεις/ιστορίες/μαρτυρίες από εκείνες τις ημέρες, που ο πυρηνικός όλεθρος βρήκε απροετοίμαστη μία ολόκληρη πόλη, το Πρίπιατ (και κατ’ επέκταση μία ολόκληρη χώρα)  οι κάτοικοι της οποίας αναγκάστηκαν να την εκκενώσουν, αφήνοντας πίσω τους σχεδόν όλα τα μολυσμένα «υπάρχοντά» τους…άψυχα και έμψυχα.

Έκτοτε παραμένει έρημη, μία πόλη – φάντασμα στα βόρεια της Ουκρανίας, που τη νύχτα της 26^ης Απριλίου του 1986 έμεινε στην ιστορία ως “ένα από τα πιο σημαδιακά γεγονότα της δεκαετίας του ’80”, με τις συνέπειες του να ακουμπούν και το δικό μας σήμερα (ενδεχομένως και τις μελλοντικές γενιές αφού εικάζεται πως διάφορες μορφές καρκίνου, τερατογενέσεις και λοιπά δεινά συνδέονται άμεσα με το συγκεκριμένο πυρηνικό ατύχημα, αποτελώντας μερικές ακόμη από τις πολλές, θλιβερές του συνέπειες).

Ατμόσφαιρα γιορτής…

…πριν τον χαλασμό…

Η Φωτεινή Μπάνου με το πρόσχημα της ιλαρής ατμόσφαιρας ενός γάμου και μεταξύ “τυριού και αχλαδιού” (μήλου για την ακρίβεια) έβαλε θεατές και ηθοποιούς στην ίδια συνθήκη, δηλαδή των συνδαιτυμόνων σε ένα γαμήλιο γλέντι, που ανά τακτά χρονικά διαστήματα διακόπτεται με τον πιο φυσικό τρόπο από τις διαδοχικές αφηγήσεις των ίδιων των καλεσμένων του. Οι απόλυτα πειστικοί στους ρόλους τους: Χρήστος Καπενής, Φωτεινή Μπάνου, Bασιλική Σαραντοπούλου και Ανθή Φουντά, τριγυρνούσαν ανάμεσα μας έτοιμοι να μοιραστούν με το κοινό, που εδώ είχε ρόλο συμπρωταγωνιστή, όσα δεν έπρεπε ποτέ να ειπωθούν για να μη θιγεί το στάτους μίας “υπερδύναμης”, που πίστεψε όπως τόσες και τόσες άλλες στην ουτοπία της παντοδυναμίας του ανθρώπου. Οι τέσσερις ηθοποιοί – ένα με εμάς και συνάμα 100% συγκεντρωμένοι στις αφηγήσεις τους – μας έκαναν να αισθανθούμε στο πετσί μας τη διαβρωτική δύναμη της ραδιενέργειας λες και η έκρηξη στον πυρηνικό αντιδραστήρα συνέβη μόλις…ακριβώς δίπλα μας (συνέβη ούτως ή άλλως αρκετά κοντά μας!)

Χωρίς ίχνος εκβιαστικής συγκίνησης πλησίαζαν χαμογελαστοί, κάθονταν δίπλα μας και μιλούσαν όπως μιλάς σε έναν φίλο. Χαλαρά και ταυτόχρονα βαθιά εξομολογητικά, κοιτώντας τον στα μάτια. Μόνο που τα λόγια τους έσταζαν αίμα και λιωμένη σάρκα και πόνο και δάκρυα και ματαιωμένες ελπίδες και φρίκη και τόσα πολλά ακόμα, που ειλικρινά όσο κι αν το θέλουμε αδυνατούμε να αποδόσουμε με λέξεις.

στιγμιότυπα από έναν…

…αλλιώτικο γάμο….

…αληθινά συνταρακτικό…

Πριν μου δοθεί η ευκαιρία να συμμετάσχω στο θεατρικό αυτό ντοκουμέντο, γνώριζα σκόρπια πράγματα για το Τσερνόμπιλ (ήμουν πολύ μικρή όταν συνέβη το ατύχημα) τα οποία είχα κατά κύριο λόγο διαβάσει ή ακούσει από τους μεγαλύτερους ή τα έμαθα στην πορεία παρακολουθώντας κάποιο σχετικό ντοκιμαντέρ. Ποτέ όμως δεν είχα βιώσει το μέγεθος της καταστροφής που προκάλεσε και μάλιστα εκ των έσω. Ποτέ δεν είχα αισθανθεί πως είναι να βλέπεις τους αγαπημένους σου να ψυχορραγούν, ανήμπορος να τους παρασταθείς, πως είναι να αφήνεις πίσω το σπίτι σου, τις συνήθειες σου, τη ζωή σου, τη γη που μέχρι τότε σου χάριζε απλόχερα τους καρπούς της, τα αγαπημένα σου κατοικίδια, τους νεκρούς συγγενείς και φίλους. Πως είναι να γίνεσαι ο ίδιος το “μίασμα”, όντας φορέας ραδιενέργειας και ως εκ τούτου επικίνδυνος για το κοινωνικό σύνολο. Ή αντίθετα, πως είναι να γίνεσαι ερήμην σου ήρωας, σώζωντας με την αυτοθυσία σου χιλιάδες ζωές και αποτρέποντας τα χειρότερα.

Εν μία νυκτί, όλα άλλαξαν ριζικά και αμετάκλητα. Ο “Ατόμκα” – όπως αποκαλούσαν χαϊδευτικά οι κάτοικοι του Πρίπιατ τον αντιδραστήρα – από υπόσχεση ευημερίας μετατράπηκε σε όπλο μαζικής καταστροφής (αυτό ήταν ευθύς εξαρχής ανεξάρτητα από τα ανθρώπινα “κατ’ευφημισμόν”). Και 50.000 άνθρωποι έγιναν πρόσφυγες…στην ίδια τους τη χώρα…και όπου αλλού έβρισκαν καταφύγιο…

Φωτεινή Μπάνου

Χρήστος Καπενής

Βασιλική Σαραντοπούλου

Ανθή Φουντά

Ξέρω πως μέρες που είναι, φαινομενικά εορταστικές, γιατί τα χαμόγελα στα πρόσωπα των ανθρώπων μοιάζουν μάλλον παγωμένα, δεν είναι ότι πιο ευχάριστο να αναμοχλεύουμε το χρονικό του Τσερνόμπιλ, αλλά η απειλή ενός νέου πυρηνικού ολέθρου είναι κάτι απόλυτα ρεαλιστικό και μας αφορά όλους, άσχετα αν οι ισχυροί αυτού του κόσμου επιμένουν να παριστάνουν το Θεό στις πλάτες μας, ερμηνεύοντας τα γεγονότα με αριθμούς και στατιστικές και όχι με το εκάστοτε ανυπολόγιστο κόστος σε ανθρώπινες ζωές. 

Λυπάμαι που δεν μπορώ να σας προτείνω να πάτε σε αυτόν τον ιδιόμορφο γάμο που τέλεσαν ο Δημήτρης Αλεξάκης, η Φωτεινή Μπάνου και οι ταλαντούχοι συνεργάτες τους, αφού η παράσταση ολοκλήρωσε τον επιτυχημένο κύκλο της, την Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2016, αφήνοντας πίσω της πολλούς εν δυνάμει θεατές. Είμαι σίγουρη, όσο κι αν ακούγεται οξύμωρο, πως υπάρχει ένας μεγάλος αιρθμός συνανθρώπων μας, που θα ήθελαν πολύ να ταξιδέψουν πίσω στο χρόνο και συγκεκριμένα στις 26 Απριλίου 1986 και να μάθουν την πικρή αλήθεια για το εν λόγω “ατύχημα”, που ήταν -όπως αποδείχτηκε εκ των υστέρων – το αποτέλεσμα ενός αποτυχημένου πειράματος, το οποίο ουσιαστικά επιβεβαιώνει την ύβρη του ανθρώπου. Έναντι του Θεού, της φύσης, του ίδιου του θνητού εαυτού του.

Τελικά, το Τσερνόμπιλ δεν είναι ένα δέντρο που μεγαλώνει. Είναι μία ανοιχτή πληγή που ακόμη αιμορραγεί, λερώνοντας τις σελίδες μίας ιστορίας που όχι μόνο δεν μαθαίνει από τα λάθη της, αλλά συνεχίζει με αξιοσημείωτο κυνισμό να συγκαλύπτει τα εγκλήματά της, σαν τον πιο αδίστακτο κακοποιό.

Η Φωτεινή Μπάνου, σκηνοθέτης και μία εκ των πρωταγωνιστών της παράστασης

---

Συντελεστές:

κείμενο: Δημήτρης Αλεξάκης
σκηνοθεσία: Φωτεινή Μπάνου
κινησιολογία (μέθοδος viewpoints): Ρεβέκκα Τσιλιγκαρίδου
σκηνογραφία: Ευαγγελία Θεριανού
φωτισμοί: Γιώργος Ζαφειρίου
ηθοποιοί: Χρήστος Καπενής, Φωτεινή Μπάνου, Bασιλική Σαραντοπούλου, Ανθή Φουντά

στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων, κάθε Σάββατο και Κυριακή, στις 21:00, από τις 22 Oκτωβρίου μέχρι τις 18 Δεκεμβρίου 2016

https://www.facebook.com/tvcontrolcenter/?fref=ts

στη χώρα μου, λένε ότι το Τσερνόμπιλ είναι ένα δέντρο που μεγαλώνει |αποσπάσματα

____________________________

« Στέλνατε φως σε ολόκληρη τη Σοβιετική Ένωση.

Όπως όλοι, εγκαταλείψατε το Πρίπιατ τον Απρίλιο του 86, άτακτα, κάποιες μέρες μετά την έκρηξη.

Τα παιδιά ήρθανε μετά, αφού είχατε ξαναφτιάξει τη ζωή σας αλλού.

Ποτέ δε τους μιλήσατε για την πόλη, για το ατύχημα, για την εκκένωση.

Δε θέλατε η λέξη Τσερνόμπιλ να μπαίνει στο σπίτι. »

*« Έκλεισαν το σχολείο, σφράγισαν τα πηγάδια, βγάλανε μια ανακοίνωση για τα ζώα και τις αποζημιώσεις. Έπρεπε να αφήσετε πίσω όλα τα κατοικίδια. Εσύ, δεν μπορούσες να κοιμηθείς. Για πέντε μέρες και πέντε νύχτες δεν έκλεισες μάτι. Το τελευταίο βράδυ, ανηφορίσατε προς το νεκροταφείο. Πήρατε μαζί σας αυγά, ψωμί, βότκα και περάσατε το τελευταίο βράδυ μαζί με τους νεκρούς ― το άλλο κομμάτι του χωριού. Ήταν μια όμορφη νύχτα. Αύγουστος, κάποιους μήνες μετά από την έκρηξη. Κάποιοι τραγουδούσαν σιγανά, άλλοι περνούσαν από τάφο σε τάφο κι έπιναν ένα ποτήρι με κάθε οικογένεια. Κανείς δε μέθυσε όμως. Τουλάχιστον έτσι τα θυμάσαι. »

*« Μπορεί να είναι κι αυτό μια αγάπη ― ένα είδος αγάπης: να βγάλεις με τα ίδια σου τα χέρια κομμάτια από το στόμα του άντρα σου, κομμάτια από το ίδιο του το κορμί, γιατί διαφορετικά θα πνιγεί.

Όταν βγήκες στον ήλιο, μετά, στην είσοδο του νοσοκομείου, κρατούσες μια τσάντα κι ένα βιβλιάριο ― ήταν μέσα Μαΐου.

Στα γραφεία όπου πήγαινες δεν ήθελαν ― οι περισσότεροι ― ν΄ ακούσουν για το ατύχημα: « Πέθανε από φυσική αιτία », ή: « Είναι κληρονομικό ».

Tο χωριό και τα χωράφια σας, σα να είχαν σβηστεί από τον χάρτη.

Περίμενες να πεθάνει, δεν άργησε, το τέλος ήρθε γρήγορα — σε 14 μέρες είχε φύγει κι εσύ έπρεπε να ζήσεις.

Ήξερες να μαζεύεις το στάρι, ν΄ αρμέγεις, να φροντίζεις το κοτέτσι, να βοηθάς τη γελάδα να γεννάει, να γυρίζεις το μαλλί γύρω γύρω από το αρνί για να του το βγάλεις χωρίς να σκιστεί, ή να το ξυρίζεις, μα όλα αυτά ήταν εντελώς άχρηστα στην πόλη.

Δεν ήξερες να ζητάς δουλειά.

Δεν ήταν κάτι που ζητάγατε.

Όχι πολλή βροχή, όχι πολύ χιόνι, η άνοιξη να έρθει γρήγορα, να μη σου σαπίσουν τα μήλα, να μην ξεψυχήσει η γελάδα που γέννησε.

Αλλά δουλειά…

Δουλειά είχατε από το χάραμα μέχρι τη δύση του ήλιου! »

*« Τρέχεις στην οροφή του τρίτου αντιδραστήρα.

Κλέβεις μια βότκα από την σκηνή των αξιωματικών.

Αδειάζεις ένα σπίτι που εγκαταλείφθηκε πριν από μερικές μέρες. Στοιβάζεις σ’ ένα αγροτικό, πιασμένα με σκοινιά, τη ραδιενεργή τηλεόραση, τη ραδιενεργή φλοκάτη κι ένα ωραίο, ξύλινο μπαούλο, στολισμένο με λουλούδια.

Τρέχεις στη σκόνη των αγρών.

Σε στέλνουν σ’ ένα αγρόκτημα να καθαρίσεις τα ζώα. Κρατάς ένα όπλο και πλησιάζεις, βήμα βήμα, το κοτέτσι.

Δέρνεις ένα νεοσύλλεκτο μέχρι τα αίματα με τη δερμάτινή σου ζώνη ˙ τον αφήνεις αιμόφυρτο, έξω από το στρατώνα, στο χιόνι.

Αρνείσαι να ανέβεις τη σκάλα του αντιδραστήρα μέχρι την οροφή, σταματάς στη μέση.

Φτάνεις στην οροφή, αρχίζεις ξαφνικά να τρέμεις ― τα κάνεις πάνω σου.

Φυλάς σκοπιά στα όρια της Ζώνης, πίσω από το συρματόπλεγμα. Μια γυναίκα σού πιάνει το χέρι και σε ικετεύει να την αφήσεις να περάσει. Ανοίγεις τα μάτια, ξυπνάς ― όταν σε ξαναπαίρνει ο ύπνος, εκατοντάδες γυναίκες έχουν μαζευτεί γύρω σου. Σου φιλάνε τα χέρια, σου δείχνουν το λαρδί, τα αυγά, το γάλα, τα βατόμουρα που έφεραν. Ζητάνε να επιστρέψουν στο χωριό, να ρίξουν μια ματιά, να δουν εάν το σπίτι τους στέκεται ακόμη όρθιο, εάν τα πράγματα είναι στη θέση τους ― μα τίποτε δεν είναι στη θέση του εκεί: « ούτε τα δέντρα, εξηγείς, ούτε ο ουρανός ».

Tυλίγεις τρία λεπτά φύλλα μολύβδου γύρω από τα γεννητικά σου όργανα, δοκιμάζεις να περπατήσεις μ’ αυτά ― απομακρύνεσαι από το στρατώνα, διακριτικά, διασχίζεις τα χωριά, ψάχνεις ένα σπίτι και μια γυναίκα.

Ξαναρχίζεις να τρέχεις στη σκόνη, πάνω, στη σκεπή του τρίτου αντιδραστήρα που έχει μείνει άθιχτος. Ένας αξιωματικός σού δίνει εντολή να μετρήσεις μέχρι τα 20 και να μην πάψεις να τρέχεις. Βγαίνεις στην οροφή, δεν αντίκριζεις το παραμικρό φτυάρι γύρω σου, γονατίζεις τότε στο χείλος του γκρεμού κι αρχίζεις να ρίχνεις τα μπάζα με τον γραφίτη που έχουν εκτοξευτεί από την έκρηξη, στο κενό, με γυμνά χέρια. »

 

 

Γλυκό του κουταλιού, Ειρηναίος Μαράκης

Tags

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Photo by: wallpaperswide.com

Είπα να αφήσω την ποίηση

ανάξιο τέκνο της κι ολίγον δύστροπο

στα χούγια και στα κέφια του

αλλά αυτή δεν με ξέχασε

ένα βράδυ λοιπόν, χειμωνιάτικο

που έβρεχε καρεκλοπόδαρα

και που η ομάδα μου είχε χάσει

το πρωτάθλημα και την άνοδο

με τη μορφή ενός τσιγάρου

ήρθε στο στόμα μου

αυτή η πονηρή, η ποίηση

γεύση κεράσι είχε το τσιγάρο

νοσταλγία μύριζε, ανομολόγητα πάθη

και γλυκό του κουταλιού.

Δεκέμβρης, Ντέμης Κωνσταντινίδης

Tags

ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ

Κουβάρι ψυχών

το παγωμένο σύννεφο

λυγίζει το βουνό.

 

Στριμωγμένες σιωπές

πάνω στις λεύκες.

Κριτές από φτερά

και μολύβι.

“ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ”, ΤΟΥ ΜΑΝΟΥ ΚΑΡΑΤΖΟΓΙΑΝΝΗ, ΣΤΟ TEMPUSVERUM – ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ. ΜΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ IN MEMORIAM ΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΥ ΕΛΕΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗ, ΠΟΥ ΚΑΝΕΝΑΣ ΔΕΝ ΒΡΕΘΗΚΕ ΝΑ ΤΗΝ ΕΛΕΗΘΕΙ, ΠΟΥ ΜΕ ΤΕΤΟΙΟΝ ΕΛΕΕΙΝΟ ΚΙ ΑΝΑΞΙΟ ΘΑΝΑΤΟ ΠΗΓΕ…

Tags

Ars & Vita

Η Ελένη Παπαδάκη ως Κλυταιμνήστρα στην Ηλέκτρα του Σοφοκλή

…και ως Εκάβη…

---

γράφει & επιμελείται η Λίλα Παπαπάσχου

---

Μετά από κάμποσο καιρό που όλο κανόνιζα να πάω, μα πάντα κάτι προέκυπτε και αναγκαζόμουν να το αναβάλλω, κατάφερα να βρεθώ στο “TEMPUS VERUM – ΕΝ ΑΘΗΝΑΙΣ”, το νέο θεατρικό χώρο του ηθοποιού και σκηνοθέτη Δημήτρη Λάλου, για να παρακολουθήσω την πολυσυζητημένη παράσταση “ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ”, του Μάνου Καρατζογιάννη. Η πλασμένη από το υλικό των ονείρων Μαρία Κίτσου, μετουσιώνεται επί σκηνής στην κορυφαία ηθοποιό Ελένη Παπαδάκη, που έπεσε θύμα των Δεκεμβριανών, της Εθνικής μας παραφροσύνης και του φθόνου των συναδέλφων της, που δεν δίστασαν να τη δείξουν με το δάχτυλο, κατηγορώντας την ως δωσίλογη και αγνοώντας το γεγονός ότι χάρη σε εκείνη είχαν σωθεί πολλοί συνάνθρωποί τους, καλλιτέχνες και μη ( εδώ η τραγική ειρωνεία αποκτά κυριολεκτική έννοια!).

Πριν βιώσω με όλες μου τις αισθήσεις αυτήν την ολοκληρωμένη σκηνική εμπειρία που προσφέρει στους θεατές η γεμάτη ευαισθησία σκηνοθεσία του Μάνου Καρατζογιάννη, σε συνδυασμό με την λεπτών αποχρώσεων, αισθαντική ερμηνεία της Μαρίας Κίτσου, η οποία υπό το άγρυπνο βλέμμα του κοινού και του εκτελεστή της  (τον υποδύεται σιωπηλά μεν αλλά με πολύ “θόρυβο” ο Σπύρος Κυριαζόπουλος ) βλέπει τη σύντομη ζωή της να περνά μπροστά από τα μάτια της, είχα ακούσει, είχα διαβάσει, είχα πληροφορηθεί σχετικά με το πόσο επιδραστική είναι αυτή η παράσταση. Μόνο όμως αφότου την παρακολούθησα, ήμουν σε θέση να κατανοήσω απόλυτα το γιατί, ώστε να μπορώ να απαντήσω σε όσους μου την εκθείαζαν, ότι ναι έχεις δίκιο, είναι όντως συγκλονιστική. Γιατί όμως η παράσταση του Μάνου Καρατζογιάννη τυγχάνει τόσο διθυραμβικών κριτικών;

Επειδή, είναι κοφτερή σαν τσεκούρι, θερμή σαν πυρακτωμένο σίδερο και ορμητική όπως το νερό που εδώ χάνει την εξαγνιστική του ιδιότητα και αδυνατεί να ξεπλύνει το αίμα. Η Ελένη Παπαδάκη μπορεί τελικά να μη φονεύτηκε με τσεκούρι όπως όριζε το μακάβριο τελετουργικό που αφάνισε άλλους συγκατηγορούμενούς της, αλλά η φρίκη που προκαλούν οι λεπτομέρειες γύρω από το χρονικό της δολοφονίας της και την πλεκτάνη που στήθηκε από τους ομότεχνούς της, προκειμένου να βρεθεί στη δεινή θέση της κατηγορούμενης για προδοσία και μάλιστα εσχάτη, σε ένα πρόχειρα στημένο “λαϊκό” δικαστήριο που την δίκασε ερήμην, χωρίς καν να της δώσει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της, έναντι των όποιων κατηγοριών, κατασκευασμένων ή μη, είναι πέρα για πέρα αληθινή και πονάει όσο μια γερή γροθιά στο στομάχι.

Η Ελένη Παπαδάκη τότε…

…και η Ελένη Παπαδάκη τώρα με τη μορφή της Μαρίας Κίτσου…

Η Μαρία Κίτσου ήταν από την πρώτη στιγμή που τράβηξε την αυλαία και χαιρέτησε το κοινό της, όπως μόνο μία ντίβα γνωρίζει να πράττει, απόλυτα δοσμένη σε αυτό που καλούνταν να μεταδώσει επί σκηνής και έχοντας πλήρη επίγνωση της ευθύνης που της αναλογεί, αφού η Ελένη Παπαδάκη δεν ήταν απλώς μία σπουδαία ηθοποιός και μία ιδιαίτερη προσωπικότητα που με τη διαφορετικότητα της σκανδάλιζε και άθελα της προκαλούσε το κοινό αίσθημα του κοινωνικού της περίγυρου, αλλά είναι και θα είναι ένα διαχρονικό σύμβολο αξιοπρέπειας και θάρρους σε καιρούς δύσκολους και πονηρούς, που μας “διαφημίζουν” τη συγκάλυψη, τον συμβιβασμό και την υποταγή, ως βασικά – αν όχι μοναδικά – μέσα επιβίωσης ή ακόμη χειρότερα κοινωνικής καταξίωσης. 

Εκφέροντας με άνεση και μία αβίαστη αίσθηση υπεροχής, το λιτό και καθόλου επίπλαστο ή ρηχά μελοδραματικό κείμενο του Μάνου Καρατζογιάννη, ο οποίος αξίζει πολλά συγχαρητήρια για τη διαχείριση του προσωπικού αρχείου του συνονόματού του και εξαίρετου λογοτέχνη μας,  Μάνου Ελευθερίου, που τον βοήθησε στην επίτευξη αυτής της μοναδικής σύνθεσης βιογραφικών στοιχείων, ιστορικών πηγών και προσωπικών μαρτυριών, τα οποία στοιχειοθετούν μία μεστή και ολοκληρωμένη σκηνική αφήγηση με επίκεντρο τις τελευταίες ώρες της ζωής της Ελένης Παπαδάκη, η καταξιωμένη πλέον και αδιαμφισβήτητα χαρισματική ηθοποιός, μας χάρισε στιγμές απίστευτης ψυχικής και πνευματικής ανάτασης, αλλά και βαθιάς, ανυπέρβλητης  θλίψης, απ’ αυτήν που οδηγεί στην κάθαρση τον θεατή, αλλά δεν προσφέρει συγχωροχάρτι σε κανέναν.

Ο εμπνευστής, συγγραφέας και σκηνοθέτης της παράστασης “ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ”, Μάνος Καρατζογιάννης…

…και η Ελένη του, Μαρία Κίτσου…

Με τον Σπύρο Κυριαζόπουλο να καιροφυλακτεί από την αρχή μέχρι το τέλος, αναπόφευκτα γοητευμένος κι εκείνος από την ακτινοβολία του προσώπου, του κορμιού, του πνεύματος και της ψυχής της Ελένης Παπαδάκη, η Μαρία Κίτσου προσέφερε ολόκληρη την ύπαρξή της στην ζωντανή απεικόνιση μίας από τις πιο μελανές σελίδες της σύγχρονης ιστορίας μας, που αποδεικνύει ότι ο άνθρωπος παραμένει θηρίο ανήμερο, έτοιμο να κατασπαράξει το εκάστοτε θήραμά του, καλά οχυρωμένος πίσω από το άλλοθι του εκπολιτισμού του. Θρησκευτικά δόγματα, πολιτικά συστήματα, ιδεολογίες και λοιπές φιλοσοφικές θεωρίες δεν στάθηκαν ποτέ ικανά να μας αποτρέψουν από την γενετήσια προδιάθεσή μας να μετατρεπόμαστε σε ανθρωπόμορφα τέρατα κάτω από δεδομένες συνθήκες και κοινωνικοπολιτικές συγκυρίες, αφανίζοντας τα ίδια μας τα δημιουργήματα, τους ίδιους μας τους εαυτούς και όποιον άλλον τολμήσει να σταθεί εμπόδιο στα μεγαλεπήβολα σχέδια μας ή στην ασίγαστη δίψα μας για εξουσία.

Η παράσταση “ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΝΗ” είχε πρωτοπαρουσιαστεί με επιτυχία, στο πλαίσιο του θεματικού φεστιβάλ της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου για τον Εμφύλιο Πόλεμο, αμέσως μετά απ’την παράσταση “ΚΑΤΕΒΑΙΝΕΙ Ο ΚΑΜΟΥΖΑΣ ΣΤΟΥΣ ΦΟΥΡΝΟΥΣ” της Μαριλένας Παπαϊωάννου, σε σκηνοθεσία Μαρίας Αιγινίτου. Οι δύο παραστάσεις άρρηκτα συνδεδεμένες μεταξύ τους, αν και απόλυτα αντιθετικές, αφού στη μεν πρώτη βλέπουμε το θρίαμβο του ανθρώπινου κτήνους έναντι της στοιχειώδους ανθρωπιάς  και της κοινής λογικής, ενώ στη δεύτερη ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή την υπέρτατη θυσία του ανθρώπου για να βοηθήσει, προστατέψει και εντέλει προάγει την προσωπικότητα και τις ιδέες ενός άλλου ανθρώπου, ανεξαρτήτως ιδεολογικών ή άλλων πεποιθήσεων. Και στις δύο όμως, άμεσα ή έμμεσα,  η παθογένεια του λαού μας αναδεικνύεται σε όλο της το μεγαλείο και δεν είναι άλλη από τη διχόνοια, που υφέρπει μέσα μας – σαν φίδι κολοβό – έτοιμη να διαλύσει κάθε συλλογική προσπάθεια προόδου και ως εκ τούτου ομαδικής εξέλιξης. 

Το άψυχο σώμα της Ελένης Παπαδάκη πεταμένο στην αυλή της ΟΥΛΕΝ – Ένα μακάβριο ντοκουμέντο μίας αισχρής και άνανδρης πράξης

Από τότε που είδα την παράσταση του Μάνου Καρατζογιάννη, μου γεννήθηκε η επιθυμία να ψάξω, να ρωτήσω, να μάθω σχετικά με την ενδιαφέρουσα και πολυτάραχη ζωή, αλλά και το άδοξο τέλος της σπουδαίας αυτής ηθοποιού, της οποίας ομολογώ ότι αγνοούσα, όχι την ύπαρξη, πάντως σίγουρα την τεράστια αξία, κάτι που θεωρώ ότι αποτελεί άλλη μία επιτυχία της παράστασης. Σου δίνει το έναυσμα να ανατρέξεις σε μία περίοδο της ελληνικής ιστορίας – τόσο πρόσφατη και τόσο μακρινή – και να ξαναδιαβάσεις από την αρχή αυτά που μας δίδασκαν στο σχολείο ως στείρες ημερομηνίες που έπρεπε να αποστηθίσουμε για να εισαχθούμε στην σχολή της επιλογής μας (ή της επιλογής των γονιών μας) και όχι ως πραγματικά γεγονότα που είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε, κυρίως για να μην τα επαναλάβουμε.

Με δεδομένο ότι οι εμφύλιες συρράξεις δεν αποτελούν ελληνικό φαινόμενο αλλά παγκόσμιο, άσχετα αν η Ελλάδα μας αγαπά λίγο περισσότερο τα δίπολα: Αριστεροί και Δεξιοί, Ολυμπιακοί και Παναθηναϊκοί και πάει λέγοντας, ο κίνδυνος μίας νέας εμφύλιας διαμάχης πάντα ελλοχεύει, ειδικά σε μία χώρα που μαστίζεται από πολύχρονη οικονομική κρίση, ανοίγοντας μέρα με τη μέρα την ψαλίδα της ανεργίας και οδηγώντας σε αδιέξοδο τους πολίτες της.   Γι’ αυτό η ιστορία της Ελένης Παπαδάκη αποκτά στις μέρες μας εκπαιδευτική διάσταση κι ας μην ήταν πιστεύω στις προθέσεις των δημιουργών της να διδάξουν, αλλά να εμπνεύσουν, να αφυπνίσουν και να αποκαταστήσουν μια και καλή τη φήμη μίας από τις σημαντικότερες Ελληνίδες ηθοποιούς, μέσα από μία σκηνική αφήγηση αυστηρά προσωπική και ανθρώπινη, που αποτελεί ύμνο στη διαφορετικότητα, την τόλμη και το δικαίωμα επιλογής του κάθε ανθρώπου.

Μαρία Κίτσου και Σπύρος Κυριαζόπουλος στον χορό του θανάτου…

Κάθε Τετάρτη και Πέμπτη, στις 21.00, στο Θέατρο TempusVerum-Εν Αθήναις, η Μαρία Κίτσου και ο Σπύρος Κυριαζόπουλος  με τη διακριτική μεν, αλλά πολύτιμη στήριξη του σκηνοθέτη της παράστασης Μάνου Καρατζογιάννη, που βρίσκεται πάντα εκεί, δίπλα στους ηθοποιούς και το κοινό του (συγκινητική η αφοσίωση του και στις δύο περιπτώσεις) σας περιμένουν μέχρι και τις 5 Ιανουαρίου 2017 για να σας αφηγηθούν μία ιστορία από αυτές, που κανένας από εμάς δεν θα έπρεπε να θεωρεί περασμένες, πόσο μάλλον ξεχασμένες. Η ιστορία είναι εδώ και μας χτυπάει για μία ακόμη φορά την πόρτα, υπενθυμίζοντας σε όλους πως άνθρωπος – και κατ’ επέκταση καλλιτέχνης – δεν γεννιέσαι…γίνεσαι…

Την Τρίτη 20 Δεκεμβρίου θα γίνει η παρουσίαση του βιβλίου του Μάνου Καρατζογιάννη “Για την Ελένη” (Εκδόσεις Σοκόλη), στο Πόλις, οπότε προσφέρεται άλλη μία ευκαιρία στο αθηναϊκό κοινό να γνωρίσει την ιστορία της Ελένης Παπαδάκη, μέσα από ένα κείμενο, που αν κρίνω από την παράσταση που παρακολουθήσαμε, έχει πολλά να μας πει. 

Η Ελένη Παπαδάκη χάρη στην ερμηνεία της Μαρίας Κίτσου γνωρίζει ξανά την αποθέωση!

---

Κείμενο / Σκηνοθεσία: Μάνος Καρατζογιάννης

Σκηνικό: Γιάννης Αρβανίτης

Κοστούμια: Βασιλική Σύρμα

Φωτισμοί: Κατερίνα Μαραγκουδάκη

Μουσική επιμέλεια: Γιώργος Πούλιος

Μουσική σύνθεση τραγουδιού: Άρης Βλάχος

Στίχοι: Μάνος Ελευθερίου

Φωτογραφίες: Κarol Jarek

 Ερμηνεύουν:

Μαρία Κίτσου (στο ρόλο της Ελένης)

Σπύρος Κυριαζόπουλος (στο ρόλο του βωβού εκτελεστή της)

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Παράταση παραστάσεων: από 07 Δεκεμβρίου 2016 έως 05 Ιανουαρίου 2017

Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Κάθε Τετάρτη & Πέμπτη στις 21:00

Εισιτήριο: 12 € κανονικό, 8 € μειωμένο

Διάρκεια: 60 λεπτά

Διεύθυνση: Ιάκχου 19, Γκάζι, 11854, Αθήνα.

(Το Θέατρο Eν Αθήναις βρίσκεται στην Ιάκχου, πρώτη παράλληλο της Πειραιώς, ακριβώς πίσω από την Τεχνόπολη δίπλα στο σταθμό του Μετρό «Κεραμεικός».)

Τηλέφωνο κρατήσεων: 210.34.25.170

Πρόσβαση: Μετρό – Στάση Κεραμεικός | Τρόλεϊ – Νο 21 (Στάση Παλαιά Αγορά, στην Τεχνόπολη) | Λεωφορείο – Νο 035, 049, 811, 815, 838, 914, Β18, Γ18, 731

(Στάση ΠΑΛ.ΑΓΟΡΑ, στην Τεχνόπολη)

ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗ:

Kαι με το μίσος περνάει ο καιρός. Και με το μίσος γεννιέται η παραφροσύνη και μένουνε μισοί οι λαοί και οι άνθρωποι.

Το θεματικό φεστιβάλ του Εθνικού Θεάτρου για τον εμφύλιο πόλεμο, από όπου γεννήθηκε η παράσταση, ήρθε όχι για να μας διχάσει, αλλά για να μας ενώσει σε έναν κοινό τόπο, σε μια τουλάχιστον κοινή πεποίθηση, όσο οι ιδεολογίες και τα συστήματα γύρω μας καταρρέουν.

Αυτόν τον τόπο αναζήτησα στην περίπτωση της Ελένης Παπαδάκη, η ιστορία της οποίας ζωντανεύει για πρώτη φορά στη θεατρική σκηνή με τη Μαρία Κίτσου στο ρόλο της ηθοποιού και τον Σπύρο Κυριαζόπουλο σε εκείνον του εκτελεστή της.

Άλλωστε, στη σκηνή δικαιώνονται πρόσωπα αδικαίωτα…

Έτσι, η τραγική ηθοποιός – «θύμα με ονοματεπώνυμο» στα Δεκεμβριανά – επιστρέφει στο χώρο της, στη θεατρική σκηνή, για να αφηγηθεί το εμφύλιο κύτταρο του θεάτρου, του τόπου της, του καιρού της.

Έχουν ειπωθεί πολλά, όλα στα σκοτεινά, εκεί όπου «προχωρούσαν και οι ήρωες», που έσωσε η Παπαδάκη από το εκτελεστικό απόσπασμα λίγο πριν εκτελεστεί και η ίδια.

Ένα όμως είναι το σίγουρο: η Παπαδάκη δεν ήταν ο μέσος όρος.

Θεατρίνα, ανύπαντρη, με αμφιλεγόμενη προσωπική ζωή, καπνίστρια, οδηγός αυτοκινήτου, μεγαλοαστή, ιδιαιτέρως καλλιεργημένη μα πάνω από όλα μια σκηνική ιδιοφυΐα, όπως οι ίδιοι οι κριτικοί του θεάτρου μαρτυρούν.

Η προσωπική της ετερότητα συναντά τη δημόσια εμφύλια περίοδο της χώρας και κάπου εκεί γράφεται ίσως η πιο μελανή ιστορία του θεάτρου μας.

Πόσο ανεκτικοί είμαστε στο διαφορετικό, στο οποιοδήποτε ξένο όταν οι συνθήκες γύρω μας στενεύουν; Πως καταλαβαίνουμε τα δραματικά πρόσωπα και όχι τα ίδια τα βιολογικά πρόσωπα που τα γεννάνε;

Τα μέσα και τα εργαλεία αλλάζουν, αλλά το θέμα και στα τρία ολότελα διαφορετικά έργα που καταπιάστηκα την τελευταία διετία (Ποιος σκότωσε τον σκύλο τα μεσάνυχτα; Σ’ εσάς που με ακούτε και Για την Ελένη) είναι το ίδιο: η ετερότητα και ο σεβασμός στο διαφορετικό.

Με τον ιστορικό νου του Μάνου Ελευθερίου, αφοσιωμένου συλλέκτη της προσωπικής ιστορίας της Παπαδάκη που μου παραχώρησε γενναιόδωρα την πρόσβαση στο αρχείο του, και με την παραπάνω καλλιτεχνική ανησυχία το πρόσωπο επιστρέφει στο φυσικό του χώρο.

Ίσως η παραφροσύνη του καιρού της γίνει το μέσο για να αρθρωθεί ολοκάθαρα το σημερινό αίτημα: μόνο μέσα από το σεβασμό στην προσωπική ιστορία του άλλου και όχι από συνήθη επαναστατικά τσιτάτα, ενδέχεται να έρθει η δημοκρατία που όλοι ονειρευόμαστε.

Μάνος Καρατζογιάννης

ΘΕΑΤΡΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟΝ – “ΗΤΑΝ ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ”, ΤΟΥ ΑΡΘΟΥΡ ΜΙΛΛΕΡ, ΣΕ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΣΧΟΥ. ΕΝΑ ΡΕΣΙΤΑΛ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑΣ, ΥΠΟΚΡΙΤΙΚΗΣ &… ΑΙΣΘΗΤΙΚΗΣ!

Tags

Ars & Vita

---

γράφει & επιμελείται η Λίλα Παπαπάσχου

---

 “Η προδοσία είναι η μόνη αλήθεια που μένει”

Άρθουρ Άσερ Μίλλερ

(17 Οκτωβρίου 1915, Νέα Υόρκη ΗΠΑ – 10 Φεβρουαρίου 2005, Ρόξμπερι Κονέκτικατ ΗΠΑ)

---

Ο Αμερικανός Άρθουρ Μίλλερ θεωρείται (και ενδεχομένως να είναι μαζί με τον Τένεσση Ουίλλιαμς) ένας από τους κορυφαίους θεατρικούς συγγραφείς παγκοσμίως. Τα έργα του, δριμύτατα καυστικά, ασκούν κριτική στις Ηνωμένες Πολιτείες, την διακυβέρνησή της και τον γενικότερο τρόπο ζωής των κατοίκων της, ενώ παράλληλα εκθέτουν και τις σκοτεινές πλευρές του λεγόμενου “Αμερικανικού Ονείρου”, γεγονός για το οποίο ο συγγραφέας δέχτηκε από τους σύγχρονούς του στις ΗΠΑ, αυστηρή κριτική, προσωπικές επιθέσεις και συκοφαντίες, ενώ στον υπόλοιπο κόσμο τόσο τα έργα του όσο και ο ίδιος, έχαιραν και χαίρουν βαθιάς εκτίμησης και ευρύτατης αποδοχής. 

Ο γνωστός και κάτι παραπάνω από αξιόλογος σκηνοθέτης Γιάννης Μόσχος, βασισμένος στην ποιητικά πεζή μετάφραση της Δάφνης Οικονόμου, παρουσιάζει στην σκηνή του θεάτρου Εμπορικόν την “αιματοβαμμένη” ιστορία της οικογένειας Κέλλερ, που διαδραματίζεται το 1947 (στον απόηχο του πολέμου), έτσι όπως αυτή αποτυπώνεται στο εμβληματικό έργο του Μίλλερ, “ΗΤΑΝ ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ”, καταφέρνοντας να δημιουργήσει την αίσθηση μίας καλογυρισμένης κινηματογραφικής ταινίας, που απλά έτυχε αντί για τη μεγάλη οθόνη να προβληθεί σε μία θεατρική σκηνή (κι αυτό χωρίς καν να χρησιμοποιηθεί κάποιο video art ή λοιπά εφέ).

Καθοδηγώντας σκηνοθετικά, με τρόπο πραγματικά υποδειγματικό, ένα αξιοζήλευτο καστ ηθοποιών με προεξέχοντα το φαινόμενο υποκριτικής δεινότητας που ακούει στο όνομα Δημήτρης Καταλειφός, ο Γιάννης Μόσχος μας μετέφερε πλήρως το ύφος της εποχής, την καθημερινότητα των ηρώων, την περίφημη αμερικανική αφέλεια ανάμικτη με την κυνικότητα και την κοινωνική υποκρισία του καιρού εκείνου ( και όλων όσων ακολούθησαν έως σήμερα), χρησιμοποιώντας ως μέσο τα σώματα (μπράβο και στην Ανθή Θεοφιλίδη που υπογράφει την κίνηση) και το λόγο των ηθοποιών, που ενώ μιλούσαν σε άπταιστα ελληνικά, μας έδιναν συνεχώς την αίσθηση της αμερικανικής γλώσσας, τόσο στην εκφορά όσο και στην κάπως μετέωρη διατύπωση λέξεων και φράσεων.

Μέσα στον αφαιρετικό, αλλά απόλυτα εναρμονισμένο με την σκηνοθετική γραμμή, χώρο που δημιούργησε η Τίνα Τζόκα στην επιβλητική σκηνή του θεάτρου Εμπορικόν, με το κατακεραυνωμένο δέντρο να δεσπόζει σε μία αυλή που τα θαύματα έχουν πάψει προ πολλού να συμβαίνουν κι ας τα επικαλείται συχνά η Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου ως Κέητ Κέλλερ, σύζυγος του Τζο Κέλλερ/Δημήτρης Καταλειφός και μητέρα του Λάρρυ που είναι αγνοούμενος πολέμου και του Κρις Κέλλερ/Γιώργος Βουρδαμής, που δεν αγνοείται μεν, αλλά νιώθει συνεχώς αγνοημένος. Τα ήδη ταραγμένα, αν και φαινομενικά ήσυχα, νερά της οικογενειακής τους εστίας έρχεται να ταράξει ακόμη περισσότερο η Άνν Ντήβερ/Δανάη Επιθυμιάδη, κόρη του συνέταιρού του Τζο και πρώην κοπέλα του Λάρρυ, που στην πορεία αποκαλύπτεται ότι ο Κρις την προορίζει για δική του “νυν”… και αεί…

Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου και Δημήτρης Καταλειφός σε ένα masterclass υποκριτικής

Το ετερόκλιτο παζλ των προσώπων που πλαισιώνουν την οικογένεια Κέλλερ, παίζοντας το καθένα τον δικό του σημαντικό ή λιγότερο σημαντικό ρόλο στην τροπή της ιστορίας, το συμπληρώνουν ο Δρ. Τζιμ Μπέηλις/Δημήτρης Καραμπέτσης και η σύζυγος του Σου Μπέηλις/Ευγενία Αποστόλου (συνεπέστατοι και οι δύο στους ρόλους τους), ο κωμικότατος μέσα στην αφέλεια του Φρανκ Λούμπεϊ/Γιώργος Τζαβάρας και η νεαρά και εξίσου αθώα και αφελής συμβία του Λύντια Λούμπεϊ/Ιωάννα Πιατά. Καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη αυτής της σύγχρονης τραγωδίας θα παίξει ο αδελφός της Άνν, Τζωρτζ Ντήβερ/Κώστας Βασαρδάνης, που η είσοδος του στη ζωή των βασικών ηρώων του έργου σηματοδοτεί μία σειρά αποκαλύψεων που φέρνει στο φως ένα ένοχο παρελθόν, καταχωνιασμένο κάτω από τόνους ψέματος, χρήματος και παραπλανητικών συμπεριφορών, σε καμία περίπτωση όμως λησμονημένο και…συγχωρεμένο. 

Με το Δημήτρη Καταλειφό και την Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου να “κεντάνε” ως Τζο και Κέητ Κέλλερ αντίστοιχα, αποτελώντας επί της ουσίας τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος στον αστερισμό της προσποίησης, τον Γιώργο Βουρδαμή να υποδύεται τον εναπομείναντα γιο τους Κρις, ο οποίος συντρίβεται κάτω από το βάρος της αλήθειας και της δικής του τοποθέτησης απέναντι σε αυτήν, καταθέτοντας μία ειλικρινέστατη ερμηνεία με πολλές εσωτερικές διακυμάνσεις και άλλα τόσα σκηνικά ξεσπάσματα, την εντελώς αλλαγμένη εμφανισιακά Δανάη Επιθυμιάδη να εντυπωσιάζει ως η “μοιραία” Ανν που βρίσκεται εγκλωβισμένη ανάμεσα στις επιταγές της καρδιάς της και την προάσπιση του πατέρα της έναντι του νόμου, αλλά και μίας ολόκληρης κοινωνίας που τον καταδίκασε με βάση ψευδή και έωλα απ’ότι αποδεικνύεται στοιχεία, ο βασικός πυρήνας της ιστορίας του Μίλλερ εμφανίστηκε αρκούντως συμπαγής και ολοκληρωμένος.

Στον αντίποδα της οικογένειας Κέλλερ, ο Τζωρτζ Ντήβερ του εκπληκτικού Κώστα Βαρσαδάνη, επιστρέφει στον τόπο του εγκλήματος αν και δεν είναι ο ίδιος ένοχος, επιθυμώντας διακαώς να “καθαρίσει” το όνομα του πατέρα του και ζητώντας εντέλει μία ετεροχρονισμένη δικαίωση, που μοιάζει περισσότερο με εκδίκηση. Υποβλητικός, σαρδόνιος, βαθιά μελαγχολικός για τις αναμνήσεις και τα συναισθήματα που πρέπει να θυσιάσει στο βωμό του οικογενειακού χρέους, αλλά και απόλυτα σαφής στις προθέσεις του ο Τζώρτζ του ταλαντούχου ηθοποιού μας έκανε να ταυτιστούμε μαζί του κι ας μην αγαπάμε συνήθως ως θεατές – και ως άνθρωποι – το ξεβόλεμα και την ανάληψη των ευθυνών μας. 

Σιωπηλοί ή λιγότερο σιωπηλοί μάρτυρες του αστικού δράματος που συντελείται μπροστά στα μάτια τους, ο γιατρός Μπέηλις που βρήκε στο πρόσωπο του Δημήτρη Καραμπέτση την τέλεια ενσάρκωσή του, η φιλοχρήματη και πικρόχολη σύζυγός του που χάρη στην Ευγενία Αποστόλου απέκτησε πολύ μεγαλύτερη σκηνική διάσταση, από αυτήν που ενδεχομένως να της αναλογούσε, αλλά και το ζευγάρι των νεαρότερων Φρανκ και Λύντια Λούμπεϊ, δηλαδή οι Γιώργος Τζαβάρας και Ιωάννα Πιατά, που συμβολίζουν στο έργο του Μίλλερ, αλλά και στην παράσταση του Γιάννη Μόσχου, την αθωότητα με τη μορφή όχι μόνο της άδολης ψυχής, αλλά και της άγνοιας, η οποία σε προστατεύει από πολλά δεινά, κατά το “μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι”…

“ΗΤΑΝ ΟΛΟΙ ΤΟΥΣ ΠΑΙΔΙΑ ΜΟΥ”, με ένα εξαιρετικό καστ ηθοποιών σε πλήρη αρμονία

Η έννοια της προδοσίας σε διάφορες εκφάνσεις της ζωής: στις διαπροσωπικές και συναδελφικές σχέσεις, σε επίπεδο κράτους-πολιτών, ανάμεσα στους εραστές, απέναντι στην πατρίδα, προς χάριν του κέρδους, δεσπόζουν στο έργο του Μίλλερ που ενέπνευσε τον γνωστό σκηνοθέτη να δημιουργήσει με τη σειρά του μία παράσταση εντελώς σύγχρονη – κι ας δανείζεται ρετρό στοιχεία για να τονίσει ακόμη περισσότερο το στοιχείο της διαχρονικότητας της ανθρώπινης βιολογίας – με λόγο μεστό και άμεσο, γεμάτη σημειολογίες που δεν αναλώνονται στον ακαδημαϊσμό, αλλά αποκτούν ανθρώπινα χαρακτηριστικά και με έναν Δημήτρη Καταλειφό σαρωτικά απλό, να παίζει χωρίς να παίζει. Να υπάρχει ως Τζο σε ένα δικό του θεατρικό παρόν, που μας ανάγκασε να τον ακολουθήσουμε βήμα – βήμα ως το τέλος της θεατρικής του διαδρομής…

Ένα τέλος που βρίσκει τον άλλοτε πανίσχυρο και αδιαπέραστο Τζο Κέλλερ αποκαμωμένο από τις “ερινύες” που τον κυνηγούν πλέον απροκάλυπτα (και ανελέητα) μαζί με το φάντασμα του αδικοχαμένου γιου του,  αναγκάζοντάς τον να αναφωνήσει ξέπνοα, αλλά με αφοπλιστική ειλικρίνεια και διαπεραστική ωμότητα…”ήταν όλοι τους παιδιά μου”…και οι 21…και ο Λάρρυ…και τους σκότωσα…κι ας πεθάνω…

---

Συντελεστές παράστασης:

Μετάφραση: Δάφνη Οικονόμου

Σκηνοθεσία-Δραματουργική επεξεργασία: Γιάννης Μόσχος  

Σκηνικά-Κοστούμια: Τίνα Τζόκα 

Μουσική-Ήχοι : Άγγελος Τριανταφύλλου

Φωτισμοί: Λευτέρης Παυλόπουλος 

Κίνηση: Ανθή Θεοφιλίδη 

Βοηθός σκηνοθέτη: Εύη Νάκου 

Πρωταγωνιστούν:

Τζο Κέλλερ: Δημήτρης Καταλειφός 

Κέητ Κέλλερ: Αλεξάνδρα Σακελλαροπούλου

Κρις Κέλλερ: Γιώργος Βουρδαμής 

Ανν Ντήβερ: Δανάη Επιθυμιάδη 

Τζωρτζ Ντήβερ: Κώστας Βασαρδάνης 

Δρ. Τζιμ Μπέηλις: Δημήτρης Καραμπέτσης 

Σου Μπέηλις: Ευγενία Αποστόλου 

Φρανκ Λούμπεϊ: Γιώργος Τζαβάρας 

Λύντια Λούμπεϊ: Ιωάννα Πιατά 

Θέατρο Εμπορικόν

Σαρρή 11, Ψυρρή 

 

Ημέρες-ώρες παραστάσεων:

Τετάρτη, Κυριακή 20:00

Πέμπτη, Παρασκευή: 21:00

Σάββατο: 18:00, 21:00

Διάρκεια παράστασης: 135’ (με διάλειμμα)

Κρατήσεις – αγορά εισιτηρίων:

Παραγωγή: ΑΘΗΝΑΪΚΑ ΘΕΑΤΡΑ Α.Ε.

 Διεύθυνση Marketing & Επικοινωνίας: Ελίνα Λαζαρίδου, lazaridou@a-th.gr, 211 10 26263

Γραφείο Τύπου: Γλυκερία Παπαγεωργίου, press@a-th.gr, 211 10 26265

 

 

[Λίγο πριν τη μαχαιριά…], Κωνσταντίνος Καραγιαννόπουλος

Tags

Splendide mendax

Photo by: pinterest.com 

Αφιερωμένο στον άντρα- μωρό, που πάντα θα ψάχνει σε κάθε αγκαλιά την μητρική αγκαλιά που δεν ένοιωσε ποτέ του.

 

Έβγαλε πρώτα την ζώνη του

η φωνή ακόμα βουβή -καλό σημάδι

αυτό, σκέφτηκε- ψαχούλεψε κάτω απ’ το

σεντόνι το μπούτι του πόθου του κι η σιωπή

ακόμα εκεί να τονίζει την φιλήδονη παρουσία της

αφού αφαίρεσε το εσώρουχο του ερώμενου χάιδεψε

τρυφερά την μισοκοιμισμένη στύση του

την πήρε στο στόμα του και σα τον ανθό μπροστά

στο φίλημα της Άνοιξης πάλεψε με την γλώσσα του

το φούντωμα και την έξαψη

 

ο νέος χαμογέλασε

τον τράβηξε κοντά του μέσα στα ζεστά σεντόνια

του έβγαλε το πουκάμισο κυλώντας τις ρόγες των δαχτύλων του

απαλά απαλά επάνω στην ήδη ερεθισμένη επιδερμίδα

ο εραστής- θηρευτής σπαρταρώντας έχασε με μιας τα πρωτεία

και την αίγλη του κι αφέθηκε αναντίρρητα στου αταβικού χαρακτήρα

τον αναρχισμό της νύχτας και της ένωσης

καμιά φωνή καμιάν έντονη διαμαρτυρία

τα δυο σώματα πλεγμένα σ’ έναν τόσο εύθραυστο δεσμό

παλεύουν σάρκα με σάρκα, δόντι με δόντι, μοναξιά με μοναξιά

παλεύουν με λύσσα ξέροντας πως όλα μετά θα έχουν την πικρή γεύση

ενός θανάτου

κι όμως η μάχη μαίνεται σφοδρή:

όσο κυλά ο χρόνος όσο κυλά ο έρωτας

τόσο πιο βίαια τόσο πιο έντονα γίνονται τα χάδια και η σύζευξη των σωμάτων

κάθε φιλί και μια γερή δαγκωματιά

κάθε αγκαλιά και μια μικρή λαιμητόμος

γρήγορα ο πόθος γίνεται πόνος

γρήγορα ο έρωτας γίνεται στραγγαλισμός

η ένωση φέρνει την απομάκρυνση κι η επαφή την αποξένωση

 

κι εκεί

στο αποκορύφωμα του μικρού αυτού φονικού

στο ζενίθ της ηδονής

η νύχτα γεμίζει από τις φωνές τους

πρώτα η δική της φωνή το ίδιο αυταρχική μέσα στην ηθική της ανωτερότητα

έπειτα και η δική του πιο ντροπαλή μα το ίδιο δριμεία

σ’ ένα παραλήρημα αλληλοκατηγοριών κραυγάζουν και παραδέρνουν μέσα

στον νου του

εκείνος προσπαθεί να αποδιώξει τον αλαλαγμό των ενοχών

όμως οι φωνές επιμένουν με την ίδια ατσάλινη εμμονή και καταδίκη

κι εκείνος πλήρως αλωμένος αποτραβιέται και κυλιέται στο πάτωμα

αντιπαλεύοντας κάθε προσπάθεια του νέου για βοήθεια

κυλιέται με το σώμα και την σκέψη του παραδομένα σ’ έναν θρήνο

που ξεζουμίζει και την τελευταία ρανίδα της ύπαρξής του

 

και για το τέλος ετούτης της πράξης

η Μήδεια- μάνα επιλέγει να βάλει ακόμα πιο βαθιά το μαχαίρι

στην πληγή-

όχι τόσο για να σιγουρευτεί για το θανατικό όσο για την ευχαρίστηση

της επικράτησής της:

 

άλλωστε…

μονάχα Εγώ σ’ αγαπώ

αληθινά…

Ευτυχώς ο Φιντέλ δεν άκουγε…

φωτογραφία αρχείου

---

γράφει ο Χρήστος Σούτος

---

Δεν είχα πρόθεση, ειδικότερα μετά από αυτό το μικρό “διάλειμμα” στην μεταξύ μας επικοινωνία την περασμένη εβδομάδα, να γράψω κάτι με αφορμή το θάνατο του εμβληματικού ηγέτη της κουβανικής επανάστασης Φιντέλ Κάστρο ούτε, πολύ περισσότερο, για την παρουσία του Έλληνα πρωθυπουργού στην κηδεία του. Τελικά, όμως άλλαξα γνώμη. Ο λόγος; Η χθεσινή “περιοδεία” κλιμακίου βουλευτών του ελληνικού κοινοβουλίου σε ακριτικές βραχονησίδες που η τούρκικη πλευρά επιμένει σε όλους τους τόνους να τις αμφισβητεί ονομάζοντάς τις ως αποστρατικοποιημένες ζώνες ή αλλιώς γκρίζες.

Θα μου πει κανείς, ποιο το κακό; Είναι λάθος να ενεργούν με αυτό τον τρόπο εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του ελληνικού λαού και να δηλώνουν συμβολικά την στήριξη τους στους συμπολίτες μας που φυλάσσουν Θερμοπύλες. Σαφέστατα και όχι. Όταν όμως δίνεις την δυνατότητα να μετέχουν σε τέτοιου είδους κινήσεις ακροδεξιά στοιχεία, τα οποία υποτίθεται ότι μάχεσαι παντού, κάπου νομίζω ότι χάνουν, όχι μόνο, το νόημα τους αλλά ολισθαίνουν και σε επικίνδυνα εδάφη. Η παρουσία βουλευτών της Χρυσής Αυγής στο κλιμάκιο νομιμοποιεί πρακτικές, που μετέρχεται το εν λόγω μόρφωμα και σαφέστατα δίνει λάθος εικόνα προς το εσωτερικό και το εξωτερικό της χώρας.

φωτογραφία αρχείου

φωτογραφία αρχείου

φωτογραφία αρχείου

Πως είναι δυνατόν μια κυβέρνηση, που μέσω του αρχηγού της, παρίσταται στην πολιτική κηδεία του πιο μεγάλου σύγχρονου επαναστάτη Φιντέλ, έχει την ταμπέλα της αριστερής διακυβέρνησης και πιστεύει στις αρχές της ισότητας, της προσωπικής ελευθερίας, της αυτοδιάθεσης και της δικαιοσύνης να συγχρωτίζεται με ένα “κόμμα” που έχει στις τάξεις του νεοναζί και αποδεδειγμένα οπαδούς του Χίτλερ και του φασισμού; Πως είναι δυνατόν ο Αλέξης Τσίπρας να εκφωνεί επικήδειο για τον Κάστρο όπου μιλά για τις αξίες της επανάστασης, τον ουμανισμό και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια να “επιτρέπει” στους βουλευτές της παράταξής του και στον κυβερνητικό του εταίρο να κάνει πολιτικές κινήσεις με την συνδρομή ανθρώπων, που θεωρούν τους πρόσφυγες κατώτερα όντα και την διαφορετικότητα ασθένεια της σημερινής κοινωνίας;

Απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα δεν πρόκειται να πάρουμε. Η λογική έχει ηττηθεί στο βωμό του πολιτικού καιροσκοπισμού και της διατήρησης της καρέκλας. Η ιδεολογία έχει γίνει λάστιχο για να αντέξουμε και να παραμείνουμε στην κυβέρνηση. Οι αριστερές μας καταβολές έρχονται στο προσκήνιο μόνο για να εξυπηρετήσουν σκοπιμότητες και μικροπολιτικά συμφέροντα….Α ρε σύντροφε Φιντέλ ευτυχώς δεν μπορούσες να ακούσεις τον ” σύντροφο” Αλέξη…

φωτογραφία αρχείου

φωτογραφία αρχείου

ΘΕΑΤΡΟ ΑΒΑΤΟΝ – “ΚΑΤΕΒΑΙΝΕΙ Ο ΚΑΜΟΥΖΑΣ ΣΤΟΥΣ ΦΟΥΡΝΟΥΣ” ΤΗΣ ΜΑΡΙΛΕΝΑΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, ΣΕ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΜΑΡΙΑΣ ΑΙΓΙΝΙΤΟΥ. ΜΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΟΝ “ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΗ”ΠΟΥ ΟΛΟΙ ΚΡΥΒΟΥΜΕ ΜΕΣΑ ΜΑΣ…

Tags

Ars & Vita

---

γράφει & επιμελείται η Λίλα Παπαπάσχου

---

Ὅλη τὴ μέρα οἱ σκοτωμένοι λιάζονται ἀνάσκελα στὸν ἥλιο.
Καὶ μόνο σὰ βραδιάζει οἱ στρατιῶτες σέρνονται μὲ τὴν κοιλιὰ στὶς καπνισμένες πέτρες
ψάχνουν μὲ τὰ ρουθούνια τὸν ἀγέρα ἔξω ἀπ᾿ τὸ θάνατο
ψάχνουνε τὰ παπούτσια τοῦ φεγγαριοῦ μασουλώντας ἕνα κομμάτι μεντζεσόλα
χτυπᾶν μὲ τὴ γροθιὰ τὸ βράχο μήπως τρέξει ὁ κόμπος τοῦ νεροῦ
μὰ ἀπ᾿ τὴν ἄλλη μεριὰ ὁ τοῖχος εἶναι κούφιος
καὶ ξανακοῦν τὸ χτύπημα μὲ τοὺς πολλοὺς γύρους ποὺ κάνει ἡ ὀβίδα πέφτοντας στὴ θάλασσα
κι ἀκοῦν ἀκόμα μία φορὰ τὸ σκούξιμο τῶν λαβωμένων μπρὸς στὴν πύλη.
Ποῦ νὰ τραβήξεις; Σὲ φωνάζει ὁ ἀδερφός σου.

(Ρωμιοσύνη, Γιάννης Ρίτσος)

---

Έτσι”προβοκατόρικα” ήθελα να ξεκινήσω το σημερινό αφιέρωμα στην παράσταση “ΚΑΤΕΒΑΙΝΕΙ Ο ΚΑΜΟΥΖΑΣ ΣΤΟΥΣ ΦΟΥΡΝΟΥΣ”. Μην βιαστείτε όμως να με παρεξηγήσετε. Είναι κάποιες παραστάσεις που δεν μπορείς να τις αντιμετωπίσεις συμβατικά και εκ του ασφαλούς. Είναι κάποιες σκηνικές εμπειρίες που σου εντυπώνονται με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους και σε διαπερνούν για πολλούς και διαφορετκούς λόγους, προσωπικούς και συλλογικής μνήμης. Είναι κάποιες θεατρικές συναντήσεις που ταρακουνούν το μέσα σου, σε μεγάλυτερο βαθμό απ’ αυτόν που η εφησυχασμένη καθημερινότητα μας, μας έχει “εκπαιδεύσει” να αντέχουμε.

Έχοντας παρακολουθήσει την παράσταση “ΚΑΤΕΒΑΙΝΕΙ Ο ΚΑΜΟΥΖΑΣ ΣΤΟΥΣ ΦΟΥΡΝΟΥΣ” της Μαριλένας Παπαϊωάννου, σε σκηνοθεσία Μαρίας Αιγινίτου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ της Πειραματικής Σκηνής του Εθνικού Θεάτρου με θέμα τον Ελληνικό Εμφύλιο, σ’ έναν χώρο ιδιαίτερο μεν και ατμοσφαιρικό, αλλά κάπως χαοτικό, μου είχε φανεί εξαίσια ως σχήμα, ως γενικότερη εικόνα, ως ένα work in progress όπως συνηθίζουμε να λέμε. Ξαναβλέποντάς την στο πολύ πιο μαζεμένο και αφαιρετικό ΑΒΑΤΟΝ την ένιωσα σαν ένα ολοκληρωμένο καλλιτεχνικό έργο, μια κανονική παράσταση, η οποία όμως δεν είχε χάσει καθόλου την πρώτη, την αρχική της ακατέργαστη…μαγεία…

Η Μαρία Αιγινίτου προσαρμόσε δραματουργικά σε συνεργασία με τη Μαρία Χατζηεμμανουήλ, το εξαιρετικό κείμενο της Μαριλένας Παπαϊωάννου και εκμεταλλευόμενη τις αδιαμφισβήτητες υποκριτικές και κινησιολογικές ικανότητες των ταλαντούχων ηθοποιών που συνθέτουν το καστ της παράστασης, με την πολύτιμη συμβολή της κινησιολόγου Φαίδρας Σούτου, κατάφερε να εγκαταστήσει και τους θεατές στο νησί του μαρτυρίου. Μαζί με τους τέσσερις πολιτικούς κρατούμενους που αρνούνται να “μετανοήσουν”. Αλλά και με όλους τους άλλους, που μπορεί η σκηνοθέτης να μη μας τους σύστησε επί σκηνής, όμως μας έκανε να τους φανταστούμε. Δεκάδες εκατοντάδες αριστεροί εξόριστοι, αν και απόντες, γέμισαν την σκηνή του ΑΒΑΤΟΝ με την πανταχού παρούσα απουσία τους.

Από αριστερα: Χρήστος Καπενής, Γιώργος Δάμπασης, Δημήτρης Δρόσος και Τάσος Αντωνίου

Ο Γιατρός/Τάσος Αντωνίου, ο Δάσκαλος/Δημήτρης Δρόσος, ο συγγραφέας Φώτης/Χρήστος Καπενής, ο Παπαδημητρίου/ Γιώργος Δάμπασης και απέναντι τους ένας ‘αόρατος” εχθρός, που μοιάζει πιο πολύ με σύμμαχο. Με φίλο. Ο Σκουλάς (αρχικά με τη μορφή του Γιώργου Δάμπαση). Ένας φαινομενικά άξεστος και φωνακλάς δεσμοφύλακας που ενώ είναι με τους “άλλους”, είναι και μαζί τους. Πιο πολύ μαζί τους. Και ας μην συμφωνεί ιδεολογικά. Μέσα σε όλο αυτόν τον ορυμαγδό ανατέλλει το άστρο μίας κοπέλας. Η Λευκή/Ελεάνα Γεωργούλη (ή μήπως Γαλιανή;). Για να δύσει μετά – μες το αίμα –  όπως ο ήλιος.

Μην ψάξετε για “πρωταγωνιστές” στην παράσταση της Μαρίας Αιγινίτου. Είναι όλοι και δεν είναι κανείς. Η ραγδαία ανερχόμενη σκηνοθέτης δεν έχει καμία διάθεση να κολακέψει το εγώ κανενός. Ούτε καν το δικό της. Την ενδιαφέρει το “όλον”. Το οικουμενικό. Θέλει να φωτίσει τα “κακοφορμισμένα” πρόσωπα και σώματα αυτών των ανθρώπων, που έρχονται σε αντίθεση με την καθαρή ψυχή τους. Να αναδείξει την αλήθεια, που κρύβεται πίσω από την παραχάραξη της πρόσφατης ιστορίας μας, την οποία ποτέ δεν διδαχθήκαμε αντικειμενικά. Να αποδείξει ότι πέρα και πάνω από κάθε ιδεολογία, υπάρχει κάτι που λέγεται ανθρωπιά. Κι αυτή είναι ικανή να υπερνικήσει τους πάντες και τα πάντα. Διαχρονικά.

Ίσως γι’ αυτό η παράσταση να συγκινεί τόσο, χωρίς καθόλου να το προσπαθεί και παραμένοντας αδρή ακόμη και στις πιο δραματικές κορυφώσεις της. Ίσως γι’ αυτό να μας αφορά όλους. Ασχέτως πολιτικών πεποιθήσεων. Γιατί επιλέγει να επικεντρωθεί στην αγάπη, έναντι του μίσους. Στην αλληλεγγύη, έναντι της διχόνοιας. Στις ιδέες, έναντι της ύλης. Στον άνθρωπο, ενάντια στο τέρας που κρύβει μέσα του, κινδυνεύοντας ανά πάσα στιγμή να τον κατασπαράξει και μαζί κάθετι καλό που αυτός γεννά, αγαπά, δημιουργεί.

Με την υπέροχη μουσική του Σωτήρη Καστάνη να χαιδεύει τις αισθήσεις μας, όταν όσα διαδραματίζονταν στην σκηνή πονούσαν τα μάτια και την καρδιά μας, με τους εξαιρετικούς Τάσο Αντωνίου, Ελεάνα Γεωργούλη, Γιώργο Δάμπαση, Δημήτρη Δρόσο και Χρήστο Καπενή να δίνουν σώμα και ψυχή για να υποστηρίξουν τους χαρακτήρες που υποδύονταν, υπηρετώντας παράλληλα την ιστορική συνθήκη μέσα στην οποία συνέβησαν όλα και με την κρυφή ελπίδα των δημιουργών αυτής της παράστασης, πως ο “άνθρωπος” μπορεί να φανεί αντάξιος της ετυμολογίας του, ακόμη και κάτω από τις πιο αντίξοες συνθήκες, ξαναείδαμε τον Καμουζά να κατεβαίνει στους Φούρνους, αλλά δεν τον φοβηθήκαμε καθόλου. Και μπορεί η σφαίρα του να βρήκε το στόχο της, αλλά τα γραπτά του Φώτη – και του κάθε Φώτη – διασώθηκαν κι ως γνωστόν: scripta manent verba volant…

Η Λευκή/Σκουλάς Ελεάνα Γεωργούλη…μια αχτίδα φωτός σε καιρούς σκοτεινούς

Με την σκιά του φασισμού να πλανάται σε όλη την Ευρώπη – και τον υπόλοιπο κόσμο- με το μίσος για το ξένο, το διαφορετικό να γιγαντώνεται καθημερινά μέσα από καταστάσεις και συμπεριφορές που πηγάζουν από την άγνοια και οδηγούν στη βία, το έργο της Μαριλένας Παπαϊωάννου, έτσι όπως το διάβασε η Μαρία Αιγινίτου σας περιμένει για τρία ακόμη Δευτερότριτα, στις 18.30, στο Θέατρο ΑΒΑΤΟΝ, για να σας θυμίσει ότι τα πάντα είναι θέμα προσωπικών επιλογών και στάσης ζωής. Οπότε αφήστε τις δικαιολογίες σας στο σπίτι και κατεβείτε στον Κεραμεικό, με ανοιχτό μυαλό και ζεστή καρδιά..

Κι επειδή άρχισα με Γιάννη Ρίτσο (διόλου τυχαία) έτσι θα κλείσω. Με τους στίχους του, που αποτελούν ούτως ή άλλως το πιο ζωντανό μνημείο για όλους αυτούς που χάθηκαν αδικαίωτοι και “στιγματισμένοι” γνωρίζοντας μόνο καπήλευση από τους σύγχρονούς τους, οι οποίοι πρόδωσαν εκτός από εκείνους τον ίδιο τους τον εαυτό. Και γιατί; Για κάτι τόσο εφήμερο όσο η εξουσία.

Αὐτὰ τὰ δέντρα δὲ βολεύονται μὲ λιγότερο οὐρανό,
αὐτὲς οἱ πέτρες δὲ βολεύονται κάτου ἀπ᾿ τὰ ξένα βήματα,
αὐτὰ τὰ πρόσωπα δὲ βολεύονται παρὰ μόνο στὸν ἥλιο,
αὐτὲς οἱ καρδιὲς δὲ βολεύονται παρὰ μόνο στὸ δίκιο.

(Ρωμιοσύνη, Γιάννης Ρίτσος)

---

---

Θέατρο «Άβατον», Ευπατρίδων 3, Κεραμεικός

Τηλέφωνο: 210-3212689 

Προγραμματισμένη πρεμιέρα: 31/10, για 16 παραστάσεις

Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 18:30

Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά

Τιμές εισιτηρίων: 12 κανονικό, 10 μειωμένο, 5 ανέργων/ΑΜΕΑ/ατέλειες

Δραματουργική προσαρμογή: Μαρία Αιγινίτου, Μαρία Χατζηεμμανουήλ

Σκηνοθεσία: Μαρία Αιγινίτου

Επιμέλεια σκηνικού χώρου – κοστουμιών: Στέλιος Κοτίδης, Ράνια Μπέλλου

Σχεδιασμός φωτισμών: Δημήτρης Μπαλτάς

Μουσική: Σωτήρης Καστάνης

Επιμέλεια κίνησης: Φαίδρα Σούτου

Βοηθοί σκηνοθέτη: Σοφία Καστρησίου, Βάσια Χρονοπούλου

Παίζουν: Τάσος Αντωνίου, Ελεάνα Γεωργούλη,Γιώργος Δάμπασης, Δημήτρης Δρόσος, Χρήστος Καπενής

Φωτογραφίες: Γιάννης Πρίφτης

Επικοινωνία: Μαριάννα Αναστασοπούλου, Σοφία Καστρησίου

ΘΕΑΤΡΟ ΑΒΑΤΟΝ, ΕΥΠΑΤΡΙΔΩΝ 3, 11854 ΚΕΡΑΜΕΙΚΟΣ

Τηλ. 210-3412689