
φωτογραφία αρχείου
γράφει ο Χρήστος Σούτος
Το πρόσφατο περιστατικό στο Παλαιό Φάληρο, όπου μια ακόμα οικογένεια βίωσε τον εφιάλτη μέσα στο σπίτι της, έφερε στην επιφάνεια το ζήτημα της διαχείρισης των κρατουμένων που υπάρχουν στις ελληνικές φυλακές και την αποσυμφόρηση αυτών, που υποτίθεται πως έλυσε ο περίφημος νόμος Παρασκευόπουλου. Το να αναλύσουμε τι ακριβώς προβλέπει ο εν λόγω νόμος και ποιες ευνοϊκές διατάξεις εκμεταλλεύονται στυγνοί και αμετανόητοι εγκληματίες, για να βγουν και να συνεχίσουν το ” έργο” τους, δεν έχει κανένα απολύτως νόημα. Άλλωστε υπάρχουν άλλοι αρμοδιότεροι από εμάς, για να κρίνουν τη νομική πλευρά του πράγματος. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε όμως είναι κριτική για τις πιθανές κοινωνικές προεκτάσεις του.
Ας ξεκινήσουμε κάνοντας μια αναγκαία παραδοχή. Μια κοινωνία δείχνει τον πολιτισμό της στην εικόνα που αντανακλούν τα νοσοκομεία της, τα σχολεία της αλλά και τα σωφρονιστικά της ιδρύματα. Στην χώρα μας, την χώρα της απόλυτης φαιδρότητας και του πολιτικού ωχαδερφισμού, όλα τα παραπάνω προκαλούν απλά κατάθλιψη. Στην παιδεία τα σχολεία είναι προηγούμενων δεκαετιών. Τα παιδιά καλούνται να μάθουν σε τριτοκοσμικές συνθήκες ακόμα και σε αυλές χειμώνα καιρό. Στην υγεία η κατάσταση είναι ακόμα χειρότερη. Λιγοστό προσωπικό, ακόμα και στα μεγάλα αστικά κέντρα, μηχανήματα που υπολειτουργούν ή δεν λειτουργούν και καθόλου, κτηριακές εγκαταστάσεις άθλιες. Γιατί επομένως να αποτελούν εξαίρεση τα σωφρονιστικά καταστήματα; Γιατί όταν μια πολιτεία δεν σέβεται τα παιδιά της, δηλαδή το μέλλον της, τους ασθενείς της, όσους έχουν την ανάγκη της, να σεβαστεί τους ανθρώπους που παραβαίνουν τους νόμους της;

φωτογραφία αρχείου
Στα χρόνια του μνημονίου οι φυλακές γέμισαν με ανθρώπους που χρωστούσαν σε ιδιώτες, τράπεζες και δημόσιο. Ανθρώπους που προ κρίσεως ήταν, όχι όλοι, επαγγελματίες και άτομα που πάλευαν σε μια μικρή, δύσκολη αλλά αναπτυσσόμενη αγορά. Η κρίση τους διέλυσε, τους ισοπέδωσε και πολλούς από αυτούς τους οδήγησε στην φυλακή. Μια περίοδο μάλιστα στα ΜΜΕ ήταν καθημερινή είδηση οι προφυλακίσεις αυτού του είδους. Η έλλειψη αστυνόμευσης, λόγω απουσίας κονδυλίων για την Αστυνομία, αύξησε την εγκληματικότητα και οι εισαγόμενες σπείρες έγιναν μέρος της καθημερινότητας μας. Αν σε όλα τα παραπάνω προσθέσει κανείς και τους εξαιρετικά αργούς ρυθμούς απόδοσης δικαιοσύνης στη χώρα, που έχουν ως αποτέλεσμα να στοιβάζονται για μεγάλα χρονικά διαστήματα προφυλακισμένοι κατηγορούμενοι διαφόρων αδικημάτων, είναι απολύτως λογικό οι φυλακές σε όλη τη χώρα να ασφυκτιούν πλέον, με τριπλάσιο αριθμό κρατουμένων από το κανονικό. Τι έκανε η Πολιτεία τότε; Βρήκε τη λύση μέσω του νόμου Παρασκευόπουλου. Ποια ήταν αυτή; Αποσυμφόρηση των φυλακών. Μια ενέργεια που έγινε πρόχειρα – αν είναι δυνατόν για την Ελλάδα να ισχύσει κάτι τέτοιο! – άκριτα και χωρίς σχέδιο. Αδίστακτοι εγκληματίες βρήκαν παραθυράκια και κατάφεραν να βγουν πάλι έξω, με τις συνέπειες για το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο να είναι ολέθριες.
Αν μια κυβέρνηση θέλει να αλλάξει τον τρόπο που σωφρονίζονται οι κρατούμενοι στη χώρα μας, δεν έχει παρά να εκσυγχρονίσει το νομικό και όχι μόνο πλαίσιο που κινείται το όλο σύστημα ποινών, εφαρμογής και εκτέλεσης αυτών. Γιατί διαφορετικά υπάρχει ο κίνδυνος να μπουν όλοι στο ίδιο τσουβάλι, κάτι δεδομένα άδικο, αφού δεν είναι όλοι οι κρατούμενοι ίδιας επικινδυνότητας και η φύση των όποιων εγκλημάτων έχουν διαπράξει διαφέρει. Πολλοί άνθρωποι κάθε μέρα παραβαίνουν τους νόμους. Πολλοί από αυτούς θα μπορούσαν να εκτίσουν την ποινή τους προσφέροντας στο κοινωνικό σύνολο από το να στοιβάζονται σε σωφρονιστικά ιδρύματα και μάλιστα σε πτέρυγες με βαρυποινίτες σοβαρότατων υποθέσεων. Πολλοί, ακόμα και άτομα που έχουν απάνω τους σχεδόν όλο τον ποινικό κώδικα, δεν μπορούν για σοβαρούς λόγους υγείας να παραμένουν στις φυλακές.

φωτογραφία αρχείου
Η δικαιοσύνη δεν είναι και δεν πρέπει να έχει χαρακτήρα εκδικητικό. Το αντίθετο. Δεν πρέπει να φτιάχνει νέους πιο εξελιγμένους παραβάτες εντός των τειχών, αλλά να τους δημιουργεί τις προϋποθέσεις επανένταξης στην κοινωνία. Δεν πρέπει να στέλνει ανθρώπους με οκονομικά εγκλήματα σε κελιά με ποινικούς, κάτι σύνηθες στην χώρα μας. Ας σκεφτούν οι διοικούντες τον χώρο της δικαιοσύνης, πως να αλλάξουν το νόμο και να το κάνουν γρήγορα. Επιβάλλεται πριν δημιουργηθεί στον απλό πολίτη το αίσθημα της ανασφάλειας και της ατιμωρησίας. Αν το έδαφος γίνει πρόσφορο γι΄αυτά, τότε ευδοκιμούν κι αλλά όπως οι πρακτικές πολίτες να αναγορεύονται σε τιμωρούς ή θεματοφύλακες της τάξης…Βοήθεια μας αν γίνει κάτι τέτοιο….