Tags
Δημήτρης Λιγνάδης & Γιώργος Νανούρης – Aφέντης & Δούλος
γράφει & επιμελείται η Λίλα Παπαπάσχου
Θα μπορούσε άνετα η προτροπή του τίτλου να αποτελεί τη σύνοψη του σημερινού αφιερώματος (δεν μπορώ να συνηθίσω τη λέξη κριτική με τίποτα) της στήλης ARS & VITA, σε μία παράσταση που με έκανε να ξαναθυμηθώ όλους τους λόγους για τους οποίους θεωρώ την τέχνη και κατ’ επέκταση το θέατρο… ως φυσικό μου χώρο…και όχι απλό επαγγελματικό προσανατολισμό.
Ο Γιώργος Νανούρης έκανε για άλλη μια φορά το σκηνοθετικό (και υποκριτικό!!) του θαύμα, τοποθετώντας τον Δημήτρη Λιγνάδη και τον εαυτό του εν μέσω μίας φονικής χιονοθύελλας, από αυτές που αποκαλύπτουν το “κτήνος” ή τον “άνθρωπο” (ή και τα δύο μαζί) που όλοι, ασχέτως ταξικής προέλευσης και κοινωνικού στάτους, κρύβουμε μέσα μας.
Μετά από τις μεγάλες – καλλιτεχνικές και εμπορικές – επιτυχίες «Κατερίνα» και «Χειρόγραφο», ο γνωστός ηθοποιός και σκηνοθέτης στράφηκε στο κλασικό θέατρο διασκευάζοντας, σκηνοθετώντας και συμπρωταγωνιστώντας στο ρόλο του Δούλου με το Δημήτρη Λιγνάδη σε ρόλο “Αφέντη”, το επίκαιρο έργο του σπουδαίου Ρώσου συγγραφέα. Η διασκευή βασίστηκε στο βιβλίο “Αφέντης και υπηρέτης” από τις εκδόσεις Ροές και η μετάφραση από τα Ρώσικα, φέρει την υπογραφή της Σταυρούλας Αργυροπούλου. Κι όλα αυτά με τη μουσική συμβολή του εξαιρετικά ταλαντούχου μουσικού και τραγουδοποιού ΛΟΛΕΚ, που αποτελεί πλέον σταθερό συνεργάτη του Γιώργου Νανούρη (και πολύ χαιρόμαστε γι’αυτό γιατί τον εκτιμάμε ιδιαίτερα).
Αφέντης & Δούλος – Ρόλοι αρχετυπικοί…που συνεχώς εναλλάσσονται…
Από την πρώτη στιγμή που πατάει κανείς το πόδι του στο Νέο Θέατρο Κάτια Βασιλάκου έχει μία αίσθηση από τη μία βαθιά θεατρική (τα φωτογραφικά πορτραίτα τόσων πολλών και τόσο σημαντικών προσωπικοτήτων της τέχνης κοσμούν τους τοίχους του αγέρωχα και υποβλητικά) και από την άλλη απόλυτα “σπιτίσια’, κάτι που ενισχύεται από την ατμοσφαιρικότητα του χώρου, τη λιτή αλλά καλαίσθητη διακόσμησή του και την ευρύχωρη σάλα του που θυμίζει τα παλιά σπίτια, την εποχή που οι άνθρωποι γιόρταζαν πιο συχνά και χωρίς συγκεκριμένη αφορμή, υποδεχόμενοι φίλους και γνωστούς στο φιλόξενο σαλόνι τους (πλούσιο ή φτωχικό ουδεμία είχε σημασία).
Έχοντας λοιπόν, ήδη από το φουαγιέ, “αποτοξινωθεί” από τους συχνά εξουθενωτικούς ρυθμούς της πόλης, που έχει πλέον μπει σε ανοιξιάτικη για να μην πω καλοκαιρινή τροχιά, εισήλθαμε στην καρδιά ενός χιονισμένου τοπίου, στο οποίο δέσποζε ένα έλκηθρο με ανθρώπινο υποζύγιο, για να παρακολουθήσουμε την ιστορία ενός Αφέντη και ενός Δούλου που έχασαν εντελώς το δρόμο τους, για να βρουν εντέλει ο καθένας την προσωπική του “σωτηρία”. Και μετά άρχισε η παράσταση. Κι όλα έγιναν παραμύθι…όνειρο….μαγεία….
Στον υψηλής αισθητικής και κινηματογραφικών προδιαγραφών σκηνικό χώρο που δημιούργησε η Μαρία Τσαγκάρη (πολύ εύστοχη και η ενδυματολογική προσέγγιση της ίδιας) ο Δημήτρης Λιγνάδης ντύθηκε “Αφέντης” και ο Γιώργος Νανούρης “Δούλος”, κυριολεκτικά μπροστά μας, αφού πρώτα μας υποδέχτηκαν ως οι χαμογελαστοί και κάπως αυτοσαρκαστικοί εαυτοί τους, κάνοντας έναν διαφορετικό πρόλογο και συστήνοντας μας με το δικό τους τρόπο το συγγραφέα και το έργο του.
Ο Δημήτρης Λιγνάδης από Αφέντης…Ήρωας…
Χωρίς επιτηδευμένα βερμπαλιστικά παιχνίδια που συχνά καταστρέφουν το νόημα του κειμένου, χωρίς ίχνος φιλαρέσκειας εκ μέρους του πρωταγωνιστικού διδύμου, ή αντίστοιχα διάθεσης για επίδειξη υποκριτικής βιρτουοζιτέ, αλλά με απόλυτη συγκέντρωση και άλλη τόση υποκριτική, φωνητική και κινησιολογική δύναμη, οι δύο πρωταγωνιστές μας παρέσυραν σε μία περιπέτεια στη μέση του χιονισμένου πουθενά, που ξεκίνησε με κίνητρο το κέρδος του πάντα άπληστου Αφέντη, για να καταλήξουμε στο τέλος να παρακολουθούμε μία ιστορία για την πιο αναπάντεχη θυσία, που μάλιστα αποδεικνύει ότι κανένας άνθρωπος όσο ισχυρός κι αν είναι, όσα χρήματα και εξουσία και αν διαθέτει, δεν επιθυμεί να πεθάνει ολομόναχος μέσα στην παγωνιά.
Μπροστά στο φόβο για τον επερχόμενο θάνατο, ο Αφέντης εξισώνεται με τον Δούλο και οι ρόλοι αντιστρέφονται. Η αλαζονεία της εξουσίας δίνει τη θέση της στην προστασία – πάση θυσία – του “αλλου”, γιατί αν σωθεί ο συνάνθρωπος τότε υπάρχει περίπτωση να επιβιώσω κι εγώ, ή έστω να εξιλεωθώ για όλα μου τα “κρίματα”. Όσο περνούσε η ώρα και τα περιθώρια επιβίωσης των δύο ηρώων στένευαν ολοένα και περισσότερο, οι δύο ηθοποιοί άφηναν στην άκρη τις άμυνες τους – ως άνθρωποι και ως καλλιτέχνες – για να αφεθούν σε αυτό που έστεκε απειλητικά μπροστά τους και δεν ήταν άλλο από την ίδια τη σκιά του θανάτου.
Ο μεν Δούλος του Γιώργου Νανούρη συμφιλιώθηκε με την ιδέα ότι σύντομα θα ήταν νεκρός και ευχαρίστησε, μνημόνευσε και εντέλει αποχαιρέτησε όσα και όσους καταφέρε να γνωρίσει, αγαπήσει και ονειρευτεί (γιατί υλικά αγαθά ουδέποτε είχε) απόλυτα ικανοποιημένος από αυτό που έμαθε να αποδέχεται ως “ζωή”. Συγκλονιστικά απλός και άλλο τόσο συγκινητικός στα διαλογικά μέρη, αλλά κυρίως στους μονολόγους του, ο Δούλος του Γιώργου Νανούρη φάνταζε στα μάτια μας όχι απλά πλούσιος…κροίσος…μεγιστάνας…κλπ….
Στον αντίποδα της στωϊκής αποδοχής του θανάτου από τον φιλήσυχο Μουζίκο, ο επιβλητικός, γεμάτος πάθος και ένταση Αφέντης του Δημήτρη Λιγνάδη, που στέκει ευθυτενής και απειλητικός, δεν μπορεί αρχικά να δεχτεί με τίποτα πως όσα δημιούργησε με τόσο κόπο και θυσίες και μάλιστα “μόνος του”, δεν θα έχουν πια καμία αξία, αφού το ενδεχόμενό του θανάτου του μέσα στην απέραντη λευκή ερημιά μεμιάς ακυρώνει την ίδια του την ύπαρξη, πόσο μάλλον κάθε υλικό απόκτημά του.
Σύντομα οι φόβοι του επιβεβαιώνονται, οδηγώντας τον πλήρως αποπροσανατολισμένο (κυριολεκτικά και μεταφορικά) πρώην ισχυρό άνδρα σε κινήσεις απελπισίας που στοχεύουν στη διασφάλιση της επιβίωσης του, ακόμη κι αν αυτό σημαίνει τον αφανισμό του σχεδόν ρακένδυτου υφιστάμενού του. Τι ακριβώς συνέβη στην πορεία μέσα του και αυτός ο εγωϊστής, ανάλγητος και αυταρχικός άνθρωπος, οδηγήθηκε στην πράξη της αυτοθυσίας; Ένα αιφνίδιο ξύπνημα ανθρωπιάς ή το προσωπικό του συμφέρον, που του υπέδειξε πως ο θάνατος του Δούλου θα σημάνει αυτόματα και το δικό του αφανισμό. Με βάση την σπαρακτική ερμηνεία του Δημήτρη Λιγνάδη και τον γενικότερο εννοιολογικό προασανατολισμό της παράστασης, μάλλον το πρώτο…
Εκεί που ο Λέων Τολστόϊ συναντά τον Χανς Κρίστιαν Άντερσεν και ο σκληρός “Αφέντης” το “Κοριτσάκι με τα σπίρτα”, ο Γιώργος Νανούρης έστησε το δικό του αλληγορικό παραμύθι για τους δικούς μας ανάλγητους Αφέντες και βασανισμένους Δούλους αντίστοιχα, παρουσιάζοντας για μία ακόμη φορά στο αθηναϊκό κοινό μία ολοκληρωμένη από κάθε άποψη θεατρική παράσταση με στοιχεία χοροθεάτρου, καθόλου βαρετή ή ελιτίστικη και σίγουρα φαντασμαγορική (με την καλή έννοια…).
Επιπλέον, απέδειξε για μία ακόμη φορά τον επαγγελματισμό και τη συναδελφικότητά του, αφού έπαιξε τραυματισμένος (με το ένα χέρι διπλωμένο μπροστά του σαν πληγωμένο φτερό), δίνοντας το 100% της ενέργειας του για να μη μας το δείξει, αλλά και να μην κρεμάσει τον άξιο συμπρωταγωνιστή του, που στάθηκε επίσης στο ύψος των περιστάσεων.
Ο Γιώργος Νανούρης σπρώχνει τον Δημήτρη Λιγνάδη προς…έναν εναλλακτικό Παράδεισο…
Είναι πολύ σπάνιο στις μέρες μας και ως εκ τούτου εξαιρετικά ευχάριστο, άνθρωποι που βρίσκονται στο επίκεντρο της δημοσιότητας να παραμένουν τόσο απλοί και αυθεντικά προσιτοί όσο ο Γιώργος Νανούρης, που όχι μόνο δεν διαβρώθηκε από την επιτυχία, αλλά τη χρησιμοποιήσε εποικοδομητικά, ως μέσο για να πραγματοποιήσει τα όνειρά του και να μοιραστεί μαζί μας ένα διαφορετικό ιδεώδες για το θέατρο και εντελεί την ίδια την πραγματικότητα που καθρεφτίζεται σε αυτό, το οποίο τουλάχιστον όσον αφορά την υπογράφουσα την στήλη δεν είναι απλά καλοδεχούμενο, αλλά επιεικώς απαραίτητο, ειδικά στις άχρωμες, άοσμες και…υπερφίαλες μέρες…νύχτες και…ζωές μας…
Τρεις τελευταίες παραστάσεις (μέχρι νεωτέρας) Παρασκευή 5/5, Σάββατο 6/5 & Κυριακή 7/5, στις 21.15, στο Νέο Θέατρο Κάτια Βασιλάκου.
Απλά δείτε το….
Ο Δημήτρης Λιγνάδης υπό το φως ενός καιόμενου σπίρτου…
Η ταυτότητα της παράστασης:
Διασκευή-Σκηνοθεσία: Γιώργος Νανούρης
Μουσική: Λόλεκ
Σκηνικά-Κοστούμια: Μαίρη Τσαγκάρη
Φωτισμοί: Χρήστος Τζιόγκας
Εικαστική σύλληψη και επιμέλεια: Γιώργος Νανούρης
Βοηθ. σκηνοθέτη: Δημήτρης Κυπραίος, Αντώνης Κολοβός
Βοηθ. σκηνογράφου: Νατάσα Τσιντικίδη, Σωτήρης Μήτσουλας
Διεύθυνση Παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα
Οργάνωση Παραγωγής: Όλγα Μαυροειδή
Παραγωγός: Γιώργος Λυκιαρδόπουλος
Παίζουν: Δημήτρης Λιγνάδης, Γιώργος Νανούρης
Η διασκευή είναι βασισμένη στο βιβλίο «Αφέντης και υπηρέτης» από τις εκδόσεις Ροές. Η μετάφραση από τα ρωσικά είναι της Σταυρούλας Αργυροπούλου.
«Αφέντης και Δούλος», Νέο Θέατρο Κατερίνα Βασιλάκου, Προφήτη Δανιήλ 3-5 και Πλαταιών, Κεραμεικός, τηλ. 2110132002-5, 2121042777. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 21:15, από 21 Απριλίου έως 7 Μαίου. Τιμές εισιτηρίων: 15 € & 12 € (Φοιτητικό, άνω των 65 ετών, Ανέργων, ΑΜΕΑ). Προπώληση εισιτηρίων: http://www.ticketservices.gr/event/afentis-kai-doylos/
Και μία όμορφη backstage στιγμή με τον σκηνοθέτη και έναν εκ των δύο πρωταγωνιστών της παράστασης Γιώργο Νανούρη και τον πάντα υπέροχο δάσκαλό μου Δημήτρη Πιατά…
ΑΛΛΙΩΣ 