“ΑΙΑΣ” του Σοφοκλή, σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη, στο “Θησείον, ΈΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ”, για 4 τελευταίες παραστάσεις…Πότε επιτέλους ο κύκλος του αίματος θα κλείσει;

Tags

Ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης/Αίαντας…βουτηγμένος στο αίμα…

γράφει & επιμελείται η Λίλα Παπαπάσχου

14608686_10208465026476586_4458234053259109205_o

Είναι τυχαίο που όλο και περισσότεροι καλλιτέχνες, νεότεροι και καταξιωμένοι, επιλέγουν να ανεβάσουν παραστάσεις που άμεσα ή έμμεσα πραγματεύονται τον εμφύλιο πόλεμο, ο οποίος μάλιστα καθώς λέγεται αποτελεί την “αχίλλειο πτέρνα” της Ελλάδας, αφού ρέει στις φλέβες του λαού μας όπως το αίμα, γεμίζοντας την αρχαία και νεότερη ιστορία μας με μαύρες σελίδες και λειτουργώντας ως τροχοπέδη στη συλλογική και προσωπική μας ανέλιξη;

Ρίχνοντας κανείς μια ματιά στην τρέχουσα ελληνική επικαιρότητα, στη θλιβερή εικόνα ανιστόρητου μίσους και εθνικής διχόνοιας που παρουσιάζει το Ελληνικό Κοινοβούλιο ειδικά εν καιρώ κρίσης, στην καθημερινότητα μας που συχνά θυμίζει εμπόλεμη ζώνη, αλλά και στα αμείλικτα social media που αποτελούν τη νέα παγκόσμια και εγχώρια αρένα δημόσιας διαπόμπευσης- ουπς! συγνώμη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης ήθελα να πω – στην οποία αλληλοσπαράσσονται ακόμη και άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι σαν ανήμερα θηρία, με αφορμή ένα μη politically correct ποστάρισμα, τη δήλωση κάποιου επωνύμου που δεν συνάδει με το κοινό αίσθημα δικαίου ή απλώς την πρόσφατη δημόσια εμφάνιση με τουαλέτα/σμόκιν/μαγιό/άνευ εσωρούχου (και τα συναφή…) λαοφιλούς σταρ, υποστάρ…celebrity….κλπ…., μάλλον δεν είναι καθόλου τυχαίο….

Τι ακριβώς συμβολίζει στις μέρες μας ο Αίας ο Τελαμώνιος, που σύμφωνα με το μύθο υπέπεσε στο φοβερό αμάρτημα της “ύβρεως”, για να εξιλεωθεί στο τέλος με την αυτοκτονία του απέναντι σε θεούς και ανθρώπους και να αξιωθεί την ιερή πράξη της ταφής κατόπιν όχι θεικής, αλλά ανθρώπινης παρεμβάσεως, από τον πιο απρόσμενο μεταθάνατιο σύμμαχό του, που δεν ήταν άλλος από το μεγαλύτερο εν ζωή εχθρό του, τον πολυμήχανο Οδυσσέα/Βαγγέλης Ψωμάς.

Ο Αίαντας/Ιωσήφ Ιωσηφίδης στα χέρια των πιστών του συντρόφων

Την απάντηση έρχεται να δώσει ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Χρήστος Σουγάρης, ο οποίος δεν θέλησε μεν να προτείνει “έτοιμες” λύσεις, αλλά σίγουρα πήρε μία σαφή και τολμηρή σκηνοθετική θέση (αν και πια τι μπορεί να θεωρηθεί τολμηρό στο σύγχρονο ανέβασμα μιας τραγωδίας;) απέναντι στα πολυδιάστατα και διαχρονικά ερωτήματα που θέτει το έργο, βάζοντας το κοινό στη θέση όλων των ηρώων ξεχωριστά, αφού το κάθε πρόσωπο με τον τρόπο του αποτελεί μέρος αυτού του φαύλου κύκλου αίματος, που ξεκίνησε με τη δημιουργία του ανθρώπου και συνεχίζεται έως τις μέρες μας (…και εις το διηνεκές…).

Έχοντας στη διάθεσή του ικανούς ηθοποιούς με προεξέχοντα τον πηγαία ταλαντούχο Ιωσήφ Ιωσηφίδη, που μετά τον υποκριτικό θρίαμβο του “Χρυσοβαλάντη” (..στο βραβευμένο μονόλογο “Μάρτυς μου ο Θεός”, του Μάκη Τσίτα, που παρουσιάστηκε για 3 χρονιές στο VAULT, αλλά και πανελλαδικά μέσω περιοδείας) επιστρέφει στο ρόλο του υβριστή και στη συνέχεια αυτόχειρα Αίαντα που αποτελεί τεράστια πρόκληση, ακόμη και για έναν ηθοποιό με το δικό του σκηνικό εκτόπισμα, ο γνωστός σκηνοθέτης έπαιξε το δικό του καλλιτεχνικό στοίχημα, αψηφώντας το ενδεχόμενο να μη το κερδίσει.

Ο Αίαντας του Ιωσήφ Ιωσηφίδη βρυχάται σαν λιοντάρι, θυμίζοντας κατά πολύ τα ζώα που σκότωσε πάνω στην οργή του

Σύμφωνα με το Χρήστο Σουγάρη ο δεύτερος σε ανδρεία ήρωας του Τρωικού Πολέμου, μετά τον Αχιλλέα, βρίσκεται από την αρχή της παράστασης “εγκιβωτισμένος” στο καταματωμένο σφαγείο που μόνος του δημιούργησε τυφλωμένος από την αδικία εις βάρος του και σε κατάσταση “ένθεης μάνητας”, που σταδιακά υποχωρεί για να δώσει τη θέση της στην οδύνη της συνειδητοποίσης. Εν μέσω νεκρών ζώων που πήραν τη θέση των μέχρι πρότινος συμπολεμιστών του, οι οποίοι ήταν και οι αρχικοί του στόχοι, αλλά μετά από τη θεική παρέμβαση της πιο ανατρεπτικής θεάς Αθηνάς που έχουμε δει ποτέ, μετατράπηκαν σε αθώα ζωντανά που σφαγιάστηκαν αντ’ αυτών, ο μαινόμενος Αίαντας εμφανίζεται ενώπιον της οικογένειας και των πιστών στρατιωτών του με εμφανή τα σημάδια του παραλογισμού, μη θυμίζοντας σε τίποτα τον πρώην ισχυρό άνδρα, τον ατρόμητο πολεμιστή, τον πελώριο σε μέγεθος και αξία πρότερο εαυτό του.

Ο γιος του Τελαμώνα και της Περίβοιας, ο μυθικός βασιλιάς της Σαλαμίνας, υπό το άγρυπνο, χαιρέκακο και απρόσμενα αισθησιακό βλέμμα της θεάς Αθηνάς/Νίκη Σερέτη, που μέσα από την σκηνοθετική ματιά του Χρήστου Σουγάρη έμοιαζε περισσότερο – σε νωχελικότητα και υδηπάθεια – στη φιλήδονη Αφροδίτη και παρέμεινε στην σκηνή καθόλη τη διάρκεια της παράστασης, να ελέγχει και να χειραγωγεί, βγαίνει ξαφνικά από το προσωπικό του κολαστήριο και επιλέγει στην πιο νηφάλια στιγμή του να ξεγελάσει τους πάντες. Παραπλανητικά εξημερωμένος, απατηλά απαθής και υπνωτιστικά πειστικός εκδηλώνει τη διάθεσή του να συμβιβαστεί με την τωρινή του κατάσταση και μέσα από ένα χειμαρρώδη λόγο που μοιάζει διακήρυξη ζωής, αλλά αποτελεί προμήνυμα θανάτου, αποχαιρετά τους αγαπημένους του, αφήνοντας στο γιο του Ευρυσάκη τη μόνη κληρονομιά που διαθέτει πλέον…την τιμή του.

Ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης/Αίαντας με το γιο του Ευρυσάκη/Άρης Παναγιώτου

Πολύ σημαντική για την σκηνική ισορροπία της παράστασης η συμβολή του χορού που συναποτελούσαν οι: Γιώργος Ματζιάρης, Βαγγέλης Ψωμάς, Αλέξανδρος Τούντας, Μιχάλης Μουλακάκης και Παναγιώτης Μαρίνος, οι οποίοι λειτούργησαν ως ένα σώμα-μία ψυχή, κρατώντας παράλληλα με συνέπεια τους επιμέρους ρόλους της τραγωδίας.

Ο Άγγελος του Γιώργου Μάτζιαρη ήταν άμεσος και ανθρώπινος, ο Οδυσσέας του Βαγγέλη Ψωμά επεφύλλασε αρκετές εναλλαγές, αφού στην αρχή εμφανίστηκε ως το “δειλό” αντίπαλο δέος του Αίαντα που φοβάται να αντικρύσει την οργή του, αλλά στο τέλος επέδειξε απρόσμενη ανωτερότητα και πυγμή, αψηφώντας μαζί με τον Τεύκρο τις προσταγές του διδύμου Μενέλαος/Μιχάλης Μουλακάκης-Αγαμέμνονας/Παναγιώτης Μαρίνος.

Οι δύο ηθοποιοί ερμήνευσαν απολαυστικά τα δύο κραταιά αδέλφια της Σπάρτης και του Άργους αντίστοιχα, επικεφαλής και ηθκούς αυτουργούς του Τρωϊκού Πολέμου, με το Μενέλαο του Μιχάλη Μουλακάκη να είναι κάτι μεταξύ ανέμελου τουρίστα, γλοιώδους παπαράτσι και εγκληματολόγου, τον Αγαμέμνονα του Παναγιώτη Μαρίνου να αποτελεί την προσωποποίηση της εξουσίας, στην πιο απολυταρχική και αδίστακτη μορφή της (με την εκφορά του λόγου του ηθοποιού να θυμίζει φαντάσματα επταετίας). Παρακολουθώντας τον Αίαντα να κείτεται νεκρός και το Μενέλαο να τον φωτογραφίζει σαν αξιοθέατο, ήταν αναπόφευκτη η αναγωγή στο δικό μας σήμερα, με τον Αίαντα να συμβολίζει μία Ελλάδα που διαρκώς ξεπέφτει και το Μενέλαο όλους εκείνους που μας χτυπούν, ακόμη και τώρα που είμαστε εμφανώς “γκρεμισμένοι” (και με δική μας ευθύνη…).

Μία από τις πιο δυνατές σκηνές της παράστασης

Υψηλής ευαισθησίας ήταν η ερμηνεία του Αλέξανδρου Τούντα, που υποδύθηκε με συνέπεια και σκηνική ωριμότητα τον ετεροθαλή αδελφό του Αίαντα, Τεύκρο, δηλαδή τον άνθρωπο που έσπευσε να προστατεύσει το άψυχο κορμί και μαζί την υστεροφημία του αδελφού του, θέτοντας σε κίνδυνο τη ζωή του, αλλά και τις ζωές της Τέκμησσας και του Ευρυσάκη (στην συγκεκριμένη παράσταση τον υποδύθηκε ο Άρης Παναγιώτου που μοιράζεται τη διανομή με τον Ορέστη Πετούα) της συζύγου και του γιου του Αίαντα αντίστοιχα.

Στο ρόλο της Τέκμησσας η νεαρή ηθοποιός Λεωνή Ξεροβάσιλα κατέβαλλε φιλότιμες και ειλικρινείς προσπάθειες να αγγίξει το μέγεθος του θρήνου μίας γυναίκας που δεν χάνει απλά τον άνδρα της, αλλά πιθανότατα και την ελευθερία (ζωή;) – τη δική της και του γιου της – και να ανταπεξέλθει στις δυσκολίες του ρόλου της, χωρίς ωστόσο να καταφέρει απόλυτα να πείσει για το μέγεθος της προσωπικής της τραγωδίας, παρόλο που ήταν αρκετές οι φορές που έφτασε πολύ κοντά στην πηγή…

Η θεά Αθηνά της Νίκης Σερέτη είχε πολύ δυνατές στιγμές και μέσω της συνεχούς λευκοφορεμένης παρουσίας της επί σκηνής, έδωσε το στίγμα του αόρατου παρατηρητή/θεού που ρυθμίζει τις τύχες των ανθρώπων, υποστηρίζοντας με σθένος πως όσο ισχυρός και αν είναι ένας θνητός, δεν μπορεί να ξεφύγει από τη θεία βούληση.

και η Νίκη Σερέτη ως θεά Αθηνά

Η Λεωνή Ξεροβάσιλα ως Τέκμησσα

Στον ομώνυμο ρόλο του Αίαντα του Τελαμώνιου, ο Ιωσήφ Ιωσηφίδης έδωσε το 100% της ενέργειάς του (ίσως και λίγο παραπάνω), αντιμετωπίζοντας μία ακόμη υποκριτική πρόκληση με θάρρος και ερμηνευτική αυτοπεποίθηση, προσεγγίζοντας έναν ομολογουμένως απαιτητικό ρόλο με αυτοκυριαρχία και αξιοπρέπεια, έχοντας πλήρη επίγνωση της μεγάλης ευθύνης που συνοδεύει τόσο εμβληματικούς ρόλους, αλλά και της θεατρικής συνθήκης που διαφέρει, ή οφείλει να διαφέρει, από την απλή παράθεση γεγονότων και καταστάσεων.

Η συνταρακτικότερη σκηνή της παράστασης: Η αποκαθήλωση ενός ήρωα….

Όσον αφορά τους υπόλοιπους συντελεστές της παράστασης, αξίζει να αναφερθούμε στην πολύ ενδιαφέρουσα και ευρηματική σκηνογραφική/ενδυματολογική προσέγγιση των Αριστοτέλη Καρανάνο & Αλεξάνδρας Σιάφκου, στην υποδειγματική κινησιολογική επιμέλεια της Φαίδρας Σούτου, στην πρωτότυπη μουσική του Αλέξη Κωτσόπουλου, στην αξιόλογη μετάφραση που υπογράφουν οι Εν Κύκλω και στους καθοριστικής σημασίας φωτισμούς του Άρη Τρουπάκη.

Στο σύνολο της η παράσταση που σκηνοθέτησε με το δικό του μοναδικό τρόπο ο Χρήστος Σουγάρης, υπογράφωντας μαζί με την Κατερίνα Κουτσοχερίτη και την δραματουργική επεξεργασία του κειμένου και καθοδηγώντας με επιτυχία έναν πολυμελή και ετερόκλιτο θίασο, αποτελεί μία ολοκληρωμένη καλλιτεχνική πρόταση (αν και συνεχίζει να με ενοχλεί αφάνταστα η τόσο εκτενής χρήση μικροφώνων σε όλες σχεδόν τις παραστάσεις που έχω παρακολουθήσει τελευταία, τα οποία τουλάχιστον στη συγκεκριμένη περίπτωση είχαν ουσιαστικό λόγο ύπαρξης σηματοδοτώντας το “βήμα” του εκάστοτε ήρωα) με την οποία ακόμη κι αν διαφωνείς ριζικά, οφείλεις να παραδεχτείς το πάθος με το οποίο την υποστηρίζει ο δημιουργός της και να σεβαστείς την τόλμη του να καταπιαστεί με ένα έργο “βαρύ”…σαν Αρχαία Τραγωδία.

Φεύγοντας από το θέατρο βαθιά προβληματισμένη, συνειδητοποίησα για μία ακόμη φορά, ότι τελικά ο εχθρός δεν είναι ποτέ “Προ των Πυλών”. Βρίσκεται εντός. Των Πυλών, των Τειχών, των Συνόρων. Βρίσκεται εντός μας! Και ίσως πρέπει κάποια στιγμή να δούμε τι θα απογίνουμε χωρίς τους βαρβάρους…

Αίας του Σοφοκλή, του Χρήστου Σουγάρη και των πρωταγωνιστών της παράστασης…

Τελευταία εβδομάδα παραστάσεων
Τετάρτη έως Κυριακή στις 21:00
έως 11 Ιουνίου

Θέατρο «Θησείον, ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ»
Τουρναβίτου 7, Θησείο
Τηλ: 210 3255444 | website: www.pro4.gr | Facebook: https://goo.gl/fuBKO0

Σοφοκλή
~Αίας~

Σε σκηνοθεσία Χρήστου Σουγάρη

Πρεμιέρα στις 31 Μαΐου 2017

Για 10 παραστάσεις!

YouTube Trailer: https://goo.gl/eRYQq3

Ο Χρήστος Σουγάρης μετά την περσινή του παράσταση, «Δον Ζουάν ή Η πέτρινη ευωχία» του Μολιέρου, σκηνοθετεί το παλαιότερο από τα διασωθέντα έργα του Σοφοκλή «Αίας» .

Η παραγωγή θα παρουσιαστεί στο θέατρο «Θησείον, ΕΝΑ ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΕΧΝΕΣ» για δέκα μόνο παραστάσεις, από 31 Μαΐου έως 11 Ιουνίου. Τις παραστάσεις θα έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν επίσης επισκέπτες της πόλης μας από άλλες χώρες, καθώς θα υπάρχουν υπέρτιτλοι στα Αγγλικά.

«Η βία που μας προστατεύει, μετατρέπεται σε βία που μας απειλεί»

Σ’ ένα ερημικό τοπίο, η πόλις αντικαθίσταται από το στρατό. Ο ίδιος ο Αίαντας θα μπορούσε να εκπροσωπεί αυτή την πόλη. Την πόλη που ζει με την πλάνη ότι μπορεί να είναι αυτάρκης. Ένας εμφύλιος. Ο σύμμαχος γίνεται εχθρός.

Την τραγική πτώση του ήρωα ακολουθεί η πολιτική, με τη μορφή της διαμάχης και της εξισορρόπησης. Μια πολιτική εξουσία ανίκανη να λειτουργήσει για το καλό του συνόλου. Αποτυχημένη και πλήρως διεφθαρμένη.

Ο εχθρός δεν κρύβεται πίσω από τείχη. Κοιμάται δίπλα μας. Η βρώμα που αναδύεται από το αίμα των σκοτωμένων ζώων, σηματοδοτεί τη στοιχειώδη έλλειψη ευγνωμοσύνης, του συνόλου απέναντι στο άτομο.

Τα διαμελισμένα κορμιά τους υποδηλώνουν τον σπαραγμό, τη σήψη αυτής της κοινωνίας, αλλά και την αδυναμία του ατόμου να ενεργήσει για το καλό του συνόλου. Κανένας θεός δε θα μας βγάλει απ’ αυτό το τέλμα. Ίσως μόνο ένας τρίτος δρόμος ως εναλλακτική. Μια εναλλακτική για την οποία σημασία δεν έχουν οι «ανταγωνιστικές» αλλά οι «συναγωνιστικές» αρετές. Ένας προσανατολισμός προς τη συμβίωση.

Είδος: Αρχαίο Δράμα

Συντελεστές

Μετάφραση: Εν Κύκλω
Σκηνοθεσία: Χρήστος Σουγάρης
Δραματουργική επεξεργασία: Χρήστος Σουγάρης – Κατερίνα Κουτσοχερίτη
Επιστημονικός Σύμβουλος: Μενέλαος Χριστόπουλος-Πανεπιστήμιο Πατρών
Κείμενο παράστασης: Νίκη Κωνσταντίνου-Σγουρού και θίασος
Σκηνικά-Κοστούμια: Αριστοτέλης Καρανάνος – Αλεξάνδρα Σιάφκου
Μουσική: Αλέξης Κωτσόπουλος
Κίνηση: Φαίδρα Σούτου
Φωτισμοί: Άρης Τρουπάκης
Βοηθοί σκηνοθέτη: Κατερίνα Κουτσοχερίτη – Μαρία Απατσίδου
Βοηθοί Σκηνογράφων-Ενδυματολόγων: Δώρα Τουρβά – Στέλιος Κοτίδης
Φωτογραφίες: Γιώργος Βουτσινάς
Παραγωγή: Polyplanity productions – Pro4
Δημόσιες σχέσεις & επικοινωνία: Κωνσταντίνος Πλατής

Διανομή
Αθηνά: Νίκη Σερέτη
Οδυσσέας: Βαγγέλης Ψωμάς
Αίας: Ιωσήφ Ιωσηφίδης
Τέκμησσα: Λεωνή Ξεροβάσιλα
Άγγελος: Γιώργος Ματζιάρης
Τεύκρος: Αλέξανδρος Τούντας
Μενέλαος: Μιχάλης Μουλακάκης
Αγαμέμνων: Παναγιώτης Μαρίνος
Ευρυσάκης: Ορέστης Πετούα-Άρης Παναγιώτου
Ναύτες: Παναγιώτης Μαρίνος, Γιώργος Ματζιάρης, Μιχάλης Μουλακάκης, Αλέξανδρος Τούντας, Βαγγέλης Ψωμάς

ΑΛΛΙΩΣ

~ Το ηλεκτρονικό περιοδικό για τις Τέχνες και τον Πολιτισμό

Τελευταία εβδομάδα παραστάσεων
Τετάρτη έως Κυριακή στις 21:00
έως 11 Ιουνίου