Tags

Συνέντευξη στο Κωνσταντίνο Καραγιαννόπουλο

Ήταν βράδυ. Άκουγα στο ραδιόφωνο την Νόρμα του Μπελίνι και προσπαθούσα να μετρήσω τα άστρα που δεν φαίνονταν στο στερέωμα. Τότε, στο μυαλό μου, ήρθαν τα λόγια του μαθηματικού και φιλόσοφου Λάιμπνιτς που έλεγε ότι, η “μουσική είναι η ηδονή που αισθάνεται η ανθρώπινη ψυχή όταν μετράει, δίχως να έχει συναίσθηση ότι μετράει”.

Κι έπειτα, ο ήχος έκανε την ατμόσφαιρα να λιώσει μέσα στις φλόγες του ιερού δάσους. Μια γυναίκα μπροστά μου έδωσε τον τελευταίο της όρκο. Το πάθος έπνιξε την νυχτερινή γαλήνη. Και λίγο πριν το σκοτάδι σβήσει των φαντασμάτων μου τις ιαχές, η φωνή του πρώτου μύστη με τα ρευστά πρόσωπα, Πεσσόα- Καέιρο- Σοάρες- ντε Κάμπος, ακούστηκε να ιερουργεί στον ματωμένο βωμό της θυσίας…

“Κίρκη ανύπαρκτη των ανθρώπων με πυρετό, των αναίτια θλιμμένων,

Έλα σ’ εμένα, ω νύχτα, πάρε με απ’ το χέρι,

Και γίνου δροσιά κι ανακούφιση, ω νύχτα, στο μέτωπό μου…”. *

Μετά από έναν χρόνο απουσίας, το Μουσικό μας Καφενείο επιστρέφει. Θέλησα ως πρώτο καλεσμένο να έχω έναν αγαπημένο φίλο. Είναι Μπασοβαρύτονος και Δάσκαλος Φωνής. Συζητάμε με τον Δημήτρη Ανδρέου για την Όπερα, την μουσική, την τέχνη και την κοινωνία σήμερα.

*Fernando Pessoa, Αισθησιακή Ωδή, μετάφραση: Γιάννης Σουλιώτης

    • Γιατί έχουμε ανάγκη την Τέχνη;

    Η Τέχνη, με όποια μορφή κι αν εκφράζεται, είναι το χέρι βοήθειας να μεταφράσουμε κάποια άγνωστα πράγματα σε μας… Συναισθήματα που δεν μπορούμε να βρούμε τις κατάλληλες λέξεις για να τα αποτυπώσουμε, πολυποίκιλες αισθήσεις που δεν χαρακτηρίζονται με τις λέξεις μονολεκτικά, λακωνικά και εύστοχα, οπτικές γωνίες τις ζωής που φωτίζονται μέσω της Τέχνης και τις ανακαλύπτουμε κι άλλα πολλά! Η Τέχνη επίσης είναι συνώνυμη με την καλαισθησία… Μας μαθαίνει τι είναι αντικειμενικά όμορφο, τι είναι κομψό, τι είναι ωραίο, τι είναι αρμονικά ήρεμο… Η ομορφιά είναι αντικειμενική. Το γούστο, το τι μας αρέσει δηλαδή, είναι υποκειμενικό. Μπορείς, δηλαδή, να φοράς ένα άκομψο ρούχο, επειδή όμως εσένα σου αρέσει πάρα πολύ· αλλα αν δεν αναγνωρίζεις την ομορφιά των ρούχων της Σανέλ υπάρχει πρόβλημα. Μπορεί -αν είσαι άνδρας- να σου αρέσουν οι μέτριες γυναίκες, αλλά αν δεν αντιλαμβάνεσαι την ομορφιά της Grace Kelly, έχεις προβληματάκι… Κάποτε, έβαλα σε φίλους μου που ακούν συνεχώς κλαρίνα πανηγυριώτικα το 7ο κονσέρτο για κλαρινέτο του Stamitz (το γνωστό 3ο μέρος) και τους ζήτησα να μου πουν αν γνωρίζουν πιο όργανο παίζει. Δεν αναγνώρισαν το κλαρινέτο, ενώ ακούν μουσική με κλαρίνα!! Η Τέχνη είναι ένα διαρκές φροντιστήριο για τους ανθρώπους, ένας καταπληκτικός οδηγός για να είμαστε ομορφότεροι, πιο πολιτισμένοι και πιο έξυπνοι. Η Τέχνη δεν εκτονώνει τον άνθρωπο… Τον κάνει να σκέφτεται, τον πάει πιο μακριά… Η Τέχνη είναι το αρτιότερο περιβάλλον για να γίνεις καλύτερος. Είναι σα να μένεις σε μια πόλη που όλα τα μαγαζιά να πωλούν ρούχα μόνο των Luis Vuitton, Coco Chanel, Carl Langenfeld και άλλων της υψηλής αισθητικής και “αναγκαστικά” να ντύνεσαι έτσι… Ε και με κλειστά μάτια να διαλέξεις κάτι, θα’ σαι συνεχώς καλοντυμένος.

    • Πως ξεχωρίζουμε την φτηνή μουσική από την ποιοτική;

    Ο πιο εύκολος τρόπος είναι να αντιληφθούμε αν αυτό που ακούμε μας εκτονώνει και μας διασκεδάζει περιστασιακά! Κάτι σαν την ζάχαρη. Το χρήσιμο αυτό -κατά τ‘ άλλα- είδος μουσικής, μας ανακουφίζει λόγω της λήθης που υποβαλλόμαστε για ένα μικρό χρονικό διάστημα μέσα στην ημέρα. Γι’ αυτό και ο πυρήνας δημιουργίας αυτής της μουσικής είναι κάποια πολύ λίγα συναισθήματα που αφορούν τον άνθρωπο, όπως η ερωτική απογοήτευση -κατά κανόνα-  ή ο χωρισμός. Αυτή η μουσική, συνήθως, έχει σαν θέματα κυρίως αυτά τα δυο συναισθήματα. Τώρα, τεχνικά σαν μουσική, επειδή -κατά κανόνα – οι συνθέτες αυτού του είδους της μουσικής είναι αμόρφωτοι όσον αφορά το κάλος στην Μουσική, χρησιμοποιούν πέντε συγχορδίες σε ένα ολόκληρο κομμάτι και με συγκεκριμένες συνδέσεις. Αλλά αυτό που αναφέρω, χρίζει Μουσικής μόρφωσης για να είναι κατανοητό και δεν συντρέχει λόγος να επεκταθώ αναλυτικότερα σε αυτό… Η φθηνή Μουσική έχει μια μορφή, είναι εύκολα αναγνωρίσιμη και ενώ μπορεί να υπάρχουν εκατομμύρια τέτοιες συνθέσεις καταλαβαίνει κανείς ότι πρόκειται ουσιαστικά για παραλλαγές του ίδιου μοτίβου.

    • Το ελληνικό κοινό είναι εξοικειωμένο με την όπερα; Είναι, πράγματι, ένα ελιτιστικό είδος τέχνης;

    Όχι, το Ελληνικό κοινό δεν είναι εξοικειωμένο με την Όπερα, παρότι παρακολουθεί Όπερα. Το Ελληνικό κοινό είναι αφυδατωμένο από το θέμα Όπερα και τρέχει να παρακολουθήσει και να καταχειροκροτήσει οποιαδήποτε προσπάθεια παρουσίασης της Όπερας, σε οποιεσδήποτε συνθήκες, με τους οποιουσδήποτε στην σκηνή. Το Ελληνικό κοινό θέλει να μυηθεί σε αυτό το είδος Κλασικής Μουσικής, αλλά είναι εξαιρετικά δύσκολο στην Ελλάδα να το πετύχει…

    Ναι, βεβαίως και είναι ελιτίστικο είδος η Όπερα. Αφορά ανθρώπους που έχουν αποφασίσει να προχωρήσουν τον εαυτό τους και αυτοί δεν είναι πολλοί. Απαντώ με την προϋπόθεση ότι η λέξη ελίτ αφορά ανθρώπους που ενδιαφέρονται να κάνουν καλύτερη την ζωή τους επί της ουσίας και όχι τους οικονομικά δυνατούς. Είναι ελιτιστικό είδος η Όπερα και σωστά είναι.

    • Η Ελλάδα έχει παράδοση σ’ αυτό το είδος μουσικής;

    Όχι… Κι αυτό συνεχίζει να συμβαίνει καθώς τα νέα παιδιά εξακολουθούν να παραμένουν σκανδαλωδώς αμόρφωτα στο θέμα Φωνής και Όπερας. Αλλά δεν το λέω για κακό. Δεν είναι απαραίτητο μια χώρα να έχει παράδοση στην Όπερα. Η Βουλγαρία ας πούμε έχει τεράστια παράδοση και συνέχεια, φυσικά, αλλά δεν έχει άλλα πράγματα σημαντικά για τους πολίτες της που έχει η Ελλάδα. 

    • Ποιους σύγχρονους συνθέτες και ερμηνευτές ξεχωρίζετε;

    Μ’ αρέσει πάρα πολύ και εκτιμώ, φυσικά , απεριόριστα, τον νέο Έλληνα συνθέτη Γιάννη Μητσιάλη, που αυτή την στιγμή είναι μαθητής επί διδακτορικού σ’ ένα εκ των πέντε σημαντικότερων Πανεπιστημίων Μουσικής του κόσμου, στο Πανεπιστήμιο Μουσικής του San Diego στην Καλιφόρνια. Ένας Κανονικός συνθέτης Μουσικής, που ειδικεύεται στην σύγχρονη μουσική, αφάνταστα καταρτισμένος και άριστα μορφωμένος. Όσο ήταν βέβαια στην Ελλάδα, δούλευε σ’ ένα ωδείο ως καθηγητής θεωρητικών… Αυτή την στιγμή ο Γιάννης Μητσιάλης συμμετέχει σε φεστιβάλ σύνθεσης σε όλη την Ευρώπη και Αμερική και δεν έχει χρόνο να βγει μιαν απλή βόλτα από τις παραγγελίες μουσικών έργων, που τον βομβαρδίζουν από όλο τον κόσμο. Είμαι σίγουρος ότι μετά το τέλος του διδακτορικού του θα αναλάβει έδρα Καθηγητού στο San Diego και αν οι Έλληνες σταθούμε υπερβολικά τυχεροί ίσως αναλάβει και εδώ στην Αθήνα την διοίκηση ενός Μουσικού Ιδρύματος. Αν σταθούμε τυχεροί φυσικά…

    Όσον αφορά τους ερμηνευτές είναι πολλοί, πάρα πολλοί… Στην Όπερα τους τραγουδιστές: Diego Florez, Carlo Colombara, Annita Rachvelisvili, Lusiana d’ Intino, Nadine Serra, Elena Mosuc, Daniella Barchelona, Elena Garanca, Marco Caria κ.α. Είναι πάρα πολλοί οι σπουδαίοι ερμηνευτές του σήμερα σε όλα τα είδη της κλασικής Μουσικής!

    • Ποιες ικανότητες θα πρέπει να έχει ένας καλλιτέχνης για να ασχοληθεί επαγγελματικά με την όπερα;

    Θα πρέπει να έχει “εγκαταστήσει” στον λαιμό του/της την Ιταλική Σχολή Τεχνικής Φωνής ή θα πρέπει να είναι πολύ τυχερός/ή ώστε για κάποιους άλλους λόγους να μπορέσει να προτιμηθεί από τα θέατρα. Θα πρέπει να είναι, δηλαδή, άριστα Τεχνικά μορφωμένος/νη στην Τεχνική Φωνής. Ούτως ώστε κατά κανόνα να στηρίζεται στην Φωνή του/της και να κάνει καριέρα στην Φωνή και στους ρόλους και να μην αναγκάζεται να κάνει θεατρινισμούς, για να προσελκύσει ένα χειροκρότημα, επειδή κάνει τον καραγκιόζη στην σκηνή ή επειδή χτενίζεται σαν την Μαρία Κάλλας.

    Αντί να προσπαθήσει να μοιάσει στην εμφάνιση της Μαρίας Κάλλας, χρήσιμο θα’ ταν να μοιάσει στην δουλειά που έκανε στην Φωνή και στην μόρφωσή της στην Τεχνική η Κάλλας.

Maria Callas in Norma Milano 1955

    • Βλέπουμε κατά καιρούς προσπάθειες «εκσυγχρονισμού» των κλασικών έργων. Θεωρείτε πως μια τέτοια πρακτική είναι αναγκαία σήμερα;

    Οι προσπάθειες αυτές είναι ελάχιστες και μεμονωμένες, δεν αφορούν την γενική τάση… Οι σκηνοθετικές αυτές παρεμβάσεις είναι γελοίες, φυσικά, και ο σημαντικός κύκλος της Όπερας σε όλο τον κόσμο αδιαφορεί πλήρως… Ελπίζω να μην με ρωτάτε αν υπάρχει εκσυγχρονισμός στην Μουσική της Όπερας γιατί αυτό δεν το’ χω υπ’ όψιν μου και τρομοκρατούμαι με την ιδέα ότι πιθανόν να υπάρχει…Έχω δει, δηλαδή, να παρουσιάζεται ο Τανχόιζερ σε μπαρ ή σε μια πλατεία με ένα πιανάκι και ενάμιση βιολί αλλά οκ, κάνω πως δεν το είδα… Εξάλλου κανείς δεν δίνει σημασία σε κάτι τέτοιο, δεν απειλείται η Όπερα από τους πλανόδιους μουσικούς και τα μπουλούκια. Το επιχείρημα ότι προσπαθούμε να φέρουμε κάπως κοντά τον κόσμο στην Όπερα είναι, τουλάχιστον, αστείο γιατί τους φέρνουν κοντά στην αηδία χρησιμοποιώντας την Όπερα. Κι έτσι αντί να ακούσουμε την Νόρμα του Μπελίνι από την κυρία Σάσα, ακούμε την Νόρμα της Σάσας με την Μουσική του Μπελίνι. Κάποτε, που σε συζήτηση, μου είχε αναφέρει κάποιος αυτό το επιχείρημα, περί του θέματος να’ ρθει η Όπερα κοντά στο κοινό, του απάντησα να’ ρθει μια μέρα σπίτι μου να του ψήσω μια χοντρή καλή σόλα αρβύλας να φάει, προκειμένου να’ ρθει κάπως κοντά στο τι σημαίνει σταβλίσια μπριζόλα! 

    • Η σύγχρονη κουλτούρα του καταναλωτισμού έχει επηρεάσει την όπερα;

    Δεν αισθάνομαι, από τις επαφές μου στο εξωτερικό, να συμβαίνει κάτι τέτοιο, ώστε να’ ναι αξιοσημείωτο! Η Αρένα της Βερόνα είναι πάντα γεμάτη, η Σκάλα το ίδιο, εδώ στην Ελλάδα επίσης…

    • Εδώ και κάποια χρόνια, γίνεται μια προσπάθεια «διαλόγου» μεταξύ της όπερας (…και της κλασικής μουσικής εν γένει) και άλλων ειδών μουσικής. Ποια η γνώμη σας;

    Είναι καθαρά πειράματα, που αποσκοπούν σε κέρδος των συμμετεχόντων και μόνο, δεν έχουν κάποια καλλιτεχνική αξία και δεν αποτελούν και κίνδυνο για την Όπερα.

    • Η πολιτεία στηρίζει τον πολιτισμό;

    Μα, ναι, βεβαίως. Σκεφθείτε, για παράδειγμα, την χώρα μας. Σκεφθείτε πόσα Δημόσια Μουσικά Σύνολα έχουμε σε περίοδο κρίσης. Μιλάμε για τρομερά κονδύλια και δημόσιες θέσεις με πάρα πάρα πάρα πολλά άτομα. Μια απλή χορωδία δεν έχει ας πούμε, τουλάχιστον, 20 άτομα που να αμείβονται με 1000 ευρώ το μήνα; Και έναν μαέστρο που μπορεί να αμείβεται με 1700; Και έναν φροντιστή; Το κτήριο των προβών τους; Τις μετακινήσεις τους; Μια απλή χορωδία, δηλαδή, στην Ελλάδα σήμερα στοιχίζει στο δημόσιο 25.000 ευρώ το μήνα το λιγότερο… Φυσικά και στηρίζει η πολιτεία. Φυσικά και οι Έλληνες στηρίζουν. Υπερβολικά στηρίζουν θα’ λεγα… Στην Ελλάδα, ας πούμε, που το φαινόμενο αυτό της στήριξης της Πολιτείας είναι σε έξαρση, όλοι επιθυμούν να μπουν σε ένα μουσικό σύνολο!! Γιατί όλοι επιθυμούν να μπουν σε ένα μουσικό σύνολο παντοιοτρόπως και κανείς δεν επιθυμεί να πάει στην Ιταλία να σπουδάσει και να γίνει Κανονικός Τραγουδιστής Όπερας και να έχει Κανονική Καριέρα ελεύθερου επαγγελματία Τραγουδιστή σε όλα τα θέατρα του κόσμου ή και να γίνουν Δάσκαλοι Φωνής αν βαριούνται την επαγγελματική ζωή του Τραγουδιστή που σημαίνει αεροπλάνα συνέχεια, βαλίτσες, ξενοδοχεία και μοναξιά;

    • Η παιδεία επηρεάζει τον καλλιτέχνη και τον θεατή;

    Μα η παιδεία μας επηρεάζει όλους… Η παιδεία είναι αυτή που διαχωρίζει τους ανθρώπους από τα κτήνη και τους καθιστά χρήσιμους σε ένα κοινωνικό σύνολο. Ο Κανονικός Τραγουδιστής μορφώνεται. Είναι επιλογή του και το κάνει… Ο θεατής αν δεν έχει παιδεία απλά δεν θα μεταφράσει σωστά την Τέχνη και απλά θα πηγαίνει παντού στα πάντα και θα βγάζει φωτογραφίες ότι είναι στο Ηρώδειο, στο Μουσείο κλπ. Η παιδεία είναι προσωπική μας υπόθεση. Όποιος την επιθυμεί, την αποκτά και όποιος δεν την επιθυμεί κάνει ότι την έχει…

    • Η χώρα μας μπορεί να προσφέρει υψηλού επιπέδου εκπαίδευση στους μελλοντικούς καλλιτέχνες;

    Προσπαθώ να αποφεύγω, όσο (…διακριτικά) μπορώ, να χρησιμοποιώ την λέξη καλλιτέχνης για όλους. Στην Αρχαία Ελλάδα οι καλλιτέχνες ήταν όσοι ασχολούνταν με τα εικαστικά. Οι υπόλοιποι ήταν οι ηθοποιοί και οι Τραγουδιστές. Αν εννοούμε εδώ, με τον όρο καλλιτέχνες, τους τραγουδιστές θα πω πολύ απλά ότι αν θέλει κανείς να γίνει Κανονικός Τραγουδιστής Όπερας θα πρέπει να πάει μόνο στην Ιταλία και να σταθεί τυχερός ώστε να τον αναλάβει προσωπικά ένας Κανονικός Τραγουδιστής Όπερας και να τον διδάξει.

    Όχι, η Ελλάδα δεν παρήγαγε ποτέ Κανονικούς Τραγουδιστές ή Δασκάλους Φωνής Όπερας. Η εκπαίδευση ενός μαθητή Όπερας στην Ελλάδα είναι απλά ένα άλλο σύμπαν… Είναι ένας διαφορετικός πλανήτης. Πολλές φορές λέω ότι είναι διαφορετικό πράγμα το να τραγουδά κανείς ρεπερτόριο Όπερας με μιμούμενη Οπερατική φωνή και διαφορετικό πράγμα το να είναι κανείς Κανονικός, Πραγματικός, Τραγουδιστής Όπερας. Προσωπικά εγκατέλειψα λαμπρές και άκρως επιτυχημένες σπουδές εδώ στην Αθήνα σε πολύ μεγάλο και σπουδαίο Ωδείο των Αθηνών όταν με πήρε μαζί του ο Carlo Colombara στην Ιταλία για να μου μάθει την Ιταλική Σχολή Τεχνικής Φωνής Όπερας!

  • Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τις παραγωγές; Οι νέοι καλλιτέχνες μπορούν να βιοποριστούν από αυτή την δουλειά;

    Αν μιλάμε για τους δημόσιους Μουσικούς, ναι, βεβαίως και μπορούν να βιοποριστούν, σαφέστατα. Όσο για τους νέους στην Ελλάδα που δεν έχουν διορισθεί σε κάποιο Δημόσιο Μουσικό Σύνολο, φαντάζομαι ότι θα δυσκολεύονται- εκτός αν δεν έχουν τον κάλο στο κεφάλι ότι είναι καλλιτέχνες, κι ότι μπορούν να δουλέψουν σε ένα μπαρ ή σε ένα ντελίβερι, όπως έκανα κι εγώ ως φοιτητής.

    Όχι, δεν έχω δει εγώ φτωχότερες παραγωγές λόγω της κρίσης. Εγώ, βέβαια, δεν ανήκω σε Δημόσιο Μουσικό σύνολο πλέον, γιατί έχω παραιτηθεί από όσα ήμουν όταν έφυγα για την Ιταλία. Ακούω, όμως, για κάποιες μικρές μειώσεις των μισθών τους, αλλά όχι σημαντικά προβλήματα…

    • Υπάρχει αξιοκρατία στον χώρο αυτό; Κατά πόσο εκμεταλλευόμαστε (ως χώρα) τα νέα ταλέντα;

    ‘Όσο ήμουν στην Ελλάδα φοιτητής και παρακολουθούσα το πως γίνονταν οι οντισιόν και ποιους έπαιρναν και γιατί, ε οκ… δεν ήταν και τόσο αξιοκρατικά! Υπήρχαν κάποιοι διαγωνισμοί που όλοι γνωρίζαμε ότι για να κερδίσεις θα έπρεπε να ήσουν μαθητής μόνο του τάδε. Δεν υπάρχουν νέα ταλέντα. Προσωπικά, δεν πιστεύω στη λέξη ταλέντο. Στο μόνο που πιστεύω είναι το μέγεθος της αγάπης σου και της αφοσίωσής σου σε αυτό που καταπιάνεσαι…

    Όποιος νέος θέλει να ασχοληθεί με την Όπερα σε Κανονικό βαθμό και να μην είναι γελοίος φεύγει για την Ιταλία! Γίνεται πρώτα Κανονικός Τραγουδιστής και μετά αποφασίζει αν θα κάνει καριέρα σε θέατρα, ρόλους και στην διδασκαλία ή και στα δύο. Τώρα εδώ στην Ελλάδα δεν ξέρω τι κάνουν, δεν ανήκω εγώ σε κάποιο Μουσικό σύνολο για να ξέρω τις λεπτομέρειες και τι γίνεται κάτω απ’ το τραπέζι και αν γίνεται κάτι κάτω από κάποιο τραπέζι κλπ κλπ… Δεν έχω ιδέα τι κάνουν εδώ, δεν ασχολούμαι με τέτοια καθόλου γιατί δεν έχουν καμιά καλλιτεχνική αξία. Έχουν μόνο βιοποριστική αξία. Και επίσης δεν καταλαβαίνω γιατί όταν κάποιος παραπονείται ότι δεν υπάρχει αξιοκρατία, δίνει συνεχώς οντισιόν για να μπει σε ένα Μουσικό Σύνολο που κατά τα λεγόμενά του δεν έχει αξιοκρατία!! Αν υπονομεύεις κάτι, γιατί σπεύδεις διακαώς να μπεις..; Δηλαδή, είναι και κουτό νομίζω. Αν δεν σ’ αρέσει κάτι, το αποφεύγεις… Δεν τρέχεις να το αποκτήσεις!!

    Προσωπικά εμένα το λεγόμενο μέσον δεν με ενοχλεί, αν αυτός που είναι σε κάποια θέση είναι καταπληκτικός! Αν μάθαινα, δηλαδή, ότι ο Ettore Bastianini πήρε την θέση του Α’ βαρύτονου στην Σκάλα του Μιλάνου, δεν θα με ενοχλούσε καθόλου γιατί ο Bastianini ήταν ένας καταπληκτικός Τεχνικά Τραγουδιστής και του άξιζε αυτή η θέση και ευτυχώς για την Όπερα που την πήρε.

    • Η όπερα έχει πολιτική διάσταση;

    Η ιστορία έχει δείξει ότι ναι, έχει κατά καιρούς και πολιτική διάσταση… Κυρίως παλιότερα. Η Όπερα -κυρίως- σε μορφώνει σε υψηλά ιδανικά, σε κάνει εξυπνότερο. Τώρα, ο Χίτλερ βέβαια στις ομιλίες του έβαζε Βάγκνερ· ε, αυτό δεν σημαίνει ότι ο Βάγκνερ έχει φασιστική Μουσική επειδή κάποιος την χρησιμοποίησε…

    Οι Ιταλοί έχουν το χορωδιακό μέρος απ’ το Ναμπούκο του Βέρντι ως ύμνο όταν απαλλάχτηκαν από τους Αυστριακούς. Ε, οκ… Η μουσική δεν έχει γραφθεί για να επιτελέσει τέτοια πράγματα, αν και κάποιοι κλασικοί σύνθετες, ε, έκαναν και λίγο πολιτική κάποιες φορές με την μουσική τους… Περνούσαν μηνύματα αλλά πολύ διακριτικά! Η Όπερα σε μεταμορφώνει σε άνθρωπο, με ό,τι σημαίνει αυτό…

    • Πως φαντάζεστε το μέλλον της όπερας;

    Το φαντάζομαι με άκρως μορφωμένους Τεχνικά Τραγουδιστές για να μπορούν αυτά τα “δοχεία” να μεταφέρουν με ακρίβεια την Τέχνη από τους συνθέτες στο κοινό. Ο Τραγουδιστής της Όπερας είναι κάτι σαν μεταφραστής Τέχνης. Θα πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά την γλώσσα της Μουσικής για να την μεταφέρει απλοϊκά στο κοινό και να το βοηθήσει!

    • Με ποιο τραγούδι θα θέλατε να κλείσουμε την συνέντευξή μας;

    Θα θελα να συστήσω στο κοινό να ακούσει το Requiem Verdi… Σε αυτό το επικό έργο του Θεϊκού συνθέτη Βέρντι, περιλαμβάνεται όλη η διαδρομή των συναισθημάτων όλων μας με τον πιο αυθεντικό τρόπο. Ξέρετε, η φόρμα Requiem είναι ουσιαστικά η μουσική της νεκρώσιμης ακολουθίας της Καθολικής Εκκλησίας και πολλοί θεωρούν ακούγοντας το έργο αυτό ότι ουσιαστικά προσευχόμαστε στον Θεό. Ενώ η αλήθεια του συνθέτη δεν είναι ότι προσευχόμαστε, είναι ότι ζητάμε επιμόνως της βοήθειά Του να μας πάρει στην ευθύνη Του. Είναι διαφορετικά αυτά τα δύο… Ακόμη και στην αρχή αυτού του έργου, όταν η χορωδία τραγουδά, αντιπροσωπεύουν όλους εμάς που με σηκωμένα τα χέρια ζητάμε ανήμποροι μια βοήθεια. Στο έργο αυτό αν κάποιο μουσικό σύνολο το ερμηνεύσει απλά μουσικά σωστά, χωρίς ορθογραφικά λάθη, σαν να εξετάζονται σε σολφέζ Ωδείου, χωρίς ευγένεια, χωρίς πάθος, χωρίς σωστή μετάφραση της μελωδίας σαν να παίζουν δημόσιοι υπάλληλοι, η μελωδία πεθαίνει. Από όλο το Requiem Verdi θα θελα να σας αποχαιρετήσω με το τελευταίο του μέρος, με την άρια Libera me της σοπράνο που με αυτή την άρια τελειώνει φυσικά και το έργο αυτό. Στην τελευταία συγχορδία του έργου, ο Βέρντι, ο ευφυής αυτός συνθέτης, τοποθετεί την συγχορδία Si+ (Σι μείζονα) που είναι η συγχορδία της χαράς, η συγχορδία του φωτός… Ο τρόπος που οδηγεί ο Βέρντι ολόκληρη την Συμφωνική Ορχήστρα και την τεράστια χορωδία που χρειαζόμαστε για ένα Requiem Verdi, είναι παραμυθένιος. Γιατί; Γιατί καταλήγει με τέτοιον τρόπο όπου ενώ σε όλο το έργο οι άνθρωποι ζητούν να τους αναλάβει ο Θεός, με την συγχορδία αυτή η απάντηση του Θεού είναι “Μπορεί… Μπορεί ναι, μπορεί και όχι”. Κι ενώ το έργο τελειώνει, εμείς φεύγουμε όλοι μετέωροι…

 

Περισσότερες πληροφορίες για τον Δημήτρης Ανδρέου μπορείτε να βρείτε στην προσωπική του σελίδα: dimitrisandreou.wordpress.com/

Advertisement