ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΟΣΔ ΓΙΑ ΤΟ Σ/Ν ΓΙΑ ΤΑ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΑ & ΣΥΓΓΕΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Tags

ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ

Προς Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού

Κύριο Αριστείδη Μπαλτά

Αθήνα, 21/9/2016

Αξιότιμε κύριε Υπουργέ,

Μετά τις επισημάνσεις οργανισμών, βουλευτών και διαφόρων φορέων, σχετικά με τις τροποποιήσεις του νομοσχεδίου που κυκλοφόρησε πρόσφατα, πληροφορούμαστε ότι προβαίνετε σε σημαντικές αλλαγές. Επειδή πρόκειται για ένα πολύ εξειδικευμένο και τεχνικό νομοσχέδιο το οποίο όμως είναι εξαιρετικά σημαντικό για την λειτουργία των οργανισμών μας και την διασφάλιση των πνευματικών και συγγενικών δικαιωμάτων που εκπροσωπούμε παρακαλούμε να μας δοθεί η δυνατότητα να διατυπώσουμε τις απόψεις μας στις αλλαγές προτού κατατεθεί το νομοσχέδιο στη Βουλή.

Θεωρούμε δε απαραίτητο να γίνει νομικός έλεγχος και επεξεργασία των αλλαγών από τον ΟΠΙ διότι διαφορετικά μπορεί και εντελώς ακούσια να γίνουν λάθη με πολύ αρνητικές συνέπειες.

Με εκτίμηση,

ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΣΥΛΛΟΓΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ

ΑΠΟΛΛΩΝ- ΑΥΤΟΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ- ΕΡΑΤΩ- GEA- GRAMMO- ΟΣΔΕΛ

Advertisements

Επιστολή του ΜΕΤΡΟΝ προς τον ΥΠΠΟ κ. Α. Μπαλτά για το Σ/Ν

Tags

ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ

Αθήνα 8/7/2016

Προς τον Υπουργό Πολιτισμού κ. Αριστείδη Μπαλτά

Κοιν. Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας

Αξιότιμε κ. Υπουργέ,

 

Το ΜΕΤΡΟΝ είναι σωματείο που εκπροσωπεί ένα σημαντικότατο κομμάτι του Ελληνικού  τραγουδιού. Σήμερα αριθμεί 124 μέλη. (Συνημμένη λίστα μελών) Προς μεγάλη μας έκπληξη διαβάζουμε τις τελευταίες ημέρες επιστολές που υπογράφουν συνάδελφοί μας και ζητούν συνολικά την απόσυρσή του σχέδιου νόμου για την ενσωμάτωση της Ε.Ο.26/2014 στο Εθνικό μας δίκαιο. Ως αιχμή του δόρατος χρησιμοποιείται το άρθρο για την διαμεσολάβηση στη δημόσια εκτέλεση ένα άρθρο για το οποίο και το ΜΕΤΡΟΝ έχει εκφραστεί αρνητικά.

Το κύριο όμως ζήτημα που απασχολεί σήμερα τον χώρο μας είναι εάν η χώρα μας στον τομέα της συλλογικής διαχείρισης θα παραμείνει τριτοκοσμική, επιτρέποντας σε κάποιους να εκμεταλλεύονται τους δημιουργούς και να διαχειρίζονται τα δικαιώματά τους με αδιαφάνεια και καταχρηστικούς όρους ή εάν επιτέλους η συλλογική διαχείριση θα εξυγιανθεί.

Κύριε Υπουργέ, σας διαβεβαιώνουμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία συνθετών και στιχουργών επιθυμεί την εξυγίανση της ΑΕΠΙ μέσω της επιβολής κανόνων διαφάνειας, εποπτείας, ελέγχου και ιδίως συμμετοχής μας στη λήψη αποφάσεων σχετικά με τη διαχείριση των δικαιωμάτων μας.

Με μεγάλη ικανοποίηση διαπιστώνουμε ότι το νομοσχέδιο που καταθέσατε στη Βουλή περιέχει πράγματι διατάξεις που διασφαλίζουν τα παραπάνω. Κεντρικό θέμα που απασχολεί όλους τους δημιουργούς είναι η διασφάλιση συνέχειας της λειτουργίας της ΑΕΠΙ στην περίπτωση που επιδεινωθεί περαιτέρω η οικονομική της κατάσταση ή στην περίπτωση που οι μέτοχοί της επιδιώξουν να την μεταφέρουν εκτός Ελλάδος ή να την πτωχεύσουν. Ήδη σύμφωνα με τους ισολογισμούς της έχει πάνω από 13.000.000 ευρώ αρνητικά ίδια κεφάλαια, δηλαδή λείπουν από το ταμείο της 13.000.000 ευρώ από τα χρήματά μας!

Κύριε Υπουργέ, θεωρούμε εξαιρετικά σημαντικό το θεσμό του επιτρόπου. Επίσης είναι θετικό που το νομοσχέδιο επαναφέρει την εύλογη αμοιβή στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές καθώς και μέτρα για την καταπολέμηση της διαδικτυακής πειρατείας.

Για όλους αυτούς τους λόγους σας καλούμε να προχωρήσετε αποφασιστικά το συντομότερο στην συζήτηση και ψήφιση του Σ/Ν. Ευχόμαστε ότι κατά τη συζήτηση στην επιτροπή μορφωτικών υποθέσεων της Βουλής θα εισακουστεί η άποψή μας και θα επανεξετάσετε το άρθρο της διαμεσολάβησης καθώς και το θέμα της ποσόστωσης εκπροσώπησης των εκδοτών στους ΟΣΔ με βάση τις Ελληνικές ιδιαιτερότητες.

Η επιβολή διαφάνειας, εποπτείας και ελέγχου είναι προς το συμφέρον του συνόλου των δημιουργών. Γι’ αυτό σας ζητούμε να ψηφίσετε το Σ/Ν το συντομότερο δυνατόν.

Με εκτίμηση

Το ΔΣ του ΜΕΤΡΟΝ.

 

Ανακοίνωση του συλλόγου μουσικοσυνθετών – στιχουργών “ΤΟ ΜΕΤΡΟΝ”

Tags

ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ

 

Αξιότιμες κυρίες και κύριοι,

Κατάπληκτοι διαβάσαμε στον τύπο της περασμένης εβδομάδας ότι η ΑΕΠΙ αποφάσισε τη λήξη της λειτουργίας της στην Ελλάδα και τη συνέχιση αυτής στην Κύπρο με την επωνυμία ΑΕΠΙ ΛΙΜΙΤΕΔ! Στα κρυφά, ερήμην των δημιουργών, τα δικαιώματα των οποίων διαχειρίζεται και χωρίς να μας ενημερώσει στοιχειωδώς. Είναι αδιανόητο τα δικαιώματα της Ελληνικής μουσικής να μεταφέρονται εκτός Ελλάδας και να τα διαχειρίζεται πλέον μία Κυπριακή εταιρεία εκτός Ελληνικού δικαίου.

Είναι ολοφάνερο ότι η ενέργεια αυτή της ΑΕΠΙ συμβαίνει ώστε να αποφύγει την εφαρμογή του Ελληνικού νόμου που ελπίζουμε σύντομα να έρθει προς ψήφιση στο Ελληνικό Κοινοβούλιο. Ο νέος νόμος για πρώτη φορά επιχειρεί να βάλει τάξη στη συλλογική διαχείριση στην Ελλάδα και να εξορθολογίσει – εξυγιάνει τους οργανισμούς συλλογικής διαχείρισης (ΟΣΔ).

Μετά τις πρόσφατες εξελίξεις είναι εξαιρετικά σημαντικό να συμπεριλάβετε στο νέο νομοσχέδιο διατάξεις που να ακυρώνουν το ενδεχόμενο καταστρατήγησης του, με την μεταφορά της έδρας της ΑΕΠΙ στην Κύπρο.

Θεωρούμε θετικές τις διατάξεις του νομοσχεδίου (όπως αυτό αναρτήθηκε στη διαβούλευση) που επιβάλλουν διαφάνεια, λογοδοσία, εποπτεία και έλεγχο στη λειτουργία των ΟΣΔ και που επιβάλλουν τη συμμετοχή των δημιουργών στη λήψη των αποφάσεων. Εξαιρετικά σημαντική είναι η διάταξη που υποχρεώνει τους ΑΟΔ με δεσπόζουσα θέση, όπως είναι η ΑΕΠΙ, να λειτουργούν με τη μορφή ΟΣΔ και με όλες τις παραπάνω υποχρεώσεις.

Επίσης θετική είναι η διάταξη που παρέχει τη δυνατότητα διορισμού επιτρόπου σε ΟΣΔ που έχουν οικονομικά ή διαχειριστικά προβλήματα. Είναι ένα ύστατο μέτρο το οποίο μπορεί όμως να αποτρέψει τυχόν κενό στην αγορά που θα είχε καταστρεπτικά αποτελέσματα όχι μόνο για το σύνολο των δημιουργών αλλά και για το σύνολο των χρηστών. Θετική είναι επίσης η διάταξη για την καταπολέμηση της διαδικτυακής πειρατείας.

Τέλος, εξαιρετικά σημαντική είναι η διάταξη για την εύλογη αμοιβή σε ηλεκτρονικούς υπολογιστές όμως θα έπρεπε να οριστεί σε 6% για να δικαιολογείται ο χαρακτηρισμός εύλογη και όχι μόλις στο 2%, όπως προβλεπόταν στο αρχικό σχέδιο νόμου. Ευελπιστούμε ότι δεν ευσταθούν οι φήμες ότι δεν θα υπάρχει η σχετική διάταξη στο προς κατάθεση σχέδιο νόμου, μετά από πιέσεις των εταιρειών πληροφορικής.

Όμως θεωρούμε αρνητική και ενδεχομένως εξαιρετικά επιζήμια τη διάταξη για τη διαιτησία στη δημόσια εκτέλεση, η οποία είναι πολύπλοκη και χρονοβόρα και ενδέχεται να φέρει μεγάλη αναστάτωση στην αγορά και άρνηση καταβολής δικαιωμάτων. Καλούμε τον Υπουργό να την αφαιρέσει από το προς κατάθεση νομοσχέδιο. Επίσης θα πρέπει να γίνει πρόβλεψη ώστε η συμμετοχή των μουσικών εκδοτών στα όργανα των ΟΣΔ να είναι περιορισμένη σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική και τις ιδιαίτερες Ελληνικές συνθήκες.

Αναμένουμε να φέρετε σύντομα προς ψήφιση το σχέδιο νόμου και να διασφαλίσετε τη συνέχιση της λειτουργίας της ΑΕΠΙ εντός της Ελληνικής επικράτειας και στο πλαίσιο του νέου νόμου.

 

Το ΔΣ του ΜΕΤΡΟΝ

Φοίβος Δεληβοριάς (Πρόεδρος)

Παναγιώτης Καλαντζόπουλος (Αντιπρόεδρος)

Αντώνης Πλέσσας (Γραμματέας)

Γιώργος Ανδρέου (Ταμίας)

Μανώλης Φάμελλος, Φοίβος Τασσόπουλος,, Στάθης Δρογώσης (Μέλη)

 

Απόστολος Αρμάγος: «Η ζωή είναι μια μάχη, είναι γεμάτη συγκρούσεις. Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πολύ δυναμικές και στο σύμπαν υπάρχει γενικά μια συνεχής κίνηση και δεν υπάρχει σταθερότητα πουθενά. Αυτό νομίζω έχει σχέση και με την αγάπη».

Tags

ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ

 

Συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Καραγιαννόπουλο

Τον γνώρισα κάπου στα Εξάρχεια. Ένας ενδιαφέρον άνθρωπος, προσηνής και ευγενικός. Μου προκάλεσε αμέσως το ενδιαφέρον. Το ίδιο κιόλας βράδυ έψαξα για την δουλειά του. Εκείνο που μου έκανε αίσθηση ήταν η καθαρότητα του ήχου του. Τίποτα το περιττό… τίποτα το βεβιασμένο. Μονάχα αυτός και η ιδιαίτερη αισθαντικότητά του.

«Κι αν όλα ξεθωριάσανε
ακόμα πριν αρχίσουν
δε μένει να ελπίζω πια
ο έρωτας σαν φεύγει
μια βόλτα μόνο κόστισε
ολόκληρη η ζωή μου»

Το Μουσικό Καφενείο έχει την τιμή να φιλοξενεί τον Απόστολο Αρμάγο και να συζητά μαζί του εφ’ όλης της ύλης.

• Σ’ ένα μεγάλο μέρος του έργου σου φαίνεται να σε απασχολεί το θέμα της αγάπης. Τι είναι, για σένα, αγάπη;

Έλα ντε…δεν είμαι σίγουρος. Όσο γερνάω, που λέω και στο τραγούδι μου, πιστεύω πως είναι δύσκολο να αγαπάς πραγματικά. Η ζωή είναι μια μάχη, είναι γεμάτη συγκρούσεις. Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πολύ δυναμικές και στο σύμπαν υπάρχει γενικά μια συνεχής κίνηση και δεν υπάρχει σταθερότητα πουθενά. Αυτό νομίζω έχει σχέση και με την αγάπη. Άλλες φορές, πιστεύω, πως υπάρχει αγάπη κι άλλες όχι. Δεν ξέρω τί είναι πάντως. Ίσως η κατανόηση και ο αλληλοσεβασμός μεταξύ των ανθρώπων, καθώς και ο σεβασμός απέναντι στη φύση.

• Μουσικά που εντάσεις τον εαυτός σου;

Θεωρώ τον εαυτό μου τραγουδοποιό, που ‘φτιάχνει’ τραγούδια με ελληνικό στίχο. Δεν τον εντάσσω κάπου, γιατί στα cd μου κάποιος θα ακούσει κλασική, παραδοσιακή, ποπ, ροκ και λαϊκή μουσική. Με λίγα λόγια, γράφω μουσική με ελληνικό στίχο.

• Πόσο δύσκολο είναι για έναν μουσικό να συνοδεύσει τις μελωδίες του με στίχους;

Εξαρτάται από το ταλέντο, τις εμπειρίες του και την ανάγκη να εκφραστεί. Δε γνωρίζω για τους άλλους∙ εγώ γράφω στίχους, αλλά δε μου είναι το ίδιο εύκολο, όπως το να συνθέτω μια μελωδία. Στη δική μου περίπτωση, για να καθίσω να γράψω, χρειάζομαι κίνητρα γιατί αλλιώς ξεχνιέμαι και αφήνω το χρόνο να κυλάει.

• Τι μουσική ακούς;

Ακούω διάφορα πράγματα. Ελληνική και ξένη μουσική πολλών ειδών. Μου αρέσει πολύ η κλασική, η ροκ και η τζαζ, καθώς και η ελληνική παραδοσιακή μουσική.

• Θα ήθελες να μας μιλήσεις για την συνεργασία σου με την ερμηνεύτρια Ξένια Ροδοθεάτου;

Με την Ξένια γνωριζόμαστε από το 2004. Πέρασε αρκετός καιρός ώστε να συντονιστούμε και να δημιουργήσουμε κάτι μαζί. Μου άρεσε η φωνή της και συμφωνήσαμε να κάνουμε ένα ντέμο με δικά μου τραγούδια στο στούντιο του φίλου της Νίκου Ξύδη. Το ντέμο κατέληξε να γίνει κανονικό cd με πέντε κομμάτια και κυκλοφόρησε το 2013 με τίτλο ‘Το η του ήλιου’.

• Τον Νοέμβριο βγήκε ο νέος σου δίσκος «Απόσχιση». Μίλησέ μας γι’ αυτή σου τη δουλειά.

Η ‘Απόσχιση’ είναι το δεύτερο cd μου, αλλά ουσιαστικά η πρώτη ολοκληρωμένη δισκογραφική δουλειά, που έκανα μαζί με την Ξένια Ροδοθεάτου. Περιλαμβάνει εννέα τραγούδια σε στίχους δικούς μου, αλλά και άλλων νέων στιχουργών. Στο δίσκο συμμετέχουν πολλοί αξιόλογοι μουσικοί που είναι και οι ίδιοι δημιουργοί, πράγμα πολύ σημαντικό, και υπάρχει ένα ντουέτο που ερμηνεύει η Ξένια με τον Αλέξανδρο Καψοκαβάδη, από τους Ματ σε δυο υφέσεις. Πιστεύω πως είναι μια δουλειά που αξίζει να ακουστεί και όσοι ακούνε ελληνική μουσική θα την απολαύσουν.

• Ένας νέος μουσικός τι δυσκολίες συναντά σήμερα στην προώθηση του έργου του;

Μεγάλη κουβέντα αυτή. Ενώ στις μέρες μας είναι γενικά εύκολο να κυκλοφορήσεις τη μουσική σου σε φυσικό προϊόν -δηλαδή να φτιάξεις ένα cd- για να το προωθήσεις, αναγκάζεσαι να κάνεις ένα σωρό άλλα πράγματα, που δεν έχουν σχέση με τη δημιουργία. Επειδή οι εταιρίες πλέον δεν στηρίζουν τους νέους καλλιτέχνες, πρέπει τα κάνεις όλα μόνος σου.

Το ραδιόφωνο, δε βοηθάει ιδιαίτερα, μη σου πω σχεδόν καθόλου, έναν νέο καλλιτέχνη. Δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο παίζει τα ίδια πράγματα συνεχώς που ναι, είναι ωραία, αλλά ως πότε θα τα ακούμε πια. Επίσης, ο περισσότερος κόσμος, πιστεύει πως ό,τι ακούμε στο ραδιόφωνο είναι καλό και άξιο και ό,τι δεν ακούγεται σημαίνει πως μάλλον δεν αξίζει και τόσο. Κακά τα ψέματα, το ραδιόφωνο το έχεις ανάγκη γιατί έτσι σε μαθαίνει ο κόσμος και μπορεί να έρθει εκεί που εμφανίζεσαι. Ας μη μένουμε μόνο στα αρνητικά όμως. Ευτυχώς υπάρχει το διαδίκτυο όπου μπορείς να διαδόσεις τη μουσική σου και να γνωστοποιήσεις το έργο σου, ανεβάζοντας τα κομμάτια σου ή τα video clip σου. Και τα ιντερνετικά ραδιόφωνα είναι πιο φιλικά απέναντι στους νέους καλλιτέχνες.

• Εκτός από μουσικοσυνθέτης διδάσκεις και στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Πως συνυπάρχουν αυτοί οι δύο ρόλοι;

Άλλος το πρωί κι άλλος το βράδυ που λένε. Και τα δυο έχουν σχέση με τη μουσική, δεν είναι πως δουλεύω σε σούπερ μάρκετ, όπως στο παρελθόν. Επίσης, και τα δυο σχετίζονται με τη δημιουργία.

Δεν είναι εύκολος ο ρόλος του δασκάλου και μιλάμε για το δημοτικό σχολείο. Ευαίσθητες ηλικίες, τα παιδιά ρουφούν όλη σου την ενέργεια και πολλές φορές αρκούν 45 λεπτά για να κουραστείς. Βέβαια, καθημερινά ακούς ατάκες που σε κάνουν χαρούμενο και ξεχνάς την κούραση και τις δυσκολίες. Πέντε δύσκολες ώρες κάθε μέρα αλλά και πέντε ατάκες που ισοφαρίζουν την κούραση και έτσι περνάει ο καιρός. Μέσα μου πιστεύω πως κάτι θα τους μείνει και φέτος, μια πληροφορία, ένα τραγούδι, δυο-τρεις λέξεις, οι όμορφες γιορτές.

Και όταν γυρίζεις πίσω στο σπίτι κάνεις την τρίτη σου δουλειά που είπαμε πριν. Προσπαθείς να προωθήσεις το έργο σου. Τα βάζω κάτω και λέω: Πόσες δουλειές κάνω; Είμαι μουσικοσυνθέτης, είμαι δάσκαλος, είμαι μάνατζερ, είμαι μουσικός που κάνω και live. Ξεχνάω κάτι;

• Ετοιμάζεις κάτι αυτή την περίοδο;

Ετοιμάζω δυο πράγματα. Ένα πρότζεκτ με την Ξένια Ροδοθεάτου και ένα άλλο με έναν νέο ερμηνευτή. Με αυτά θα ασχοληθώ πιο ειδικά μετά την παρουσίαση του δίσκου μας στο ΡΥΘΜΟΣ stage στην Ηλιούπολη, την Κυριακή 19 Απριλίου. Εγώ και η Ξένια Ροδοθεάτου θα μοιραστούμε τη σκηνή με τη Χρυσούλα Κεχαγιόγλου, η οποία θα παρουσιάσει κι αυτή τον πρώτο της δίσκο.

• Με ποιο τραγούδι θα ήθελες να κλείσουμε την συνέντευξη;

Με τον ‘Στόχο’. Είναι ένα σκοτεινό τραγούδι, εσωστρεφές. Για άλλους το καλύτερο του δίσκου και για άλλους το χειρότερο.

Πέτρος Σατραζάνης: «Μη γελιόμαστε. Δε με αφορά κανένα μήνυμα κρυφό ή φανερό. Τα ψυχολογικά μου εκτονώνω, και κάνω μακροβούτια σε θάλασσες προσώπων , ιδεών και ιστοριών. Αν δακρύσει κάποιος με τη μουσική μου, σημαίνει ότι άκουσε τη σιωπή μου και πήρε ένα μπουκάλι που έριξα στη θάλασσα».

Tags

ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ

 

Συνέντευξη
στον Κωνσταντίνο Καραγιαννόπουλο

Αγαπημένος φίλος. Ιδιαίτερος καλλιτέχνης. Πνευματικός άνθρωπος. Δύσκολος συνδυασμός, μα κυρίως δύσκολη η αποστολή που ανέλαβα. Έθεσα ως στόχο να αποκωδικοποιήσω τις μυστικές ατραπούς της μουσικής του… φανατικός ακροατής του γαρ…

Κάθε που ακούω κάποιο τραγούδι του μπορεί η ποίηση να με συνεπαίρνει, όμως, η μουσική του Πέτρου με βάζει σε μια διαδικασία περιπλάνησης. Υπάρχει κάτι που κρύβει ο μουσικός; Είναι ένα μήνυμα που το ρίχνει στην πελώρια θάλασσα των ιδεών και των μυστηρίων και περιμένει από κάποιον να το βρει; Ή είναι- απλά-  ένα τάλαντο, που επιδέξια το χειρίζεται ο καλλιτέχνης; Τόσες και τόσες φορές, φευ, τυραννήθηκα με αυτή την ιδέα μάταια.

Έτσι, είδα ως τελευταία ελπίδα ετούτη εδώ την συνέντευξη. Αποκρυσταλλώνοντας την εικόνα του καλλιτέχνη, θεώρησα πως κάτι μπορεί να ξεκλέψω από την αύρα του έργου του. Δεν ξέρω αν τα κατάφερα. Πάντως την απόλαυσα…

Το Μουσικό Καφενείο, μετά από ένα μικρό διάλειμμα, έχει την τιμή και την χαρά να φιλοξενεί τον μουσικοσυνθέτη Πέτρο Σατραζάνη και να συζητά μαζί του εφ’ όλης της ύλης.

 

• Αυτό που είναι πραγματικά εντυπωσιακό στην μουσική σου, είναι η ατμοσφαιρικότητα της μελωδίας και το ιδιαίτερο δέσιμο της μελωδίας αυτής με τον λόγο. Επίσης, επιλέγεις πιο συχνά την ποίηση, να συνοδεύει την μουσική σου. Θέλεις να μας μιλήσεις λίγο για την προ θετικότητα του καλλιτέχνη;

Σ’ ευχαριστώ για αυτά που λες, αλλά δεν πρόκειται για μια, ακριβώς, συνειδητή επιλογή. Όταν ξεκίνησα να γράφω στην εφηβεία μου, ήθελα κάπως να διοχετεύσω την έμπνευσή μου. Έτσι, συνέθετα μουσικά θέματα και μελοποιούσα (ίσως και ασυναίσθητα) ποίηση , την οποία αναζητούσα σε κάτι παμπάλαιες εκπληκτικές εκδόσεις, που είχαμε στο σπίτι. Η θητεία μου αυτή, εκτός των άλλων, με έκανε να γνωρίσω από πάρα πολύ νωρίς τον ακαταμάχητο πλούτο της ελληνικής ποίησης. Από το Σολωμό , τον Κάλβο και τους ‘’Ελάσσονες’’ μέχρι τον Καρυωτάκη, το Ρίτσο, το Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Καρούζο, τον Αναγνωστάκη, τον Εμπειρίκο κλπ.
Με τον τρόπο αυτό αγάπησα τη γλώσσα στην οποία νιώθω, αισθάνομαι και ομιλώ, βρίσκοντας εκεί μέσα την πατρίδα μου. Ειδικά, σήμερα αυτό το εφόδιο, με κάνει να μην υποκύπτω στην αυτομαστιγωτική τάση ορισμένων νεοελλήνων (δυστυχώς των πιο πολλών) που αποθεώνοντας την αντίφασή τους, κατηγορούν και κατηγοριοποιούν ό, τι τους καίει βαθιά. Φτάσαμε λοιπόν σήμερα διχασμένοι, να μισούμε τον όμοιό μας και να χρειαζόμαστε εχθρούς για να πολεμήσουμε, αντί αδελφούς να πορευτούμε. Κάτι άλλο με ρώτησες όμως…στο απάντησα τελικά;

• Ποιο είναι το κρυφό μήνυμα, που θέλει ο καλλιτέχνης Πέτρος να περάσει μέσα απ’ το έργο του;

Μη γελιόμαστε. Δε με αφορά κανένα μήνυμα κρυφό ή φανερό. Τα ψυχολογικά μου εκτονώνω, και κάνω μακροβούτια σε θάλασσες προσώπων , ιδεών και ιστοριών. Αν δακρύσει κάποιος με τη μουσική μου, σημαίνει ότι άκουσε τη σιωπή μου και πήρε ένα μπουκάλι που έριξα στη θάλασσα. Το άνοιξε και τον άγγιξε. Εκεί είναι η μαγεία. Στην δια-προσωπική περιπέτεια. Τόσο άπιστοι είναι πλέον οι άνθρωποι στη δύναμη του αοράτου, που νομίζουν ότι αν φορτώσουν ηθικολογικά ένα έργο, του προσδίδουν νόημα ή το κατευθύνουν. Στο τέλος θα το χτυπάν και στην πλάτη, για να πάει στον προορισμό του, όπως θέλουν αυτοί.

• Εκτός από μουσικός έχεις κάνει και σπουδές στην Φιλοσοφία. Τα συνδυάζεις αυτά τα δύο ή αποτελούν κομμάτια δύο διαφορετικών προσώπων/ ρόλων σου;

Η Φιλοσοφία, (και η φιλοσοφική γραφή και σκέψη) δεν είναι ένα χαζοχαρούμενο παίξε –γέλασε, όπου διαβάζοντας πέντε ατάκες, δέκα βιογραφίες, και θέτοντας μικροαστικά ερωτήματα δήθεν ψαγμενιάς να είμαστε έτοιμοι να ασχοληθούμε μαζί της. Είναι ένας διαφορετικός τρόπος να λειτουργείς το μυαλό, την ψυχή και το κορμί σου. Είναι μιαν άλλη πρόταση ζωής. Είναι καταβύθιση στην ουσία και στην -κάτω από τις επιφάνειες- ζωή των όντων. Είναι σκληρή μελέτη. Ποιος έχει τη διάθεση και το στομάχι να τα πράξει τούτα;

• Τι είναι αυτό που σε οδήγησε στην τέχνη;

Ο εαυτός μου.

• Θα ήθελες να μας εισαγάγεις λίγο στο μουσικό σου εργαστήρι; Πως γράφεις; Βασίζεσαι στους στίχους ή πρώτα γράφεις την μουσική;

Όταν μου δίνουν στίχους, ή τους βρίσκω εγώ , διαβάζοντας τους γεννιέται ή δε γεννιέται μέσα μου μια μουσική. Αυτή ακριβώς αποτυπώνω, ή τουλάχιστον προσπαθώ. Βέβαια, όταν είμαι στο γραφείο ή στο πιάνο με τα γραπτά μου, δουλεύω και επεξεργάζομαι μουσικά θέματα, που ανά καιρούς συνέθετα και  σημείωνα, με στόχο να θερμάνω τη δημιουργική φαντασία μου. Το μυαλό και η καρδιά χρειάζονται έναν ερεθισμό, έναν σπινθήρα για να πουν την ιστορία τους. Δε θα στην κάνουν εύκολα τη χάρη. Θέλουν παίδεμα. Και αυτός ο αγώνας είναι σκληρός, μοναχικός και αινιγματικός. Για αυτό και τόσο όμορφος.

• Μπορείς να μας πεις πέντε εικόνες, που σου έρχονται στο μυαλό, από τη μέχρι τώρα πορεία σου;

Ένα 16χρονο παιδί στον 7ο όροφο μιας πολυκατοικίας στη Θεσσαλονίκη, να προσπαθεί να αποδώσει έναν ακατανόητο εσωτερικό χείμαρρο ήχων βάζοντας τα χέρια του στο πιάνο. Εκείνες οι στιγμές της δημιουργίας, όπου μου αποκαλύπτονταν μια ικανότητα μου ήταν κάτι μαγικό.
Το βλέμμα και τα λόγια του Μίκη Θεοδωράκη όταν, 20 χρονών κάθισα στο πιάνο του και του έπαιξα μουσική μου. Η πρώτη μου συναυλία στο παλιό κτήριο του Μουσείο Σύγχρονης τέχνης Φλώρινας. Ένα νεοκλασικό δίπλα στο ποτάμι, δέκα μέτρα από το σπίτι του Μελισσοκόμου, όπου γύρισε την ταινία του ο Θ. Αγγελόπουλος. Ένιωσα ότι χάραξα τη στιγμή και τη ρούφηξα. Η πρώτη συνύπαρξη με τη Μαρία Φαραντούρη στη σκηνή. Φοβερή εικόνα, σφηνωμένη,
και η αέναη εικόνα των φίλων μου που μαζί τους γεννώ και αναθρέφω αυτά που μας στιγμάτισαν.

• Ποιος είναι ο αγαπημένος σου στίχος;

«Κυνηγούσα τ’ όνειρο για να μάθω την αλήθεια» του Νίκου Γκάτσου και «Πάντα περνάς τη φωτιά για να φτάσεις τη λάμψη» του Οδυσσέα Ελύτη.

• Τι μουσική ακούς;

Ακούω φανατικά και από μικρό παιδί Βασίλη Τσιτσάνη, συμφωνική μουσική μεταρομαντικών συνθετών και ορισμένους Ρώσους Ντ. Σοστακόβιτς , Τσαϊκόφσκι, Μουσόρσκυ και Ραχμάνινοφ. Μίκη Θεοδωράκη, Ζακ Μπρελ, Νικ Κειβ και Μπίτλς.

• Ποιος είναι ο μεγαλύτερός σου φόβος;

Η όψη του Θανάτου.

• Ποια η θέση του καλλιτέχνη σήμερα;

Αυτή που ήταν και χτες. Κουκκίδα ενός απροσδιόριστου χάρτη: Μοναξιά και αυτοκαταστροφή. Μεγαλείο και αγωνία. Ένα σφυρί που χτυπάει το φλοιό της φτήνιας και του τίποτα . Μια επίμονη μεγαλομανία και ένας λυρισμός που σπάει την πέτρα της φθοράς.

• Με ποιο τρόπο η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει τη δουλειά σου; Θα έκανες ποτέ συμβιβασμούς;

Το πρώτο που μου έρχεται στο μυαλό. Στο ότι με καθυστερεί να εκδώσω την πρώτη ολοκληρωμένη μου μουσική πρόταση. Συμβιβασμούς; Δεν ξέρω. Αν εννοείς, το να ξεφτιλίζομαι για να επιβιώνω, έχω να πω πως, τη δίνω αυτή τη μάχη εδώ και χρόνια. Εργάζομαι, σπουδάζω και παράγω καλλιτεχνικό έργο. Είμαι συνεπής στην τρέλα μου, και έχω αλλεργική σχέση με την τάση αυτή της υπερκουλτούρας που με ωραία φορέματα, μπλε σμόκιν και ‘’οδηγούς κατανόησης έργων τέχνης’’ σβαρνίζει τον εστετισμό της.

• Έχεις facebook; Ποια είναι η επαφή σου με το κοινό;

Έχω ναι. Ξεσπάω, εκτονώνομαι, κουβεντιάζω, παρουσιάζω την οπτική μου και τη δουλειά μου μέσα από αυτό∙ έχοντας επίγνωση ότι η ζωή είναι εκεί έξω και εδώ μέσα παίζουμε όλοι τους ρόλους μας, φορώντας τα καλά μας. Η επαφή μου με το κοινό; Κυκλοθυμική.

• Που σε βρίσουμε φέτος;

Στη Γαλλία το Δεκέμβρη. Θα παίξω τη μουσική μου για μια θεατρική-αφηγηματική παράσταση πάνω σε Ελληνικούς μύθους σε κεντρικό Θέατρο του Παρισιού. Τα υπόλοιπα σχέδια, σχεδιάζονται ακόμη.

• Με ποιο τραγούδι ή με ποια μουσική θα ήθελες να κλείσουμε την συνέντευξη;

Δεν ξέρω. Επέλεξε εσύ ένα δικό μου!

Απόστολος Καλτσάς: «Πιστεύω στην κρυμμένη ποιότητα, που όλοι διαθέτουμε μέσα μας και που ίσως μόνο κάποιο πολύ δυνατό ερέθισμα μπορεί να αναδείξει».

Tags

ΜΟΥΣΙΚΟ ΚΑΦΕΝΕΙΟ

Συνέντευξη
στον Κωνσταντίνο Καραγιαννόπουλο 

Ο Απόστολος είναι ένα ιδιαίτερο είδος καλλιτέχνη. Ταλαντούχος. Μαχητικός. Ακούραστος. Αφοσιωμένος. Απόλυτα συνειδητοποιημένος. Αποδομεί και αποκαλύπτει τις πιο βαθιές συνιστάμενες, αποκρυσταλλώνοντας σε τραγούδι αισθήματα και καταστάσεις.

Δεν είναι πολύς ο καιρός που γνωριζόμαστε, κι όμως ένας ιδιαίτερος δεσμός με ενώνει μ’ αυτόν τον εξαιρετικό καλλιτέχνη. Ίσως είναι που επικοινωνούμε στο ίδιο μήκος κύματος… ίσως πάλι να’ ναι το πάθος μας για την Τέχνη που μας κάνει το ίδιο παιδιά…  ενός σκοτεινότερου θεού…

Το Μουσικό μας Καφενείο συναντά τον Απόστολο Καλτσά και συζητάμε μαζί του εφ’ όλης της ύλης.

• Απόστολε, πως θα περιέγραφες την Ελλάδα του σήμερα;

Δε “βουλιάζει” αλλά ούτε κι “αλλάζει”. Αμήχανη παρατηρεί τις εξελίξεις σ’ ένα κόσμο που αναπροσδιορίζεται συνεχώς. Ξέρει ότι πρέπει να πάρει τα πόδια της και να σηκωθεί, ν’ αναθεωρήσει ιεραρχίες, να εκριζώσει νοσηρές νοοτροπίες και συνήθειες δεκαετιών βαθιά εμπεδωμένες στο συλλογικό υποσυνείδητο, αλλά προς το παρόν σέρνεται. Δεν είναι εύκολο. Ας ελπίσουμε ότι θα τα καταφέρει.

• Σε συνέντευξή σου δήλωσες πως: «η Ελλάδα πεθαίνει. Δεν έχει σημασία αν θα συνεχίσει να υπάρχει σαν κράτος, σαν πρόταση πολιτισμού όμως, σαν διαφορετικότητα και ιδιοπρόσωπη κουλτούρα ο Ελληνισμός πνέει τα λοίσθια». Συνεχίζεις να το πιστεύεις ακόμα αυτό;

Ναι, δεν είμαι αισιόδοξος. Αν, για παράδειγμα, πάρουμε ως αξίωμα ότι η ταυτότητα ενός πολιτισμού εκπορεύεται πρώτα πρώτα απ’ τη γλώσσα του, πράγμα που ισχύει βεβαίως, δες πόσο κομπλεξικοί είμαστε με την ίδια μας τη γλώσσα: Βλέπω πολλά παιδιά να χτυπάνε στο σώμα τους τατουάζ στ΄ αγγλικά, τη γλώσσα της παγκοσμιοποίησης που χρησιμοποιούνε εκατοντάδες εκατομμύρια πάνω στον πλανήτη αυτή τη στιγμή. Αν αυτό δε δείχνει ότι αισθάνονται μειονεκτικά με την ελληνική γλώσσα τότε τί δείχνει; Αφήνω κατά μέρος ότι η ελληνική αποδεδειγμένα είναι ένα απ’ τα πιο πλούσια κι ολοκληρωμένα συστήματα σύλληψης κι έκφρασης του κόσμου, ακόμη κι αν δεν ήταν, δεν είναι ενδεικτικό ότι αυτά τα παιδιά απεμπολούν την ίδια τους τη σπάνια διαφορετικότητα;(Τα ελληνικά ομιλούνται το πολύ από 15 εκατομμύρια ανθρώπους.)Προτιμούν να είναι ανθρώπινα αντίγραφα μιας πολτοποιημένης πολιτισμικά, ομοιόμορφης μάζας χωρίς ιδιαίτερη ταυτότητα. Κι απ’ την άλλη η ιδεολογική σύγχυση σήμερα είναι τέτοια που αν κάνεις τατουάζ στα ελληνικά θα σε κατηγορήσουν αυτόματα ως εθνικιστή και φασίστα! Χρειάζεται πολλή δουλειά για να τα λύσουμε όλα αυτά κ η επίσημη παιδεία δε βοηθάει καθόλου. Τεράστια ευθύνη βέβαια έχουν η Δεξιά και η Αριστερά σ’ αυτή τη χώρα  ολ΄ αυτά τα χρόνια, η μεν με το να μην  ανανεώνει την εθνική αυτοσυνειδησία και συμβολική, η δε με το να τις κατεδαφίζει.

• Τι έχει να προσφέρει η Τέχνη στους φραπεδόμαγκες νεοέλληνες;

Μάλλον τίποτα απ’ τη στιγμή που δε μπορούν να την καταλάβουν. Αλλά αν αυτοί οι ίδιοι είχαν την ευαισθησία να μην παρκάρουν ας πούμε το αμάξι τους αβασάνιστα σε χώρους για τους πεζούς και δεν άφηναν τα σκουπίδια τους στην παραλία ή φρόντιζαν αυτούς που έχουν ανάγκη και τα αδέσποτα, δεν θα’ χα κανένα πρόβλημα να πίνουν όλη μέρα φραπέ και να ακούν σκυλάδικα, δε θα με ενοχλούσε, ειλικρινά. Η τέχνη όμως ευαισθητοποιεί, σε κάνει πιο ελεύθερο και χρήσιμο άνθρωπο.

• Είσαι «στρατευμένος» καλλιτέχνης;

Δεν είμαι στρατευμένος κομματικά, είμαι στρατευμένος με τη ζωή! Δεν έχω καμιά πολιτική ιδεοληψία απ’ αυτές που πασχίζουν να στριμώξουν τη ζωή στα μέτρα μιας άκαμπτης ιδεολογίας, αντί να κάνουν το αντίθετο: να προσαρμόζουν τις ιδέες στα μέτρα της πραγματικής ζωής, που θεωρώ ότι είναι και το αυτονόητο…

• Τι σε κρατά, τι σου δίνει δύναμη, για να συνεχίσεις το έργο σου; 

Έχω ευτυχώς τον τρόπο να απολαμβάνω τον εαυτό μου μέσα απ’ αυτό που κάνω, είναι άλλωστε προνόμιο των μουσικών αυτό σε σχέση με τους εκπροσώπους άλλων τεχνών. Από κει και πέρα με αναπτερώνει η αναγνώριση από φίλους, συνεργάτες και δασκάλους μου.

• Υπάρχει αλληλεγγύη στον καλλιτεχνικό κόσμο;

Υπάρχει στο βαθμό που υπάρχει και σ’ άλλες συντεχνίες. Οι ανταγωνισμοί, οι έριδες, είναι φυσιολογικοί ειδικά σε ψυχολογίες τόσο ανασφαλείς όσο των καλλιτεχνών, αρκεί να μην καταλήγουν σε “τρικλοποδιές”. Θέλω να πιστεύω πάντως  ότι οι νεότερες γενιές μουσικών είμαστε πιο ενωμένοι και μονιασμένοι απ ό, τι οι προηγούμενες.

• Πολλές φορές έχεις αναφέρει πως η κρίση είναι μια ευκαιρία για αναστοχασμό και αυτοκριτική. Το έχουμε καταφέρει; Ο πνευματικός κόσμος έχει κάνει τον δικό του απολογισμό;

Αυτό μένει να αποδειχθεί αλλά όπως προανέφερα οι Έλληνες έχουμε πολύ κακή σχέση με την αυτοκριτική και την αυτοψυχανάλυση. Όσο για τον πνευματικό κόσμο, πρέπει να ορίσουμε ποιός είναι αυτός. Υπάρχουν προσωπικότητες όπως ο Στ.Ράμφος, ο Τάκης Θεοδωρόπουλος, ο Χρ.Γιανναράς, ο Βασίλης Παπαβασιλείου κ.α. που απ’ τη σκοπιά του ο καθένας ,άσχετα αν συμφωνούμε ή όχι, μέσω συνεντεύξεων ή αρθρογραφίας στηλιτεύουν τα κακώς κείμενα, αλλά απ’ τη στιγμή που δεν καλούνται στα τηλεοπτικά μεσημεριανάδικα δεν έχουν καμία δύναμη. Εξάλλου όπως είπε κάποτε κάποιος ‘οι διανοούμενοι είναι άνθρωποι που κάθονται και σκέφτονται, αλλά κυρίως κάθονται! Τώρα αν με ρωτάς αν οι μουσικοί, τραγουδιστές, τραγουδοποιοί κτλ αποτελούν μέρος του πνευματικού κόσμου, με την εξαίρεση ελαχίστων περιπτώσεων θα σου απαντήσω αρνητικά, αυτό άλλωστε είναι και το βασικό έλλειμμα στα μουσικά πράγματα σήμερα. Σπάνια συναντώ μουσικούς που να έχουν μια κουλτούρα ευρύτερη του αντικειμένου τους, να’ χουν ανοίξει π.χ. κι ένα βιβλίο κλασσικής λογοτεχνίας. Δεν υπάρχει το πνευματικό αντίβαρο ενός Χατζιδάκι που έλεγε τα πράγματα έξω απ’ τα δόντια χωρίς να τον νοιάζει αν ήταν αρεστός στις εκάστοτε τρέχουσες ή μέλλουσες εξουσίες.

• Πιστεύεις στους ανθρώπους;

Απ’ όλα αυτά που έχω απαντήσει μάλλον “όχι” προκύπτει, ε; Κι όμως πιστεύω στην κρυμμένη ποιότητα, που όλοι διαθέτουμε μέσα μας και που ίσως μόνο κάποιο πολύ δυνατό ερέθισμα μπορεί να αναδείξει, πιστεύω σε μια συλλογική υπέρβαση που μπορεί να γίνει σχεδόν “ως εκ θαύματος”.

• Γράφεις πιο εύκολα μουσική ή στίχο;

Μουσική βέβαια, οι στίχοι προκύπτουν συνήθως αφού έχω ήδη συλλάβει μια μελωδία που μου αρέσει. Έχει συμβεί όμως και το αντίθετο.

• Πιστεύεις στην έμπνευση ή στον προγραμματισμό και στην δουλειά, για την καλλιτεχνική δημιουργία;

Είναι νομίζω μια σύζευξη και των δύο που φέρνει το επιθυμητό αποτέλεσμα. Μόνο με το ταλέντο δεν πας μακριά. Αλλά ούτε και μόνο με την τεχνική.

• Ποιο είναι το σημαντικότερο για σένα: ο έρωτας, η φιλία, το πάθος ή η τέχνη;

Γιατί να πρέπει να διαλέξω; Όλα με θρέφουν. Αν είχα πάντως συνεχώς ακέραια τα τρία πρώτα, ίσως και να μην είχα ανάγκη την τέχνη.

• Έχεις συνεργαστεί με πολλούς γνωστούς καλλιτέχνες, πολλοί εκ των οποίων αντιπροσωπεύουν διαφορετικά μουσικά είδη. Εσύ που εντάσεις στον εαυτό σου;

Στυλιστικά πουθενά γιατί μ’ αρέσουν εξίσου πάρα πολλά είδη. Θέλω απλά να κάνω καλή μουσική πέρα από ταμπέλες. Αυτές τις αφήνω για τους ξερόλες δημοσιογράφους.

•  Ποιες είναι οι επιρροές σου;

Έχω ακούσει πολλή ροκ και ποπ μουσική, πολλή κλασσική και τζαζ. Όσο μεγαλώνω όμως έλκομαι ακαταμάχητα από συνθέτες όπως ο Τσιτσάνης, ο Πιατσόλα ή ο Χιώτης  που πήραν λαϊκές μουσικές και τις εξέλιξαν εισάγοντας νεωτερικά στοιχεία. Το να αναμείξεις αρμονικά το τοπικό με το διεθνές, αυτό είναι το στοίχημα! Και βέβαια συνθέτες με όραμα και Λόγο όπως οι Θεοδωράκης, Χατζιδάκις. Μια σταθερή αναφορά μου είναι οι Νότιος Ήχος του πολύ αδικημένου κατά τη γνώμη μου Αχιλλέα Περσίδη, ενός καταπληκτικού μουσικού και ανθρώπου.

• Από τις συνεργασίες σου, ποια ξεχωρίζεις;

Ήταν μεγάλη μου χαρά να αποδώσει δικό μου τραγούδι ο Γιάννης Κούτρας, ενας σπάνιος τραγουδιστής κι εντελώς  αποκομμένος απ το στάρσιστεμ του εντέχνου. Επίσης καμαρώνω πολύ τις συνεργασίες μου με τη Μελίνα Τανάγρη και τη Μαρία Φαραντούρη ή την Αμερικανίδα σαξοφωνίστρια Jessica Lurie.

• Ποια θεωρείς ως την σημαντικότερη «στιγμή» της καριέρας σου;

Η παρουσίαση του πρώτου μου δίσκου στον Ιανό ήταν μια απίστευτη βραδιά, έμπλεη συναισθημάτων και φοβερής ενέργειας απ’ όλους όσους συμμετείχαν. Την είχε προλογίσει άλλωστε γενναιόδωρα ο Θάνος Μικρούτσικος!

• Έχεις διδάξει μαζί με την κα. Γαλάνη στιχουργική. Θα ήθελες να μας μιλήσεις γι’ αυτή σου την εμπειρία; Συνεχίζεις αυτή σου την δραστηριότητα;

Ήταν μια πολύ ωραία εμπειρία γιατί συνειδητοποίησα ότι χωρίς να’ μαι δόκιμος στιχουργός ο ίδιος μπορούσα να ενσταλάξω στους σπουδαστές το δικό μου πάθος για την ποιότητα και την ιστορία του νεοελληνικού στίχου, καθώς και την αγάπη μου για το έργο των σημαντικών μας στιχουργών. Βοήθησαν σ’ αυτό βέβαια οι φιλολογικές μου σπουδές όπως και η οξυδέρκεια και η εμπειρία της Δ. Γαλάνη. Το συνεχίζω σε διαφορετικό πλαίσιο, προσαρμοσμένο στις ανάγκες των νέων ηθοποιών, στο Θέατρο των Αλλαγών.

• Έχεις κάνει ποτέ συμβιβασμούς στην δουλειά σου;

Φυσικά, σε ένα χώρο τόσο πολυεπίπεδο όπως ο μουσικός, αναγκάζεσαι να συμβιβαστείς με πολλά πράγματα γιατί δουλεύεις με πολύ διαφορετικές κι έντονες προσωπικότητες. Αλλά συμβιβασμοί δεν έγιναν ποτέ σε επίπεδο αισθητικό, τουλάχιστον στη δισκογραφία μου.

• Ονειρεύεσαι;

Πολύ και συχνά. Γι’ αυτό και μου αρέσει πολύ ο ύπνος!

• Ποια τα σχέδιά σου για τον χειμώνα;

Εύχομαι να κάνουμε πολλές εμφανίσεις τόσο με τη Σοφία Κουρτίδου, που ερμηνεύει κομμάτια στο δίσκο μου, όσο και μ΄ άλλους σταθερούς αγαπημένους μου συνεργάτες, όπως η Σάσα Παπαλάμπρου, ο Απόστολος Ρίζος, οι Carousel, οι Άνεμος κ.α. Θα συνεχίσουμε την επιτυχημένη θεατρική παράσταση Passport με τον ηθοποιό κι ερμηνευτή Γιάννη Κωσταρή στο Ζp87 κάθε Κυριακή, ενώ αυτή την εποχή μορφοποιώ ένα εθνικ-τζαζ κουαρτέτο με μερικούς εξαιρετικούς μουσικούς της αθηναϊκής σκηνής, με σκοπό να παίζουμε τα ορχηστρικά κομμάτια από τον πρώτο μου δίσκο αλλά και τον επόμενο που θα είναι ορχηστρικός και που θ’ αρχίσω με αργούς ρυθμούς να ηχογραφώ.

• Με ποιο τραγούδι ή με ποια μουσική θα ήθελες να κλείσουμε;

Με το “Down by the seaside” των αγαπημένων Led Zeppelin, μια που το καλοκαίρι είναι ακόμα νωπό.

Ρίτα Αντωνοπούλου: «Οι μισές ευχές που μου δίνουν εάν έβγαιναν αληθινές, θα ήμουν σίγουρα ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον πλανήτη».

Συνέντευξη
στον Κωνσταντίνο Καραγιαννόπουλο 

Πάνω κάτω η Πατησίων. Φωνή μπάσα επιβλητική. Τα γαλάζια μάτια σε κατεύθυνση ίσια προς τα μέσα. Δεν τραγουδά· χαράσσει δρόμους στα ερεβώδη τοπία του Εαυτού. Ποίηση και μελωδία- πόνος και ηδονή- ρυθμός και καρδιοχτύπι · όλα μαζί υποτάσσονται στο αδιαπραγμάτευτο της θωριάς της.

Η Τέχνη γίνεται όπλο. Ο κόσμος γίνεται μια τεράστια αγκαλιά. Η μουσική κερδίζει το χάος.

Το Μουσικό μας Καφενείο συναντά την Ρίτα Αντωνοπούλου και συζητάμε μαζί της για την περιοδεία της με τον Γιάννη Κότσιρα και τον Θάνο Μικρούτσικο… την νέα της δισκογραφική δουλειά που ετοιμάζεται να κυκλοφορήσει το φθινόπωρο και γι’ άλλα πολλά.

• Τι έχει να προσφέρει η μουσική και το τραγούδι σήμερα; Σ’ αυτούς τους δύσκολους καιρούς υπάρχει χώρος για την Τέχνη; 

Νιώθω ότι η ερώτηση είναι ρητορική…το τραγούδι κι η μουσική –γενικότερα-  πήγαιναν και πάνε πάντα χέρι χέρι με την όποια συγκυρία. Δεν είναι τυχαίο, που ολόκληρες εποχές αναβιώνουν μόνο και μόνο με το άκουσμα μιας μελωδίας. Η μουσική ενώνει. Δεν είναι πανάκεια, ούτε θα μας βρει τις λύσεις για τα σοβαρότατα προβλήματα μας…αλλά η συμβολή της στην ψυχολογία μας είναι καθοριστική. Για μένα που την υπηρετώ, είναι το σωσίβιό μου και με έχει σώσει από πολλές θαλασσοταραχές.

• Η οικονομική κρίση έχει επηρεάσει την δουλειά σας; 

Φυσικά. Τίποτα δε μένει ανεπηρέαστο μέσα σε τέτοιο χαλασμό! Εξάλλου, η δική μας δουλειά είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τον κόσμο…αν ο κόσμος υποφέρει, αυτό θα μεταφερθεί και στο χώρο μας άμεσα. Γι’ αυτό κι έχει τεράστια σημασία πια η προσέλευση του κόσμου στις παραστάσεις μας. Δεν είναι τίποτα δεδομένο. Είναι ουσιαστική επιλογή του κόσμου που έρχεται να διαθέσει το όποιο μικρό πόσο, για να ψυχαγωγηθεί με το τρόπο που επιθυμεί. Εγώ προσωπικά νιώθω τεράστια τιμή κάθε φορά που αντικρίζω όλα αυτά τα πρόσωπα κάτω από τη σκηνή. Οι συνθήκες έχουν δυσκολέψει παρά πολύ και για μας, αλλά για μένα είναι μονόδρομος. Έχω διαλέξει αυτή τη δουλειά…ή με έχει διαλέξει…δεν την αλλάζω.

• Σε κάποια δύσκολη στιγμή θα κάνατε παραχωρήσεις;

Νομίζω είναι γενική η ερώτηση και δυσκολεύομαι να απαντήσω. Ποια θα ήταν μια δύσκολη στιγμή και για τι είδους παραχώρηση μιλάμε; Όσον αφορά στην ποιότητα της δουλειάς μου, η απάντηση είναι σίγουρα όχι. Όσον αφορά στην αξιοπρέπεια μου και στην υπερηφάνειά,  μου η απάντηση είναι σίγουρα όχι.

• Υπάρχει «ποιοτικό» τραγούδι;

Ξέρετε, η ποιότητα είναι αδιαμφισβήτητη σε κάποια πράγματα. Στην τέχνη, όμως, είναι λίγο πιο μπερδεμένο το θέμα. Δε νομίζω ότι υπάρχουν σαφή όρια μεταξύ ποιοτικού και μη ποιοτικού τραγουδιού, γιατί απλά μπαίνει στη μέση ο παράγοντας «προσωπική αισθητική». Κάτι που εγώ μπορεί να το θεωρώ σκουπίδι, για κάποιον άλλον μπορεί να είναι έργο τέχνης. Ο καθένας έχει τη δική του αίσθηση για τα πράγματα. Θα ήθελα, όμως, να πιστεύω ότι δε θα έμπαινε υπό αμφισβήτηση από κανέναν το χαμόγελο της Τζοκόντα του Χατζιδάκι.

• Ποιος ο ρόλος του ίντερνετ στην διάδοση και προώθηση της δουλειάς σας;

Τεράστιος. Είναι το βασικότερο εργαλείο της δουλειάς μας πια μαζί με τα live. Εγώ έχω -ας πούμε- κάνει συναυλίες στο εξωτερικό μέσω ανθρώπων, που με ανακάλυψαν από το Ίντερνετ. Ξέρεις ότι η μουσική σου μπορεί να ακουστεί παντού.

• Ποια είναι η επαφή σας με το κοινό;

Αυτό είναι ένα μαγικό αλισβερίσι. Παίρνω τόσα πολλά…ένα βλέμμα μόνο μπορεί να με γεμίσει για μέρες. Οι μισές ευχές που μου δίνουν εάν έβγαιναν αληθινές, θα ήμουν σίγουρα ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος στον πλανήτη. Κι αυτή η σύνδεση, τη στιγμή της παράστασης, δεν περιγράφεται με λόγια. Είναι φορές, που απλά νιώθω την ανάγκη να γυρίσω το κεφάλι προς τα πάνω και να πω ευχαριστώ για αυτό που ζω.

• Πως είναι να δουλεύει κάποιος με τον κ. Μικρούτσικο;

Καλομαθαίνεις και μετά δύσκολα προσαρμόζεσαι αλλού. Είναι ο απόλυτος επαγγελματίας, ο δημιουργός που σέβεται τους συνεργάτες του και λατρεύει με πάθος αυτό που κάνει και ταυτόχρονα ένας άνθρωπος γεμάτος ενέργεια που μας παρασύρει όλους! Είναι μοναδικός και για μένα πια, μετά από τόσα χρόνια συνεργασίας, είναι σαν οικογένεια. Είναι σαφέστατα ο πιο σημαντικός άνθρωπος που έχω γνωρίσει σε αυτόν το χώρο κι είναι τιμή μου που είμαι δίπλα του.

• Μετανιώσατε ποτέ για τον δρόμο που ακολουθήσατε;

Εδώ απλά γελάμε…ΠΟΤΕ!

• Θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο για την συνεργασία σας με τον Γιάννη Κότσιρα και την περιοδεία σας;

Ο Γιάννης είναι ένας υπέροχος συνεργάτης, αλλά πιο πολύ ένας εξαιρετικός τραγουδιστής. Είναι Πολύ μεγάλη η χαρά μου που είμαστε μαζί. Η περιοδεία μας είναι από τις πιο επιτυχημένες του καλοκαιριού, αλλά και του χειμώνα που μας πέρασε κι αυτό σίγουρα έχει να κάνει με το ότι μοιραζόμαστε το ίδιο πάθος, αλλά και τον ίδιο σεβασμό για αυτό που κάνουμε. Δεν είναι τυχαία στη θέση που είναι όλα αυτά τα χρόνια.

• Ποια είναι τα σχέδιά σας για τον χειμώνα;

Το φθινόπωρο θα κυκλοφορήσει η καινούρια μου δισκογραφική δουλειά, σε στίχους και μουσική του Γιώργου Ανδρέου. Είναι μια δουλειά που ετοιμάζουμε εδώ και περίπου δυο χρόνια και περιμένω πώς και πώς τις αντιδράσεις του κόσμου. Πιστεύω πολύ στα τραγούδια αυτά κι ελπίζω να «δικαιωθούμε»…εννοώ με το να αγαπηθούν από τον κόσμο.

Κατερίνα Τσιρίδου: «Το ρεμπέτικο είναι πάντα στην καθημερινότητά μας, γιατί είναι πάρα πολύ απλοί οι στίχοι,απλοί, ουσιαστικοί και διαπεραστικοί» (Α’ Μέρος)

Συνέντευξη
στον Κωνσταντίνο Καραγιαννόπουλο 

Από την πρώτη φορά που ήρθαμε σε επικοινωνία μου ζήτησε να της μιλάω στον ενικό. Η φωνή της δεν είχε τίποτε το επιτηδευμένο και τα λόγια της φανέρωναν πως έχω να κάνω με μια γυναίκα που… «δεν χαρίζει κάστανα»…

Η συνέντευξη κράτησε πάνω από το αναμενόμενο και καθ’ όλη την διάρκειά της η Κατερίνα ήταν αυτό που θα λέγαμε, η ψυχή της παρέας. Η ζωντάνια της, το ταπεραμέντο της και αυτή η αύρα που σε καθηλώνει, κυριαρχούσαν στο καφέ της Αγίας Παρασκευής.

Το Μουσικό μας Καφενείο συναντά την Κατερίνα Τσιρίδου και συζητάμε μαζί της εφ’ όλης της ύλης. 

• Τι είναι το ρεμπέτικο και ποια η διαφορά του από τα σμυρναίικα τραγούδια;

Το ρεμπέτικο. Θα σου το πω όπως το αισθάνομαι εγώ. Είναι το ελεύθερο τραγούδι. Η σχολή του ρεμπέτικου δημιουργήθηκε στον Πειραιά. Είναι το παρθένο και το αυθεντικό ελληνικό τραγούδι, το λαϊκό μας τραγούδι, που δεν έχει καθόλου συστολές και φτιασίδια. Νομίζω είναι ό, τι πιο παρθένο έχει να παρουσιάσει η μουσική μας αυτή την στιγμή, ό, τι πιο αυθεντικό. Χωρίς να υποβιβάζω τα άλλα κομμάτια, διότι η ελληνική μουσική είναι φοβερά πλούσια. Πού χωρίζεται τώρα από την σμυρναίικη μουσική. Το ρεμπέτικο ξεκίνησε στις αρχές του 1900 και ήτανε το πάντρεμα που έγινε από  τους πρόσφυγες που ήρθανε από την Μικρά Ασία. Εκεί μπλέχτηκε. Αυτή είναι η διαφορά με το σμυρναίικο, είναι χρονολογική και το σμυρναίικο είναι «εισαγόμενο». Ή μάλλον όχι… δεν είναι αυτή η σωστή λέξη, διότι και η Μικρά Ασία είναι ελληνική, οπότε να πούμε ότι απλώς είναι διαφορετικής τοποθεσίας. Σαν να λέμε ότι αυτά είναι στεριανά και τα άλλα είναι νησιώτικά. 

• Άρα το ρεμπέτικο έχει ως ρίζα τα σμυρναίικα τραγούδια.

Έτσι. Και όλα έχουν τις ρίζες τους από τα δημοτικά. Δηλαδή, το σμυρναίικο, το ρεμπέτικο και το δημοτικό, το δημώδες, το αστικό της Αθήνας, αλλά και της επαρχίας, ανακατευθήκανε όλα μαζί και γι’ αυτό υπάρχουνε πάρα πολλοί στίχοι παρμένοι από τα δημοτικά και τα σμυρανίικα που είναι στα ρεμπέτικα. Όλα αυτά μαζί είναι ένα αποτέλεσμα και χρονολογικό, γιατί το σμυρναίικο ήταν από το 1800.

• Έχουν έναν αιώνα διαφορά δηλαδή;

Βέβαια. Οι μουσικοί που ήρθαν στην Ελλάδα ήταν φοβερά καταρτισμένοι σαν μουσικοί, είχαν μια παιδεία μουσική,  ενώ οι ρεμπέτες δεν είχαν μουσική παιδεία. Ήτανε αυτοδίδακτοι -ως επί το πλείστον-  και κάποιοι σιγά σιγά, όπως ο Τσιτσάνης που είχε μουσική παιδεία ,άρχισαν. Είχαν έρθει από εκεί μαέστροι, όπου διευθύνανε στουντιατίνες ,διευθύνανε μεγάλες και κλασικές ορχήστρες και σμίξανε οι μουσικές γι’ αυτό έγινε το κόσμημα στην πορεία που βγήκε. Με εξέλιξη τον Τσιτσάνη, τον Μητσάκη, γιατί ο Μάρκος είναι πιο πρωτόγονος, ο ήχος του είναι πιο μπρουτάλ, ας πούμε. Μετά ο Τσιτσάνης έβαλε μέσα πιάνο , βάλανε ορχήστρες, βάλανε βιολιά και κατόπιν το παρέλαβε ο Χιώτης.

• Όπου ο Χιώτης είχε την διαφορά με το είδος του μπουζουκιού…

Ο Χιώτης προσέθεσε – είχε την ιδέα να προσθέσει- μία ακόμα χορδή, από τρίχορδο να το κάνει τετράχορδο, αυτό έκανε ο Χιώτης.

• Στην σύγχρονη απόδοση των «απαγορευμένων» ρεμπέτικων τραγουδιών, παρατηρούμε μιαν αλλοίωση στους στίχους. Γιατί πιστεύεις πως συμβαίνει αυτό;    

Εντάξει, σήμερα δεν τους αλλάζουμε πια. Αλλά παλιά τους αλλάζανε, γιατί ήτανε άλλοι καιροί. Περάσανε δικτατορίες και συνεχίζει ο κόσμος να σοκάρεται. Είναι φοβερό.

• Αλήθεια;

Ναι, δηλαδή εντάξει…

• Για ποιο λόγο; 

Ε, κοίτα. Αυτό τους μάρανε. Άμα θα πούμε ένα τραγούδι με τους αυθεντικούς του στίχους που είναι γραμμένο το 1920. Τέλος πάντων…

• Τόσο παλιά τραγούδια τι έχουν να μας προσφέρουν σήμερα;

Σήμερα τι έχουν να μας προσφέρουν; Δεν έχει να μας προσφέρει το «όσοι γεννούν πρωθυπουργοί όλοι τους να πεθάνουν/ τους κυνηγάει ο λαός για τα κακά που κάνουν»; Για πες μου εσύ. Τι έχει να μας προσφέρει; Είναι πάντα επίκαιρο το ρεμπέτικο. Το λέω πάντα αυτό. Το ρεμπέτικο είναι πάντα στην καθημερινότητά μας, γιατί είναι πάρα πολύ απλοί οι στίχοι ,απλοί, ουσιαστικοί και διαπεραστικοί.

• Και είναι πιο κοντά στον λαό…

Ναι, είναι . Σου λέει κάτι και είναι αυτό που σου λέει. Δεν σου λέει να πας στα σύννεφα σ’ ένα βενζινάδικο και να ανέβει και τέτοιο  και άρμεγε και κούρευε, κατούρα και δεμάτιαζε. Δηλαδή, είναι πολύ ειλικρινείς οι στίχοι. Και απλοί, το απλό δεν το λέω για να το ευτελίσω καθόλου. Αλλά, απλό. Ένα κι ένα δύο,  παπ! «τα ματόκλαδά σου λάμπουν σα τα λούλουδα του κάμπου». Τέλος, άμα σου πει ένας άντρας αυτό, τι άλλο θέλεις να σου πει, δηλαδή; Είναι φοβερό! Ε, ναι!

• Ποιο ήταν το ερέθισμα που σε ώθησε να ασχοληθείς με το ρεμπέτικο;

Το ερέθισμα. Εγώ να σου πω, μεγάλωσα σε μια οικογένεια που ακούγανε Νέο Κύμα, Θεοδωράκη. Δεν ακούγανε καθόλου ρεμπέτικο, να σου πω την αλήθεια. Έμπλεξα με μια παρέα στο γυμνάσιο και εγώ  έπαιζα λίγο κιθάρα, είχα κάνει και μαθήματα πιάνου. Να σου πω, το ερέθισμα και η κεφαλιά που έφαγα ήταν από την Μαρίκα Νίνου. Όταν άκουσα την Μαρίκα Νίνου, είπα εδώ είμαστε. Και ο Στράτος Παγιουμτζής μετά, ο οποίος με ταράζει πάντα. Αυτοί οι δύο τραγουδιστές με ταράζουνε. Μετά από τόσα χρόνια που τα ακούω, που ασχολούμαι και τα λέω ακούγοντάς τους. 

• Εκτός από αυτούς τους δύο ερμηνευτές, ποιοι άλλοι σε επηρεάσανε; Και μουσικοί ή στιχουργοί.

Με απασχόλησε πάρα πολύ ο Άκης Πάνου. Πρόκειται για έναν νεότερο στιχουργό.

• Και ο τελευταίος, νομίζω…

Ε, όχι ο τελευταίος. Εγώ δε λέω για κανέναν ο τελευταίος. Το τραγούδι εξελίσσεται ,συνεχίζεται και υπάρχει.

• Εννοώ για το ρεμπέτικο.

Το ρεμπέτικο δεν μπορεί να είναι με αυτή τη μορφή που ήταν. Αυτοί που είχαν αυτή τη ζωή, αυτή τη ρεμπέτικη ζωή, ήταν περιθωριακοί. Είχανε γκόμενες, είχαν πάθη. Όχι ότι τώρα δε συμβαίνουν αυτά. Συμβαίνουν, απλώς δε θα έβαζα ταμπέλα. Εγώ τα βάζω όλα μαζί στο λαϊκό τραγούδι, το οποίο τρέχει. Υπάρχει ο Κορακάκης, ο Χρήστος Νικολόπουλος, υπάρχουν κι άλλοι συνθέτες οι οποίοι κάνουν πάρα πολύ καλή δουλειά που μπορεί σε 20 χρόνια να λένε «α… αυτοί οι παλιοί». Όπως λέγανε και για τους άλλους.

• Οι νέοι ακούνε Ρεμπέτικα;

Ακούνε πάρα πολύ ρεμπέτικη μουσική και μάλιστα από την τελευταία δεκαετία, που μπήκε  στην ζωή μας το διαδίκτυο πολύ έντονα στην Ελλάδα. Στις άλλες χώρες ήταν  πολύ πιο νωρίς. Ακούνε πάρα πολύ και είναι πάρα πολύ ωραίο, γιατί τώρα μπορούνε να πάρουνε την πληροφορία. Είναι πολύ σημαντικό.

• Εννοείς ότι τώρα μπορούνε να το ψάξουνε…

Ε, βέβαια. Να βρουν τη σωστή πληροφορία. Δηλαδή, εγώ όταν ξεκίνησα να ακούω έπαιρνα βινύλιο. Έκανα φοβερό κόπο να ψάξω να βρω δίσκους. Έπαιρνα έναν δίσκο ο οποίος μέσα είχε βλακείες. Δεν ήξερα ότι πρέπει να ψάξω αυτόν τον τραγουδιστή και ξανά κόπος, κασέτες, αντιγραφές. Κάναμε πολύ κόπο εμείς,  ενώ τώρα γράφεις Μάρκος Βαμβακάρης και σου το βγάζει.

• Ναι, αλλά υπάρχουν και πιο πολλές άχρηστες πληροφορίες σ’ αυτά…

Υπάρχουν, αλλά έχει κανείς και την ευκαιρία να βρει κι αυτό που πρέπει, ενώ εμείς δεν το είχαμε. Δηλαδή, με λίγη καθοδήγηση. Γιατί τώρα τα παιδιά δεν είναι. Ξέρεις, έχουν παίξει και πολύ ρόλο τα Μουσικά Σχολεία. Πάρα πολύ ρόλο, διότι βγήκαν παιδιά που κρατάνε στα χέρια τους  παραδοσιακά όργανα από το σχολείο. Αυτό είναι πολύ σημαντικό!

• Προωθούν το ρεμπέτικο τα σχολεία αυτά;     

Βεβαίως, αφού κάνουνε παραδοσιακά όργανα αναγκαστικά. Κάνουν κανονάκι, κάνουνε μπουζούκι, κάνουνε κιθάρα, κάνουνε ταμπουρά, κάνουν παραδοσιακά ελληνικά όργανα. Αυτά τα όργανα σε παραπέμπουν σε ένα είδος. Δεν μπορεί να παίζεις ταμπουρά και να παίζεις Ρολιγκ Στόουνς. Κατάλαβες; Οπότε τουλάχιστον δημιουργούνε ένα καλό επίπεδο. Εμείς όταν βγήκαμε στην δουλειά, εγώ συγκεκριμένα, που εγώ θεωρούμαι και από τους πιο καταρτισμένους γιατί έπαιζα όργανα , δεν ξέραμε τι μας γινόταν. Με τ’ αυτί ψάχναμε ,μελετάγαμε. Εντάξει, δηλαδή είναι πολύ διαφορετικά. Τώρα το κοριτσάκι από μικρό παίζει κανονάκι. Ξέρεις τι είναι το κανονάκι; Είναι από τα πιο δύσκολα όργανα. Βγήκε από το σχολείο 20 χρονών και είναι έτοιμη με την έννοια  όχι να γίνει όνομα,  αλλά ξέρεις τι είναι να ξέρεις μουσική; Πολύ σημαντικό, διότι λειτουργείς με άλλο τρόπο στην δουλειά σου.

• Άκουγες άλλα είδη μουσικής;

Βέβαια. Άκουγα και ακούω. Ο  Stevie wonder είναι τρελή μου αδυναμία κι’ έχω όλη του την δισκογραφία. Τα πάντα ακούω: Franklin, Huston, άκουγα Cure, U2. Nαι, ακούω απ’ όλα και ακούω και από την ελληνική μουσική. Τώρα παρόλο που έχω οικογένεια και δουλεύω σαν τρελή, πάντα βρίσκω χρόνο για ν’ ακούσω μουσική. Κι απ’ όλα. Σήμερα το πρωί άκουγα στο αυτοκίνητο Ξανθίππη Καραθανάση, προχθές  είχα βάλει έναν παλιό δίσκο μπλουζ. Ό, τι πέσει στα χέρια μου. Η μουσική είναι μία, η καλή και η κακή.

• Υπάρχει καλό και κακό τραγούδι;

Βεβαίως. Υπάρχει πάρα πολύ σαβούρα, παντού.  

• Πώς  ξεχωρίζουμε τη σαβούρα από την ποιοτική μουσική;

Κοίταξε να δεις, αυτό είναι τελείως υποκειμενικό. Αυτό που ακούς εσύ με αυτό που ακούω εγώ,  αυτό που αρέσει σε εμένα με αυτό που αρέσει σε εσένα είναι διαφορετικό. Τώρα εμείς που είναι η δουλειά μας αυτή κι έχουμε  ένα άλλο αυτί από τους άλλους, ακούμε άλλα πράγματα. Δηλαδή, εάν ένας δίσκος είναι κακοπαιγμένος, εάν ο τραγουδιστής είναι φάλτσος. Αυτό όμως που  δεν μ’ αρέσει εμένα, εσένα μπορεί να σου αρέσει. Γι’ αυτό και όλο αυτό το κομμάτι το καλλιτεχνικό είναι πολύ ανασφαλές και τραγουδιστές που βγάλανε πολλούς φόβους, να, έχει να κάνει με αυτό που λέγαμε για τη Μαριώ. Ένας που τρελαίνεται με τη Μαριώ, ένας άλλος μπορεί να πει, ξέρεις, δεν είναι τόσο καλή, γιατί ο καθένας  λειτουργεί με τ’ αυτί του.  Και είναι και το αισθητικό κομμάτι.

• Η γυναίκα στο ρεμπέτικο έχει ιδιαίτερη θέση;

Βεβαίως κι έχει! Πάντα είχε ιδιαίτερη θέση. Ήτανε σαράντα άντρες και μια γυναίκα. Και τώρα όλες οι μπάντες έχουνε γυναίκα πάντα.

• Είναι το ίδιο δύσκολο – με παλιά- για μια γυναίκα να ασχοληθεί επαγγελματικά με αυτό το είδος;

Παλιά η γυναίκα που ανέβαινε να τραγουδήσει ήτανε πουτάνα. Ήτανε συνυφασμένο, ήτανε δεδομένο. Δε θεωρούσανε ότι ήτανε καλλιτέχνης, ή ότι είναι μουσικός. Ξέρω’ γω, ήτανε πολύ διαφορετικά τα πράγματα. Και τώρα δεν μπορώ να σου πω ότι το έχουν ξεπεράσει όλοι, μην φανταστείς. Έχουμε πολλά παραδείγματα, που  εγώ συνάντησα πολλά και διάφορα. Στην πορεία μου με τους συμμαθητές των παιδιών μου, με τους γονείς από τους συμμαθητές των παιδιών μου. Σου λέει αυτή είναι τραγουδίστρια, δεν θέλω να κάνεις παρέα με το παιδί της.

• Κι όμως έρχονται για να σε ακούσουν…

Βεβαίως! Καλά, εντάξει, είναι κι άλλοι που αντιλαμβάνονται τι κάνεις και τι είδος υπηρετείς και σε εκθειάζουν. Ξέρω’ γω, έχει να κάνει αποκλειστικά με την παιδεία και το επίπεδο που έχει ο καθένας για ‘μένα. Ποτέ δεν μπήκα στην διαδικασία εγώ. Τα παιδιά μου εκτιμούν πάρα πολύ αυτό που κάνω. Το θαυμάζουνε και το εκτιμούν, γιατί βλέπουν με τι κόπο  γίνεται και τι δύσκολη είναι αυτή η δουλειά… σε διάφορα επίπεδα. Οπότε…

• Ο ρόλος της μητέρας πώς επηρεάζει την δουλειά σου; 

Πάρα πολύ. Για ’μένα ο πρώτος ρόλος είναι της μαμάς. Εάν με ρωτήσεις τι είναι το πιο σημαντικό που έχω κάνει στην ζωή μου, έχω κάνει τρία παιδιά θα σου πω και ποτέ δεν είπα α, είμαι τραγουδίστρια να μην κάνω άλλο παιδί. Αυτά και η καριέρα μου ποτέ! Έκανα τρία παιδιά και τρέχω σαν τρελή.

• Εάν χρειαζόταν κάποια στιγμή, λόγω των παιδιών, να σταματήσεις την δουλειά σου, θα μπορούσες να το αντέξεις;

Θα μπορούσα. Βεβαίως θα μπορούσα. Άκου λέει! Καταρχήν εγώ δε δουλεύω, δε με αφορά καθόλου να με χειροκροτήσουν και να με δούνε. Μου αρέσει πάρα πολύ να τραγουδάω, να είμαι με ωραίες ορχήστρες και με ωραίες μουσικές. Μου αρέσει η μουσική. Εάν μου’ λεγες τώρα, ξέρεις Κατερίνα, θα παίρνεις 2.000 ευρώ τον μήνα και δε θα πας να ξανατραγουδήσεις, θα’ λεγα πολύ ευχαρίστως και ελάτε στο μπαλκόνι να σας φτιάξω και ένα ωραίο μεζεδάκι,  να τραγουδήσουμε  και να γουστάρουμε για πάρτη μας, γιατί μη φανταστείς ότι πάντα αυτό είναι ευχάριστο. Δηλαδή, εμένα πέθανε ο πατέρας μου και το βράδυ ήμουν στο μαγαζί και τραγουδούσα. Και δεν έπρεπε εσύ που ήσουν από κάτω –που θες να γλεντήσεις- να καταλάβεις ότι εγώ ήμουν στενοχωρημένη. Έπρεπε εγώ να σε κάνω να διασκεδάσεις, γιατί εμένα αυτή είναι η δουλειά μου.

• Η τραγουδίστρια διασκεδάζει το κοινό ή το ταξιδεύει ακόμα και με τον πόνο της;

Κοίταξε να δεις, να σου πω κάτι. Εξαρτάται τι είναι αυτό που πας να υπηρετήσεις την κάθε στιγμή. Δηλαδή, που δουλεύεις; Δουλεύεις σε μια ταβέρνα; Δουλεύεις σε ένα μαγαζί που ο κόσμος βγαίνει Σάββατο να γλεντήσει και να με δει; Κάνεις παράσταση σε ένα θέατρο; Απαιτεί διαφορετικό ρόλο και διαφορετική ψυχοσύνθεση, άλλα πράγματα. Δεν είναι το ίδιο να κάνουμε μια παράσταση. Στο εξωτερικό, ας πούμε, κάνουμε παραστάσεις. Είναι συγκεκριμένο το ρεπερτόριο, συγκεκριμένα στημένο.

• Το κοινό όμως πώς είναι στο εξωτερικό;

Το κοινό είναι άριστο.

• Πιο καλό από το ελληνικό κοινό;

Βέβαια. Να σου πω τι διαφορές έχουνε. Καταρχήν, έχουνε φοβερό σεβασμό για τον καλλιτέχνη. Φοβερό σεβασμό. Δεν μπορείς να φανταστείς! Σου συμπεριφέρονται λες και περπατάς πάνω στο νερό. Ανεξαρτήτως είδους. Δεν τους αφορά, δηλαδή. Εκείνος που έρχεται να δει την παράστασή σου είναι ενημερωμένος για το τι θα παρουσιάσεις, σ’ έχει δει, έχει διαβάσει.

• Κι ας μη καταλαβαίνει τη γλώσσα; 

Ναι, αυτό είναι το πιο ωραίο. Ό τι τους παίρνει πάρα πολύ η μουσική και πλάθει ο καθένας την δικιά του ιστορία για το τραγούδι, ανάλογα με τα συναισθήματα που του δημιουργεί . Μετά έρχονται στο τέλος, που πουλάμε τα CD και κουβεντιάζουμε με τον κόσμο και μας λένε τι έλεγε ρε παιδί μου, ήτανε ερωτικό τραγούδι; Είναι πάρα πολύ ωραίο! Στο εξωτερικό έχουμε άλλη αντιμετώπιση οι μουσικοί και για τις παραστάσεις. Δεν είναι «εεε, Κώστα παίξε το ζεϊμπέκικο της Ευδοκίας», ξέρω’ γω. Αυτό είναι μια επαφή που έχουμε με τον κόσμο που είναι ωραία, βέβαια. Δεν το συζητώ! Αυτό το interact, να μπορεί ο άλλος να σου ζητήσει ένα τραγούδι. Στο εξωτερικό δεν μπορούν να φανταστούν ότι θα σου ζητήσουν ένα τραγούδι .Αυτό είναι εξωπραγματικό, ότι θα σηκωθεί ο άλλος όρθιος.

• Στο ρεμπέτικο ταιριάζει αυτό το στυλ;

Κοίταξε να δεις, είναι παράσταση. Παρουσιάζουμε διάφορα τραγούδια, τους εξηγούμε τι είναι αυτό, για το κάθε τραγούδι, τι σημαίνει, τι αφορά. Τραγούδια για τα ναρκωτικά, τραγούδια για την ξενιτιά, εκεί είναι τελείως διαφορετικά. Έχουμε κάνει και δυο φορές βραδιές γλεντιού, αλλά με το συγκρότημα αυτό που κάνουμε είναι παραστάσεις.

• Οι Έλληνες τους εξωτερικού;

Οι Έλληνες δεν πολυέρχονται, γιατί οι Έλληνες του εξωτερικού θέλουν γλεντοκόπι. Αυτό που υπηρετεί το συγκρότημα που έχω εγώ, δεν κάνει.

• Δηλαδή δεν έχουν τον ελληνικό τρόπο διασκέδασης;

Κοίταξε, είναι άνθρωποι που ζουν στο εξωτερικό. Η πληροφορία που παίρνουν αυτοί που ζουν χρόνια, είναι από την τηλεόραση. Άρα ,Βανδή, Ρουβάς, Βίσση και σκουπίδια. Χωρίς να θέλω να πω πως αυτοί οι άνθρωποι είναι σκουπίδια. Δεν παίρνουνε όμως τον Μάλαμα, τον Θανάση Παπακωνσταντίνου, την Χαρούλα Αλεξίου. Και πάλι, αυτά τα ονόματα που σου λέω τα ψιλοπαίρνουν. 

• Ούτε Θεοδωράκη ακούνε;

Ο Θεοδωράκης είναι διακοσίων χρονών. Είναι ξεπερασμένος. Ο Θεοδωράκης για τον νέο κόσμο σημαίνει Πολυτεχνείο, θα σου πω στα ίσια, άλλο αν έχει κάνει αριστουργήματα, αν είναι σπουδαιότατος. Το ξέρω κι απ’ τον εαυτό μου. Όταν ήμουν στο σχολείο, έλεγα τι είναι Πολυτεχνείο; Ή ξέρω γω, 25^ηΜαρτίου; Εκεί μας πήγαινε ο Θεοδωράκης, πάντα. Τα τραγούδια του είναι συνδεδεμένα, δυστυχώς ή ευτυχώς, με τη Μεταπολίτευση, με την Επανάσταση.

• Επομένως, εξαιτίας της πολιτικοποίησής τους έχουνε χάσει ένα μέρος της μαγείας τους, εν αντιθέσει με το ρεμπέτικο; 

Το γιατί δεν το ξέρω να στο πω. Η αξία του τραγουδιού εμφανίζεται με τον χρόνο. Εγώ άμα σε ρωτήσω ποιο τραγούδι ήταν πέρυσι σουξέ του Ρέμου, θα ξέρεις να μου πεις ποιο ήταν; «Τα ματόκλαδά σου λάμπουν» είναι γραμμένο το 1940. Ξέρεις πόσα χρόνια είναι αυτά; 75. Τι ψάχνεις τώρα; ο χρόνος δείχνει για τον καλλιτέχνη και για το τραγούδι. Για το τι μένει και τι δεν μένει. Μόνο αυτό μπορεί να μας πει. Τίποτε άλλο. 

• Σε έχουνε παρομοιάσει με την Ρόζα Εσκενάζυ. Πώς αισθάνεσαι γι’ αυτό;

Όχι μωρέ, δεν κάνει αυτά να τα λέμε.  Πολύ με τιμάει, αλλά δεν κάνει. Αυτές οι τραγουδίστριες είναι άπιαστες.

• Δεν μπορούν να ξαναεμφανιστούν τέτοιες τραγουδίστριες;

Βεβαίως και μπορούν. Ένα πολύ μεγάλο ταλέντο. Αλλά εντάξει, αυτές είναι άπιαστες.

• Τι ήταν αυτό που τις ξεχώριζε;

Καταρχήν, ήτανε από ψυχής. Είχαν φοβερό ταλέντο από ψυχής. Τώρα βλέπεις τις κοπέλες να τρέχουνε στις δασκάλες φωνητικής. Μην πίνεις ζεστό, το κόκκινο κρασί κλείνει τον λαιμό… έλα μωρέ! Μου λένε μην πίνεις παγάκια. Βρε, άσε με που δε θα πιω καλοκαιριάτικά κρύο τσάι. Δε θα πεθάνουμε κιόλας! Αυτές ήτανε πηγαία ταλέντα, πώς να σου το πω; Όλες αυτές οι τραγουδίστριες, του ρεμπέτικου – τουλάχιστον- δεν είχαν καμία κλασική παιδεία, δεν είχε καμία τρέξει στους δασκάλους.

• Παίζει ρόλο και η ιστορική περίοδος στην οποία ζήσανε;

Τι εννοείς;

• Δηλαδή οι δυσκολίες και οι συνθήκες στις οποίες έζησαν, τις επηρέασαν; Ενώ εμείς είχαμε περισσότερες ευκολίες.

Σίγουρα παίζει ρόλο. Καταρχήν, να σου πω κάτι. Αυτές τραγουδούσαν σκέτα. Σκέτα, εννοώντας χωρίς μικρόφωνα και τέτοια. Αυτές οι μπάντες ξεκίναγαν στις οκτώμιση το βράδυ που έπεφτε ο ήλιος και τελειώνανε την άλλη μέρα στις οκτώ το πρωί. Και δουλεύανε τόσες ώρες χωρίς μικρόφωνα. Μιλάμε για άλλη κατηγορία πια. Μέσι, Ρονάλντο, άλλη κατηγορία. Μην το ψάχνεις.

Το οποίο διαρκούσε και την άλλη μέρα το ίδιο.

• Μπορεί αυτό να γίνει σήμερα;

Δε νομίζω, δεν υπάρχει τέτοιο δείγμα πουθενά αυτή τη στιγμή. Και στο λέω υπευθύνης μου.

• Πώς αισθάνεσαι όταν ανεβαίνεις στην σκηνή να τραγουδήσεις;

Πάντα αισθάνομαι λίγο τρακ, αν και έχω φοβερή αυτοπεποίθηση. Αυτός είναι ο χαρακτήρας μου. Όχι ότι αισθάνομαι ότι είμαι πολύ καλή, αλλά γιατί αισθάνομαι όταν ξεκινάω να κάνω κάτι ότι το ξέρω να το κάνω, το’ χω δουλέψει, δηλαδή.

• Είναι δουλειά αυτό που κάνεις;

Δεν μπορώ να σου πω ψέματα. Πολλές φορές ξεκινώντας, το βλέπω σαν δουλειά. Φεύγοντας από το σπίτι, ενώ όλη την μέρα έχω μαγειρέψει, έχω πλύνει, τους έχω βάλει για ύπνο, τους έχω νταντέψει, έχω πρωινή δουλειά εγώ. Δουλεύω το πρωί κανονικά, οπότε όταν καταλήξω να φύγω και πάει 11 η ώρα κι εγώ είχα φοβερή μέρα πριν  από αυτό, λέω ωχ πού πάω τώρα εγώ; Να πέσω να κοιμηθώ. Όμως, μετά το δεύτερο τραγούδι έχει τελειώσει.

• Και το άλλο πρωί δουλεύεις;

Ναι, πολλές φορές. Εντάξει, δεν υπάρχει δουλειά πια όπως παλιά που δουλεύαμε κάθε μέρα. Τώρα δουλεύουμε Παρασκευοσάββατα. Παλιά, ας πούμε, εγώ δούλευα 7 μέρες την εβδομάδα. Παρακαλούσα να πάρω μια μέρα ρεπό. Τώρα δεν ισχύει αυτό.

• Εάν αποφασίσει ένας νέος καλλιτέχνης να ασχοληθεί με αυτό το είδος τραγουδιού, πόσο δύσκολο είναι να ξεκινήσει την δισκογραφική του καριέρα;

Κοίταξε, δισκογραφική καριέρα αυτή τη στιγμή σημαίνει ότι έχει λεφτά και κάνει μόνος του έναν δίσκο. Παραγωγοί, κάποιος να βρεθεί μπροστά, να σου πει εγώ σου πληρώνω στούντιο, μουσικούς και να κάνεις δισκογραφία, δεν υπάρχει. Δηλαδή, αυτό το έχουνε πολύ μεγάλες κατηγορίες και πάλι υπό προϋποθέσεις. Για παράδειγμα, κυκλοφόρησε τώρα ένας δίσκος του Γιώργου Μαργαρίτη στον οποίο κάνω εγώ φωνητικά. Ο δίσκος αυτός πουλήθηκε κατευθείαν σε μια εφημερίδα. Δηλαδή, τα λεφτά της παραγωγής τα πήραν κατευθείαν από μια εφημερίδα. Κατάλαβες; Δηλαδή, δεν είπε ένας είμαι παραγωγός στο τάδε και πιστεύω σε’ σένα και θα σε υποστηρίξω. Δεν υπάρχει αυτό πλέον.

• Μπορεί να ζήσει ο καλλιτέχνης από αυτό;

Δύσκολα. Εδώ δεν μπορούν οι καλλιτέχνες που είναι πιο γνωστοί. Εγώ, ας πούμε ,φέτος το καλοκαίρι έχω πάρα πολύ λίγες συναυλίες. Δεν το επιδίωξα και δεν ενέδωσα στο οικονομικό κομμάτι, έλα να πάρετε από 50 ευρώ και από 100 ευρώ. Δεν ενέδωσα. Γιατί έχω την πολυτέλεια της πρωινής δουλειάς και μπορώ να πω όχι. Και το όχι, σ’ αυτή την δουλειά, φέρνει πάρα πολλά ναι, να ξέρεις. Ο κόσμος είναι και λίγο ανώμαλος. Δεν θέλει να του λες όχι, εάν του λες όχι, ζορίζεται. Όμως είναι πάρα πολύ δύσκολο να επιβιώσεις από αυτή την δουλειά μόνο. Έχει πάρα πολύ κόσμο, έχουνε βγει πάρα πολλά νέα παιδιά τα οποία το κάνουνε για το κέφι τους και πάνε και παίρνουνε- από εκεί που θα έπαιρνε κάποιος 40 και 100- πάνε και παίρνουνε 30 και ρημάζουνε όλη αυτή την προσπάθεια που κάνουμε τόσα χρόνια ώστε να έχουμε τα μεροκάματα και τα budget κάπου σε ένα συγκεκριμένο σημείο. Τα αφεντικά έχουνε αλλάξει πάρα πολύ, γιατί δεν είναι όπως παλιά που έλεγε εγώ πάω να παίξω με την Τσιρίδου, παραδείγματος χάριν, η οποία έχει κάνει αυτό κι αυτό. Δεν έχουνε αυτή την πληροφορία πλέον και την γνώση. Έλα μωρέ εσύ εδώ, έλα, πάρε 50  ή δεν έχει δουλειά. Εγώ δεν συμβιβάζομαι με αυτό, δεν το κάνω στον εαυτό μου. Έχω δουλέψει πάρα πολλά χρόνια για να το ανεχτώ. Και σαν χαρακτήρας, δηλαδή. Δεν είμαστε όλοι ίσα. Και δεν το λέω για τα ταλέντα. Δεν έχουμε όλοι την ίδια πορεία, δεν έχουμε διαγράψει τα ίδια χιλιόμετρα.  Ούτε τις ίδιες συνεργασίες. Εγώ κάθισα δίπλα στον Γκολέ την πρώτη φορά που ξεκίνησα να δουλεύω μαζί του για έναν μήνα και δε μ’ άφηνε να τραγουδήσω, δε μ’ άφηνε. Μου έλεγε κάτσε, καθόμουνα κι εγώ. Εγώ και μόνο που καθόμουνα δίπλα του, που ήμουνα εκεί μ’ αυτή την ορχήστρα, το θεωρούσα πολύ μεγάλη τιμή. Που υπήρχα σ’ αυτό το κομμάτι το μουσικό κι εγώ σαν οντότητα. Κι ένα βράδυ, καθόμουνα εγώ εκεί που καθόμουνα γιατί ήμουνα μικρή,19 χρονών, χάζευα και γυρνάει και μου λέει θα μπεις σε αυτό το ρεφραίν ανάποδα, αντίστροφα στη δεύτερη φωνή. Αυτό μου είπε, τίποτα άλλο. Μου λέει θα τα καταφέρεις; Τα καταφέρνεις; Είσαι μάγκας να μου κάνεις φωνητικά; Εγώ τα κατάφερα, γιατί εντάξει, ασχολούμαι πάρα πολύ και όλη τη νύχτα ήμουνα σφουγγάρι. Πώς να σου το πω; Με αιφνιδίασε, αλλά τα κατάφερα. Ε, και μετά τέλος. Την άλλη μέρα μου είπε θα μου κάνεις φωνητικά σε όλα τα τραγούδια που έχουνε φωνητικά. Με τέσταρε, πώς να σου το πω. Θέλω να σου πω ότι δεν έχουνε κάνει όλοι την ίδια πορεία, δεν μπορώ να συγκριθώ εγώ με ένα κορίτσι 20 χρονών και 25. Όχι γιατί είμαι καλύτερη, αλλά γιατί είμαι εμπειρότερη. Κι εγώ δε συγκρίνω τον εαυτό μου. Μου λένε α, εσύ… Τι είμαι με τη Νάντια Καραγιάννη; Λέω ρε παιδιά,  μη με συγκρίνετε με αυτές τις γυναίκες. Είναι και 20 χρόνια μεγαλύτερές μου και οι δύο και δεν είναι ωραίο  να συγκρινόμαστε. Ο καθένας είναι αυτό που είναι, ο καθένας έχει το δικό του κομμάτι να δώσει . Άμα έχουμε την αυτοπεποίθησή μας, υπάρχει χώρος για να αφήσουν κάτι. Αυτό είναι το σημαντικό. Να βλέπεις το big picture, που λέμε…

• Συνεχίζεις να μαθαίνεις μέσα από τη δουλειά σου;

Βέβαια, πάρα πολύ! Και μάλιστα λόγω της οικογένειας και της πρωινής δουλειάς αισθάνομαι ότι έχω μείνει πάρα πολύ πίσω. Μελετάω μέσα στ’ αυτοκίνητο, όπου βρω! Μαγειρεύοντας… Δεν έχω τον χρόνο. Πιστεύω αν είχα τον χρόνο σαν μονάδα, εάν επέλεγα να αφιερωθώ σ’ αυτό, θα τα’ χα πάει πολύ καλύτερα.

•  Σταματάει ποτέ ο καλλιτέχνης να μαθαίνει;

Όποιος νομίζει ότι ξέρει. Κι’ αυτό δεν είναι για τους καλλιτέχνες μόνο, είναι για τους πάντες. Εγώ όσα περισσότερα μαθαίνω, τόσα λιγότερα νομίζω ότι ξέρω. Και με τα βιβλία αυτό παθαίνω, όσο πιο πολύ διαβάζω… Καλά, αυτό δεν το είχα διαβάσει και μου ανοίγει άλλη πόρτα. Έτσι είναι και με όλα εγώ πιστεύω, δεν είναι μόνο με την μουσική. Όποιος νομίζει ότι ξέρει , δεν ξέρει τίποτα. Αυτό είναι κανόνας για όλους. Πολλές φορές το βλέπεις και στους ποιητές και σ’ αυτά.

• Έχεις συμμετάσχει και σ’ ένα ντοκιμαντέρ για τη ζωή της Εσκενάζυ, το «Καναρίνι μου γλυκό». Θέλεις να μας μιλήσεις λίγο γι’ αυτό;

Ναι. Θα σου τα πω και λίγο σκληρά. Μας ξεφτιλίσανε, να πούμε. Αντί να το κάνουνε οι Έλληνες, το κάνανε οι Εβραίοι. Ήτανε πάρα πολύ ωραίο, καταπληκτικό.Δεν το λέω  άσχημα, ξέρεις… προς Θεού! Τα παιδιά είναι όλοι φίλοι, αλλά για μια τραγουδίστρια που έζησε και μεγαλούργησε στην Ελλάδα, ήρθανε εισαγόμενοι τέτοιοι να κάνουνε ντοκιμαντέρ. Και το κάνανε όπως το φανταστήκανε αυτοί, όπως το προωθήσανε αυτοί. Ωραία ήτανε, εντάξει. Μη φανταστείς ότι είχαμε πολύ μεγάλη συμμετοχή. Εμάς μας χρησιμοποιήσανε για να τραγουδήσουμε. Αυτό έγινε ουσιαστικά. Βέβαια, τα παιδιά, προς θεού, μας τιμήσανε, μας βάλανε στον δίσκο, στο soundtrack.

•  Ποιος ήταν ο μεγαλύτερός σου δάσκαλος;             

Νομίζω ο Μπάμπης ο Γκολές. Ο Μπάμπης, παρόλο που ήταν μια ιδιαίτερη περίπτωση ανθρώπου, είναι πραγματικά ένας σπουδαίος καλλιτέχνης. Φοβερά ταλαντούχος και να σου πω έμαθα γιατί δε χάριζε κάστανα, που λέμε. Δηλαδή, έπρεπε να το κερδίσεις, ενώ υπήρχαν πολλοί που το γύριζαν στο γκομενικό. Εγώ ήμουνα πιτσιρίκα, ομορφούλα ξέρω’ γω. Σε πλευρίζανε, σε κάνανε. Ο Μπάμπης, ήτανε στυγνός. Σου’ λεγε για να είσαι δίπλα μου να δουλεύεις σ’ ένα μαγαζί… Να σου πω ένα παράδειγμα, είχαμε δεκατετραμελή ορχήστρα. Όταν ανέβαινε ο Γκολές έλεγε θα τους κλείσεις όλους, θα είναι πάνω και θα κάθονται, αλλά δε θα είναι στον ήχο. Και θα παίζει μονάχα αυτός αυτός κι αυτός μαζί μου. Από την δεκατετραμελή ορχήστρα είχε τρία άτομα. Σου λεγε εγώ θα παίξω με αυτούς που κάνουνε, δεν έκανε παραχώρηση.  Βέβαια, με πολλούς σπουδαίους έχω συνεργαστεί. Πιο αγαπημένος μου είναι ο Γιώργος ο Ξυντάρης. Ο Αγάθωνας κι αυτός είναι πολύ καλός δάσκαλος, είναι πολύ ειλικρινής. Ο Μπάμπης δε θα σου λεγε μην κάνεις αυτό, ο Μπάμπης περίμενε να το πιάσεις. Ενώ ο Αγάθωνας θα σου’ λεγε Κατερίνα… Και μου’ χει πει, επανειλημμένως, γιατί έχουμε κάνει δισκογραφία μαζί, εδώ μην το κάνεις έτσι, εδώ κάνε έτσι. Ξέρει ότι θα τον ακούσω και τον σέβομαι πάρα πολύ. Και θα το προσπαθήσω να το κάνω αυτό που μου δείχνει. Και θα το καταφέρω κιόλας.

Τώρα είχα πάρα πολλές συνεργασίες. Καταπληκτική ήταν, ας πούμε, η Δούκισσα. Καταπληκτική, μια πολύ μεγάλη κυρία. Θεός σχωρέσ’ την, τη γυναικούλα! Ο Τάκης Μπίνης. Έχω δουλέψει με όλους τους παλιούς, δηλαδή, δε νομίζω ότι υπάρχει κάποιος που να μην έχω δουλέψει μαζί του. Τουλάχιστον, όσους πρόλαβα ζωντανούς. Είχα την τύχη…

*Για πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε την ιστοσελίδα της ομάδας της Κατερίνας Τσιρίδου kompania: http://www.kompania.gr/el

Χρήστος Κωνσταντόπουλος: «Πιστεύω πως τα όνειρα είναι σαν μια μεγάλη και δυνατή ερωτική σχέση. Τα σέβεσαι, τα εκτιμάς, τα ερωτεύεσαι και τα αγαπάς. Δεν τα προδίδεις ποτέ. Παλεύεις γι’ αυτά».

Συνέντευξη
στον Κωνσταντίνο Καραγιαννόπουλο 

Είναι ένας καλλιτέχνης που θαυμάζω πολύ. Είναι νέος, ταλαντούχος, μα κυρίως απόλυτα δοσμένος στα όνειρά του. Η φωνή του παθιασμένη, υπόσχεται μιαν ηδονική περιδιάβαση στα σκοτεινά σοκάκια του εαυτού μας και των υπέροχων μουσικών.

Πάνω στην σκηνή οι κινήσεις του δεν είναι πολλές. Όταν τραγουδάει μισοκλείνει τα μάτια του ή κοιτά κάπου στο βάθος… ψάχνοντας κάποιο χαμένο κομμάτι του παζλ… κι αφήνει τους στίχους να κυριαρχήσουν επάνω του. Κάποιες στιγμές τα χέρια του προσφέρουν τιμές στο κρεσέντο της στιγμής και η στιγμή χρωματίζεται με το βαθυκόκκινο του αισθήματός του.

Το Μουσικό μας Καφενείο συναντά τον Χρήστο Κωνσταντόπουλο και συζητάμε μαζί του για την μουσική… τα όνειρα… την επιτυχία…  αλλά για την πρώτη του δισκογραφική δουλειά.

 

•  Σε συνέντευξή σας έχετε δηλώσει πως από παιδί ονειρευόσασταν να κάνετε αυτή τη δουλειά. Πως αποφασίσατε να ακολουθήσετε Οικονομικές Σπουδές;

Πάντα ήθελα να ασχοληθώ με το τραγούδι ή το θέατρο, έτσι έλεγα μικρός. Δεν είμαι ένα παιδί που προέρχεται από μουσική οικογένεια, οι σπουδές στην μουσική ήρθαν αφού τελείωσα το Λύκειο. Έτυχε και πέρασα στη σχολή οικονομίας και διοίκησης και την τελείωσα αρκετά εύκολα μπορώ να πω. Και μου χρησίμευσε κιόλας, γιατί τον πρώτο χρόνο που ανέβηκα στην Αθήνα δούλεψα ως τραπεζικός υπάλληλος, για τα προς το ζην. Τόσο άντεξα. Μετά παραιτήθηκα. Έχω όμως, τις καλύτερες αναμνήσεις από αυτή τη δουλειά. Ίσως , γιατί ήξερα ότι ήταν κάτι προσωρινό. Έπρεπε να γυρίσω στο μεγαλύτερο όνειρό μου, που ποτέ δεν πρόδωσα που είναι η μουσική.

• Είναι εύκολο για έναν καλλιτέχνη να πραγματοποιήσει τα όνειρά του σήμερα;

Πάντα ήταν δύσκολο. Τώρα μοιάζει δυσκολότερο. Θέλει γερό στομάχι γιατί ο χώρος της τέχνης είναι αδηφάγος και άκρως ανταγωνιστικός. Πιστεύω πως τα όνειρα είναι σαν μια μεγάλη και δυνατή ερωτική σχέση. Τα σέβεσαι, τα εκτιμάς, τα ερωτεύεσαι και τα αγαπάς. Δεν τα προδίδεις ποτέ. Παλεύεις γι’ αυτά. Έχεις να δώσεις ενέργεια, που ξεχειλίζει πάντα μέσα στο χρόνο. Δεν πρέπει να κουραστείς ποτέ επί της ουσίας. Τότε, κάποια στιγμή βλέπεις να πραγματοποιούνται. Ίσως, όχι ακριβώς έτσι όπως τα φαντάστηκες. Όμως, αν γυρίσεις λίγο το χρόνο πίσω και δεις που ήσουν και που έφτασες, τότε θα το καταλάβεις.

• Το τραγούδι μπορεί να εξασφαλίσει, σ’ έναν νέο, τα ως προς το ζην;

Πρέπει να ρίξεις αρκετό νερό στο κρασί σου, για να μπορείς να επιβιώνεις μόνο από το τραγούδι. Έχουν φύγει ανεπιστρεπτί οι εποχές που οι καλλιτέχνες  ζούσαν πλουσιοπάροχα. Συνήθως, οι χώροι που σου εξασφαλίζουν ένα συμπαθητικό νυχτοκάματο, είναι οι μεγάλες ταβέρνες και τα εμπορικά μαγαζιά χωρίς, κάποια συγκεκριμένη ταυτότητα με μουσικά προγράμματα, που έχουν σκοπό να διατηρήσουν τα γούστα της μάζας. Η πραγματική τέχνη έχει πείνα.

• Πως είναι να δουλεύει κάποιος δίπλα στον κ. Μαυρουδή;

Έχω ξαναπεί πως δίπλα στο Νότη Μαυρουδή έμαθα τι θα πει να είσαι επαγγελματίας καλλιτέχνης. Από έναν τόσο σπουδαίο δάσκαλο της τέχνης μόνο θετικά και σημαντικά πράγματα μπορείς να αποκομίσεις. Απολάμβανα πάντα στο έπακρο όλες μας τις συναυλίες, σε όλα τα μέρη που βρέθηκα μαζί του. Ακόμα και οι πρόβες μας ήταν μια εμπειρία. Τα ταξίδια μας με κουβέντες περί μουσικής και πολιτισμού. Ο Νότης Μαυρουδής υπήρξε σταθμός στην πορεία μου και δεν το ξεχνάω ποτέ.

• Η ερμηνεία ενός τραγουδιού είναι η τεχνική απόδοση μιας σειράς μουσικών κανόνων ή μια καλλιτεχνική δραστηριότητα που απαιτεί μιαν ιδιαίτερη επαφή τόσο με τη μουσική όσο και με το κείμενο;

Εγώ προσωπικά, εν πρώτης, δίνω βάση στον στίχο. Κατανοώ τι θέλει να πει ο εκάστοτε ποιητής ή στιχουργός. Κι αν δεν το έχω ζήσει, τότε το φαντάζομαι. Η ερμηνεία απαιτεί φαντασία και κάποια προσωπικά βιώματα. Πάνω απ’ όλα, όμως, απαιτεί αλήθεια. Να αισθανθείς, δηλαδή, το τραγούδι σα να είναι δικό σου, να κυλάει στο αίμα σου αβίαστα και να νιώθεις σιγουριά γι’ αυτό που τραγουδάς. Χωρίς να θες να δείξεις κάτι παραπάνω από αυτό που νιώθεις. Και όταν αυτό έρχεται και δένει με μία σωστή τεχνικά φωνή, τότε νομίζω ότι ο ακροατής είναι σε θέση να σε απολαύσει.

• Η μελοποιημένη ποίηση δεν έχει ιδιαίτερη απήχηση στο νεανικό κοινό. Κι όμως, εσείς επιλέξατε να ξεκινήσετε την δισκογραφική σας καριέρα με μια τέτοια δουλειά. Τι σας ώθησε να πάρετε αυτό το «ρίσκο»;

Δεν συμφωνώ απόλυτα. Σίγουρα πρέπει να είναι κάποιος μυημένος στην ποίηση, για να μπορέσει να νιώσει τα συναισθήματα που θέλει να περάσει ένα μελοποιημένο τραγούδι. Εγώ βλέπω ότι ποιητές όπως η Γώγου, ο Άσιμος, ακόμα και πιο σύγχρονοι όπως ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου και ο Αγγελάκας έχουν αγαπηθεί από το νεανικό κοινό. Εμένα πάντα μου άρεσαν και με άγγιζαν οι ποιητικοί στίχοι. Έχουν πάντα κάτι να πουν. Εγώ τα ποιήματα που έχω συμπεριλάβει στον δίσκο μου θεωρώ πως έχουν πολλά να πουν. Έχουν σύγχρονη ματιά, αφού τα περισσότερα είναι γραμμένα από νέους ανθρώπους, που αφορούν στην εποχή μου. Κι αν αυτό είναι ρίσκο δεν με προβληματίζει. Εξάλλου, σε όλη μου τη ζωή, μέχρι τώρα, έχω ρισκάρει πολύ. Είμαι αρκετά τολμηρός άνθρωπος.

• Διαβάζετε ποίηση; Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας ποιητές;

Διαβάζω αρκετά. Με έχει σημαδέψει η Κατερίνα Γώγου και ο Νικόλας Άσιμος. Αναγνωρίζω την σπουδαιότητα του Καβάφη και του Καρυωτάκη. Επίσης αγαπώ πολύ τον Ναπολέοντα Λαπαθιώτη , την Κατερίνα Αγγελάκη – Ρουκ και την Emily Dickinson.

•  Ποιο είδος μουσικής σας εκφράζει περισσότερο;

Αγαπώ την παλιά και νεότερη ελληνική λαϊκή μουσική, με την ευρεία έννοια, με όλες αυτές τις χρυσές φωνές που έχει βγάλει η χώρα μας, κάποτε ακούω ροκ ιδίως ελληνικό, και έχω μια μεγάλη αγάπη για την Ευρωπαϊκή σκηνή και κυρίως για το γαλλικό τραγούδι.

• Ποια είναι η κατάσταση στην ελληνική δισκογραφία σήμερα;

Θα την χαρακτήριζα ζοφερή. Οι λάθος άνθρωποι στις λάθος θέσεις. Οι δίσκοι δεν πουλάνε, γιατί οι περισσότεροι από αυτούς που έχουν τα ινία της ελληνικής δισκογραφίας είναι ακατάλληλοι. Έχουν φτάσει τη χώρα σε ένα τέλμα. Με αποτέλεσμα να επικρατεί η προχειρότητα, η μετριότητα, η επιφάνεια, η φτήνια κλπ. Όλα όμως είναι θέμα παιδείας.

• Ξεχωρίζετε κάποιον τραγουδιστή ή μουσικοσυνθέτη της γενιάς σας;

Είναι νωρίς ακόμα για να ξεχωρίσω. Ωστόσο, έχει ένα μεγάλο ενδιαφέρον ο μουσικός κόσμος των Καραμουρατίδη – Ευαγγελάτου – Μποφίλιου, και ο Απόστολος Ρίζος . Μου αρέσει, επίσης, ο Θοδωρής Βουτσικάκης  σε αυτό που κάνει. Και κάποιοι άλλοι που τώρα μου διαφεύγουν, αλλά δεν είναι πολλοί. Μου λείπει η ροκιά ψυχής από την γενιά μου. Ίσως η επόμενη να είναι πιο τολμηρή.

• Ποιες είναι οι βασικές σας επιρροές;

Ο Μάνος Χατζιδάκις, η Λένα Πλάτωνος, ο Νικόλας Άσιμος, ο Σταμάτης Κραουνάκης, ο Σωκράτης Μάλαμας κυρίως από συνθέτες. Από ερμηνευτές με έχουν συγκινήσει πολλοί κατά καιρούς, όπως η Τάνια Τσανακλίδου, ο Jacques Brel, μικρός είχα μελετήσει τον Γιάννη Κότσιρα αλλά δεν μιμούμαι κανέναν. Έχω την δική μου ερμηνεία στο τραγούδισμά μου.

•  Τι θεωρείτε «ποιοτικό»;

Οτιδήποτε είναι αυθεντικό και ανεπιτήδευτο.

• Πότε ένα τραγούδι είναι πετυχημένο;

Όταν έστω και ένας άνθρωπος βρίσκει μέσα σε αυτό τον εαυτό του.

• Αυτή την περίοδο με τι ασχολείστε;

Μόλις βγήκε ο δίσκος μου με τίτλο ‘’Προορισμός’’ και είμαι στην διαδικασία προβών, αυτών των τραγουδιών αλλά και κάποιων διασκευών ώστε από Σεπτέμβρη να ξεκινήσω τις live εμφανίσεις μου. Επίσης, θα πραγματοποιήσω στο Πήλιο αρκετές live εμφανίσεις μαζί με την τραγουδίστρια  Έρρικα Πατρικίου και τον πιανίστα Ηλία Χατζόγλου.

• Ποια τα σχέδιά σας για τον χειμώνα;

Θα κάνω live εμφανίσεις, με άξονα τα τραγούδια του δίσκου μου και όχι μόνο. Ακόμα δεν μπορώ να ανακοινώσω κάτι, όμως έρχονται πολλές εκπλήξεις κι ένα αρκετά φιλόδοξο σχέδιο, που ελπίζω να πραγματοποιηθεί, έτσι όπως το έχω φανταστεί.