Tags
γράφει & επιμελείται
η Λίλα Παπαπάσχου
Φωτογραφίες
Γιώργος Αγγελίδης
“Είμαι παιδί της Λωζάνης. Της συνθήκης της Λωζάνης.”
Είσαι πολύ περισσότερα Αγγελική. Είσαι παιδί της μανούλας σου. Των νεκρών συγγενών σου. Της πατρίδας που άφησες πίσω γιατί κάποιοι θεώρησαν πως δεν έχεις πια το δικαιώμα να την θεωρείς δική σου. Των αναμνήσεων σου. Της ατομικής σου αξιοπρέπειας. Της πολύπαθης ζωής σου. Της ιστορίας σου. Της ευτυχίας σου. Αυτά από μόνα τους είναι η σημαντικότερη κληρονομιά…
Με αυτήν την προσωπική απόκριση στη δήλωση της Αγγελικής Ματθαίου του Νικολάου από τις Νέες Φώκαιες της Σμύρνης του ’22, που επινόησα αντί άλλου προλόγου, θα ήθελα να ξεκινήσω τη δική μου αφήγηση, εξιστόρηση, κατάθεση εμπειρίας, ειλικρινά δεν ξέρω πως ακριβώς να χαρακτηρίσω και κατ’ επέκταση να διατυπώσω όλα αυτά που με έκαναν να αισθανθώ οι τρεις εξαιρετικά ταλαντούχοι πρωταγωνιστές μίας παράστασης που συνδυάζει με αριστοτεχνικό τρόπο το σωματικό θέατρο με την κουκλοπαιχτική/μιμική τέχνη και ένα λόγο γνήσια θεατρικό που ρέει σαν το μέλι, για να γλυκάνει όλα αυτά που πονούν…πληγές διαχρονικά ανοιχτές…και αιμορραγούσες…
Η Αγγελική κρατά στην αγκαλιά της μία άλλη εκδοχή της Αγγελικής…
Οι Killing the Fly κατάφεραν κάτι που δεν πίστευα ποτέ ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί και μάλιστα με τόσο ευφάνταστο και άρτιο αισθητικά τρόπο. Παρουσίασαν στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου κόσμου μία ιστορία με σημείο αναφοράς τη Σμύρνη την περίοδο του μεγάλου ξεριζωμού, με τρόπο ασύλληπτα πρωτότυπο και ανατρεπτικό, σαν να ακούγαμε για πρώτη φορά από τα χείλη της παιδούλας τότε Αγγελικής όλα τα ειδεχθή “εγκλήματα” κατά της ζωής, των ανθρώπινων δικαιωμάτων και της κοινής λογικής που συντελέστηκαν τότε (…και θυμίζουν απελπιστικά το παγκόσμιο σήμερα…).
Με δεδομένο, ότι εν έτη 2016 η χώρα μας βρίσκεται στο επίκεντρο του μεταναστευτικού ζητήματος (…δεν μου αρέσει καθόλου ο όρος “προβλήματος” γιατί οι πρόσφυγες δεν είναι το “πρόβλημα”, άλλοι είναι…) και έχοντας ως γνώμονα πως οτιδήποτε έχει σχέση με τη Σμύρνη την Πόλη και τη Μικρασιατική Καταστροφή εν γένει, “πουλάει” ασχέτως ποιότητας και καλλιτεχνικού αποτελέσματος, θεωρώ την παράσταση Αγγελική ένα πραγματικό επίτευγμα, τόσο αυθεντικό που δεν υπόκειται σε συγκρίσεις.
Η Κατερίνα Δαμβόγλου ως Αγγελική
Η γλυκά αφελής, λιτά εκφραστική, αεικίνητη, αισθαντική και με αίσθηση του χιούμορ Αγγελική της Κατερίνας Δαμβόγλου – η οποία συνυπογράφει τη σκηνοθεσία της παράστασης μαζί με τους Robin Beer και Jorge Arbert – ήταν μία “γήινη οπτασία” υποκριτικής και κινησιολογικής αρμονίας, βάζοντας μας από την πρώτη κουβέντα, την πρώτη γκριμάτσα, την πρώτη χειρονομία σε έναν κόσμο που ενώ μοιάζει πέρα για πέρα αποτρόπαιος και γεμάτος τραγικά γυρίσματα της τύχης, κρύβει ταυτόχρονα άπλετο φως, τόσο εκτυφλωτικό που είναι ικανό να φωταγωγήσει ακόμη και αυτήν την ίδια την…κόλαση!
Χρησιμοποιώντας μοναδικά το όμορφο και εκφραστικό πρόσωπο και το εύπλαστο, ορθά εκγυμνασμένο σώμα της, με πλήρη έλεγχο των εκφραστικών της μέσων και σύμμαχο την “αγγελική” φωνή της, η Κατερίνα Δαμβόγλου ναι μεν μας εξιστόρησε το “δράμα” της, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μας εκβίασε συναισθηματικά, αποβλέποντας στον οίκτο και τη συμπόνια μας. Η Αγγελική Ματθαίου μπορεί σε κάποιες στιγμές να λύγισε υπό το βάρος των περιστάσεων, της ατελείωτης κοπριάς και της απάνθρωπης μεταχείρισης, αλλά ποτέ δεν “έσπασε”. Γιατί μέσα από τις κακουχίες μίας επίπονης και σκληρής ενηλικίωσης, αντί να χάσει κάθε διάθεση για ζωή, ανακάλυψε το πραγματικό της νόημα και έμαθε να την εκτιμάει ως δώρο εξ’ ουρανού…ή απ’ όπου τέλος πάντων αυτή εκπορεύεται…
Μαζί της στο ταξίδι της προσφυγιάς δύο από τους πιο αξιόλογους, ταλαντούχους και σκηνικά έξυπνους ηθοποιούς/περφόρμερ που είχα ποτέ τη χαρά και την τύχη να απολαύσω επί σκηνής – ο Γιάννης Κουκουράκης και ο προαναφερόμενος Robin Beer – που με τις συνεχείς, συχνά απροσδόκητα κωμικές, μεταμορφώσεις τους αποτύπωσαν με αστείρευτη ενεργητικότητα, αλήθεια ψυχής και σώματος και αξιοθαύμαστη ακρίβεια ύφους και κινήσεων πρόσωπα, καταστάσεις, γεγονότα, ακόμη και…σκηνικά αντικείμενα…
Οι δύο σαν ένας, εκμηδενίζοντας οποιαδήποτε εμφανισιακή, υψομετρική ή εκφραστική αντίστοιχα διαφορά, κατάφεραν να μας κάνουν να τους αισθανθούμε σαν μία οντότητα, η οποία όμως φέρει πολλά και διαφορετικά χαρακτηριστικά και άλλες τόσες υποκριτικές ποιότητες. Τα σώματά τους πότε στητά σαν αγάλματα και πότε επιτηδευμένα “λυτά” σαν ξεχαρβαλωμένες κούκλες, μετέδιδαν όλη αυτήν την αίσθηση του κατακερματισμού που βιώνει η κεντρική ηρωίδα αυτής της τόσο προσωπικής και ιδιόμορφης θεατρικής πράξης, που βασίστηκε δραματουργικά στη ζωή της Αγγελικής Ματθαίου, έτσι όπως η ίδια την παρουσιάζει σε ένα γράμμα της, που δημοσιεύτηκε στις εφημερίδες. Ξεκινώντας από τη λεηλατημένη Σμύρνη και προχωρώντας στα ενδότερα της Τουρκίας, η Αγγελική φτάνει αρχικά στην Αθήνα, για να καταλήξει στο Ρέθυμνο, όπου θα ολοκληρωθεί το “κακοτράχαλο” οδοιπορικό της, αλλά και η πορεία της προς την αυτογνωσία.
Η Αγγελική των Killing the Fly κατά τη γνώμη μου είναι η τρανή απόδειξη, ότι τελικά ακαδημαϊκού τύπου διαχωρισμοί ανάμεσα σε σωματικό θέατρο και το άλλο θέατρο, του λόγου, είναι στην ουσία επινοήσεις των μελετητών του θεάτρου, που αρέσκονται να κατηγοριοποιούν τη δημιουργία (…σε ορισμένες περιπτώσεις να την καρατομούν…) προκειμένου να χωρέσει στα “κουτάκια” τους ή αντίστοιχα των εκάστοτε μηχανισμών προώθησης ενός καλλιτεχνικού έργου, που συχνά θεωρούν ότι αν χαρακτηρίσουν μία παράσταση ως κάτι συγκεκριμένο στοχεύουν και στο αντίστοιχο κοινό που είθισται να προτιμά και να στηρίζει το προαναφερόμενο είδος.
Προσωπικά θεωρώ και έχει τύχει – δυστυχώς – πολλές φορές να παρακολουθήσω παραστάσεις του λεγόμενου σωματικού θεάτρου άκρως κοινότοπες, βαρετές και ανούσιες, που το μόνο που είχαν να δηλώσουν ήταν ότι πρεσβεύουν την πρωτοπορία, χωρίς φυσικά να έχει διασαφηνιστεί πλήρως ποιος εκφράζει τελικά το περιλάλητο θεατρικό (…ή άλλο…) κατεστημένο, που όλοι το πολεμάμε ως γνήσιοι “αντισυστημικοί”, άσχετα αν οι περισσότεροι το κάνουμε έχοντας εδραιώσει τη θεσούλα μας σ’ αυτό το παλιοσύστημα, που αγαπάμε να μισούμε (…και το αντίθετο…).
Το θέατρο είναι θέατρο. Και σαφώς είναι και σωματικό και ψυχικό και πνευματικό και παράλογο και ρεαλιστικό και μεταφυσικό και επαναστατικό και εμπνευστικό και κλασικό και μοντέρνο και στρατευμένο και ότι άλλο βάζει ο νους σας. Η ισορροπία ανάμεσα σε όλα τα προαναφερόμενα είναι αυτή, που ίσως να συνεπάγεται την καλλιτεχνική δημιουργία (…κάποιοι ακόμη το ψάχνουμε…). Κι όταν αυτή η ολότητα εμφανίζεται ολοζώντανη μπροστά σου, πλήρως εναρμονισμένη με τους θεατρικούς κανόνες, αλλά και εντελώς ανένταχτη σε αυτούς, τότε είναι που συντελείται η Τέχνη…και μάλιστα η υψηλή…
Από Τετάρτη έως Σάββατο στις 21.15 και Κυριακή στις 19.00, στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου, οι Killing the Fly με νου, ψυχή και σώμα σε πλήρη αρμονία, σας περιμένουν για ένα ταξίδι που θα σας κάνει να δείτε πολλά πράγματα με εντελώς διαφορετική οπτική, γιατί όσο υπάρχουν άνθρωποι θα υπάρχουν πάντα και οι αντίστοιχες Αγγελικές, πλάσματα με σάρκα και οστά, συναισθήματα και επιθυμίες, φόβους και όνειρα και όχι αριθμοί στατιστικών, που θα παλεύουν να επιβιώσουν σε έναν κόσμο, που μας αντιμετωπίζει όλους σαν πρόσφυγες…
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
Κείμενο: Αγγελική Ματθαίου
Σκηνοθεσία-Σκηνικά-Κοστούμια-Σχεδιασμός Ήχου & Φώτων: Killing Τhe Fly.
Παραγωγή: Αστική Μη Κερδοσκοπική Eταιρία «Βασίλης Δαμβόγλου».
Φωτογραφίες: Βασίλης Κοτρότσος.
Διασκευή κειμένου: Κατερίνα Δαμβόγλου
Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Τετάρτη έως Σάββατο: 21:15, Κυριακή: 19:00. Διάρκεια: 75΄. Εισιτήριο: Τετ.-Παρ.: 12 ευρώ, 10 ευρώ φοιτητικό, 8 ευρώ ανέργων-ΑΜΕΑ. Σαβ.-Κυρ.: 13 ευρώ, 10 ευρώ φοιτητικό-ανέργων-ΑΜΕΑ.
Θέατρο Νέου Κόσμου, Αντισθένους 7 & Θαρύπου, Τηλέφωνο: 210-9212900
Facebook: http://www.facebook.com/killingthefly
– See more at: http://www.e-dromos.gr/ginetai-na-sygxwreis-to-theo/#sthash.uheatVqW.dpuf
ΑΛΛΙΩΣ 